Historisch Archief 1877-1940
l
i
n
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN n MEI 1929
No. 2910
Tikblaadjes
door Dr. R. Feenstra
Reis door een bureau-la
111 de kranten verschijnen weer
de Heizoenadvertenties, die op den
reislust werken, als een Bob adver
tentie op het verhemelte van een
,,natten".
Een. kleurenpracht fuldei s ligt a's
voorjaarsbloesem in de etalages der ?
reisbureau's.
De post brergt lederen dag nieuwe
gidsen en reisboekjes in je brievenbus.
En midden in dit schrale voorjaar
sta je als een eenzame reiziger, die
pech heeft, opeens in een onttakelde
schoonmaakkamer, tegenover een bu
reaula ? waarvan een groote beurt
is afgesproken: om niet te zeggen:
bevolen.
Eerst sta je wat huiverig er tegen
over. Wie gaat op reis met zulk weer:
bij zulk triest licht. Kom laten we
er het electrische kacheltje naast
opsteken. '
Dan begin je zooals je altijd
leest dat een gemeentearbeider be
gint met dit eens op te nemen;
naar dat stapeltje te grijpen; eens
hevig als een zwaarverliefde te
zuchten.
Het beroerdste van het reizen
isaltijd het kofferpakken. Deze reis
door een bureaula, zal niet anders zijn
dan koffer uitpakken en' koffer in
pakken. Hm l Je rilt van de kou als
een man ih een dunnen loden mantel,
die in een natuur vol knoppen.
maar zonder blad naar buiten treedt
voor zijn schoonmaak-Pinksterreisje.
'Maar opeens is daar iets als een
eerste contact. Een disharmonie,
zooals in moderne muziek maar die
je pakt. Je hebt allemaal nette
belastiek-ringde Kodakpakjes voor je
op tafel gelegd. Het lijken even
zot», veel spelen kaarten en voordat je
het weet leg je patience ermee.
Buiten is het grimmig en koud.
Hier op deze kieken is het fel zomer.
In een patience spel zijn klaver,
ruiten, schoppen, harten. En hier
zijn bergen en bloemen, zijn stille en
bewegende wateren.
En nu opeens bij al die reisfoto's
van jaren, die wat door elkaar zijn
gebutst hier en daar, voel ik toch. dat
er een kant" aan dit spel zit. die
inpalmt. Met overleg soort bij soort;
of onsoort tegen soort zoeken, brengt
al op zich zelf arbeidsbemoeienis en
tijdsverdryf. En wanneer van de
kaarten, inplaats klaver óf ruiten,
inplaats huisbakken azen-pr
ntbriefkaartén?de seconden in u terugsprin
gen, die eenmaal van secondendrukjes
op den tikker van uw eigen
fotoapparaat zijn uitgegaan dan geeft
zulk een arbeid gloed. Een dichter, die
ons aller lievelingsdichter is, is naast
u komen staan: de herinnering.
AAN DE INZENDERS
< Alle Toor het red*ctioaeele gedeelte
bestand* i a i e n d i o e n ttfeten
geadresseerd
REDACTIE VAN
..DE GROENE AMSTERDAMMER"
? ' ' . ' '
KEIZERSGRACHT 333
AMSTERDAM,
?onder vermelding TAU persoonsnamen.
Hluemen en bergen, violette weitien.
groene weiden, gouden weiden;
beryen in allerlei forsch toehappende
gebitten der geomorphische schep
ping, boomen in allerlei vrijgevochten
en neer gestriemde bestaansvormen
karavaanwegen, rilweggetjes le
vende warn.te,-spiegelende meren;
koude meren, waarin alleen de dood
van het hooggebergte weerkaatst;
alles is daar onder.
Sinds zes jaren zijn de . reisfoto's
niet ingeplakt. Nu is er plenty tijd;
geen excuus meer; een pot gluton
staat naast mij; ik ruik ze voortdu
rend, terwijl al de Alpenwe,ideluchtjes
in mij samentintelen tot eon arocm,
vrij naar geraspte Hwïtsersehe kaas.
Nieuwenhuis moest zakjes plakken;
ik weet niet hoe lang -?een jaar of
een half jaar; maar in het lied van
den Nederlandschen bas pogre een
kwart eeuw minetens. Waarom zou
ik niet een kwa-1 dag foto's plakken."
Ik K i 3 dcor een bureau-la. Misschk-n
heeft een of andere houtworm of een
motje deze reis al eerder gemaakt.
Maar voor mrj is hij hopeloos nieuw en
hopeloos oud tegelijk ? hoewel 'zes
jaar een peulschil tegenwoordig
bet eekent. .
In dezelfde bureau-la ligt mijn
stafkaart. Wanneer men een kaart
bekijkt van Frankrijk, waar overal
de Sociétégénérale agences heeft; of
een kaart van,Nederland, waar overal
Bondshotels existeeren; of een kaart
van Duitsohland, waar overal
Reemtsma sigaretten of Asbach uralt cognac
worden verkocht, dan krijgt men niet
zooveel vlaggetjes en lijntjes en
stippeltjes te zien dan op mijn staf kaai t
Tusschen den Montblanc en de
Hohe Tauérn wordt het zoo zachtjes
aan aardig af gegraasd voor mij.
En niettemin: men zou het heele
jaar 'vacantoe moeten hebben inplaats
een paar maanden: men zou ' tot
tachtig fit moeten blijven inplaats
tot zestig; om er ooit genoeg van te
krijgen, om ooit de bureau-la te slui
ten.
EN STOf FEEPINGEN
Speciale aanbieding zilveren
theeserviezen keuze uit 30
modellen vanaf f 98.?.
S. S P IJ E R Juwelier
Kalverstr. 222, Amsterdam
Plaats 5 Den Haag
inkoop Ruiling Eiperuse van
Juweelen
,1'tMATTHIJSSENHOUT"
' Cottage-Pension
Blaricum
(GOOI)
Prosp. op aanvrage.Tel. 442
STEÜHZOLEN
uu
HERSTELT
«J. A.
OVERHEMDEN
NAAR MAAT
FR. SINEMUS
20 Lddacheatraat 22 - Amsterdam
Zoo juist verscheen,:
Jetiuda Ha-Levi, Gedichten
vertaald en ingeleid door
S. PINKHOF.
In bibliofiele uitvoering Fl. 2.95.
Verkrijgbaar bij alle goede boek
handelaren en. bij de UitgeversMENNO
HERTZBERGER, Singel 364, A'dam.
DAGELIJKS EEN
mm 5 m
MMIE REEP
(Puur Choc. rood etiket.
Volle melk Choc. blauw
etiket)
met een wetenschappelijk
vastgestelde dosis Eviunis
vol vitaminen preparaat
bereid, beteekent behalve ver
snapering en krachtig
voedsel, tevens
Gezondheid en
Levenskracht
* *
*
Even een kopje thee. een pauze
en de post inkijken. Inplaats gluton
ruik je thee^aroom en gebak. Alsof je
op de altane van een Tiroplschen
landherbcrg zat, zoo lui strek je de
reisvoeten; voor je uit; en kijkt de
, Parijsche krant even in. Qui
voudriez vous t re. si vous n'étiez pas
vous meme?
Wie? De meeste hooggeschatte"
abonné's blijken geantwoord te heb
ben: Foch. Maar Foch is dood.
Foch heeft zeker supreme voldoe
ningen gekend, maar ook uren. Uren
waarbij die van ons in den
tandartsstoel lichte en pijnlooze waren.
Volgende gagnant: Poincarê. In
derdaad een man, diéal zijn ambities
achtereenvolgens bevredigd zag. Ge
lukkig in de politiek als weinigen. De
vrede, de Elzas, de franc alles nedt
hij mee; wordt gered door zijn toe
doen.
Haar een werkezel met e?n nooit
vervulde taak. Achter iedere mijlpaal
een nieuwe moeilijke weg. Ffn gén
alpiene tusschen bloemen en geo
morphische kunstgalerijen door !
Wie zoudt gij hebben willen wezen
als gij niet u. zelf, waart ?
Lindbergh? Willem Kloos? Merci; 'hoog
stens een padvinder-jaargang , '29
met nog te vullen reuzen-bureau-la.
Hotel Beekhuizen, Velp (Gld*)
Voorjaar 1928 geheel gemoderniseerd.
Centraal verwarmd, warm en koud stroomend water op alle
kamers. Het Hotel is Zomer en Winter geopend en door
zijn rustige ligging zeer gezocht voor Zomer- of Winter ver blijf.
Loges hebben vrije wandeling in de bekende Beekhuizerbosschen.
Autogarage Telefoon 402 Velp Tennisbaan.
GRAND lim11, Zaéoort.51
Pinkster-Arrangementen f 25.?n f 27.?p. p., Zaterdag voor
diner tot Dinsdag na ontbijt.
Voor-seizoen gereduceerde prijzen f7.?pens. p. d. p. p.
Na l Juli van af f 8.50.
Speciale gelegenheid voor congressen» zalen voor 200 p.
N.V. Meubclmagazijn Edeaf
MOLSTEEG ~ AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
. ? . j ? _ ? ._-..'?'_?' .._ ._
Abonneert U op: - ? ? ? ? ?
De Groene Amsterdammer
VICTORIA-WATER
Heeft gunstigeu
invloed
op de spijs
vertering
Ne. 2910
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN II MEI 1929
Uit de Natuur:
Vogelbescherming
door Dr. Jac. P. Thijsse
BLIJKENS haar verslagen besteedt de
Nederlandsche Vereeniging tot Bescherming van
Vogels heel veeltijd en inspanning aan bemoeiingen
met politie, justitie en overheid om een goede
naleving van de Vogelwet van 1912 te verzekeren.
Wij konden er op wijzen dat zij daarmede groote
successen heeft behaald en bij uitstek practisch
werk heeft geleverd. Echter beperkt zij haar werk
zaamheid niet tot het voorkomen of bestraffen
van kwaad, maar wekt ook op tot goed.
In het bijzonder houdt zij zich bezig met vuur
torens en lichtschepen, inrichtingen, die
over de heele wereld berucht zijn, om den
verderfelijken invloed, dien zij op de
vogels uitoefenen. Onze Regeering is
een der eerste in de wereld geweest,
die getracht heeft om dat kwaad te ver
helpen on wel door het aanbrengen
A'an de bekende rustrekken op den vuur
toren den Brandaris van ^Terschelling.
De Vereeniging heeft aan dat vraagstuk.
groote aandacht geschonken entoen haar
bekend werd, dat op! HelgoJaad een
ander geriefelyker en goedkooper systeem
even goede, of zelfs beter uitwerking
had heeft zij dat in studie genomen en
met medewerking van het Loodswezen
beproefd. Iedereen weet dat wij bij nacht
en avond de auto niet zien achter haar
oogverblindend licht. Zoo zien ook de
vogels den vuurtoren niet of het
lichtschip en vliegen zich er tegen te pletter.
Nu kwam men op Helgoland op den
inval om door afzonderlijke, doelmatig
opgestelde lampen den toren zelf te
verlichten, natuurlijk zoo, dat hu in zijn
functie niet werd belemmerd. Inderdaad
werd het aantal verongelukte vogels
dadelijk kleiner. OnzeiVereeniging heeft
nu weten te bewerken dat ook eénige.
vuurtorens en lichtschepen zoo \-erlicht
worden"; aanvankelijk nog met behoud der
ruatrekkeri. Het is zeer goed mogelijk.
dat we die later kunnen doen verval
len. Meteen had het bezoek aan de
vuurtorens en lichtschepen en de gevoerde
correspondentie de uitwerking dat er een
bijzonder aangenaam verband ontstond
tusschen de Vereeniging en het perso
neel van 'die inrichtingen. De meeste
hunner leggen een bijz'onder groote
belangstelling aan den dag voor het be
houd van de vogels en meteen voor het
verzamelen van gegevens, die dikwijls van
groot belang blijken voor de wetenschap.
Ook zijn op verschillende lichtschepen
in den pas verlciopen winter de trek
vogels voorzien van extra voedsel en beschut
ting en in plaatr van oorden des verderf s zijn
het nu ieer gezochte toevluchtplaatsen. Over
den technisch wetenschappelijken kant van het
vraagstuk geeft Dr. Jan Verwey in den Ver
slagenbundel een belangwekkend artikel.
En als een mooie bloem te midden van al het zoe
ken en controleeren vinden wij een, opstel yan
Me j. Eerkes over Vogelbescherming op de Lagere
School. Op aandringen der Vereeniging hoeft
indertijdMinister de Visser eens een circulaire aan de
scholen gezonden, waarin hij wijst op het nut en
belang en het aangename van de kinderen te be
trekken in de Vogelbescherming. Er zijn heel wat
kleine Saulusjes, die in Paulusjes kunnen vorkeeren.
Sommige scholen hebben die circulaire ter harte
genomen, andere niet. Het is dan ook, laat het ons
dadelijk zeggen, verre van gemakkelijk, om in het
huidige schoolstelsel een plaats te vinden voor wer
kelijke vogelstudie met de kinderen. Daarvoor
moet de school al heel gunstig gelegen zijn on voor
zien, yan knappe, liefdevolle, toegewijde onder
wijzers en onderwijzeressen. Gelukkig zijn er aoo.
en gelukkig werkt Me j. Eerkes aan een school
,,waar dat alles mag", d.w.z. waar de onderwijzeres
met haar heele klas (25 jongens en meisjes Van
12 of 13 jaar) in de dierkundeles er op uittrok om
,,ze van de vogels te leeren." Geen bezorgdheid
of de leerlingen dan van de andere diergroepen
naar verhouding wat minder zouden leeren, geen
bezorgdheid, of wat de kinderen van" de vogels
leeren wel beantwoordt aan een bepaald schema.
Ook geen zorg voor den tijd, want allen hadden
het er graag voor over om een half uur eerder op
school te komen, wanneer de tijd gunstig was voor
een vogelwandeling". In de onmiddellijke omge
ving van de school hadden zij een prachtige
gebniitU, loonkviiktrij lilhiliiiii,"
Charles van Qlooeken & Zoon, Zondert, N.Br.
Het van ouds gunstig bekende adres voor:
Dennen, ter bebossching (uitsluitend Inheemsch zaad)
Exotische Dennen- en Sparrensoorten,
Bosch- en Haagplantsoen,
i Boomen «n Heesters.
1 Catalogi op aanvraag gratis en franco.
fel Interc. No. 1. TeUgr.-Adr.: Wllnelmina.Zundert,
Een belofte voor de toekomst
- ' ? ' t . . '
? '' ' ' ' ? ,
Icgcnlieid. om de.vogels rustig te bestudeeren.
Alweer een aanwijzing voor de ,.stedebouwers";
tracht in de nabijheid der scholen dergelijke
plaatsen te ,,scheppen." Het is heel best te doen
en als ge er moeilijkheden bij ondervindt dan
schaft de Vereeniging wel raad. Zij heeft ook
deze onderwijzeres bijgestaan en o.a. het .bijhouden
van dagboeken aangemoedigd, een stijloefening.
die mag meetellen.
Er is nog meer jeugdwerk in dit boek, Een
1 Rijkaveldwachter in h,et Gooi deed een beroep op
de Vereeniging om de schooljeugd voor het be
schermen der,vogels te winnen. De Secretaris trok
er heen en hield een verteluur voor de Gooyer's
kinderen, genoot daarbij de medewerking van de
hoofden der scholen. Wolda vertelt in een degelijk
artikel» hoe de kinderen nestkastjes kunnen maken,
echte goede nestkastjes en hoe die dan verder
moeten worden behandeld tot heil van de vogel
wereld en tot heil van de jeugd zelve. Ge ziet hoe
belangrijk het werk der Vereeniging dus ook is
'voor de volksopvoeding en hoe zij den steun ver
dient van Regeerjng en Volk. Die steun ia reeds
niet onbelangrijk, maar kon sterker. Voor het lid
maatschap der Vereeniging geeft men zich aan bij
het Secretariaat, Heerengracht 510, Amsterdam.
Jongens
stoeien en ravotten graag, maar
vallen en bezeeren zich dan ook
dikwijls. Zorg daarom altijd in huis
voor een doos
Doos 30 cent
PUROL
KRONIEK
Kort van Memovi*
ER is een zonderling verschijnsel in verband
met Remarque's boek lm Wetten nichtu neueê,
En dat is de populariteit van het boek. Niet
a'sof ik het on-bijzonder zou achten of niet uit
muntend onder zijns gelijken. Integendeel. Hier ?
i i de kunst zoozeer natuur geworden, dat een
argel >oze. ziel het boek ten einde lezen kan als een een
voudig, onopgesmukt verslag van zelfdoorleefde
gebeartenissen, en verbaasd zijn over de suggestieve
macht van wat hij toch al zoo lang wist.
Zoo onopzettelijk, zoo geleidelijk, zoo
bijna heimelijk voert ons de schrgver
voor zijn tafereelen, zoo zuiver, zonder
n te sterk woord, beeldt hij de opvol
gende scènes van het oorlogsleven.
Zonder de minste overdrijving, zonder
pose en vooral zonder sentimentaliteit,
geeft hij de sfeer en de menschen van
de latere, donkere oorlogsjaren aan het
Duitsche front.
Dat alles is inderdaad uitstekend,
in de afwisseling van zware en lichte
momenten; in de compositie van al
dit oorverdoovend geraas met de
doode stilte van het verlof' in het
midden; in de versnelling naar heb
einde, waar alleen die slotalinea
eenigszins overbodig verschijnt. Voelde de
auteur misschien behoefte door den dood
van zijn held het geval iets meer ob
jectief, iets minder persoonlijke beleving
te maken? Voor de tragische werking
van het geheel was het sneuvelen van den
jongen man zeker niet noodig. Het doet
zelfs op deze wijze schade aan de directe
waarachtigheid van het geheel.... een
klein beetje schade, dat overigens de
ontzaglijke werking niet hindert.
Maar desniettemin:. . . waarom werd
het boek niet n slag zoo populair?
Want. de lezende menigte pleegt niet
allereerst op superieure kunst belust te
zijn en nam het werk. gelijk het zich
ook den armsten van geest aanbiedt:
als een relaas' van eigen lotgeval.
Gelijk er bij menigte geschreven zijn
ylak na den oorlog, minder kunst vol,
doch even getrouw en eenvoudig. En
even vreeselijk en hartverscheurend.
Wie heeft niet Barbusse's Fe u of
Latzko's Mcnschen i m Kriege gelezen, of
zoo menig Fransch oorlogsboek! Of
zelfs een Vlaamsch van Ernest Claes:
Bei uns in Deutschland.... En die alle
zeiden hetzelfde: de afstomping, de
ver«ïie,rlijking, de uiterste nood en ellende, waarin geen
sprankel van idealiteit meer kon leven. Is men dit
alles dan vergeten, dat er zoo luid geroepen wordt
over dit boek. alsof men hier nu eerst naar waarheid
den oorlog beschreven vindt? Dat is toch wel
onbillijk tegenover die vroegere auteurs en tegelijk
bedenkelijk als verschijnsel van korte memorie.
Het schijnt.dat wij razend snel vergeten, als vrij
zoo geschokt kunnen worden ,door een nieuw
verhaal van wat wij tien jaar geleden toch allen
zelf beleef den. en het staat te vreezen, dat over nog
tien jaar niemand meer weten zal wat eigenlijk
een oorlog is.
Maar misschien heeft de Ontwapeningsconferen
tie tegen dien tijd eenig 'resultaat bereikt.
' ? ??' ?'??'.' ? ' F. C.
HET REIS-SEIZOEN NADERT!
OHM SMdato Prisma Kijken Criital-Prbm*" rijn nUt
te overtreffen. 8 maUge vergrootinf t 45.
JOS. HARTOG.
Hoofdsteeg 17
Rotterdam.
Nobelstraat
Utrecht.
'
'r.\
..l
:S l
1