i 'T' i' II < E l S GROENE AMSTERDAMMER VAN 17 AUGUSTUS 1929 No. 2724 Ontmoetingen op de Conferentie door DIPLOMATIGUS DE groote figuren der Conferentie zijn letiekkelijk gemakkelijk te benaderen. Niet dat zij niet genoegzaam bewaakt worden. Wie goed toekijkt, herkent allicht de detectives die Briand op ieder uur van den dag, dat hy uitgaat, om ringen en altijd bezige secretarissen en vertrouwens mannen omgeven Stresemann en de anderen bij iederen stap dien zij doen. Maar op regeeringsf eesten, zooals er op den openingsavond een gegeven werd en op den journalistenavond die Vrijdag den 9den in Wittebrug werd gehouden, kost het zooveel moeite niet aan hen voorgesteld te worden en ik heb er. dan ook, voorzooverik de gedelegeerden niet reeds kende, ruimschoots gebruik van gemaakt. Zoo ben ik in vrij langdurige aanraking geweest met Snowden en Henderson. met Sir Maurice Hankey, den secretarisgeneraal der Conferentie (quite against my will, for I am a very bad linguïst), met Jaspar, den Belgischen premier en eersten voorzitter, met Paul Hymans.met den Reichsminister Hilferding,Curtius Wirth (den vroegeren Rijkskanselier), met Zaleski, den Poolschen Minister van Buitenlandsche Zaken, met Berthelot, den Minister Loucheur en anderen. * * Zij zijn zeer verschillend (en men kan volstrekt niet zeggen dat hetzelfde diplomatieke waas over hen ligt^uitgespreid. De EngelscBen zijn, hoewel tot de Labourpartij behoorende en voor het meerendeel van geringe afkomst, volmaakte heeren. Henderson verbergt, naar mij voorkomt, zekere verlegenheid onder een weinig toeschietelijk voorkomen.Snowden daarentegen is.ondanks zijn onverzoenlijke en starre houding ter Conferentie, een uiterst beminnelijk man, die u dadelijk voor zich inneemt door zijn vriendeljjken lach en op zijn twee krukken moei lijk voortstrompelt, zoo vergenoegd als kon niets ter wereld hem deren. Sir Maurice Hankey is op en* top de beminnelijke aristocraat. Steward. de Engelsche perschef, die tot de Delegatie behoort, de altijd bezige, uiterst voorkomende, vlotte oud journalist die alle talen spreekt (ook de onze, hij ver bleef gedurende een groot deel van den oorlog in ons land en leerde dat liefhebben). De Duitschers zijn over het geheel geslotener, maar de Ministerialdirector Pressechef Zechlin maakt dat weer goed en wordt daarin ijverig bijgestaan door den heer von Schubert, Stresemanns rechterhand, een zeer aangenaam en, voorzoover dat gaat, open man, groot vriend van onzen Gezant te Berlijn. De Belgen zijn een en al diplomatieke voorkomendheid, als wilden zij alles vermijden wat de Hollandsche vrienden" kwetsen kon, vol lof over het werkelijk buitengewone organisatietalent waarvan men hier in Nederland blyk heeft gegeven in de weinige dagen 'die ons werden gelaten om de komst der Conferentie voor te bereiden; maar in de vriende lijkheid van den goedmoedigen Jaspar voelt men ABONNEMENTSPRIJS van De Groene Amsterdammer" per jaar. bij vooruitbetaling franco per post: Voor Nederland ... f. 10. Ned.-Indic p/mall . 13.50 » t» p/zeepost 10. «b. binnen Europa ., 11.50 ' . uitgezonderd: Engcland-Italië- J Zwitserland. . . J Amerika . . . . Zuid-Afrika. . . 13.50 13.50 11.50 Postgiro No. 72880 Gemeentegiro G. 1000 iets echt s, in die van Hymans iets.?minder echte. Zaleski vertoont de ware oud-diplomatieke ongenaakbaarheid; Loucheur en Berthelot zijn integendeel mannen van de wereld, gewoon om met iedereen on te gaan en steeds vol van nieuwe bonmots en geestigheden. Stresemann laat zich zeer weinig zien. Hij is lijdend en leeft, naar men zegt, voornamelijk op vruchten en mineraalwater. Ook Briand is, ondanks zijn kwiekheid, des avonds nagenoeg onbereikbaar; il se couche a neuf heures, en het mag als een groote bijzonderheid beschouwd worden, dat hu het regeeringsfeest bijwoonde. De journalisten zijn hoogst interessant. Jules Sauerwein van de Matin, keurig in de kleeren, ziet men slechts zelden; hij is b. v. nooit op het Binnen hof als de gedelegeerden hun vergaderzaal der Errste Kamer verlaten. De journalisten ver dringen zich dan cm hun auto's en verwachten de kcmst der Perschefs, om wie zij zich dadelijk heendringen in dichte groepen om het tevoren in communiqués opgestelde jongste nieuws van de Conferentie te vernemen, vergezeld van het com mentaar dat deze daarop nog willen, geven. Een dagelijks terugkeerend, vermakelijk tafereel: vier, vijf groepen van dicht opeengepakte menschen van allerlei kleur, voorkomen en kleeding, dat mij altijd aan de Effectenbeurs of aan de tabaksmarkt doet denken. Daarnaast de zeer gedistingeerde figuur van A. Gauvin, den hoofdredacteur van de Débats, een oudt heer met welverzorgd baardje, wel gekleed. De Parijsche correspondent van de Daily Herald, dat nu regeeringsblad is geworden, Slokum, een echte bohémien met rooden baard en Parijschen pet op het hoofd, den Times-correspondent, een dikzak, nonchalant gekleed en met een zeer slim voorkomen, de Gob'art, redacteur van de Brusselsche Soir, groot en forsch, die een heele rol onder zijn collega schijnt te spelen, Prof. Georg Bernhard, van de Vossische, een markante jood, zeer bewegelijk maar zeer collegiaal en op aangenamen voet met al zijn confrères, de fijne figuur van Robert Dell, van de Manchester Guardian, attent en voortdurend met een zenuwtrekje om den kleinen mond en de toegeknepen oogjes. J'en passéet des meilleurs. Allen vol lof over het werkelijk bewonderenswaar dige talent waarmee de Nederlanders in de vijf dagen voor de Conferentie alles voor hun ont vangst in orde hebben gebracht en letterlijk niets vergeten hebben. Dit straalt ook ruimschoots in hun correspondenties door. Wij hebben dezer dagen een pers in Europa en daarbuiten, welke elk blad in de wereld ons kan benijden. Met de Conferentie stond het verleden Zondag slecht. De Chancellor of the Eschequer Snowden had reeds dadelijk bij den aanvang een speech gehouden die de gansche Conferentie deed vragen: Why to have a Conference at all ? Niettemin is het stand punt van Engeland volkomen begrijpelijk. Het Youngplan, omtrent welks goedkeuring het gaat, geeft 52% van Duitschlands schadevergoeding ? welke naar ik ineen, tot 1957 loopt aan Frankrijk en verdeelt de rest onder België, Italië, Polen enz., zoodat er voor Engeland nagenoeg niets overblijft. Daartegen verzet zich het Vereenigde Koninkrijk met kracht, dat zijn schuld aan Amerika al nagenoeg door extreem hooge belastingen heeft afbetaald, terwgl Frankrijk daarmede nog beginnen moet en op een bard schuldeischersstandpunt van de Vereenigde Staten stuit. Op de tegenwerping dat Engeland zich dan maar eerder in de deskundigen commissie, die het Youngplan voorbereidde, had moeten verzetten en dat verzuimd heeft, antwoordt de Chancellor dat de Engelsche deskundigen daar geen regeeringsvolmacht hadden en dat deze volko men vrij staat tegenover het Youngplan. België,en Italiëstaan geheel aan Frankrijks zijde en de anderen nagenoeg ook. Duitschland is betrekkehjk onverschillig te genover deze quaestie; het .moet in elk geval evenveel betalen, welke ook de verdeeling onder de POLROGER&C LE CHAMPAGNE EN VOGUE JAGER GERLINGS HAARLEM voorheen Geallieerden zy. Maar er is in de misluk king van de Conferentie een groot gevaar voor Duitschland gelegen, nl. dit, dat als men tot geenerlei resultaat komt, men vanzelf terugvalt op de Daweso vereenkomst, die voor de Duitsche Republiek veel ongunstiger is, en dat de onmiddel* 'lijke ontruiming van het Rijnland, waaraan de Duitschers het grootste belang hechten en die met Engelands hulp tegen het eind van dit jaar in het vooruitzicht gesteld is, in het gedrang komt. Het hecht er dus eer aan, dat de Geallieerden het eens worden over de verdeeling van den buit. Zoo stond de zaak Zondag, toen er dien eigeik. morgen een spoedvergadering van de groote mo gendheden plaats vond, waarvan geen ccmmuniqu werd uitgegeven, maar welks uitslag was dat deConferentie althans zou worden voortgezet. Algemeene vreugde en ontspanning; nitn was dus tot een tusschenvoorstel of ten minste tet de mcgeIqkheid van overeenstemming gekomen. Men zegt dat dit in de stichting der Internatio nale Bank, waarop reeds de vurige hoop der Amster dammers gevestigd was, te Londen gelegtn was» welke voor Engeland een ccmpensatie zou inhouden. voor dégederfde bedragen. Toch twijfel ik wel etn, weinig aan de juistheid van dit gerucht. Riet alleen omdat Snowden zelf het tegenspreekt., maar vooral om de eenstemmigheid, waaimee de> gansche Engelsche pers zijn zjjde heeft gekozen van de ultra-conservatieve Morning Post en Winston Churchill af, tot het blad van Labour, de Daily Herald. toe. P Maar gij zult van dit alles reeds meer weten dan. ik doe op het ocgenblik dat ik deze regelen schrijf. Slechts een opmerking daarom tot slot: het is. goed .dat deze crisis zich reeds dadelijk bij het begin der Conferentie heeft voorgedaan en niet tegen het eind of in het midden. Want nu zijn allen nog: vol vuur om eenigen uitweg uit de gerezen moeilijk heden, hoe onoverkomelijk zij ook mogen schijnen, te vinden. Tegen het einde der Conferentie, wanneer allen moe zijn en naar huis verlangen, is dat niet meer het geval. Daarin ligt thans de voornaamste kans dat zij toch hoe slagen zal. Maar lang zal het duren, dat is zeker. NIEUWE UITGAVE . Vrede door recht. Beknopt verslag der Conferentie gehouden te 's Gravenhage van 31 Juli?2 Augustus 1928. In December 1027 heeft zich in den Haag een comitégevormd, dat zich ten doel stelde, een con- , ferentie te beleggen, waar het vredesvraagstuk van religieus standpunt zou behandeld worden. Daartoe heeft hét zoowel kerkelijke als buitenkerkehjke geestelijke leiders van de meest uiteenloopende richtingen aangezocht om te getuigen van. wat er gedaan werd voor den vrede en den weg" aan te wijzen, waarop de vrede te bereiken zal zijn. In Juli en Augustus is daarop een belangrijke conferentie gehouden, waarvan dit boekje het verslag is, De ter Conferentie in verschillende talen ge houden redevoeringen, werden ten gerieve van d buitenlandsche deelnemers, alle in het Esperanto vertaald. Het verslag is daarom in het Neder landsen en Esperanto gesteld. Uitgave Servire", den Haag. BERGT UWEN INBOEDEL BIJ VOORGENOMEN VESTIGING IN DEN HAAG OF IN HET BUITENLAND BIJ DB FIBKA BATENBURG & FOLMBR TE 'S-GRAVENHAGE,HtnJOEN8PABK23 TEL E FO O N 11030 EIGEN GEBOUWEN. Bespreking kostelooi BPSO. BINMBNL. BN IOTHBN. TBAHSPOBVHM No. 2724 Het nieuwe Ministerie door Prof. Is. P. de Vooys KKII «lublM'H» ovrrwtnniiiic d««r 4'hrltttelljk-lllMtorlMvhvn TT KT nieuwe ministern» is gereed. Na een ??-* nietszeggende verkiezing is vergeefs getracht oen politiek accoord tot stand' te brengen, e oenige, mogelijkheid werd gezien, niet in een coali tie, maar in een samenwerking van de rechtsche partijen. Daaraan is in talrijke vergaderingen gewerkt, doch /.onder succes. De kabinetsformateur gaf het op om een pai'lementaiv ministerie in el kaai; te zetten. Doch onmiddellijk daarna ging hij weer aan 't werk en had binnen enkele dagen succes. Waarme'? vraagt men zich af. Wat voor soort ministerie zal ons land in de komen de vier jaar regeerenV liet Nederlandsche volk heeft daarover voorloopig slechts informeele mededeelingen. In September zal de Tweede Kamer wel meer hooren en waarschijnlijk ook vragen. Thans kan op niets anders afgegaan worden als op de enkele, onvolledige berichten. Overzien wij wat de beteekenis ervan is. Medegedeeld is : 1°liet ministerie is extra-parlementair. 2°liet ministerie bestaat uit 4 Katholieken. 3 ant Revolutionairen en 2 christelijk-hiatorischen. Ten slotte: het ministerie bestaat uit de met name genoemde 9 heeren. over de onveranderd gebleven 9 departementen verdeeld. Met extra-parlementaire karakter mag wel in twijfel getrokken worden. Buiten het parlement staat het ministerie niet. en zal het ook niet staan. Is het niet uit het overleg tusschen de staats partijen geboren? Bekend is natuurlijk dat het niet op een accoord der rechtsche partijen berust. Niet deze zijn het die een regeeringsprogram opstelden en een ministerie ter uitvoering ervan aanwezen. Het ministerie zelf zal met een program voor den dag moeten komen, en de staatspartijen blijven vrij om elk regeeringsvoorstel naar eigen merite's te beoordeelen. Doch juist dit was het wat de christelijk-historische partij wenschte. Zij heeft niet alleen haar zin gekregen om vrij te blijven tegenover alle toekomstige regeeringsplannen, zij heeft ook bereikt dat het nieuwe ministerie berust op de overeenstemming in de christelijke beginselen der drie rechtsche partijen. Dit blijkt duidelijk hieruit dat met nadruk is aangegeven: het ministerie bestaat uit 4 katholieken, 3 antirevolutionairen en 2 christenjk-historischen. Er is een ministerie gevormd uit de drie rechtsche partijen, maar die partijen hebben niet het program aangewezen, en vermoedelijk ook niet uit hun midden personen beschikbaar gesteld voor het aanvaarden der aan elke partij toegewezen porte feuilles. Neen, de Koningin, geadviseerd door den formateur, wees de personen aan. En het Kabinet stelt het regeeringsprogram op. Aan het parlement de taak daartegenover eene houding aan te nemen. Niet iedereen zal daarin zijne opvatting van het parlementarisme verwezenlijkt zien. In de op vatting die de christelijk-historischen hierover heb ben, past ze echter wel. Men zou daarom beter kunnen spreken van een parlementair. ministerie -^^O^^T^^MB^]^^^ Minister Terpstra maakt kennis met de Muzen Minister P ^ ^ AmterdAmmet?door Joh. Braakens«h II! DtOöTEVARinA naar christelijk-historische opvatting dan van een extra-parlementair kabinet. Buiten het parlement zou kunnen beteekenen, zooals b.v. het ministerie Cort van der Linden, een teruggrijpen op de volks beslissing. Het zou kunnen beteekenen, dat minis ters gekozen werden buiten den kring der poli tici. Geen van beide is het geval. Er is een .zuiver rechtsch ministerie gevormd, dat nu nog wel niet steunt op een vast accoord. maar dat erop rekent voor elk van haar voorstellen de eenstemmigheid der christelijke, beginselen te zullen aantreffen. en dus inderdaad wel leunt de ervaring zal moeten uitmaken terecht of ten onrechte op de drie rechtsche partijen. Met andere woorden beteekent dit dat de christelijk-historischen ten volle bereikt hebben wat zij uitdrukkelijk wenschtenl). Zij hebben nog eene overwinning erbij behaald. die niét zoo duidelijk is, omdat zij schijnt te berus ten op eene beoordeeling van personen. Dit is echter slechts schijn. Het zou niet passen over de persoonlijke capaciteiten der nieuwe ministers thans iets te zeggen. Men wachte op hunne daden. Toch kan er, zonder in eene dergelijke beoor deeling te treden, uit de keuze der personen eene. gevolgtrekking gemaakt worden. Het is voor iedev duidelijk dat de ministers gskozen zijn uit den kring der politici. Het zijn niet vak-ministers die de administratie hunner departementen diep gaand verstaan., Zij vertegenwoordigen politieke denkbeelden en politieke ervaringen. Maar als poli tici zyn zoowel de katholieken als de anti-revolutionairen geen personen, die vooraan staan. De premier zelf is natuurlijk hiervan uitgezonderd. Van de christelijk-historischen kan dit niet gezegd worden. Zij hebben wel slechts twee portefeuilles. maar het zijn dan ook de belangrijkste. En zij laten die portefeuilles houden door bij uitstek op den voorgrond staande persoonlijkheden die boven- , dien den steun hebben hunner continuïteit uit een vorig kabinet. Het is dan ook niét te veel gezegd indien men het nieuwe ministerie kan kenmerken als een volledige vervulling van de wenschen der christelijk-historischen en als eene samenstelling die voor hun geestelijk overwicht op het regeeringsbeleid sterke waarborgen bevat. Aldus eene dubbele overwinning. 1) Wie daaraan mocht twijfelen leze: lo. de- interpretatie van minister de Geer in eent dit voorjaar, gegeven interview, van een "parlementair kabinet-, , 2o. de brieven der C. H. partijlijding aan den kabinetsformateur. , Nederlandsche Munt! Holland*! beste 10 cent» Nieuwe uitgaven ? Zicetnt het geheelc jaar door, is een geestig propagandaboekje van de N. V. Overdekte bad en zweminrichting ,.Het Sportfondsenbad". D. A. Bueano de Mesquita maakte de uitstekende teekeningen. Een tweede herziene druk van de Wet op de Naamlopzf Vennootschappen, voor iedereen rer- , klaard door Mr. Dr. D. J. Sannes. verscheen bij Thieme en Cie te Zutphen. Dr. E. Tekenbroek schreef een brochure: Het koopen op afbetaling, die door H. D. Tjeenk Willink en Zoon te Haarlem werd uitgegeven. Scheltens en Giltay gaf twee nieuwe vertalingen uit. Beide van Grazia Deledda. en wel: De schuld van anderen en Heimwee. Mevrouw E. A. Keuls Schuur verzorgde de Nederlandsche bewerking. DUVETEEN EEN SOEPELE KLEURECHTE PEAU DE PÊCHE VOOR aOROUNEN EN BESPANNING ISO GM. BREED MR HTM.