DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 MEI 1929 No. 2909 O. HENRY of het begin der Hedendaagsche Letteren in Amerika O. Hfiiry Vuivrlku. H«'t liart van Vort. «l. Ai-lf AM u 111 *£!» E H zijn wijnen, wior geheim bestaan slechts don konnor geopenbaard is. Wolko ingewijde zal het botrouren. dut hior m-rgfiw oon ..('<>toaux du Layon" openlijk verkrijg baar is? De man achter do toonbank heeft vau do/o flosoh nooit gehoord «?n dat is maar goed ook. Want voor <lo menigte, hier. zijn deze. zold/.atno l'losschfii niet uvg^vlegtl. «Slechts do \vnarlijk avontuurlijke fijnproever. tlie in iedere gouw ouder/.ookt wat l)ijy.oiuler.«* d«'Z<> bodem wel oplevert, komt er op zijn omzwervingen toe onbekende plaatsen niet drie kruisjes te merken. Kr zijn maar weinigen, die weten dut de uu overal erkende Amorikaanseho levende litteratuur in waar heid al ..in het tweede geslacht" 'is. In de jaren dat t'ptou Sinclair <-n Jack Londen niet htm titanischen maar hoogst tendentieuzen arbeid de slagbuomeri openzetten voor de .Vmerikaansche litteratuur, in die ?/elfde jaren bra,cht William Sydney Torter het. als ,, zuiver" kunstenaar. tot de hoogte van minstens een Maupa**aiït. Ik wil niet zoo ver gaan als l 'rot'. Mais. die hem in zijn litteratuuroverzicht ..From Shakespeare to O. Htnry" voor klassiek wil laten doorgaan, maar . het is zeker waar. ?lat Port w, die zijn avontuurlijke novellen publiceerde ouder deu naam van O. Henry, daarmee de litteraire kunst van de overzijde stelde naast die van Engeland. 'Even kort als zijn pseudoniem\vas zijn stijl. U een letter te. veel. maar levend. Amerikaanse!!. Journa list, op een of andere onschuldige wijze in aanraking gekomen met de justitie en uit de gevangenis ontsnapt op den vooravond van zijn vrijspraak. daarna vrijwillig balling, avonturier (?n baliekluiver-bij-liodsgeiiade, als al deze personen tegelijk, uit hij zich in zijn wonderlijk ironische, levenser varene en toch avontuurlijke novellen. Hij zélf is de. bespiegelende maar onverbeterlijke romanticus: Een neger op straat duwt hem een papiertje in de hand. ..The Green Door" staat er op. In de drukte loopt <le neger hem nog eens voorbij on NIEUWE SAMEHVOEGBJÜ^E MEUBELEN 5 BOEKENKASTEN MET DEUR ENVEQSTi PIANKEN.BANKTIDS KUSSEN. UITVOEBINGIN 5UMONI5CH EIKEN «AND-MffiAM MAHO MET BU-13 NIE MET ** SAN DE R US*ANDER METZOC geeft hem weer zoi^'n papier. Hij gaat lu-t huis binnen, waarvoor de neger blijft staan eit ziet een groene deur voor zich. Hij doet die deur open en vindt een botooverond schoon .meisje, in tranen eu gebrek. Hij belooft hulp en vriendschap en gaat terug. Dan ziot hij «>p de trap dat alle deuren in huis groen zijn. Kuiten staat de Jicjfer. Hij vraagt hem wat dat briefje beteekent. De neger wijst naar 't theater aan den overkant, waar een stuk tfaat: ..The (Jreen Door." It aiu't the roads we take: U's what's insido of UH that tnakes us turn out the wav we do..... Dat is O. Henry in een vingerhoed. Xijn Heiniaansche short-stoiïes ver schonen na 1902, toen hij. na in Z. Amerika rondgezwalkt te hebben teruggekeerd was in de Zuidelijke .Staten. Hij stierf in 1000 aan tering. Zijn dochter Margaret Woi-th Forter, zelf schrijfster van beteekenis (nu helaas niet meer onder do levenden) Kaf nog twee bundels van hem uit. O. Henry toont zich een kenner van alle mogelijke lagen van het XewYorksche leven, en van alle mogelijke Wild-Westers en ongunstige ZuidAmerikanen, maar bovenal treedt hij op als de ridderlijke beschermer van het verkoopstertje, het .,winkelkip je". Hij is een kruising van Dustojevski en Charlie Chaplin en daarmee is niets ten zijnen nadeele gezegd. Waarom het twintig jaar geduurd heeft voordat een vertaling is gepu bliceerd? Dat is niet ge makkelijk te zeggen. De reden dat hij onbekend was, gaat niet op, want onbekend is hij nog. Het zal wel dieper zitten. En niet in 't minst liggen aan de groote, de twhniiiChe moeilijkheid, O. Henry te vertalen. Het is geen Engelsch, maar het is Amerikaansch. Het is niet plat, maar het is slang", een onderscheid dat den vertaler ontgaan is. O. Henry's stijl is zoetvloeiend, bezonken, vol natuurlijke alliteraties. De vertaling is bot en boersch, de taal, die van een nuchter milicein uit Naarden. tën toch: alle respect! Maar er was een andere weg ge weest. Pierre Mac-Örlan heeft de Jeff Poter» verhalen na-gedicht. En mijns inziens is dat, de eenige weg. Querido heeft zich echter een hooger doel gesteld: vertalen. Wel, het is geen schande te hoog gemikt te heb ben. Het was alleen maar onbereik baar. Het Amerikaansche slang, te vertalen zonder in de nooit bedoelde platheid te vervallen ia moeilijk de Amerlkaansche humor over te zetten, waarvan ons Continentalen'de postulaten meestal < mbekend zijn, is onmogelijk. Dit blijkt uit de weergave van den Lickpenny Lover. Een noot van een bladzij-lang aan het slot moet ons de pointe toelichten, maar dan is de aardigheid er ook glad af. Hier 'had een bewerking moeten worden gegeven on geen vertaling. ,Een op Henryaanache wijs geschreven proloog on dat zou zeer zeker gerechtvaardigd geweest zijn had ons de noodige kennis moeten bijbrengen om de pointe, de ,,plot" te begrijpen. Behalve de Lickpenny Lover, vinden we in Querido's bundel ook The Day We Celebrate, wel een teeken dat inderdaad uit de allerbeste short KIES VOOB UWE WONINUUIIING (sssssssesssss* TE 005TU&CCK STEUNZOLENwi «CC OPSTAANDEM k HERSTELT U.A. 0.2, FIAT TYPE 520 0 cylimlcr «>/% IA 4?5 pers. modellen Compleet uitgerust: Torpedn ... f 3450. Cond. Inférieure laktn bckl. . . . t 385O. FIAT TYPE 521 6 cyllnder »»/? I*. 6 p eva. modellen Compleet uitgerust: Tovpedo. . . f 4800. CoupéIdm. . 5050. Coud. Intérlenre Sys». Weymann t 4750. J. LEONARD LANG Stadhouderskade 114 Tel. 27100 Aiosterdam Jongeman, ongehuwd, zoekt plaatsing als ASSISTENT-RENTMEESTER, prfvé-secr., o. i. d. Einddiploma O,H.S., practijkdiploma Boekh., Fransch, Duitsch en Engelsch. Brieven No. 2709, Bur. v.d. blad. ! het 457 f. 43286 Jhe. föemtfz &zhoolof fianguaöes. 'tMATTHIJSSENHOuT' Cottage-Pension Blaricum (GOOI) Prosp. op aanvrage.Tel. 442 Spoor's Mosterd W. A. Spoor Jr., Culemborgv Hotel Beekhuizen* Velp (Gld+X Voorjaar 1928 geheel gemoderniseerd. Centraal verwarmd, warm en koud stroomend water op alle kamers.?Het Hotel is Zomer en Winter geopend en door zijn rustige ligging zeer gezocht voor Zomer- of Winterverblijf. Loges hebben vrije wandeling in de bekende Beekhuizerbosschen. Autogarage Telefoon 402 Velp Tennisbaan. stories van O. Henry een keuze is gedaan.' Maar ook in dit verhaal gaat de pointe maar half op. Het zit hem in den slotregel: he's got his dates and colpurs mixed. Een pape gaai, wiens veerenpracht de Stars and Stripes voorstelt, maar die Merry Chriatmas" schreeuwt, herinnert hem aan ''t verhaal van twee vagebonden. e.en Kngelschman en een Amerikaan. die uit een Z.Amerikoarisch., oerwoud ontsnapt, in een feestelijke negorij aankomen, fce krijgen van den Amerikaanschen Reverend twee dollars, verdrinken die en gaan hun nationale verschillen uitknokken op wat zij voor den nationalen feestdag, den 4eh Juli houden. De dominee scheidt hen en zegt dat 't Kerstmis is, zij 't dan in de tropen.... Hier is duidelijk Queridó's vertaling onvoldoende, evenzeer trouwens, als in het vorige verhaaltje,wanneer O. Henry uitwijdt over het geliefde New-Yorkache. winkelmeisje, en waar: ,,Toch is zij in het algemeen evenzeer haar oigen baas als de dame in haar weel derige vertrekken" een onvoldoende poging is tot vertaling van het even romantische als gracelijke: My Lady in her tapestried Chamber". Hier is weer het doel niet hoog genoeg ge steld. Want vaak heeft Querido zich weer tevreden gesteld met een gauw opgeschreven quasi-letteriyke ver taling waarin de fouten voor ngelsch" even veelvuldig zyn als de verwoarloozingen van een óverdeterminatie, een nevenbedoeling, van een Henryaansche geestigheid. Fouten t Comitévan wegen en middelen kruistochten voor cruises totumdier en de rest. Verwaarloozingen: alle alliteraties en het eigenlijke zout van den stijl. Maar nogmaals, ik geef direct toe dat ket slechts mogelijk is dit allee te omzei len, wanneer er niet meer wordt ver taald, maar herschapen. M. KANN' No. 2909 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 MEI 1929 *? Vogelbescherming door Dr. Jac. P. Thijsse WIJ ontvingen van de Nederlandsche Vereeniging tot Bescherming van Vogels haar ,,Verslagen en Mededeelingen" over de jaren 1024 1928, een keurig boekdeel van 208 pagina's, rijk geïllustreerd met penteekeningen van Annie Roes en M. H. A. Staring en prachtige foto's van Burdet, Strijbos, Tinbergen, Vijverberg, Br ij ver en anderen. Het legt een sprekend getuigenis af van de groote belangrijkheid van deze Vereeniging en den «normen omvang van haar bemoeienis. By het doorbladeren van dit boek moet ik terug denken aan de dagen, toen wjj in D<m Haag bezig waren niet de voorbereiding van de Vogelwet van 1912. Minister Talma, die voor geen klein geruchtje vervaard was, had een groote commissie van deskundigen en belanghebbenden bij elkaar ge roepen: ornithologen. vogelbeschermers, vogel vangers, vogelhandelaars, praeparateurs, jagers, fokkers, vertegenwoordigers van landbouw en veeteelt, een bont gezelschap van omtrent dertig mannen, van wie verwacht kon worden dat ze het niet zoo «poedig met elkander ns zouden zijn. Menigeen verwachtte dan ook, dat zoo'n commissie nooit uitgepraat zou raken, maar dat is geweldig meegevallen. Zij werkte onder uitmuntende voor zitters, eerst Lovink, daarna Van Hoek en Minister Talma was zoo wijs geweest, om perst een voor ontwerp te laten samenstellen door den man die om zijn groote kennis en ervaring en bijzondere geaardheid daarvoor in de allereerste plaats in aanmerking kwam, Prof. J. Ritzema Bos. Daardoor kregen de besprekingen een vlot verloop en zoo zijn wij ten slotte in het bezit gekomen van een Wet op Bescherming van Vogels, die nog wel niet volmaakt is, maar mag meetellen onder de beste ter wereld. Tijdens de bespreking bleek het al dat de uitvoering groote moeilijkheden zou opleveren en toen hebben de vogelbeschermers kloekweg beloofd. dat zij uit alle macht de Regeering bij de uitvoering der wet met woord en daad zouden steunen. De Regeering harerzijds legde informeel de belofte af, dat zij welwillende aandacht zou schenken aan de belangen van de jacht en van de wetenschap. De Vereeniging tot Bescherming van Vogels was destijds nog niet bijzonder sterk en beschikte ovor pen jaarlijksch inkomen van nog geen vijftien honderd gulden. Thans is zij zcvonmoal zoo krachtig en in staat om haar belofte gestand te doen en zij vervult die op velerlei manier. Men was destijds bevreesd,'"dat de politie 'niet m staat zou zijn te waken voor de naleving der wel. Maar wat is dat meegevallen. De Vereeniging is begonnen met zelf bewakers aan te stellen voor terreinen die daarvoor in aanmerking kwamen. plaatsen, waar veel vogels samenkomen om te broeden en waar. vroeger veel. menschen kwamen, om eieren te rapen. Texel, TerscheUmg. Griend, do Beer aan den Hoek van Holland. Schouwen worden bewaakt door de vogelwachters'' van de Vere niging, die daarvoor jaarlijks niet minder dan vier duizend gulden heeft uit te geven, waarvan /ij achthonderd gulden terug ontvangt als regeeringssubsidie. De uitwerking van deze bewaking is verrassend. De vogelwereld .van Schouwen, dip danig achteruit ging, bevindt zich weer op het oude peil en op Texel blijft De Bol, ondanks inten siever cultuur nog herinneren aan de dagen van een kwarteeuw geleden, toen de polder Het J?oorden woest lag. De Groote Sterns van Griend vertoonen een bestendigheid die hun op Rottum vreemd was. Natuurlijk kwam de Vereeniging ook al spoedig in aanraking met vijks- en gemeente veld wachters, die aardigheid hadden aan de vogels, en dat waren er niet weinig en hun aantal breidde zich spoedig uit. '_' ; . -..''.'. . "'?'?'? l* Ook Burgemeesters worden geprezen, maar niet allen. Zij zijn in het bijzonder belast met do * V.r^OSSEM uitvoering van art. O der Vogelwet en kunnen vergunningen uitgeven voor het vangen en dooden van bij de wet beschermde vogels, wanneer die belangrijke schade veroorzaken. Het is haast niet te gelooven, maar het.staat zVart op wit gedrukt op blz. 30 van ons boek, dat een burgemeester in Zuid-Holland vergunningen uitgereikt heeft voor het dooden van kieviten, als schadelijke vogels. Nu is er van do kievit absoluut niets dan goeds te zeggen, maar hij is versmokkelbaar naar Engeland en elders als wildbraad. De Vereeniging houdt daar een oogje op en heeft niet geaarzeld, de aandacht van den Commissaris der-Koningin in Huid Holland op dezen misstand te vestigen, met het gevolg, dat in n gemeente de verleende ver gunningen, te weten niet minder dan 24 in getal. werden ingetrokken, terwijl in een andere gemeente do burgemeester eveneens een door hem verleende vergunning heeft moeten intrekken." Andere burgemeesters gaven vergunning voor het dooden van futen onder voorwendsel, dat die schadelijk zouden zijn voor de visscherij (inderdaad is het om het bont" te doen) en nog andere weer hadden het op de spechten en uilen gemunt. Bij onderzoek bleek dat or per jaar ongeveer 14000 vergunningen voor het dooden van vogels op grond van art. O der Vogelwet worden uitgereikt. Daar onder was er n die toestond alle beschermde vogelsoorten te dooden. Het is licht te begrijpen, dat hier veel misbruik onder schuilt en het is een van de onaangenaamste bezigheden van de Ver-" oeniginjr om deze misbruiken to ontdekken eu er eon eind aan te maken. Gelukkig dat de Commis sarissen, dor Koningin weer even hartelijk mee werken als do marechaussée's en do veldwachters. Met dat al lijkt het Secretariaat van de Vereeniginp tot Bescherming van Vogels nog al eens op een bureau van een Rijksinspecteur, in het bijzonder belast met de uitvoering van de Vogelwet. Ma-ar dat is juist, wat wij beloofd hebben. lutusschen zou do Vereeniging maar oon dor Jioutjo zijn. wanneer xy niet mrcr deed. (Wordt rcrroltitl) MUZIEK door Constant van Wessem Fvltx Krelslor D K (U'itot e Zaal van het Concertgebouw is accoustisch uitsfekend; maar oen onkele solo-viool klinkt er toch wel wat or« mager on verloren in do ruimte. /o,lfs wanneer er een Fritz Kreisler speelt ! Men gaat op zoek naar een plaats waar het nog hot beste klinkt, men verhuist na het eerste nummer naar oen anderen hoek. probeert oen anderen af stand, Ye.rweg klinkt dan vaak nog beter dan dichtbij. Dit alles is jammer en kan soms verhin deren, dat de rechte stemming over ons komt.. . . Doch gelukkig niet lang: spoedig is men gepakt door den toon, dien zeldzamen toon van dat spel. dien toon.'dien alleen Kreisler bezit, die zijn psy chisch geheim is, die wonderbaarlijk zich aan alles wat ons als materieel geluid aandoet onttrekt en die een stem blijft ppzichzelf, naast de stukken. die hij speelt. Niemand heeft dien toon nog ver mogen te omschrijven. De violisten kunnen Kreisler nog zoo gespannen op de vingers kijken; hoe doet hij het? Zij zullen, u alleen kunnen vertellen: hier gebruikt hij p-daar af-streek enz. Maar wat zegt ons dit nog? Die toon is er en hij klinkt, en de Hemelen gaan voor ons open. Alles wat aan leven en meeleven in ons is volgt gefascineerd dien toon, die tot grondtoon is geworden van een muziek met een duizelingwekkend perspectief, van een zingen achter de wereld, los van alles wat daarin nog onzo aandacht vasthield. Ka dit concert is het verlangen weer grooter dan ooit dat wij Kreisler nog eens samen met ' Mengelberg en het Concertgebouworkest mogen hooren. Wanfc liever nog dan verloren in de ruimte van de roote Zaal hooren wij hem tegen den achtergrond van een orkest, dat hij betooverend voorzjngt en waaruit hij een kr,acht oproept, die met hem mee, haar de hoogste verrukkingen stijgt...." SPECERIJEN iElMPORTEERD.GEMALEN .NVERPAKT IN BUSJES DOOR: ALBERTOADERSdF. DEN HAAG KRONIEK Het WAT bij het proces Wijkstra, daar in ('muingen, zoo onaangenaam aandeed, was de blijkbare overeenstemming, het alom dierbaar' eens-zijn van rechters, O.M. en publiek tegen den moordenaar. Het deugdzaam afgrijzen waar onder zich altijd een addertje van sensatiezucht verbergt voor zulk een misdaad, de aandoenlijke opluchting en bevrediging bij het hooren van dion grimmigen eischt de president, die onder voelbare instemming den verdediger belette ook maar de. geringste critiek te oefenen op het beleid der gedoode veldwachters: het O.M. dat liefst van vier capitale misdrijven sprak, inplaats van n meer voudig misdrijf. . . dat alles openbaart de soort van mentaliteit, die in Amerika zich door lynchen pleegt te uiten en schijnt precies het tegenoverge stelde van de sfeer eenei' koele rechtspleging, Kinderlijk primitief, absoluut en zonder diepor inzicht staan dan gezag en recht, misdaad en straf tegenover elkander, on het ..herstel der ge schonden rechtsorde" lijkt meereen hartstochtelijk»* wraakoefening dan een zuiver overwegen naar wet en recht. Dit kwam ook duidelijk uit in de weigering van den Officier, om in den beklaagde. die immers meer ontwikkeling bezit dan men van zijn standgeiiuoteu gewoon is, iets pathologisch aan te nemen. Alsof juist die moordere goostesont\vikkeling, die zich bij voorkeur op spiritisme, occultisme of maar gewone spookhistories richtte, niet wees op iets abnormaal», iets overspannen.*, dat, tegen overgesteld aan de ork'ende goedmoedigheid van den jongen, lu-m -scheen voor te bereiden tot een gewelddaad, als de aanleiding zich zou voordoen. Waarbij dan zijn schiettalent als een ongelukkige. bijkomende omstandigheid verschijnt. En die aanlei ding kwam in de pedaanto van «>en vrouw, die . zijn bescherming leek te behoeven tegen vervol ging en autoritair geweld. Wat begrijpt een Wijkstra van de justitieele vormen, die onderscheid maken tussclum oen gewone arrestatie en een ..voor den. rechter 'geleiden" om te getuigen;1 Hij zag een drei gende machtsontplooiing van brutale, bam-he uniformdragors. en zijn exaltatie, zijn gezwollen ikhoogheid .stelde zich spontaan tegen dien hatelijken. vreemden wil, waarna zijn ridderlijkheid en het besef van zijn. -gevaarlijk talent het overige deden. Zoo zal het wel gebeurd zijn. <«n de maatschap-'' pelijko orde moet afrekenen met hem. die baaiverbrak. Man r- dan liefst sine i ra- et studio, die hier beid»1 schandelijk misplaatst schijnen. Terwijl tenslot to de vraag voor do hand ligt , die de verdediger ??on hoo voorzichtig waagde te stellen. -Is hier door do Autoriteit wel de tact on het inzicht be toond, ilie do omstandigheden. do 'kennis, van menschen e,n omgeving, geboden? Xiet op do gedoode. politiemannen, slechts uitvoerders van hongeren wil, doch op den Officier in Groningen en den burgemeester van Grootegast drukt zwaai de lost dev -verantwoordelijkheid van wat op dien .morgen- is geschied. Zij bevalen, of lieten tcnminsto gebeuren, waarvoor het oogenblik en de omgeving allerminst geschikt waren. Hun starre gezagsiden wist blijkbaar van afwachten noch schikken, en zoo werden vijf nmnschen van leven en toekomst beroofd. ?. ? ? , , .? '.' ?: ' ?' . ?'.' ?"? ''<' ;.?."- F. r, . Bezoektde Hollanilsclie Isdpliatsen. In b«t vootMlcoen tot 15 Juli uer verminderd UrltL ZAND VOORT: HOTEL D'ORANGE «n ?HOTEL DRIEHÜIZEN" WIJK AAN ZEE: BADRQTGL «n ? ZEE-DÏPEHDAHCE