?il 12 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 27 JULI 1929 No. 2721 BOEKBESPREKING <loor Prof. Dr. J. Prinsen J.Lz. Dr. T. l'opma. Byron en het liyronittme in de \ederl(tndnehe letterkunde. U. J. Pari», Amsterdam. 11)28. Albert Verteey, Vondel herdacht, C. -4. Mee*. Santpoort. ll>2l». \Verken. ivm Midi iel de Stenen, uiïney. door Dr. V. Celen. De Sikkel, Antwerpen, zonder jaar. Ik zocht in Dr. Popma's boek. vergeefs naar «?«?A citaat uit ec.i brief, dien' de student Ueetsin l X\\\\ aan 'Potgieter schreef en dat toch zo«> bijzonder .«iied het zooge'.iav.nde Uyro.iisnie in Holland teekent. Dit is liet: ..De schoft in «Ie Letteroefe ningen die het poogt mijn kar.ikter onder verden king te brengo'.v eu mijn zedelijkheid in twijfel te trekken door mij zooveel mogelijk "iet Byr«»u t- vergelijke.i, is we.lcr ee.i van die lage schurken onzer litteratuur, op de mesthoop geboren, zonder opvoeding, zonder besvhaving. zonder iets dan H'hijnheiligaeul en lust tot schaden, /ijn .geschrijf i* mallepr.iat. Hij begrijpt noch Hyron. noch mij. noch Van der Pa'm. Met de;i laatst en had ik een ampel discours over zijne gewetensvraag, l k doorzie den leelijkert: hij weet dut ik een lievelingsilicipel van v. d. Palm bun. zijn huisvriend meer daix cenig ander jongaieusch: nu wil hij hem zijdelings ver wijten met zoo'n liyroniaa i t e-doen te willen heb1) -n. Ontmoet ik het kreng ooit. dan zal ik hem met mijn ha idsehoeu in 't gezicht slaan en out ra* yyeivii." ..D.im g.insjc. g'.j h'-bt het zelve gewild !" kon men zeggen met een Versivg««l. die mij uit mijn kinderjaren in het geheugen is blijven ha.igen. Want inderdaad i.v zijn verblinding door het u'i-oot Byroniaa.ische vuurwerk had Be«*ts toch wel eenige rare dingen tentoongesteld in zijn.losé, Kuser en (.ïuy. in (iuy vooral «Ie toen zoo populaire bloe.ls/ua-ule. de daaropvolgende razernij niet moord' en doodslag, dat was niet mis vóór eehnet'ten. Hollandsehen jongen man. die hcusch niet echt aan werelds :uart leed. maar zich in alle eer en deugd vo«»rbeividdc tot den heiligen dienst en in /..dke nette, voorname kringen verkeerde. K:i nu het eenmaal zoo\vr was.zat. hij in «Ie piepzak. was hij doodsbenauwd, «lat hij uit 'de warme hoek jes zou gedrukt wordc.i. dat hem dat a'.les schaden zou in h"t o:ithaal bij zijn toekoinstigen schooni-o(j|t-pa;)a eu h'j laat zich in zijn angst ««TV drift verleide'! tot heele leelijke w.ior.len. die niet passen in de pen van een net jongeling, en dat nog wel teL'.'-.iovei' 'otg'u'ter, di«* 'van goede vormen hield. Kneppelhout .«lacht an«l«irs over Beet s zijn Byr «u-ziekte, toen liij over Joséaan llusebvoekschreef, xvel weinig zuiver Bcets doorziende: ..Je jouis. «?«i. je jouis ie i e; i vrai artiste «lu succes «Ie José. chique fois qu'iine. lettre vient in'apprendre un iiouvel log«' «l'uu li'iiuiHc «listing.ié. une crituuie. i -u pour parier exactement. line louange. plus r ceii't" de ce magnifique mnrceau. je me trouve plus irL'and, plus fier, plus puissant, je marche la t «"te haute. les bra< arr-m lis «-t ne cè*l»< Ie pasix personne." In Kn-jppelh-iut was het echte, eerlijke, onbczorg.le Byr.)uis:ii": lees zijn Fransche jeugdwerk ?vooral, zijn Cjloprini. etc.; in Beets c. s. was het VAlsehe. hwt echt-Hollandsehe. Wat is eig.'nlijk Byronisrnc? Is liet 't meestal tam navolg.m vai motieven aan Byron verwant en h-'t vertalen van Byrons gedichten? Of is het een a'genvyjTUi g,'"stesstaat in \Vest-Kuropa, die 71 aar Byron genoem l w.H'dt. omdat hij er zulk een >chittere:id specimen van was? Is het niet een zekere zwoele geladenheid ih de atmosfeer, die op zeer velen werkte, maar bij gelijkheid van ont reddering toch in ganscli Verschillende vormen zich opeibaarde? Ik geloof, dat men goed doet zich Zeist als Woonplaats. BOUWTERREIN TE KOOP in het centrum van Zeist, aan den verkeersweg Utrecht Arnhem, in de onmiddellijke nabijheid van het Raadhuis, de Hotels Hermitage en FIgt en het Slot van Zeist. Prachtig opgaand. geboomte, stofvrije wegen, voorzien van rioleering, gas, water en elcctrictteit. Xadere gegevens worden verstrekt door de X.V. PARK KEKSBERGEN, Blontaulianstraat 4, Zeist. aan het laatste te houden. Ik heb Potgieter aan mijn zijde, die reeds in Januari 1801 aan Huet schreef: ..Als ge Chateaubriand gelezen hebt, zeg mij dan eens wat er toch in de lucht was, dat onr schier tegelijkertijd na Jean Jacques, Wert her. Obennami. Helle gaf. en, of ge niet gehioft, dat «>ok Willem Bilderdijk aan die zonderlinge ziek te, aan dat ..terrible ennui" heeft gelaboreerd, dat Byr«m «>ns allen deed iiaapen." Daar is het echte Byronisme in heel zijn omvang gesignaleerd; men kan er oen groot deel van «Ie Fransche roman tiek uit de dagen van H ugo bij voegen. Doch dat iiaapen bij «tns was> slechts ««en over het algemeen vrij waardeloos aanhangsel. Van «lat ruime standpunt uit is er betrekkelijk weinig echt Bynmisme ten onzent, maar toch meer dan Dr. Popma gevontlen heeft. In de eerste plaats is er Bilderdijk, «lien hij buiten het Byronis me sluit: terwijl juist in'hem meer dan in eetiigen Hollander de bacil der eeuw in volle virulentie woekerde. Dat ktmit doordat Dr. Popma uitsluitend naar de zekere uiterlijkheden kijkt eu niet voelt «lat de gelijksoortige romantische pose, die Byron en Bilderdijk aannemen, geheel afhankelijk is van «hun omgeving. Want «Ie echte Byroniaan gaat vóór al,les dwars in tegen al wat recu is in zijn omgeving. Daar hun omgeving hemelsbreed ver schilt, reageren de overig«»ns in geest dijkten aanleg zoo na verwante persoonlijkheden van Byron en Bilderdijk daarop geheel anders. Met dat al is het boek niet'zonder verdienste. Dr. Popma heeft alles verzameld wat vrijwel reeds bekend was over «Ie Uyron-iiiode in Holland. D.it staat nu alles bij elkaar in een dik boek en dat is een groot gemak. Dit gemak zou noggmoterzijn, als de schrijver, een uitvoerig register aan zijn boek had toegevoegd. Men kan vau hem verschillen van uu-euing «ip verscheidene punten; over het algemeen is zijn oordeel rustig t'7i gematigd. dikwijls oppervlakkig; artistiek meeleven in zijn stof deed hij niet. In vroeger «lagen bracht de mes mede. dat ieder professor, ook buiten »Sintci-klaa«. bijna ex officio. verze i maakte, hij moge dan jurist, thtMtloog of me dicus geweest zijn.Immers zij warenallen Latinisten. En Welke Latinist schreef toen geen Latijnsche verzen? Ook toen onze moderne tijden daagden. kwam het wel voor. dat e«-n professor z«>lfs naar'de profane Hollandscho lier greep en zangen zong, <li«' ook thans nog met welgevallen gehoord wortleii. David van Leniiep is nog altij»! ber«iemd door zijn Hollandschen Duinzang e,i ik behoud een bijzondere sympathie voor het (ieldersch av-indtafereél dat .?Prof. Lulofs een honderd jutï'r geleden? teekende: Mat rust «Ie gloor van 't stervvud Westerrood Op 't akkei'veld. bedekt niet golvend graan: 't (iestarnte steekt aan 's hemel* blauw gewelf Iteeds hier en «laar zijn stille vuren aan. Hoe statig hangt «laar boven 't oikonwoud D«i gouden lamp dei: vriendelijke avondster Kn schiet, door 't minste wolkje ni«>t omfloerst. Xoo koel, zoo kalm haar stralen heinde en ver enz. Om van Jan ten Brink niet te spreken. Prof. van Limburg HrouWer. schreef zelfs r«»mans. die'' nog steeds tot de goede ea typeerende van hun tijd behooivn. Xeldzamer is het, dat geboren dichters het lat«-r tot een professoraat brengen «-71 ook in die «maliteit een g«u»d figuur maken. Daar is o.a. Pieter Xieuwland. «h» zoon eens t immermans, een dichter van verheven zangen, die het daarna in zijn korte ?leven te Luiden tot hoogïcraar in'«Ie natuurkunde. hoogere'wiskunde, burgerlijke en krijgsbouwkunde. <le sterrenkunde enz. bracht, een last waarvoor p thans de schouders van zes hooggeleerden nauwe lijks toereikend zouden zijn. Kn , kwam niet' de dichter Josephus Albertus Alberdingk Thijm van de cona^rv-en tot de t«)ga? Bilderdijk heeft zich zelf tot professor moeten maken, in partibus infideliuni. Tot «leze zt'ldzaamhcden 'behoort «x'»k de' dichter Albert Vcrwey. In zijn ..Vondel herdacht" heeft hij met smaak en gi-atie zijn dichterschap niet zijn professoraat weten te. verèonigen» Toen Leidsche jongelui op het toonenl Vondels stoif dag herdach ten, was hij als Leidst-h professor in de geschiedenis der XcderlaTulschc letteren de aangewezen man om vooraf een kort woordje te spreken. Als dichter heeft hij zich \an die taak gekweten. Wat den inhoud betreft had hij .dit alles gewoonweg in eenvoudig, smakelijk proza kunnen nleedeelen, rustig veraanschouwelijkend, beschouwend en beSTETSÖ1 N.V. J. S. ME U W 8 E N' S O ro o t ? t ? keuze. ? ? - 8TET8ON» toogend. Doch wat heeft zijn dichterlijk talent aan deze weinige woorden en gedachten eeniuilden, breed.cn zwier gegeven. Voordat op dit tooiieel «Ie speelsche jeugd Van de Alma Matei* voor haar jaarlijksch feest Vw aandacht vraagt, voldoe ik aan haar w«>nsch Do«»r tot u. schoonen. wijzen en geleerden. Als bloem van Leiden in dit huis vergaêrd. Een woord te spreken van herdenking. Zoo heft hij aan in minnelijke statigheid. Inder daad het dichterlijk rhythme heeft aan deze woor den een hoogere wijding gegeven, en de kalme, waardige bewogenheid verhoogd. Van de werken van tien Duinkerkschen dichter Michiel de Swaeii. waarvan ik het eerste deel hier besprak, verscheen intusschen deel II en 11 T. Deel II bevat «Ie drama's Mauritius en De Zedighe Dot>t van ('arel den Vijfden en een studie over de Nederduitsche Digbkimde; deel III de eerste helft van een bveed opgezet dichtwerk Het leven en de dood van Josus Christus. Al deze dingen zijn . voor Ons stellig va:i historisch belang; voor het Zuiden vertegenwoordigen ze tevens een groot nationaal belang. Daar is Michiel de Swaeii «Ie star in den. duisteren nacht. Welk een afstand tusschen dit leven van Jezus en aan den eeiien kant het dei'tieiido-eeuwsche Van den Leve,ie ons Heren en aan den anderen kant: Klopstock's Messias; Kenan's Vie de Jésus. Daar ware een interessante causerie over te schrijven. Wat de- zuivere, eenvoudige litteraire schoonheul betreft, zou ik mij vermoedelijk aan het dertiende-eeuwsche Van «lel! Levene houden. o«ik Vlaamsch werk. Als deze belangwekkende uitgave voltooid is, kom ik nog wel op het geheel terug. J. PRINSEN J.Lzn. tt ADVERTEERT in DE GROEJSE AMSTERDAMMER" . »» een zin die ge dikwijl* leest. Waarom juist in de GROENE AMSTERDAMMER..? OMDAT het gewoon billijk advertentietarief buiten0 _-..., is. De GROENE wordt immers bij uitstek gelezen door het beste publiek door het publiek dat iets te besteden heeft. Ge BETAALT DUS NIET vooreen verspreiding, die drukkosten, porto en papier kost en waarmee ge tienduizenden lezers bereikt, die niet in <de eerste plaats tot het koopkrachtige publiek behooren. MAAR HET BETAALT U in dit blad te adverteeren waarvan ge weet dat uw onkosten direkt worden aangewend om U in contact.te brengen met het koopkrachtige publiek.; . Smalfilm Amalcur-Kinematografie onder Kino-teehniache leiding van Joris Ivens FOTO., PROJECTIE- EN KINO.HANDEL" CAPI 115 KALVERSTRAAT AMSTERDAM GENERAAL FILMO AGENTSCHAP Bli CAPI vakkundige raad «n voorlichting^ No. 2721 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 27 JULI 1929 VAN TRILBEELD TOT TALKIE door L. J. Jordaan Losse invallen bij het doorbladeren van een filmalbum II. lift MIJN nederig album heeft althans «lit met do. groote wereldgeschiedenis genieën, dat het bui tengewoon discreet is ten aan/Jen der voor-historische tijdperken.... het vermeldt er zeer weinig van ! Wel -/weven tusschen spaarzame documenten uit dien zoo dichtbijen en zoo vér-verwijderden tijd. tal van anecdotische herinneringen. Maar helaas «lit alles behoort niet in deze rubriek van een notoir-fanatieken en y.waar-op-de-handschen schrijver. Ik stel ze dus gaarne ter beschikking van amusanter collega's. Hevenons a notre rigueur ! liet >vas dan een tijd van zoo vol'maakt wanbegrip ten aanzien van het nieuwe materiaal, als wij ons nu nau welijks meer kunnen voorstellen «fii periode van A^erbijsterende kitsch. juaar van een ontwapenende naïveteit teveiv*. Want wij moordden en ver vloekten belangrijk in die dagen bet is waar wij wisten niet onze handen niet veel anders uit te richten. «lan 7,e op het'hart te leggen of ten Ju-mel t«b lu-ffeii wij hanteerden dolk i-n revolver met meer zaakkundigheid dan de orthographie onzer moedertaal. . . . maar Avij waren daarbij zoo verrukkelijk oprecht en t«' £>u-der trouw ! Wij beloonden de Deugd en straf ten d«> Snoodheid met zooveel hartstocht en overluiuim:. als liet wankele decor en de ietwat benauw«le ruimte slechts toelieten en wij waren t.evmlen mot de paar gulden, in het zweet onzes aanschijn* ? verdiend plus de toejuichingen van den Nieuwemlijk «--.a. Noch de Kunst, noch de Mtllioeiiehdroom had onze kuische hersenen besmet en <l«> ..Titau-Van-lIet-Witte-Doek". zoowel als de landgoederen te Ueverley-llills waren onwezenlijker voor ons, dan de verschoten trijpen st-hijnweelde onzer high-life salons en «Ie stumperig geklodderile landouwen onzer achterdoeken. Intusschen wie'vermag het mysterieuze groei proces der «lingen na te speuren? Wie «mdeischeidt reeds in deze wanhopige e«>llaboratie van schmiere-acteurs en knoeiende fotografen, de cellenbouw van het .komend Wonder? * * , * ? K n toch - het gistte en werkte reeds achter de primitieve coulissen do7.«M- varekiek ! Voor mij ligt «!«? foto ? van een heer-anno-Tien een heer in laag-getailleerd colbert en met «Ie onvermijdelijke matelot op Jjhet vriendelijk-c«invetitioneele hoofd. J lij steunt met de linkerhantl op een laag tafeltje en heeft de rechter elegant in de zijde en ik verwed er een lief ding om, dat zijn naam u niets mér zegt, dan dit -typisch' wezenl*loze cabinetportret uit lu-t eerste decennium onzer eeuw. liet is de heer Ole Olseh uit Ko penhagen, directeur der Nordisk Filmcompany De Nordisk" hoevelen onzer heugt nog deze indertijd zoo beroemde onderneming? Wie associ eert, haar nog met lang vergeten grootheden 'als Valdeinar Psylander. (iunnar Tolnaes, -Viggo'.Lar?sen en Olaf Fönss? En niettemin is het deze Mon sieur Qiielcoiin,ue, oud-acteur, oud-cabaretier. scharrelaar in films, uit wiens brein de eerste vage ideeën ontsproten',' welke later een Mauritz Stiller en een Victor Sjöström zouden inspireeren tot '? werken, die de wereld in bewondering brachten van Neu-Babelsberg tot Hollywood. En men vraagt zich af, als bij zooveel pümniers en ontdek kers, wat er t«>ch wel onder dien stroohoed ihag zijn omgegaan wat? de man-zélf vermoedde van de draagwijdte zijner aarzelende pogingen! Na tuurlijk de Nordisk was een «mderneniïng ' .oen affaire*, zooals de Amerikaansche concerns en de Ufa, ja, tenslotte zelfs de Kovkino en wij mogen in alle gemoedsrust aannemen, dat het dezen heer Olsen in de allereerste plaats <»m de dubbeltjes of, zoo men wil, om de kronen en ore te doen was. Maar met dat al lanceert hij een filmspeler als Valdemar Psylandei durft hij de onmogelijke jonge Asta Nielsen voor de lens brengen ontdekt hij in tien albino Olaf Fönns een zeldzaam filmmasker .en jaagt hij voor het eerst dien klaren, koelen stroom van Scandinavische viriliteit door het brakke film water, welks heilzame werking wij later uitsluitend aan Sjöström en Stiller zouden toeschrijven. O. zeker - er valt niet aan te twijfelen: de poquemakendu films dier dagen zouden voor ons onge nietbaar zijn maar wij hebben wel zooveel ge leerd, dat, als er iets relatief kan genoemd worden. het de verdienste van cinemat«jgrafische experi menten is. En men vergete niet, dat de Nordisk de aandacht naar het film verschijnsel weet te dirigeeren. lang voor Chaplin debuteert en (Jriffith zijn opzienbarende technische ontdek kingen doet lang voor de Duitschers beginnen te experimenteeren en S verin . Mars met ,.L'agonie des aigles" de Fransche film tracht omhoog te stuwen. Het heeft mij dan ook altijd verwonderd, «lat Moussinac in zijn overigens zoo consciëntieus handboek: ,.La naissance du cinéma", dit Deensche pionnierswcrk volkomen negeert. Feitelijk t«>ch is de eenige filmische prestatie van beteekenis in dien tijd. het eerste werk van Bassermann (..De Andere" naar Paul Lindau) maar dit is per slot van rekening niets meer. dan de vo«»rbijgaande geniale gril van Olaf Fönru een groot tooneelspeler. Wat is intusschen het bijzondere in de productie der Nordisk? I n de eerste plaats begint zij selectie toe te passen bij «Ie keuze harer sujetten. Een filmspeler is voor haar niet meer een tiende-rangsch acteur met pruik en aangeplakten baard, maar een menschtype. dat aan zeer bijzondere en speciale «,'ischen heeft te voldoen. Met die intuïtie voor den mensch als ..a thing of beauty", wordt de eerste primitieve aestethische idee aan de. film verbonden. Het doet niets aan «Ie waarde van dit principe af. dat de Amerikanen het later a out rance zouden uitbuiten en tot het tegendeel doc-ri verworden :?in de filmproduct ie van dien tijd beteekent liet een «»ut waken van het schoon heidsbegrip. Men houde daarbij in het oog. dat aldus n «Ier essentieel-organische elementen van de film: haar visueele karakter, werd erkend en naar voren gebracht. Tegelijk daar mee wordt .het merkwaardige ver schijnsel out «lekt en benut, dat wij Jat er als ..photogenie" bij Delluc zullen'tei'Ug vinden. Ik noemde reeds den naam Olaf Fönss. en ik wil in dit verbaml even bij «leze vergeten ?figuur stilstaan. Fönss was. naar men zegt. een albino in ieder1 geval een vrij onbeduidende ver schijning. Welnu getransponeenl in het zwart-wit der fotografische opname, met slechts enkele lichte accenten in «Ie grime, vertoonde «leze Noor het imposantste filmmasker. dat ik o«>it aanschouwde». Als acteur bete«4cende hij niet veel -?zijn spel, zoo hiervan'ooit sprake mocht zijn. was stroef en moeilijk. Maar in het primitieve conflict der elementaire hartstochten, was hij de kracht de abstracte, mannelijke kracht, verzichtbaard en vei-stof f el ij kt in dit ongelooflijk '.sterke en schooiie masker. Ik herinner mij een overigens ras-echte draak: ..Hoiuunculus" een serie van de zotste en onwaarschijnlijkste avontu ren, waarin F.inss de titelrol van den Kunst-' mensch" creëerde; Aan het eind van zijn Sue'sche -gruweldaden gekomen en door een woedende nieiischenineniste in zijn huis belegerd, begeeft hy "zich tenslotte alle«;n en ongewapend naar bui* 1 ten, , antwoordend o op de vraag van zijn angstigen dienaar, hoe hij zich ruimbaan, denkt te maken.... f.Door mijn V»7!" Hij schrijdt o ver den drempel recht op de lens toe en het grooter en grooter ?worden van dezen uit marmer geslagen kop, mot dun feilen houw ,van den oriwrikbaren mond en de staal-lichtc pupillen in duistere oogspelonken, zal mij onvergetelijk blijven. Ziehier een zuiver en Albert Bessnrmann Valdemar Psvlander in de goede Olsen onvertaalbaar cinemat«»grafisch effect ^een emotie, recht streeks ontvlamd dooi* de enkele visu eele impressie. Fönss' tegenhan ger was de reeds terloops genoemde Valdemar Psylander. Met zijn licht-bewogen,gev«>elig mas ker en sterke dra matische potentie. vertegenwoordigde hij het lyrische spel element . N< >g eens: het zal wel buiten kijf zijn. dat zijn films door <ms niet meer aanvaard zouden kunnen worden maar het z«*gt heel wat. dat een tijd. die de film met hoon en minacht ing achtervolgde, tegenover deze ernstige kunstenaarspersormlijkheid in bond. Men betoonde hem een openlijke belangstelling en sympathie en de omstandigheid, dat de kranten bij zijn vroegen dood. voor het eerst een woord van warme waar deering wijdden aan een filmêpeler, mocht wel als een bijzondere g«jbeurtenis worden aangemerkt. Ik kan nog niet van d<- ..Nordisk" afstappen: hier heb ik een uit knipsel uit de N. Hotterd. ('t. van Aug. 191.'J. getiteld ..Filmuitspattingen". Het document is gesteld in den bekenden veront waardigden Urav.e-Hendriktoon. die jarenlang gebruikt was tegenover den cinematografische!! zondenbok. Wat behelst en deze fanieuse ..Filmuit spattingen"? Niets meer of minder, dan de verfil ming van Ilauptmann's ..Atlantis" door Olsen en zijn Nordisk Fihney. De schrijver windt zich ver schrikkelijk op over deze gruweldaad en het valt niet te ontkennen dat zijn motieven in onze oogen nogal dwaas en onredelijk schijnen. Wat hem in de eerste plaats hindert, zijn de ISO.(l( 10 kronen. die het geval k«jstte een feit. zou men zoo zeggen, dat hem nietr- aanging. Voorts is hij hevig gechoqueerd door de omstandigheid, dat Olsen het groote Atlan tische ttmmschip ..Tietgen" van de Ver. Stoomboot Mij. huurde. ......Kon men zich iets ergerlijker* voorstellen" -*- roept hij in arren moede uit ..dfin dat :ulk een Mij. op een httrer schepen met behulp ftiti debenmnnintt de komedie laat vertoonen, hoe bij een ramp ter :ce de me»nchen veehten om in de reddinybonten te komen en hoe ~ij yolven Hi/nen te H'ortttelen'ï" Maar mijn heer. zijn wij nu geneigd 'te vragen, had t gij dan gewild, dat de oudergang van een Atlantisclien stotmier do«>r een tjalk in een stads gracht ware voorgestehlr ...V»* moet de rertoonin;/ noy plaals hebben rtin den on<lfr>ian>i van het m'hip. Hiervoor heeft men een kopie ra n de ..Tietijen" laten vcrVoiirtlii/en. en dit t/eriHimte (!) dut zoo yctroitie tnnyelijk het m-hip ireeryecft. zul dun in bntnin;/ knmen ntet het irrnk en ondert/min. Kr \# natuurlijk .een zekere bfhendii/heid noodii/ om de erhte tooneelen en de bedriei/elijke nayebootaic ongemerkt in elkaar "te laten nvcrytia-n'. ..." Inderdaad'?-daar is voor zulk werk eon ..zekere beheiiiligheid" noodig en het is «leze ..behendigheid" sindsdien als montuye bekend, die van de fotografie der (eveneens) gehuurde ..Potemkin" en. derzelver bemanning, welke (evenzeer) ..vecht om in de reddingb«)oten te komen" en ..in de gt>lven ligt. te worstelen" -een «Ier aangrijpendste kunstwerken van onzen tij«l wist te maken. Want men houde bij «lit alles wel in het oog, dat dit domino, zwetserige geschrijf?- typisch voor de goedkoopc- en vrij laffe flimhetze dier dagen en lang daarna ! van het resultaat, den eenigen grond voor gerechtvaardigde afkeuring, niet rept! Daarom wensch ik hier een posthuum saluut te brengen aan onzen pionnier-met-de-matèlot die tegen dergelijke bestrijding in, zijn icerk wist door te zetten. GENERAAL AGENTEN VOOR ^f^gfffgffff AMATEIJR-KIXO-UITRUSTING FOTO-SCHAAP & Go. « *» T- T 8 A M « T F, It l» A M ! 'li i! 4 i