Historisch Archief 1877-1940
16
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 13 JULI 1929
No. 2719
l
TOEGEPASTE KUNST
door Otto van Tussenbroek
IN de benedenverdieping van het Stedelijk
Museum te Amsterdam heeft de
Tentoonstellings-Baad van Bouwkunst en Verwante Kunsten
eene Tentoonstelling doen inrichten door Anton
Kurvers die zich met veel goeden smaak van zijn
zoo moeilijke taak heeft gekweten. Natuurlijk: hij
moest plaatsen wat de Jury had doorgelaten met
dit gevolg dat ook hier een te veel aan voorwerpen
den rustigen indruk schaadt.
Men zal, naar ik meen, in de naaste toekomst
meer dan tot nog toe het geval was (in dit opzicht
gaf de Vereeniging van Vrienden der Aziatische
Kunst een goed voorbeeld) de selectie moeten door
voeren. Het is een onmiskenbaar feit,dat eene uiter
ste beperking, waarbij de tentoonstellings-objecten
volkomen tot hun recht geraken en welker plaat
sing by den beschouwer den indruk wekt van zóó
en niet anders te kunnen zyn, mér dan de veelheid
aan het eigenlijke doel der uitstalling bevorderlijk
is. De in het Stedelijk Museum door tijdelijken
inbouw verkregen ruimten vroegen als het ware
om een volgen van dit beperkend beginsel.
Door eene zeer rustige, eenvoudige wandbespan
ning van wit katoen, op een houten raamwerk,
door een doorschynend velum afgedekt, heeft men
diverse ruimten geschapen welke met blokken,
nissen, uitstalkasten enz. eene prachtige gelegen
heid boden het beschikbare materiaal aan
hedendaagsche kunstnyverheids-voortbrengselen: klein
beeldhouwwerk (waar is de grens tusschen klein
en groot, getuige een beeld van Raedecker in' de
hal?) en architectuur-foto's byeengebracht dooi
de V.A.N.K. (Ver. voor Ambachts- en
Nyverheidskunst); de K.V.B. (Ned. Kring van Beeldhouwers);
A et A (Architectura et Amicitia) en B.N.A. (Bond
van Nederlandsche Architecten) op de juiste wyze
te toonen.
Eerstgenoemde Vereeniging bestaat vijf en twin
tig jaar. Voor haar is dus deze tentoonstelling als
het ware een wapenschouw. Veel .is er verbeterd
sedert de oprichting der V.A.N.K. hoewel, het zy
er bij gevoegd, veel idealen als kaf voor den wind
vervlogen. Haar ietwat tweeslachtig karakter heeft
haar ongetwijfeld soms moeilijkheden gegeven: zij
is deels eene vereeniging welke de bevordering der
vaderlandsche nyverheidskunst beoogt, deels eene
vak-organisatie, wakend voor de belangen harer
leden, maar zuiver de grenzen te stellen zy haar by1
dit jubileum in vriendschap aanbevolen.
Daarenboven neigt de groote menigte en verkie
zen zy die het te zeggen hebben" (o I Heeren in
den Haag l!) nog steeds te vaak naar het onbe
twistbaar verwerpelijke onschoone in eene
kunstloosheid, welke erbarmelijk mag heeten. Er zal veel
mér gewerkt moeten worden in de richting van de
aesthetische opvoeding van het publiek (de Heeren
in den Haag zijn te eigenwys en men late ze voor
wat ze zijn !) en pok op deze tentoonstelling zag ik
wederom de verdwaasd ronddolenden die het (ver
vuld van'?goodwill") zonder eenige deskundige
voorlichting stellen moeten.... Ook hier laat men
weer een goede kans onbenut voorbijgaan!
In bijzonderheden omtrent al wat er bijeenge
bracht werd zalik voordezeneenenkeerniettreden,
te meer omdat het meestens werken betreft welke
reeds eerder in deze rubriek door my" werden be
sproken. Het is alles behoudens eene enkele uitzon
dering overbekend werk. Daarbij komt dat menige
inzending voor den betrokken kunstenaar niet
absoluut representatief mag heeten, waartegenover
staat dat veel van hetgeen hier aanwezig had kun
nen of moeten zyn ontbreekt.
De vreugde is hier de jeugd J Een zevental
scholen stelt den arbeid harer leerlingen ten toon.
Met name dat der Academie van Beeldende Kuns
ten en Technische Wetenschappen te Rotterdam
welke hier den eerepalm wegdraagt door een ge
zond modernisme in het algemeen en meer in het
bijzonder door wat op het veelomvattend gebied
der nieuwe Reclame-Kunst wordt geboden. Maar
Vooral, men ziet hier van jongeren de frissche
oorspronkeüjkheid, het zoeken en vinden van nieuwe
uitdrukkingsmiddelen welke in vergelijking met wat
gevestigde kunstenaren inzonden Weldadig aandoet..
No. 2719
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 13 JULI 1929
DOOR IEDERE VROUW GEPREZEN
ALS DE BESTE
omdil ie :
DE HUID
VERNIEUWEN
Ponfi Cold Crtara bevordert den
weefselgroei det zich telkens vernieuwende opper*
huid. die daardoor sterk en jeugdig blijft
Ponj's Cold Cream bevordert den groei der
fijne weefsels, die zich onder de opperhuid
bevinden, waardoor de huid soepel blijft en
het ontstaan van nmpels voorkomen Wordt
Pond'» Cold Cream reinigt beter dan water en
zeep. Water en zeep maken de huid schraal,
waardoor de ponen zich samentrekken Pond's
Cold Cream reinigt de huid tot in de poriën.
Pond't yanlshing Cream wordt door d
meeste dames gebruikt, voordat ze uitgaan.
omdat deze Cream de huid beschermt tegen
den nadeeligen invloed van ons grillig klimaat
Porto"} Vanishtng Crcarn geefl een bekoor
lijke, matte teint en vormt een ideale basis
voor poeder, waardoor deze meer gelijkmatig
verspreid wordt en tevens ook beter houdt.
PonJ'i Crtams worden door ontelbare dames
in alle landen gebruikt, omdat ze absoluut
zuiver zijn en vervaardigd worden uit de beste
beslanddeelen volgens een speciaal procédé.
PonJ'i Creama zijn heerlijk zacht geparfu
meerd met een gedistingeerde odeur, die de
natuurlijke charme van elke dame verhoogt.
POyVD'S COLD- & VANISHING* CREAM
worden door de meest beroemde actrices
onmisbaar geacht op haar tolteltafel, zooals
Se spontaan (n interoieios hebben verklaard.
VERZORGT UW TEINT
RIMPELS
VOORKOMEN
DE HUID
REINIGEN
DE HUID
BESCHERMEN
EEN MATTE
TEINT GEVEN
ABSOLUUT
ZUIVER ZIJN
DE CHARME
VERHOOGEN
Pon f s Creams
tyn verkrijgbaar in tule goede
taken in potten oan/1.?«n ? 9.
ea in tuben ton ? OM en f OM
»????»???????????
Monsters -
Ptmfi Extract Co., AmUerda*,
zendt U i tutten Cofd ff Vanaiung
Cream na intendiny non 10 et. forti
Vanishinq
J S Cold
De T. T" in Drenthe
door Barbarossa
IK beken het ootmoedig en schuld
bewust: tot verleden week Zater
dag wist ik niet wat T. T. was. Maai;
nu ben ik er achter: Tóurist Trophy".
En deze wetenschap dank ik aan
,,Arm Drenthe" waar, wij normale
menschen, ons een totaal verkeerde
voorstelling van maken. Wat weten
wij hier in het Westen eigenlijk van
dit gewest anders dan dat het
be'rüuid is, dat Emmen, gelijk zoovelen
onzer, altijd geld te kort komt, dat 3e
turf er groeit en de heer Smeenge er
een geit heeft loopen die als je roept:
Harm I Harm !", naar je toe komt
gehuppeld?
Aan Drenthe dank ik de kennis
omtrent de T. T., aan de T. T. mijn
kennis van Drenthe.
Zoudt u voor de Groene" naai
de T, T. willen gaan? vroeg de
Becretaris me de vorige week en daar
ik meende dat het een congres van
teatotaler's gold, was ik onmiddellijk
bereid want, het moge parodoxaal
klinken, maar nergens smaakt een
glas bier of wat anders pittigs zoo
goed als in de nabijheid van een
geheelonthouder, net zooals ik eens
uen dienstmeisje gehad heb dat mij
verklapte dat nergens zulke aardige
jongens rondliepen als op een
zendingsfeest.
Ik ging dus met eenige vrienden den
langen weg naar Assen op en een iege
lijk die van zijn vacantie nog wat tijd
over heeft om .een dag of wat in onze
binnenlanden te zwerven, zou ik
willen aanraden dezen weg op zijn
gemak te rijden en hier en daar een
half dagje te verblijven. Daar is
allereerst het oude Amersfoort met
zijn keit zijn hoofdstraat waarin
heel de bevolking zich op Zaterdag
avond rendez-vous geeft alsof het een
Spaansch stadje ware misschien
hebben de Amersfoorters dat nog
over gehouden uit den tijd van Maar
ten van Rossum, zyn bouwvallig
poortje waar Teen auto net door heen
kan slippen en zijn singel met de eer
waarde huizen zoo als wij ze vroeger
op onze grachten ook hadden vó£r
de invasie der moderne architectuur.
De weg naar Nijkerk is landelijk
en de klinkers liggen er goed, wat nog
belangrijker is, en wij draaien het
stadje aan de Zuiderzee binnen, een
nog dooder dan doode ville morte",
waar geen bioscoop de vrome over
peinzingen der inwoners stoort en
waar over elk horretje een dominee
Kersten-gezicht je onwereldsch toe
lacht.
Nykerk glimt als een spiegel, de
keien zijn er glad, de vlondertjes over
de slootjes wit geschuurd en de
torenklok; is er achter. Maar men
verzorgt er zijn ouden, vari dagen voor
beeldig, want er is een geriefelijk
tehuis voor ze, waar ze genoegelyk
wonen en tevreden in den tuin zitten
peultje? af te halen Voor de moeder".
De weg voert langs ouderwetsehe
landhuizen, met waterpartijen om een
heel volk van vrouwen in te kunnen
spiegelen, met lanen die men allées"
heet en met drijvende witte zwanen
op zwart, gerimpeld water. Bewoner*
hebben deze ,kasteelen niet, want
God noch goed mensch ziet men er.
Zij zullen ergens op een bergmeer
naar forellen hengelen of een
baccarratje maken in een mondaine
speelzaal.
Harderwijk en Elburg lijken op
Nijkerk, zijn wat vrooUJker en grooter
en Harderwijk is zelfs levendig, maaj
daar ligt ook veel militair en waar
militair ligt, staan de meiskens op de
hoeken van de straten met lichtjes
in hun oogen en overgrootmoeders
kralen om den vol-slanken hals.
Men maakt in die stadjes grillige
bochten, maar de belooning blijft niet
uit want telkens wordt het oog ge
troffen door een mooie gevel, een
aardigen doorkijk, een oud vergeten
torentje dat, scheef boven deze scheeve
tijden uit, 7.ich in evenwicht houdt.
Wij naderen nu Zwolle. In de verte
ligt Hattem en wij zien dat aan de
Voermanluchten die boven den IJsel
zweven en weer constateeren wij hoe
goed toch alles op deez' aarde ia
ingericht, want gesteld eens dat
Voerlangs den weg had mij dit al reed»
geleerd, niets met toatotal-ing te
maken hadden, doch verwoede motor
rijders waren die er in hun leeren
jassen en onder hun leeren kappen
als roofridders uitzagen en met de
teedere maagden achter hen op de
duo geheel het uiterlijk hadden van
maagdenroovers.
Zwolle lijkt mij een welvarende,
zelfs een rijke stad. De spiegelruiten
glimmen je tegen, overal voorbeeldig
verzorgde tuinen en goedgekleede
vrouwen en ik zou mij kunnen voor
stellen dat een op zijn stad verliefd
Zwollenaar, in Parijs zijnde, Frankrijk»'
hoofdstad een?kleinZwol" zou noemen.
Kan de, bynaam blauwvinger"
misschien zijn ontstaan te danken
hebben aan het feit dat de Zwollenaar
Het bruidspaar van den dag..
Het knippend glazen oog der fotografen
dat nimmer slaapt, loert achter elk gordijn
in dienst van grêtigaarda en psychopathen
die als gezichte- en werkkring 't ioe zou laten
liefst zelf atom-aanwezig zouden zijn.
De plaatjes in de kranten doen ons denken
hoe het in tante Bet je's dagen was,
toen 't veld van 't spiedend oog geconcentreerd trns
op 't stukje wereld dat gereflecteerd icaa
in haar spionnetje" van spiegelglas..
Het objectief der openbare meening,
dat rapporteert van alles icat het zag,
op elk gebied, rampzalig, blij of treurig,
richt zijn cydopenoog thans star-nauwkeur'm
op 't ongelukkig bruidspaar van den dag"
En of we bruid en bruigom al niet kennen,
we weiden graag ons krantentezend oog
op 't beeld van twee die elkaar trouw bexwoeren... .
En de moderne tante Bet's ontroeren
en slaan deti blik verteederd naar omhoog....
Naar 't protocol van de gedwongen staatsie,
des feestdags, grijnst de jonge bruidegom,
de hooge hoed wat stuntelig in de handen,
en in de jas met weggesneden panden,
en nauwe, nieuwe schoenen, en een blom....
Daarnaast de bruid, nog gisteren kort van rokken,
en jazzend bij een saxophone en trom,
bij cocktails, nicotine inhaleerend....
thans blank, etherisch, vrouwelijk... .poseerend
naar de traditie van het dichterdom....
i
Het starend glazen oog der fotografen
geeft uitteraard een objectief verslag,
maar 'k noem (en is de lief de niet een blinde ? ?
het subjectief en leugenachtig in de
ver'beeld'ing van het bruidspaar tan den dag" ...
MELIS STOK E
man in Nubiëgeboren ware, wie zou
dan die mooie, stille, dreigende luchten
hebben moeten schilderen?
Vlak bij het Katerveer staren wij
naar een soort nieuwerwetsche
pyramidê. Het is de
Pyramide-van-Vander-Vegte, het is de nieuwe IJselbrug
de eerste der twaalf groote .bruggen
die deze minister over onze groote
rivieren zou geworpen hebben als
hij maar tijd van. leven hadde gehad.
Dat is toch maar een kranig
stuk werk van den veel besprongene,
zeg ik.
Jawel, zegt een door de politiek
geverfde stem achter nüj, maar ver
geet niet dat hij Gedeputeerde van
Overijsel is geweest en zijn kiezen»
zijn eerste zorg hadden.
HmUeg ik en uit verbouwereerd
heid over zooveel politiek bederf, was
ik by'na in een kluitje T. T.-feest
gangers gereden die, elke uitspanning
sinds onheuglijke tijden zich de vingers
blauw hebben geteld aan het geld dat
zij aan ons, Hollanders en
WestFriezen, verdienden?
Wij trekken thans door het meest
calvinistische gedeelte van ons land
als ik het wel heb. En toch en toch
gij zult zeggen dat ik ophak, dat
ik dronken was, dat ik scheel keek,
dat ik verliefd was, maar ik verzeker
u op mijn woord van waarachtig als
eerbaar journalist, dat ik in het vrome
Staphorst aan een drooglyn op dien
Zaterdagavond een rose directoire
heb zien hangen. Ik had geen foto
graaf bij de hand, anders had ik hém
het stuk van overtuiging en van
ergerlijk zedenverval op slag laten
kieken.' Een rose directoire en ik weet
ook wie haar draagt.... Dat kwam
Zondagmiddag door een windvlaagje
die een rokje opsloeg. Doch dat is
weer een ander geachiedenisje. '
Arm Drenthe" is langs de
Smildevaart niet arm. Overal liggen ont
gonnen landerijen waar de rogge
prachtig staat, er is drukke scheep
vaart door het kanaal en de boeren
besteden er blijkbaar meer zorg aan
hun paarden dan aan hun vrouwen,
want zoo doorvoed als de rossen zijn,
zoo mager en afgewerkt zien de
vrouwlui er uit. Behalve in de oasen, de
herbergjes, waar roodwangige, blonde
deerntjes de dorstige motorrijders
is er n sport die zoo dorstig maakt?
laven met velerlei soort vocht.
Het vaderlandsche hart dat Assen
binnenrijdt, voelt zich terstond op
zijn gemak, want men rijdt langs een
model-kazerne, vele honderden metera
lang en de schildwachten die het
gebouw bewaken, zijn ook model en
blijkbaar gereed tot den laatsten
druppel vol te houden.
Volgens de aardrijkskundige boekjes
heeft Assen, dertigduizend inwoners.
Dien Zaterdag had er minstens
zeven%tig duizend en het is een wonder van
organisatie geweest dat er niemand
in die vier en twintig uur dat de T. T.
duurde, omgekomen is van den honger
noch een enkele Verdorst is.
Maar er geschieden meer wonderen
by deze vriendelijke provinciale hoofd
stad, want wie ter wereld is er op de
gedachte gekomen om in de nabijheid
van dit stadje, op deze eenzame hei
waartoe een driemeter breede weg de
eenige toegang is, wedstrijden te
houden die een internationalen roep
hebben' en die een gebeurtenis zijn in
onze aan gebeurtenissen" toch al
te rijke sport?
Deze T. T. wedstrijden zijn een
Mekka geworden voor den motor
rijder en wie het zand niet geslikt
heeft van de Hooghaler en Kolder hei
die is even bekocht als de hadji die
Mekka bezocht en de Kaaba niet
gekust heeft.
De wedstrijd zelf.... Een
duivelswerk. De weg is smal, zoo breed ais
een zijkamertje in de Pijp", niet al
te glad en met een stuk of wat bochten
waarin een niet te 'standvastig voet
ganger zou kunnen slippen. En stel
u nu voor tien, twintig Marsianen",
want daar lijken deze rijders op met
hun fantastische helmhoeden, hun
leeren gordels, hun mica-oogbescher
mers en hun hel- en duivel-brakende
machines, met een vaart van, op
sommige oogenblikken, meer dan
160 kilometer per uur, op u af stuivend,
want als goedgeori nteerd toeschouwer
ligt gij natuurlijk bij de bochten in
de hoop dat gij waar voor uw centen
zult krijgen en minstens een half
dozijn armen en boenen en hoofden
door de lucht zal zien vliegen als er
drie of vier tegelijk de bocht instuiven
en er blijkbaar alles op zetten om er
nooit meer uit te komen.
Hoe deze baarlijke duivels het klaar
spelen om op dat speelgoed te blijven
zitten met die razende vaart, hoe
zij door zoo'n bocht heeusturen met
slechts een geringe vaartvermindering,
hoe het mogelijk is dat er vyf en dertig
tegelijk af gaan en weg stormen het
niet" en de eeuwigheid in zonder
dat zij elkaar tot pap en gruis rijden,
ziedaar een der andere vele wonderen
die ik dien Zaterdag aanschouwde. En
wat voor mij het grootste wonder
was.... dat waren de vele bevallige,
bekoorlijke vrouwtjes die met bloed
dorstige oogjes' naar de bocht tuurden
en die van genot rilden telkens als er
weer een paar van die windvlagen op
Rudge-WMtworth, op Motosacoche
of hoe die helsche machines heeten,
op hen afstormden.
Ik weet nu wat de T. T. is maar
ik voor mij drink liever met een t. t.'er
een borreltje dan dat ik met T. T.'er
er een baanrondetje tusschen
Hooghalen en Assen zou maken.