Historisch Archief 1877-1940
i
l
8
DE GROENE AMSTRRDAMMBR VAN 4 MEI 1939
No 2909
J. D. STRUIJS & Zn.
Prinsengracht 837 Telefoon 37906
Begrafenissen - Crematie - Transporten
D, OBERINK 6 Co,
INGENIEURS
Amsterdam, Prinsengracht 456. Tel. 37452
BLIKSEMAFLEIDERS
AANLEG INSPECTIE ONDERHOUD.
BEGRAFEN1SVEREENIGING
N. SAX Jt.
r .O. HoototrMt St - AMSTERDAM T«l*f. i 30341, 243M
REGELING VAN BEGRAFENISSEN EN
CREMATIES VAN UIT ALLE PLAATSEN
EIGEN UJKKOETSAUTOMOBIELEN
OVER l N DIE
*»
bytoondew
Droste's plaatjes Indtë"
worden gevoegd bij al
onze verpakte Chocolade.
Bonbons en Toffees, en
kunnen door inruilen van
evt. dubbele exemplaren
worden gecompleteerd.
*
Wij hebben het genoegen U mede te deelen, dat na langdurige voor / :;
bereiding bovengenoemd album is verschenen. \\
Dit fraai gebonden boekwerk, in den tekst rijk geïllustreerd in kleur,
formaat 34 x 25 cM, circa 175 pagina's groot, wordt volledig door het
verzamelen en inplakken van 144 plaatjes en 6 grootere platen. Deze zijn
in kleuren uitgevoerd en evenals de illustraties in den tekst gerepro
duceerd naar origineele teekeningen, speciaal voor dit album vervaardigd
naar voorbeelden uit de zoozeer bekende en gewaardeerde verzame
lingen van het Koloniaal Instituut te Amsterdam.
Het Album INDIË", samengesteld door den heer J. C. Lamster, Conser
vator aan het Koloniaal Instituut te Amsterdam, bevat een schat van
wetenswaardigheden over gewoonten, leefwijze, beschaving, woningen.
enz. van de bevolking van den Oost-Indischen Archipel. De waarde van
deze uitgave is gelegen in de populair-wetenschappelijke, belangrijke en
?betrouwbare wijze waarop de inhoud is behandeld. Tal van onderwerpen
zijn behandeld op eene wijze als in geen bestaand werk van beteekenis
op dit gebied wordt aangetroffen. Daarbij is de tekst zóó onderhoudend
en vlot geschreven, dat zoowel jongeren als ouderen met groote belang
stelling den inhoud zullen lezen.
Het Album ..INDIË" wordt na ontvangst van 90 cents franco toegezonden door
Droste's Cacao- en Chocoladefabrieken. Afd...Album" Haarlem. Uw leverancier onzer
artikelen kan U op wensen eveneens ons Album bezorgen.
DROSTE PLAATJES-ALTIJD WELKOM'
Firma KRÖNER
Nicawendijk 167, Amsterdam
MANUFACTUREN EN
WITTE GOEDEREN
Speciaal adres voor Uitzetten
en Huishoudgoederen
TRIGOT ONDERGOEDEREN
zoowel eenvoudige als betere uitvoering
G. J. DE KONING 8 ZOON
Keizersgracht 447» A'dam
Tel. 43688. Opgericht Ao. 1739
Lijmt alles
DIrkSctiiKibel
iiuiiiiiiiiimiiiiiiMtKiiiiiMiiiiuiiiitHiiiliiiiiiiiiiliiimiiiiiiiiiiitiir
UPS. A PETERS
Vraag* Catalogus
met
prijzen
DOR D T
iiiiiiiiiiiiniiiiiuiiiiiiiiiituiiiiiuMiiiiiiuiiiitiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiniiiinMiiiiinMiiiinuiitiiiiiitiiniii iimniiiimiiiiiij
Koldewey & Corbiëre
Leidschestraat 30 - Amsterdam
Specialiteit int
WIT LAGQUE MEUBELEN
VOOR SLAAP-, LOGEER- EN KINDERKAMER
Voornaamste Kleedinginrichtin
op elk gebied
l
i
Afo. 2909
£>£ GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 MEI 1929
De Arbeidsovereenkomst met naaister,
werkster, enz.
door Mr. E. van Bolhuis
fjjf O O ALS de lente-storm, do ooievaar en het
/JL kievltaei, zoo breekt telken jare en voor de
/ér reinen tweemaal 's jaars onverbiddelijk en
met de wezenloosheid van het natuurverschijnsel
de schoonmaak los.
En wij voorzoover vrouwelijk, heerschend, en
man-zijnde, duldend staan, voor we ons be
zinnen, terwijl buiten in de natuur het prilste groen
boomen en struiken sluiert, onder de dictatuur
van: de dweil.
Onwillekeurig zullen in de enkele uren,
toen de zon ons met bijna-zomerachen gloed
zegende en vooral toen dezelfde zonnestralen
evenzoovele vingeren legden op wonde plekken,"
in casu stof, scheuren, gaten, enz., enz., in en om
onze woningen, van menigeen de gedachten zijn
uitgegaan naar dit nuttige gebruiksartikel. En
naar haar die het pleegt te hantéeren: de werk
ster of schoonmaakster. Zoodat het thans
past de aandacht te vragen voor een vonnis
van den kantonrechter te 's-Gravenhage waaruit
voor ons op het stuk van de vrouw, die eerst
daags, in haar handen het bestuur krijgt over ons
huiselijk wel en wee, wat leering te putten valt.
Het vonnis van den kantonrechter betreft
wel niet precies de werkyrouw, doch is geheel
naar analogie op haar toe te passen, daar de
huisnaaister, om wier belang het daar gaat precies in
dezelfde verhouding kan geacht worden te staan
tot hen (hem of haar), in wier opdracht zij haar
opbouwende of wel louterende werkzaamheden
verricht.
Beide gaan zij een arbeidsovereenkomst aan.
Dat is geen vernedering voor deze menschen.
In geenen deele. Zij bevinden zich daarbij in zeer
goed gezelschap. Want de directeur van een zeer
belangrijke handelsonderneming, de procuratie
houder van een' groote bankinstelling, de acts van
oen ziekenfonds en de kraamverpleegster, zij allen
zijn arbeiders in den zin van de wet op de arbeids
overeenkomst.
Doch ter zake I De zaak, waar het om ging, was
als volgt. Gelijk dat met een werkster ook veelal
het geval is, kwam eens per week en wel des
Dinsdags een huisnaaister naaiwerk verrichten bij
een zekere mevrouw Jansen. Het loon was vastge
steld op / 2.50 per dag en dat bedrag werd, zooals
gewoonlijk, eiken werkdag uitbetaald. Op l, 8, 15,
22 en 29 Juni, 0, 13, 20 en 27 Juli, 24 en 31 Augus
tus van het jaar 1926 kwam de naaister op verzoek
van mevrouw geen werk doen; mevrouw betaalde
haar voor die dagen ook geen loon uit. Het was
blijkbaar een snuggere naaister, want zij ging
naar een rechtskundig bureau. Zij kreeg daar een
briefje, op grond waarvan zij van haar mevrouw
ongeveer / 30.?loon vorderde voor de Dinsdagen,
die zij in Juni, Juli en Augustus niet gewerkt had.
Op zichzelf was het begrijpelijk, dat de heer en
mevrouw Jansen weigerden om haar dit bedrag
te betalen. De naaister ,,gooide" de zaak voor
den kantonrechter. Deze overwoog: dat een huis
naaister, geregeld elke ? week een dag komende
tegen een vastgesteld loon, geacht moet worden
als zoodanig een arbeidsovereenkomst aan te
gaan, aangezien zij naaiwerk moet verrichten
overeenkomstig de haar gegeven opdrachten, zij
dit ook heeft te verrichten overeenkomstig de
haar gegeven aanwijzingen, zij dus bij haar arbeid
niet geheel zelfstandig optreedt, doch heeft af
te wachten wat haar wordt voorgelegd en heeft
te herstellen of te maken in voege als haar bevolen
wordt,'zU een vastgesteld aantal uren per werkdag
heeft te werken en zich wat den schaftyd betreft
heeft te regelen naar de huiselijke gebruiken van
meester of meesteres, zoodat hierbij een
gezagUw VACAMTÏE OP MET WATER
verhouding aanwezig is, tijdens den arbeid ge
durende zekeren tijd;
dat verder een huisnaatster, die volgens over
eenkomst geregeld eens per week naaiwerk komt
verrichten, niet met haar patroon telkens een
overeenkomst voor n dag aangaat, doch een ar
beidsovereenkomst voor onbepaalden duur met
hem heeft gesloten, en de gestelde arbeidsover
eenkomst mitsdien ten processe vaststaat;
dat de arbeider zyn aanspraak op het loon niet
verliest, wanneer hjj bereid was den bedongen
arbeid te verrichten, doch de werkgever daarvan
geen gebruik heeft gemaakt hetzij door eigen
schuld of zelfs tengevolge van hem persoonlijk
betreffende toevallige verhindering;
dat eischeres nu.... betaling van haar loon
van gedaagde eischt over de data, l, 8, 15, 22 en
29 Juni, 6,13, 20 en 27 Juli, 24 en 31 Augustus 1920
op welke data zy stelt bereid te zijn geweest den
bedongen arbeid te verrichten, doch hiertoe door
gedaagde niet in de gelegenheid te zijn gesteld;
dat volgens gedaagde zijne echtgenoote aan haar
heeft medegedeeld, dat van haar diensten wegens
afwezigheid gedurende de maanden Juni en Juli
, en op 24 en 31 Augustus geen gebruik zou worden
gemaakt, doch die mededeeling gedaagde niet
ontsloeg van zijn verplichting om het loon te
betalen op de dagen, waarop eischeres niet als
huisnaaister kon komen, aangezien hij niet heeft
medegedeeld, dat de afwezigheid geen hem of
zijn echtegenoote betreffende toevallige" verhin
dering was;
dat gedaagde ook niet heeft gezegd, 'dat eischeres
uitdrukkelijk heeft goedgevonden geen loon op de
verzuimde dagen te ontvangen en het feit, dat zij
eerst na die dagen om betaling van loon heeft
gevraagd, haar recht daarop niet verloren deed
gaan.
De heer en mevrouw Jansen zeiden nog, dat de
naaister niet bereid was geweest om gedurende de
verzuimde Dinsdagen den arbeid te verrichten,
' aangezien zij op die dagen elders naaiwerk heeft
Verricht. De kantonrechter overwoog, dat, mocht
dit laatste inderdaad zoo zijn geweest, zij geen
recht op haar loon heeft, daav zij dan die dagen
niet voor haar mevrouw heeft vrijgehouden en
zij mitsdien dan geacht moet worden niet bereid
te zijn geweest den bedongen arbeid te verrichten.
omdat haar immers kon bericht zijn, dat de ver
hindering om te komen had opgehouden binnen
den medegedeelden tijd. Volgens den kantonrech
ter stond daarom de vordering tot betaling van
loon niet vast, had de naaister het gestelde dien
aangaande te bewijzen en behoorde zij te worden
toegelaten tot het aangeboden getuigenbewijs.
In de eerste plaats zal men ons wellicht af
vragen, waarom wij het in dit verband over den.
schoonmaaktijd en wat dies meer zij hadden.
Welnu, het komt nog al eens voor, dat uit dien
t^d wanneer men gedurende de weken van meer ?
: dan gewone drukte extra-hulp van naaister of
werkster neemt afspraken dateeren van het
komen verrichten van arbeid voor een dag per
week. Uit sleur of wat ook handhaaft men dan
maanden lang dezen toestand. Het spreekt van
zelf, dat dergelijke overeenkomsten natuurlijk ook
geboren kunnen worden in tijden van overstelpende
drukte of uit een andere oorzaak, mjv, ziekte, ge
zinsvermeerdering, etc. In ieder geval is' echter
een waarschuwing voor hetgeen den heer en
mevrouw Jansen overkwam in den schoonmaaktyd
op haar plaats, omdat die tijd, naar wij meenen,
in degelijke Hollandsche gezinnen periodiek te
rugkomt. Wat was nu de fout van 4en heer
en mevrouw Jansen;? Wel deze, dat zij zich tegen
de gevolgen' van de arbeidsovereenkomst voor
onbepaalden duur hadden mbeten wapenen. Want
ons inziens is er op zich zelf tegen de redeneering
van den kantonrechter niets in te brengen. Trouwens
het is ook billijk, dat het loon wordt doorbetaald
in een geval als het onderhavige, daar de naaister
dit moet zij bewijzen anders ettelijke dagen,
door het toedoen 'van, mijnheer en mevrouw,
Werkloos, dus zonder inkomsten, geweeat zou zijn.
Anderzijds is het verklaarbaar,!dat de
loonvordef 4,50 per flesch
Upper Oouro Wina
Matured in wood
High Qumlity
Full Strength
WIJnkpoperij Anno 1795
Vlaardingen - Bordeaux
ring voor de laatsten een onaangename verras
sing was. Men heeft hier weer twee partijen: do
werkgever, die graag, als het hem lust, hulp wil
hebben van naaister en werkster; de huis
naaister en de werkvrouw, die liefst geregeld
arbeid verrichten. Die klip is alleen te ontzeilen
door behoorlijk de zaak te regelen. In het geval
van den heer en mevrouw Jansen hadden deze
tijdig met inachtneming van een opzeggings
termijn van den eenen wekelijkschen werkdag
de naaister móeten ontslaan dan wel met onder
ling goedvinden de werking van de overeenkomst
tijdelijk moeten opschorten. Ook zouden zij de
moeilijkheden hebben kunnen voorkomen door geen
arbeidsovereenkomst voor onbepaalden duur af
te sluiten, doch eiken Dinsdag opnieuw voor de
volgende week af te spreken. In casu was dit echter
mosterd na den maaltijd. ,.Und die Moral vun der
Geschicht?"
De wederwaardigheden van den heer en mevrouw
Jansen mogen tot heil en leering dienen van all«>
dezulken hunne collega's , voor wie wekelijks
't zij tot het nut hunner kleederen, 't zij tot rein
heid hunner woningen of verfraaiing hunner
tuinen, de trouwe hulpkrachten ter beschikking
staan. Het meest loyale en royale is natuurlijk
om het loon door te blijven betalen en geen midde
len,, aan te wenden onl van die zoowel wettelijke
als moreele verplichting af te komen; als de be
trokkene elders hetzelfde verdienen kan, staat de
zaak anders.
Hokus Pokus
(Ingezonden)
In zijne veroordeeling van ,,Hokus Pokus",
het satyrïeke blijspel, dat door publiek van de
beste soort te Berlijn' langen tijd en ook hier met
genoegen ia gezien, velt de heer Henrik Scholto
meteen een m.i. nog minder aannemelijk vonnis over
de daarvoor door mijn gezelschap,gespeelde stukken.
die hij met n pennestreek als society nummer
tjes" catalogiseert. t
Ik weet niet of de heer H.S. met bedoeling of
in verstrooidheid deze zonderlinge benaming Jcoos
voor stukken als Paulus onder de Joden*!, van
Franz Werf el, Het Graf v. d. Onbekenden Soldaat"
door Paul Eayn'al, Merjjntje Gijaen's Jeugd" door
A., M. de Jong e.d. die te Amsterdam.dit jaar
dooimij voor het voetlicht zijn gebracht, maar ik hoop,
dat zijne lezers, diézich deze vertooningen herin
neren, evenals ik, bedenking zullen hebben tegen
het onderschrijven van dit verwonderlijk oordeel.
C. v. D. LUGT MELSERT
Wie YOGHURT van
OUD-BUSSEM
eet, wordt oud, maar blijf t jong,
KERKSTRAAT 67 ~
I
.i