Historisch Archief 1877-1940
> m
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 8 JUNI 1939
No. 2714
P
6
H
NILLM IJ
LEVENSVERZ.MU
sGRAVENHAGE
AMSTERDAM-UTRECHT
STAND AA R D
HYPOTHEEKBANK
fe ROTTERDAM
Directie t
Mr. H. H. C. CA5TBND//A *n
/. MOSSELMAN
De Bank geeft onder controle van het
Atgem. Adminittratte' en Tmttkantoor
H%Pmndbrie»en tegen bettrtkoet» ntf.
N. V. Rotterd. Hypotheekbank
voor Nederland .
Opgericht In 1864
Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.000,
waarvan geplaatit f 6,000.000
Verstrekt geld op eerste hypotheek
Voor Inlichtingen wende men zich tot
bet kantoor der Bank. Ged. Bierhaven 25
te R'dam of tot hare Agenten:
De Directie t
Mr. Th. Recpamker, Mr. N. P. C. v. W(Jk
Kir. B. van Rossem.
LEVENSVERZEKERINe MJMAPFI)
Gunstige polisvoorwaarden Q T7 M LJ C AA
Zeer billijke premiën.
DEAN5TCKDAM5CHE
De polissen der Amsterdamsche Maatschappij
van Levensverzekering, N. Spiegelstraat 17,
Amsterdam, zijn wereldpolissen» Absolute reis*
vrijheid, overal heen, zonder extra premie voor
reizen, die niet langer duren dan 12 maanden.
Nederlandsche
Handel-Maatschappij, N. v.
AMSTERDAM.
AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en VGRAVENHAGE
Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlements,
Britsch'Indië, China, Japan en Arabic
ALLE BANKZAKEN
SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS.
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN N.V,
gevestigd te AMSTERDAM.
van / 2,
krachtens machtiging van de Algemeene Vergadering van
Aandeelhouders gehouden op 2 Juli 1928.
De Heeren HOPE A Co. en de NEDERCAtfDSCHE
HANDEL.MAATSCHAPPIJ UT. T. berichten, dat zij de
inschrijving op bovengenoemde Aandeelen, tot den koers van
120 pot., uitsluitend voor Aandeelhouders, openstellen ten
kantore van de Heeren VAM LOON & Co,, op
Donderdag 13 Juni 1929
van des voor middags 9 tot des namiddags 4 uur,
al waar Prospectussen en Inschrijvingsbrieven verkrijgbaar zijn.
Inschrijvingen zullen' tevens Worden aangenomen bij de
Agentschappen der Nederlandsche Handel-Maatschappij N.V.
te Rotterdam en 's Gravenhage en in Ned.-Indiëbjj< hare
Factory te Batavia en hare agentschappen te Soerabaja en
Medan,
AMSTERDAM; 6 Juni 1929.
HOOFDKANTOORi
KEIZERSGRACHT 670,
AMSTERDAM.,
De VERZEKERING-MAATSCHAPPIJ
MERCURIUS"
verzekert behalve tegen , ^ " '
INBRAAKSCHADE, ook tégen: BRAND-, ZEE en TRANS
PORT-, ONGEVALLEN- en WATÊRLÊIDINGSCHADE.
De HolL Voorschotbaak
HAARLEM, KRUISWEG 70,
De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag
met een mlnlitmm van f 1000.
opzakeIJJk onderpand en onder borgtocht, met
In pandseving eener polls van levensver
zekering van. gelijk bedrag, en verkoopt
5% schuldbrieven in stokken van f 1000.
500,- en f 100.- tegen Beurskoers.
Pendules, Horloges,
Stijlklokken, Wekkers,
Barometers, Gouden en
Zilveren Werken
, Grootste Sorteering
Goedkoopste Prijzen
N.V. v/h. Gebr, BREEN
NIEUWEND IJ K 172
HAARLEMMERSTRAAT 64
ROZENGRACHT 53
Ateliers voor reparatièto aan
Uurwerken, Goud en Zilver
No. 3714
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 8 JUNI 1929
Hoe betalen wij Amerika
door C. A. Klaasse
fin WEE gebeurtenissen hebben in den jongsten
-l tijd weer eens opnieuw de aandacht gevraagd
voor de economische relatie tusschen Amerika, in
het bijzonder de Vereenigde Staten, en Europa.
In de eerste plaats de besprekingen inzake de
herstelbetalingen te Parijs die nu teneinde loopen.
Bij de reparatiekwestie is wel niet Amerika in
direct opzicht de voornaamste partij, maar indi
rect via de intergeallicerde schulden hebben de
Ver. Staten inderdaad in hooge mate the fuiger
in the pie". Eens te meer hebben dus de Parijsche
pourparlers weer scherp het licht doen vallen op
de omvangrijke bedragen die de Yankees ineen
lange reeks van komende jaren van ons te vorderen
hebben. De tweede gebeurtenis waarop ik doelde
is natuurlijk het nieuwe tarief wetsvoorstel, dat in
Washington aanhangig is gemaakt. De muren
waarmede de Amerikanen zich nu reeds jaren lang
tegen ons beschermen worden nog wat hooger
opgetrokken indien dit voorstel wet wordt.
Intusschen werken, ondanks alle protectie, ver
schillende industrieën in Amerika zoo efficiënt,
dat het haar mogeujk is in Europa met succes de
concurrentie op te nemen tegen de plaatselijke
nijverheid. Het zjjn natuurlijk voornamelijk de
serieproducten, kinderen van de groot-industrie,
die door het enorme tolmuurlooze afzetgebied dat
Amerika zelve biedt, in zoo groote getale kunnen
worden vervaardigd dat ondanks hooge loonen en
hooge prijzen van sommige grondstoffen concur
rentie met Europeesche industrieën mogelijk is.
Grootendeels ook alweer omdat die in hooge mate
in haar economie wordt belemmerd door talrijke
tariefbarrières.
Wy zien nu het volgende beeld: Amerika over
stroomt ons met automobielen, en films* wil ons
met regeeringssteun nu ook nog met graan gaan
inundeeren, eischt van ons Europeanen groote
oorlogswee-bedragen, en verdraait het, ons toe te
staan onze verplichtingen na te komen door den
Yankee de zegeningen van onze bloembollen en
onze kunstzij deelachtig te doen worden.
Hoe moeten wij Amerika betalen is de vraag,
die zich steeds klemmender opdringt. Met
Markercostuums en music-hall-feeën is men geneigd te
antwoorden wanneer men de drommen ,
zichtziende" Amerikanen aanschouwt. En in dit ver
band zou men ook Pussyfoot's vooruitzienden.
blik bewonderen. Immers AmerikaV droogte" is
een der voornaamste stimulansen tot een bezoek
aan ons natte werelddeel. Maar zelfs als men alle
Amerikanen volgiet en wanneer men alle Fransche
kasteelen aan hen verkoopt dan is dat bij lange
na niet voldoende om b{j hen uit het krijt te
komen. 'Nu hebben wij nog wel een flinke
hoeveelheid Bembrandta en Bubensen, maar aan
alles komt een eind.
Nu is ons moderne muntwezen genoeg
geperfectionneerd dat men niet voor internationale be
talingen dadelijk met de handen in het haar be
hoeft te zitten, wanneer debet en credit van de
betalingsbalans zich niet precies dekken. Daar is
altijd de. mogelijkheid om het land met de
actieve" betalingsbalans, met meer internationale
vorderingen dan schulden dus, in goud te betalen.
En van die gelegenheid is dan ook in de jaren
sedert den oorlog, toen wij Amerika zich hebben
zien metamorphoseeren Van debiteur* in
crediteurnatie, n ruim gebruik gemaakt. De Ver. Staten
hebben* thans meer dan de helft van den
Wereldgoudvoorraad. Maar daarmee is dan óók die bron
van betaling zoo langzamerhand uitgeput. De
laatste maanden hebben voldoende aangetoond»
dat een verdere goudafvloeiing naar Amerika in
Europa een ernstige ontwrichting op de geld
markt teweeg brengt. /*
10.
Schrijfmachinehandel
(Alle merkt» vanaf f50.?.)
COPIEERINRICHTING
, TEL.. 83400
Wolreastr JN4 - Anurtevdam
Tenslotte blijft er nog een middel over dat ook
geenszins onbeproefd is gelaten. Amerika kan de
vorderingen die het telkenmale op ons krijgt
consolideeren", op langen termijn bestendigen.
Hadden de beleggers in de Ver. Staten in de
laatste jaren niet zulke enorme bedragen aan
buitenlandsche obligatiën geslikt dan zou de
Amerikaansch-Europeesche verhouding al eerder
in een acuut stadium zijn gekomen. Tot voor kort
liet de gulheid der Yanks met het verstrekken
van leeningen niets te wenschen over. In 1927
waren zij daarmee zelfs zoo vrijgevig dat zij zich
een deel van het in de voorgaande jaren vergaarde
goud weer zagen ontglippen.
Maar het samengaan van Europa's schulden aan
Amerika met de geneigdheid van den
Amerikaanschen belegger om Duitsche obligatiën te koopen
was een gelukkige maar toevallige omstandigheid.
Het is heel makkelijk om te zeggen, dat een groote
export geen bezwaar hoeft te zijn omdat men dan
maar aan het buitenland voldoende moet leenen,
opdat het in staat zij de geëxporteerde goedereu
te betalen. Wanneer de exporteerende nijverheid
zelf die leeningen kon verstrekken zou dat logisch
zijn. Maar wanneer exporteeren en leenen los van
elkaar staan kan er best een incongruentie ont
staan. Wanneer de kapitaalmarkt aan het eind
van zijn capaciteit raakt kan de industrie behoefte
hebben aan nog grooter export. En die incon
gruentie is thans dan ook ingetreden.
En Wat blijft er nu over om Amerika tevreden
te stellen. Hoe leveren wij een tegenprestatie om
de vordering op Europa af te dekken. Welnu de
drang der omstandigheden zelve heeft reeds een
oplossing aan de hand gedaan. Als Amerika onze
voortbrengselen niet wil hebben dan moet het
onze fabrieken nemen. De penetratie van het
Amerikaansche kapitaal zouden wy met een
weideenen term het proces kunnen betitelen, dat
zich thans bezig is af te spelen. Wil de belegger
geenEuropeesche obligatiën meer nemen, de groote
Amerikaansche ondernemingen willen wel aan
deelen van Europeesche zusterbedrijven hebben.
General Motors kocht Opel op, en het zal wel niet
zoo heel lang meer duren of de Standard Oil neemt
een flinke post aandeelen I. G. Farben. Overal in
Europa zoeken de Amerikanen naar goede ob
jecten. Ook de beurs werkt daartoe mee. Het
besluit om aandeelen in buitenlandsche maat
schappijen tot de noteering toe te laten is nog maar
heel recent. Ford doet het op andere manier; hij
bezit een belangrijk deel der aandeelen van de
Engelsche Ford-Maatschajppij. die weer de meer
derheid van de aandeelen der continentale
Fordmaatschappjjen bezit. En de Western Electric
koopt bioscopen in Europa op om zijn talkies te
slijten.
Misschien zal men met schrik en beven dat
pooces van economische annexatie" zich zien vol
trekken. Maar toch is er een lichtpunt. '
Dit proces kan tegelijkertijd een genezing van
de kwaal van thans brengen n prophylactisch
werken voor de toekomst. Wanneer General
Motors belang heeft i>j} het wel en wee van Opel
dan zal hij Opel niet met zijn
chevrolet-concurrentie in een hoek duwen. En wanneer Ford zijn
wagens in Europa maakt dan hoeven wij aan
Amerika alleen maar een honorarium voor des
lieeren Ford's hersencapaciteit te betalen, maar de
loonen en materiaalkpstenvwörden hier besteed.
En dat het die richting uitgaat is ook al weer
veeleer economische noodzaak dan toeval. General
Motors en Ford komen in Europa geen fabrieken
koopen omdat de Amerikaansch-Europeesche be
talingsbalans gesaldeerd moet worden, om dan
plotseling te bemerken dat zij nu in eigen belang
niet meer zooveel wagens naar Europa kunnen
«turen. Maar de tariefmuren, diéwij hierboven
noemden als n van de oorzaken van het
AmericoEuropeesche probleem, hebben de loonen en
prezen overthere zoo opgedreven, dai> concur
rentie in Europa moeiujk wordt. Veel gemakke
lijker ia het» de Amerikaansche' ervaringen toe te
passen in Europeesche fabrieken met Europeesche
arbeiders en grondstoffen. Wie zal zeggen .of wij
niet nog eens een stroom van auto's van Europa
naar Amerika zullen zien gaan?
BEURSSPIEGEL
EK bestaat nog geen centraal
beurs-meteofologisch instituut, en over het algemeen plegen
de voorspellingen dan ook nog al eens uiteen
te loopen. Maar op het oogenblik zijn toch de
profeten het vrijwel algemeen eens over de redactie
van het weerbericht: aanvankelijk nog buiig,
opklarend; verdere vooruitzichten: zachter."
De onderhandelingen te Parijs, die langen tijd als
een latente bedreiging boven de beurzen hebben
gehangen zijn welhaast teneinde, en hebben resul
taat bereikt. Vooral de Duitsche beurs is ouder
dien invloed in de laatste dagen aanzienlijk gunsti
ger gestemd zoowel voor .obligatiën als voor
aandeelen, die naar het heet voor buitenlandsche
rekening worden gekocht. En. die stemming is
naar elders overgeslagen. Daarbij komt dat ook
uit Xew-York een wat meer zoele wind waait.
Maakten wij in de. vorige week nog een paar f linke
flauwe dagen in Wallstreet mee, thans schijnt
het koerapeil zich te herstellen. Volgens de
beursberichten, die natuurlijk een verklaring moeten
zoeken voor het verhangen van de bordjes in den
strijd tusschen bulls en bears, is de verbetering
in de credietsituatie de voornaamste oorzaak van
de opwaartsche koersbeweging.
Inderdaad heeft de calhnarkt zich in de laatste
weken bijzonder goed gehouden: geruimen tijd
wist zich een noteering van. 6 pCt te handhaven
en de ultimo bracht niet de door sommigen
voorspelde verstijving. Wel is de rente tot 7 pCt. ge
stegen, maar de Wallstreet- insiders die aan spron
gen van 10 pCt. en meer gewend zijn tellen zoo'n
luttele verandering niet eens. De publicaties van
deFederalReserve autoriteiten blijven echter waar
schuwend.
* *
In Duitschland schijnt het inderdaad wel den
goeden kant uit te gaan. De schuldregeling schijnt
het vertrouwen, dat voor eenige weken flink was
geschokt, geleidelijk weer te herstellen. Of de dis
contorestrictie van de Reichsbank de verbetering
in de hand heeft gewerkt wordt ook in Duitschland
betwijfeld. Veeleer neemt men aan dat ondanks
dien misgreep het evenwicht op de valutamarkt
zich hersteld. Het directorium van de ReichsbanR
schijnt trouwens ernstig te denken over een herstel
van normale toestanden. De vraag is alleen nog .of
dat besluit gepaard zal moeten gaan met verdere
discontOVerhooging. Het valt niet te ontkennen,
. dat de afvloeiing van deviezen en vooral van groote
posten goud, gevoegd bij de discontorestrictie, een
zeer groot bedrag aan de Duitsche geldmarkt
hebben onttrokken. Op de jongste tusschentijdsche
balansen der groote Duitsche banken valt de sterke
teruggang van de deposito's onmiddellijk in het
oog. De banken zagen zich reeds gedwongen om
over te gaan tot verhooging van haar rentetarieven,
een stap die anders slechts ondernomen wordt
wanneer de Reichsbank met een tarief verandering
voorgaat. Intusschen is de Reichsbank weer in staat
geweest in de jongste weken flinke bedragen de
viezen in de markt aan te koopen. En de geldmarkt
wordt daarmee dus evenredig verruimd. Duitschers
die in de critieke dagen angstkoopen" van vreem
de valuta's hebben verricht, en nu een flinke strop
op de, zooeven verworven edel valuta" hebben,
gaan weer tot verkoop over. En de hooge rente, die
in Duitschland te bedingen valt doet weer wat
geld uit het buitenland naar Berlijn vloeien.
Terwijl de Duitsche banken zelve door de omstan
digheden. court d'argent geworden buitenlandsche
depots zooveel mógeüjk liqnideeren. Waardoor
wel niet de positie van Duitschland als geheel :
verbetert, maar toch de balans van de Reichsbank
een gunstiger beeld kan vertoonen.
In aandeelen Accoüstiek heeft de contramine
een kans schoon gezien, en de koers eenige dagen
doen kelderen. Daartoe werd in de eerste plaats
het bericht aangegrepen, .dat een voor het
Tonbildsyndikat (waarvan de Accoustiek-Maatschappij
, thans de aandeelenmeerderheid bezit) aanvankelijk
gewezen gunstige beslissing inzake de opvoering van
Amerikaansche sprekende films, was vernietigd.
Weg monopolie l Het, wachten is nu op den afloop
der onderhandelingenKüchenmeister- Western Elec
tric. En dan ging er een volmaakt onbevestigend
gerucht dat Philips een patent zou hebben ver
worven dat Küchenmeister scherpe concurrentie
zou aandoen. Intusschen is weer een herstel inge
treden. Maar wij hebben, toch wér een proefje
meegemaakt van de fluctuatie-kansen, die een
fonds als dit in zich bergt. O. E.
<;
i
f