i6 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 10 AUGUSTUS 1929 No. 2723 MUZIEK door Constant van Wessem K ie bard Tanber DAT Richard Tauber van de opera naar de operette ging hoort inen wel aan zijn stem, die een muzi kale cultuur en een geacheveerdheid bezit ais gewoonlgk by de zangers van de lichtere muze uiet wordt aan getroffen, wior kunnen met de enkele steeds herhaalde trucs al is uitgeput. Ken echte operette-zanger is Richard Tauber dan ook niet, en ook met zijn actie ia hij in de operette op vreemd terrein. Maar des te beter, zou ik willen zeggen. Wij komen om naat de stem van Tauber te luisteren en hoe deze zingt: de operette was ditmaal een gelegenheid om hem te kunnen hooren, Kn van deze stem willen wij dan ook liefst zoo min mogelijk afgeleid worden. Er is over de operette zelf, waarin Tauber optrad, nml. Fruulerike" van den Oostenrijkschen componist Lehar, niet veel te zeggen. Het srntimenteelc, aan Alt-Heidelberg her innerende geval van het verliefde domineesdochtertje, dat edelaardig Ooethe, haar minnaar, aan zijn car rière" afstaat, aan het slot met pathos verklarend, dat Uoethe aan de geheelc uienschheid behoort, dus ook aan haai*", kan zelfs om de muziek niet boeieu: deze verloochent haar Oostenrij ksche hart in zooverre, dat zq niet voortdurend walst, hoewel do memietten ook niet onvervalscht in stijl blijven en er, wanneer het ernsti ger moet klinken, veel wordt ge-Wagnerd. Men wacht echter met spanning op een enkele melodie, waarin de renommee Tauber reeds beroemd heeft gemaakt, het O, M&dchen, mein Madchen, wie Heb' ich dich".... een melodie, die overigens zonder Tauber ook niet beroemd zou zyn geworden ! Maar als Tauber dan met zijn be roemde melodie begint, als hij op een verlaten tooneel voor het voetlicht treedt et\ alles gaat zich concentreeren I l l TENTOONSTELLI OUDE KUNS RIJKSMUSEUM VAN AMSTERDAM 1929, VEREENIGING VAN HANDEIAREN IN OUDE KUNST IN NEDERLAND. TOEGANGSPRIJS f 1.?, ZATERDAGS EN ZONDAGS f 0.50 DOORLOOPENDE TOEGANGSKAARTEN VOOR DEN GEHEELEN DUUR T 3.?, ALLES INCLUSIEF TOEGANG RIJKSMUSEUM. CATALOGUS (2e DRUK) MET 190 PLATEN f l (Naar builen na ontvangst van f 1.28) op zij» stem. op zijn zingen, dan kunnen wij tevreden zijn: zijn warm, week, nooit al te week, geluid, met een soepelheid, die. in staat is het uiterste van t eederheid zoowel als het uiterste van geweld te treffen, wordt een verrukking voor het oor. Ik zei al: hier hooren wij een stem, die het geheele gebied van den zang reeds heeft bestreken, die een bt»schaving bezit, welke/.ich niet aan »enmenteele trucs hoeft te wagen om succes te hebben, en met d«; muziek weet te spelen, zooals die vier ver schillende gedaanten, waarin hij, vier maal gebisseerd, de O. Madchen"melodie kon laten hooren. Friedel Dotza stond hem als een charmante Priederike terzijde. Haar frisch, gevoelig geluid sloot zich in den samenzang goed bij dat vau Tauber aan, en Mej. Dotza is boven dien een verschijning, die al bij voor baat het hart verovert. Den jongen Ooelhe btellen wy ons wat lichtzin nige r voor. Maar, zooals gezegd, voor Tauber komen wy om zy'n stem. Aan de voorstelling was veel zorg besteed, decors en aankleeding konden met landelijke jakjes, loofdaken en tuintjes wel een idylle suggereeven, en de dirigent Donath liet het orkest meegaand en geacheveerd spelen. SPREEKZAAL Fatsoen. BIJ zijn afscheid heeft Jan ter Haar Jr. aan allen, die tleel hebben aan het Bestuur van Rijk of Gemeente, een voorbeeld gegeven van de mentaliteit, die een bewindsman behoort te hebben. Het allereerste1, wat een regeerder dient te beseffen is, dat hij zijn ver plichtingen dient na te komen. Bij de vorige begrooting was een belofte afgelegd en de nu afge treden wethouder van P.W. stond er op,,dat deze bij de nu ingediende be grooting zou worden gehouden. Slechts dan, wanneer de bestuurder scrupuleus zijn woord houdt, kan de bevol king zich veilig voelen en liever dan de burgers te dupeeren, legt hij het bijltje er by~ neer en laat de leiding aan anderen over. Zjjn houding dwingt het grootste respect af in deze tijden, nu een groot deel van hen, die de leiding in handen hebben het zoo nauw niet meer nemen met het eens gegeven woord en er zoodoende'toe meewerken, dat bij het publiek de opinie veld wint, dat de politicus is een man, die uitnemend de kunst verstaat om met zijn eigen concientie allerlei compromissen te sluiten. zonder rekening te houden niet de verwachtingen, die door zijn beloften zijn opgewekt. De klassieke opvatting: ik sta voor mijn eens gegeven woord in. ook al sta ik geheel alleen, ook al koste het me mijn mij lief geworden werk vindt men maar al te zelden. Het moeten al heel buitengewone omstandigheden zyn, die den bewinds man aanleiding kunnen geven om, na een beroep op de burgers, .hiervan af te wy'kën Jan ter Haar heeft dit zoo gevoeld en zich zonder aarzelen hiernaar ge dragen. Hoe ongaarne men hem ziet heengaan, in dit geval heeft men in te zien, dat hem geen keus werd gelaten. . Mét zijn heengaan is hij een levend voorbeeld van den man van karakter, die niet transigeert, wanneer het geldt het nakomen van de verplich tingen, die hij op zich nam. ? PLORIS VOS. No. 2723 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 10 AUGUSTUS 1929 UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE /«' ,«l , i- '( n' ' ft Gevleugelde Woorden door Melis Stoke J K vraag mij wel . eens met. be zorgdheid, bij het vorderen der jaren af, waar toch de dag blijft, waarop men mijne uitingen als zgu. gevleugelde woorden lanceeren zal. Niet vanwege het feit, dat ik zulke bijzondere dingen ,zeg, maar alleen y.oo-maar, net als men het doet van andere groote mannen. Ik beweer namelijk, dat mijne uitin gen in geen enkel opzicht onder doen voor die welke, van anderen afkom'stig, vervolgens van mond tot mond gaan, als motto boven artikelen inde pers verschijnen en door redenaars worden gebruikt als uitgangspunten voor beschouwingen. Wanneer ik morgen met verheffing van stem uitroep dat Nederland's zuidgrens Belgie's Noordgrens"is,'dan zal daarvan vermoedelijk niemand no titie nemen, en toch is het een feit,. dat, wanneer b.v. een Poplsch staats man verklaard heeft dat Polen'» Westgrens Duitschland's Oostgrens is, dit gezegde de ronde doet door de geheele pers. Wanneer Mr. John Applepie, direc teur generaal van de Amalgamated Motors tegen een journalist, of des noods gewoon tegen zijn pedicure zegt dat een jongmensch, dat altijd zuinig geleefd heeft het nooit tot een machtige positie brengen zal, dan vallen dozijnen schrijvers op dit ge zegde aan om er artikelen over te schrijven met het portret van Mr. Applepie er naast en diens handteekening er onder. De geschiedenis kent nog sterker voorbeelden, zelfs van mannen wier onbehoorlykste uitingen voor immer aan hunne namen verbonden zijn. En wat mij nu zoo bedroefd maakt is, dat, wanneer ik mocht komen te vallen, nooit iemand, bij het noemen van mijn naam, onmiddellijk zal kunnen zeggen: Liever vorst dan die eeuwige regen....", of Die beroerde belastingpapieren.." De menscheh schijnen nu eenmaal een voorkeur te hebben voor het citeeren van een gelimiteerd aantal personen, en het ergste is nog dat ze hun geheugen bijna uitsluitend scher pen op onbenulligheden. Het spreekt vanzelf, dat het be langrijk is, wanneer een multi- millionair verklaart dat een man'mét n "ostuum per jaar toe kan, of wanneer een berooide kunstenaar verklaart dat men,"om zijn geest frisch te houden minstens eens in de twee jaar een reis om de wereld moet maken. Maar dan is het vooral het leugenachtige in de uitingen dat opgeld doet. Als het echter gaat om iets dat je werkelijk meent, dan luistert niemand naar je. Zoo zullen dezer dagen de telegraafagentschappen wel de heele we reld rond seinen, dat Briand of Henderson gezegd heeft: Den Haag is een aardige, rustige stad, met een heerlijke badplaats in de naaste omgeving...." Ik heb daar niets tegen. Maar als ik bedenk hoeveel malen ik dat nu reeds heb gezegd zonder dat iemand er notitie van heeft genomen, dan is het toch om des duivels te worden, dat men gewacht heeft tot Briand Poincaréhad afgelost om naar den Haag te komen teneinde dat ook eens te zeggen. Het is alsof de menschen geen waarde aan je oordeel hechten, voor dat je een zekere positie bereikt hebt. En nu is het volstrekt niet mijne bedoeling hier iets onaangenaams voor Briand op te schrijven, vooral nu hij hier als gast verkeert, maar ik maak me toch sterk, dat ik den Haag beter ken dan hij, en dat mijn oordeel over dat speciale onder werp nu eens meer waard is dan het zijne. Maar weet u wat de menschen nu weer zullen zeggen? Dat Briand den Haag heeft ontdekt.... Ze zullen de uitspraak van E -iand in propagandaboekjes voor het -reemdelingenverHOLLAND'S TAAK bij de Haagsche Conferentie De spoorweg voert van Oost en Zuid een stoet van groote mannen mee, en in een oogwenk is de lucht van 's-Gravenhage vol gerucht.... La Conférence \ La Conférence !! La Conférence de la Haye!!! Regeering, Post, Hotelbedrijf, en 't gilde dat de port'tnonnaie aan ieder buitenkansje spekt zijn uit den dommel opgewekt.... La Conférence \ La Conférence ! l La Conférence de la Haye !!! Tot zelfs de stille weduwvrouw die van Europa's wel en wee onkundig bleef tot 't huidig uur. iftélt slaapvertrek en bad te huur voor journalist n délégu ter Conférence de la Haye.. En in oud-Halland18 weiden graast onwetend Tiet geduldig vee dat straks, als nig Hollandsch feil, ter tafel komt bij't volkenpïeitt en wel uitsluitend bij't diner der Conférence de la Haye.... En Holland'» fruit en Holland'» viech wacht in de boomgaard en de zte op de unieke eeretaak om, zelfopofferend, de zaak te dienen van den wereldvree ter Conférence de la Haye.... 1 MELIS STOK. K PATRIA3 PATRIA/- PRH keer zetten.... Ze zullen elkander glunder het gunstige oordeel o ververtellen. . . . en ze zullen, en dat is nog het ergste in den Haag hun stad door geheel andere oogen gaan bekij ken : de oogen van Briand.... Het verschijnsel is niet nieuw.. Wanneer men een half- uur zonder adem te halen in een aquarium hoeft gezeten, of wanneer men als ver stekeling een luchtreis over den Oceaan heeft gemaakt, zullen fabri kanten van zeep en vulpenhouders het oordeel van dengene, die de prestatie heeft volbracht in dure advertenties in de couranten zetten.... d.w.z. zijn oordeel over zeep en vulpenhouders. En daarom is het akelig dat bijv. ik, die mijn adem maar enkele tellen lang kan inhouden en nooit een kabi net omvergegooid of een gebouw van zestig verdiepingen langs den buitenkant heb beklommen of een dozijn tienduizenden aandeelhouders heb gedupeerd, een zeer gezond en op diepe ervaring berustend oordeel om trent een speciale soort toiletzeep of omtrent de voordeelen van den Haag als woonstad kan hebben gevormd zonder dat het iemand zal invallen de vrucht van die studiën te besten digen in een gevleugeld woord. Maar aangezien de menschen nu eenmaal zoo zijn, en ik ze niet ver anderen "kan, zou ik toch tenminste het oordeel van,hen die hun vader land van dienst willen zijn, willen vestigen op de door de menschenkennende fabrikanten van zeep en vulpen houders geadopteerde methode, na melijk het verzamelen van certifi caten onder in het oog vallende per soonlijkheden. Ik heb het thans meer speciaal tot de officieele en officieuse regeeringsbureaux, die, goed zullen doen door naast het oordeel van Briand ook dat in te winnen van allen die door daden van stoutmoedigheid, behendig» beid en lichaamskracht in het volle lïcnt der openbaarheid getreden zijn. \ 1