Historisch Archief 1877-1940
OUDE
Sebastiano Mainardi
DEZE tentoonstelling is - een ma
nifestatie. De Vereeniging van
handelaren in Oude Kunst wil kunst
laten zien, maar zij wil tevens toonen
tot welk een hoogte het bedrijf harer
leden zich in de latere jaren ontwikkeld
heeft. Zij wil getuigen van de bevre
digende wijze waarop haar leden
bun cliënten hebben bediend, in een
tijd, waarin een brochure. van meei?
dan 100 bladzijden noodig is'om do
knoeierijen in den kunsthandel be
knopt te bespreken. Haar expositie
is ook een
betrouwbaarheidstentoonstelling.
De Vereeniging heeft van den
Minister van Onderwijs de beschik
king gekregen over .de .westelijke
binnenplaats van het Rijksmu
seum; zij heeft den heer Schmidt
Degener bereid gevonden om de
Madonna met kind
opstelling der vele «n verscheidene.
objecten te dirigeeren; do ganscho
museumstaf heeft daaraan meege
werkt; Jhr. D. C. Roëll hoofdzakelijk
heeft den dikken catalogus voor
treffelijk samengesteld: velo verza
melaars zijn gul geweest niet het
beschikbaar stellen van wat zij door
bemiddeling der- handelaars verwier
ven. En zelfs zy die bezwaar hadden
in het tijdelijk afstaan hunner stukken
hebben, zooals d^ Voorzitter der
Vereoniging de Heer Jacques
Goudstikker fijntjes zei. do handelaren
een compliment gemaakt. Hun in
genomenheid met hun schatten bleek
zoo groot, dat zij ook voor een maand
het gemis ervan niet aandorsten.
Deze aanhankelijkheid heeft noch
het peil, noch den omvang der ten
toonstelling merkbaar kwaad gedaan.
Aart van der Neer
IJsvermaak
u N S-.T
ET
Tentoonstelling van de Vereeniging van Handelaren in
Oude Kunst in Nederland
v,
door Mr. M. F, HENNUS
Eerder staat men verbaasd
over den overdaad die de ruime
binnenplaats vult en over den
smaak en de kennis waarmede
de verscheidenheid van zaken
werd geschikt en ingedeeld'tot
«?en ordelijk en overzichtelijk
geheel. Nog meer zou slechts
geschaad hebben.
?By -het beschouwen van do
schilderyen, teekeningen ' HU
prenten treft in de eerste plaat*
de veelzijdigheid van het ten
toongestelde. Het verheugende
in de evolutie van den
XederJandschen kunsthandel is zeker
de aandacht die hij is gaan be
steden aan de kwaliteit van
iyn bezit. Maar meer waar
deering verdienen misschien
nog de durf en de vrijmoedig
heid, waarmee hij het terrein
van zijn werkzaamheid heeft
uitgebreid. Men moet de arbeid
en de energie die hiertoe
noodig waren niet onderschatten.
Do kunsthistorische studie in
ons land heeft zich sedert haar
herleving' byna uitsluitend be
wogen op het gebied der
vaderlandsche kunst en dan nog
vooral op dat der 17e eeuwsche.
Voor een Hollandsch schilderij,
voor een Hollandsche
teekening, waarmee hij fjeen weg
wist kon de handelaar in het
eigen land de beste en de se
cuurste voorlichting vinden.
Gold het een schilderstuk dei'
Italiaansche renaissance, een
Goya of een El Greco, een
fransch pastei uit de 18e eeuw,
een zeldzame Engelsche prent,
een vroeg-duitsche gravure,
dan moest hij door eigen onder
zoek of door een beroep op de
kennis van een buitenlandsch
geleerde de leemte in eigen
wetenschap aanvullen. Onze
musea en prentenkabinetten
boden hem. zelden voldoende
vergelijkingsmateriaal; de toe
nemende veilingen van
buitenlandsche. universeeler gesor
teerde collecties dan de onze.
verruimden te fragmentarisch zyn
blik. Alleen de'studie van
buitenlandsche verzamelingen, de ervaring
opgedaan op buitenlandsch veilingen,
de gesprekken met en de voorlichting
van buitenlandsche collega's, de ad
viezen ten. slotte van buitenlandsche
geleerden hebben onze handelaars het
inzicht en het zelfvertrouwen kunnen
geven om hun cliënten te winnen voor
andere uitingen dan de welbekende
vaderlandsche. Dat zy daarbij de rich
ting die de mode aanwees gevolgd heb
ben ligt voor de. hand. De fransche
zaal" die deze tentoonstelling rijk is
met een schildery en teekeningen van
Boucher, een schilderij van Aubry,
met teekeningen van Watteau en
Rubens
Diana in het Bad
Fragonard, met een pastei van La
Tour, met prachtige Guardi's, be
wijst wel naar welken kant en naar
welken tyd de publieke voorkeur,
gesteund door die aan de overzijde
van den Oceaan, zich wendt. En het is
in dit verband misschien niet toevallig
dat een,latere zeventiende-eeuwsche
Hollander als de vrij zeldzame Jan
van der Heijden hier zoo uitstekend
vertegenwoordigd is; men zou ook
Wouwerman rijker en veelzijdiger ge
representeerd verwacht hebben. Maar
deze voorkeur verhindert niet dat een
teekening van Durer uit 1505 tot een
der hoogtepunten van het gebodene
behoort, zoo goed als een Antonius
van fra Angelico, een onbevlekte ont
vangenis van KI Greco, een keuken
meid" van Velasquez. Opmerkelijk
en teekenend" is ook de overvloed
en het gehalte der teekeningen op deze
expositie. De voorkeur voor de 18e
eeuw is hier zeker geen toeval. By
Rembrandt, van wien zeer mooie
teekeningen aanwezig zijn en bij van
Goyen, die op dat gebied karig ver
tegenwoordigd is, zyn de teekeningen
artistiek gelijkwaardig aan de schil
derijen. Maar de 18e eeuwsche
Franschen en ook Guardi enTiepolo hebben
wellicht het meest typische van hun
aanleg in teekeningen geopenbaard en
daarom behooren die van Watteau
het is merkwaardig dat hij even rijk
als Rembrandt vertegenwoordigd is
van Boucher, van
Fragunard, van Hubert Robert, van
Moreau, van Gabriel de
SaintAubin, van Guardi. van
Tiepolo, tot de bekoorlijkste zaken
der tentoonstelling. Wat voor
de Franschen geldt is ook op
de Hollanders der 18e eeuw
toepasselijk. De teekeningen
van H. P. .Schouten, .die de
twaalf maanden
symboliseeren, zijn poen Wonderen van
diopo i»f innige expressie en
vooral niet de uiting eener
groote persoonlijkheid maar
wel van uitvoerigen.
charmanten on naïeven verhaaltrant.
En tot de teekeningen zou men
bijna willen rekenen de dun en
luchtig geschilderde schets
voor oon plafond van Jacob
de Wit, artistiek van veel
hooger gehalte en blijkbaar een
derrie ..fraaie
blaffondstuk'jes op ren raampje" die in
grooten getale in zijn nalaten
schap voorkwamen «in dio
thans nagenoeg verdwenen
zijn.
Sterker nog dan do' teeke
ningen markeeren de prenten
een achttiende-eeuwscho
tendenz. Geen ets van Rem
brandt df Ostado, gmi por
tret van Nanteuil, geen
gravuro van Durer. Uitsluitend
Engelsche drukken in kleur
en fransche gravures in aller
lei manieren. Onder de laatste
prachtige Debucourts, die
meest volledige en meest
petillante uiting van den
franschen geest' in druk, en
,,ramour et la folie" van
Janinet toppunten van den
meest gesoigneerden druk . in
kleur; onder de eersten de
beminnelijke miss Fartvn en
oen ^complete Laeticia-serie,
summum van J tot
inoraliseerende kunst verwerkte sen
timentaliteit.
Intusschen mogen wij om
de verlokkingen der 18e eeuw
de 17de niet voorbyzien.
kracht en levensvolheid
koin Rubens' bad van Diana
een der schitterende pronk
stukken van de expositie op do
mees1<, plastische wijze tot uiting en
eigenlijk niet minder in een levendige
n kleurige teekening van Jordaëus,
ook eenDiana met nymphen; haar
smijdige portretteerkunst s waardig ver
tegenwoordigd door R embrandts por
tret van Martin Looten, dóór een
vrouwenportretje van Frans Hals en
door een vrouwenportret van Van
Dijck, voornaam, huiselijk en aan
doenlijk tegelijk; haar landschappe
lijke veelzijdigheid culmineert in een
klein vergezicht van Rembrandt, in
een groot van Philips Koninck, in een
Haai*
men
USEUM
Fr. Boucher
strandgezicht' van Van de T'apelle in
oen zomer van Avercamp. De
..voornamo vrijage," van Buytewtgk,
reprosenteert volledig het vroege gonre.st uk;
oen sterke Willem Kalff bij uitstek het
stilleven. Onder de vroegere meesters
blijven do Maria van Simon
Marmion on do beide vleugels van
Hieronymus Bosch .,011 prisaillo" niot
onvermeld.
Van do genoemde schilderijen waren
er meer dan een ook in Londen te. zien.
Vergelijkingen zijn uit don boozo
maar ze zijn misschien juist daarom
verleidelijk. Do Londensche expositie
was een langdurig, een grandioos on
oen misschien wat overladen banket:
deze tentoonstelling is een rijk voor
zien, een streelend, oen fijn, een on
eindig gevarieerd souper. Zij is vol
schoonheid, vol geest on vol
verrasLe Printemps
. De Vereeniging van
handolaron kon moeilijk eclalantor . voor
den dag gekomen zijn.
Nieuwe uitgaven
2.5e Jaarverslag va» de vereeniging
..Boddaeri?Terhinscn" 1928.
..Kinabu". Vcrslau der handelingen
over het jaar 1928 van de Centrale
Commissie foor uitzending van
Xcdfrlandsche Kinderen naar Buiten.
Dr. P. A- Diepenhorst. Onze Strijd
in den Statcu'Gencraal. N. V. Dagblad
on Drukkerij De Standaard.
J. W, Eaiser, Iniroduciion io fhr
Drama. X.V. Swots en Zeitlinger
Amsterdam.
Dr. J. Mendos da Costa. Het A.B.C.
vfiH den Anttiterrfamsehcn
Effeete\\handel.
S, van Ruysdael
Rivierlandschap