Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 AUGUSTUS 1929
No. 2725
O VERPEINZINGEN
in de Trekschuit tusschen Middelburg en Veere
door Dr. Hendrik Willem van Loon
EINDELIJK komt het geestige torentje van
den ouden Antonie Keldermans weer boven
de dijken te voorschijn. Ik ben weer thuis en te
vreden en weet eigenlijk niet precies waarom.
Misschien omdat er daar ginds een bed staat,
waarin een eerzaam reiziger van de vermoeienissen
van een Europeesche pelgrimage uit kan rusten.
Want met alle schoone reden over Pan-Europa
en de Vereenigde Staten van Europa heeft men
het nog niet zoo ver kunnen brengen, dat een slaap
wagen werkelijk een slaapwagen is. Vroeger waren
er twee landen waar &ien gemakkelijk en
genoegelijk reizen kon. Het eene was Amerika en het
andere was Rusland. In Amerika wordt de Pullman
thans verontreinigd door het gespuis.dat zich met
den smokkelhandel dn drank rijk gestolen heeft en
nu als heer vermomd met vrouw en kroost het land
doortrekt. In Rusland ben ik sedert vele jaren
niet meer geweest en zal er wel voor passen er ooit
te konien. Te oordeelen naar hetgeen men zoo van
tijd tot tijd van de geliefde Discipelen van den
thans geheiligden Nikolas Oelianof in het binnen- en
buitenland ziet, doet een verstandig man er goed
aan. de beschaafde wereld bij Memel op te laten
houden.
Ik blijf dus binnen het kleine cirkeltje waar de
mensch nog niet in den naam van de Proletarische
Vrijheid tot lastdier verlaagd is en dan verwonder ik
er mij steeds over waarom die paar volken, die
nog overgebleven zijn na de groote kastastrophe
van het Individu, het mekaar zoo lastig maken.
Als het schip gezonken is en men zit met zijn allen
in een reddingbootje dicht op mekaar gepakt
en weet nog niet eens of men wel ooit in veilige
haven aan zal komen, dan heeft men toch wel wat
anders te doen dan mekaar te gaan vragen wie of
mekaar's grootvaders en grootmoeders waren en
of men eigenlijk wel met elkander om kan gaan.
En toch gebeurt dat nog telken dage en ik beklaag
de zakenmenschen die onder die omstandigheden
moeten werken. De doorsneedsche burger heeft nu
eenmaal acht uur ongestoorde slaap noodig om
zijn arbeid met succes te verrichten. Probeer het
eens in een slaaprijtuig. Ja, er staat buitenop
geschreven dat het een Slaaprijtuig is. En de
prijs die men u doet betalen doet vermoeden
dat de direkteuren J van deze maatschappij bij
Hollandsche hotelhouders in de leer zijn geweest.
Maar het is geen'slaap-rijtuig. Het is een gezel
schapslokaal. Het is een Binnenhof op wieletjes.
Men recipieert er en geeft er audiëntie. Maar slapen
doet men er niet.
De paspoorten-zaak is nu iets minder moeilijk.
De conducteur belast zich met de administratie
van dit gewichtige dokument. Maar daar blijft de
douane. En zoo .wordt nien tegen zes uur wakker
gemaakt (net als men zich aan het gedreun van
den wagen genoegzaam gewend heeft om in te
dommelen) en een vriendelijk man met blauwe pet
kijkt door uw deurtje en vraagt of u iets aan te
geven hebt. Ge zegt van neen hetgeen de waarheid
is, want waar is er nog een moderne stad waar men
iets koopen kan dat minder leelijk is dan al hetgeen
men overal elders in moderne steden aantreft?
De beminnelijke meneer gelooft u op uw ver
slapen gezicht en verdwijnt. De slaap verdwijnt ook.
Tenminste bij mij. Eenmaal wakker blijf ik wakker
en het zal velen anderen ook zoo gaan. Men zoekt
een horloge en het is zes, uur. Waar men is weet
men niet. Want het beruchte spoorboekje met de
zoogenaamde Buitenlandsche verbindingen geeft
slechts zoodanige buitenlandsche verbindingen als
het den Heeren in Utrecht aangenaam is. Vlissingen
bijv.' bestaat voor deze buitenlandsche verbin
dingen niet. Ik heb ? er al eens over gedacht om
mijn vijftien1 centen terug te verlangen of er
een proces over te beginnen. Maar steeds werd mij
verteld, dat zooiets niet mocht, dat de Hollandsche '
spoorwegen de schoonste en de beste spoorwegen
1 van dit heelal waren en dat men de directie slechts
mocht benaderen op zegel en met een strop om
denhals. ...
Ik beschuldig de heeren er nog eens van (op de
naeest onderdanige maar pertinente manier) dat
het opschrift Buitenlandsche Verbindingen
een? ? , ? i
voudig Boerenbedrog is (een eenigszins
euphemistische uitdrukking voor gewoon huis-, tuin- of
keuken-bedrog) dat de stad Vlissingen een aantal
direkte buitenlandsche verbindingen heeft die in
dit boekje niet vermeld worden, dat het boekje
Vlissingen officieel maar n keer vermeld op
bladzijde twee waar men er in kan lezen hoe men
van Zutphen en Boxtel naar Londen kan konten,
maar dat alle onmiddellijke verbindingen van
Vlissingen met het buitenland zorgvuldig geheim
gehouden worden, alsof %men er op wilde passen
dat toch vooral geen mensch iets van het bestaan
van de Hollandsche maatschappij Zeeland zou
hooren.
* *
Dezen keer was het Oldenzaal. Dit meende ik
tenminste te kunnen besluiten uit het feit dat vlak
voor mij een gebouw de opwekkende titel van
Slachthuis van Oldenzaal" droeg. Toen ik nu
merkte dat er op de deur ook nog stond Verboden
Toegang" wist ik dat ik in het land mijner vaderen
was aangekomen.
Toen mij op mijn vraag of er soms koffie te
krijgen was geantwoord werd ..eventjes wachten"
had ik volkomen zekerheid den geboortegrond van
duizenden Van vrijheidshelden en kordate verove
raars bereikt te hebben. Ik heb eens een heelen
avond met buitenlandsche collega's meegemaakt,
die er in allen ernst over debatteerden of ..Je
Maintiendrai" vertaald moest worden door het
is verboden" of ..eventjes wachten."
Ik was de eenige die het hun kon zeggen maar
weigerde dit geheim te verklappen en sindsdien
bestaan er twee scholen die elkaar met bitterheid
bevechten en die in alle hoofdsteden van de wereld
aanhangers vinden. Een Hongaar wilde er zelfs
een comedie over schrijven. Als hij dit doet zal
men stuk het stuk over dertig jaar zelf op het
Leidsche Plein kunnen zien en beoordeelen in
hoeverre hij de nationale ziel begrepen heeft.
* *
*
Maar om tot dit Oldenzaalsche slachthuis terug
te keeren. Ik keek op dat aanvallig gebouw van
zes tot acht. Toen kwam er van ergens vandaan
nog een trein en toen nog een en toen een
restauratierijtuig en na twee uur hangen en geeuwen en
onnoodig cigarettengerook waren wij al weer op weg.
Dat viel nog mee.
Ten slotte kom ik toch in het zicht van het
geestige toreritje van den ouden Antonie
Keldermans en ik vraag mij af, waarom ik in dit verloren
dorpje een rust gevonden heb, die ik tevergeefs
overal elders ter wereld gezocht heb. En plotseling
schiet het mij tébinnen: het is het tij.
Natuurlijk heeft men elders ook eb en vloed.
Maar daar heeft men strandgedoè, of havens vol
schepen en dan gaat zooiets verloren. Hier is het
rnstig. Eb is eb en vloed is vloed en het eenige
oogenblik ziet men slechts de mast van.de
Arnemuider scheepjes en het andere oogenblik komen
zij, zoo te spreken, de voordeur binnen zeilen en
twee keer per dag merkt men nu is het eb" of
,,nu is het weer hoog water". En daar zit een düsv
danige rust in, dat ik het den heer Krishnamurti
aan durf te bevelen. Mocht Zed. te eeniger tijdeen
werkelijk origineele idee willen voortbrengen (iets
waarvan zijn hevigste tegenstanders hem tot nu
toe zeer zeker nie^ zulleri hebben beschuldigd) dan
raid ik hem aan naar de oevers van de Zandkreek
te reizen en te luisteren naar het zacht-kabbelende
tij dat alsmaar naar binnen vloeit en alsmaar
naar buiten vloeit, dat tien duizend en honderd
duizend jaar geleden ook rustigjes naar buiten
vloeide en naar binnen vloeide en dat dit over een
millioen 'jaren hoogstwaarschijnlijk' ook nog zal
doen.... dat tij loopt de haven binnen en dat tij
loopt de haven weer uit en daar zit een berusting,
in en een troost die men in déze dagen nog mér
noodig heeft dan het dagelijksche oudbakken
kadetje, de hoogste triumph van de na-oorlogsche
sociale wetten.
* *
; . ... , * ' . ? ' . '
Ge zult mij zeggen dat dit te pessimistisch is.
Maar mijn hemel verwacht men nog optimisme na
en gedurende die ongelukzalige voorstelling in
den Haag? Ik heb het gewone driehoekje afgereisd
en wel met dit eene doel: te weten te kouten wat
zoo de gewone man van den Haag dacht. Niet
van de eet-en-drink-gelegenhedtn, die men voor
de gedelegeerden in mekaar getimmerd heeft,.
maar van het eigenlijke zoogenaamde werk van.
de Conferentie. En dan kan ik slechts tot de weinig;
flateerende slotsom komen, dat Europa zich van.
deze conferentie ongeveer net zooveel aantrekt
als van de jaarlijksche vergadering van de,
DuitscheTeckel Club.... heel interessant voor een paar
menschen, maar wat gaat het ons aan of de mode'
nu kromme beenen voorschrijft of minder
krommebeenen en n spitsere kop?
De kranten in Parijs en Berlijn en Londen bren
gen eindelooze artikelen die even origineel zijn
alshet nieuws dat gedurende den oorlog door de staven
van de verschillende landen werd verspreid en er
is niemand, maar dan ook hoegenaamd niemand,.
die nu de moeite neemt den rommel te lezen.
Want het Groote Lastdier, het algemeen publiek
dat de belastingen moet betalen en eindeloos in,
vervelende garnizoenen het nuttelooze leger-gedriK
mee moet maken, geeft er de brui aan.
De goegemeente heeft nu al heel wat meege
maakt en de goegemeente is moe van al het geklets.
over den geest van .Locarno en van Genua en van
Parijs. De goegemeente begrijpt beter dan
deHeeren die mekaar met
ultimatums-die-nietsbeteekenen te lijf gaan en deze
ultimatums-dieniets-beteekenen beantwoorden met
verottwaardigingen die-nog-minder-beteekenen, dat de nor
male ontwikkeling van de geschiedenis met
dezeofficieele en niet-officieele eetpartijtjes niets uit
staande heeft, dat er van deze betaling op den
duurtoch niets terecht zal komen, omdat hetgeen
Versailles in mekaar haspelde het werk was van oude
en zieke menschen, die van alle menschelijke harts
tochten er geen ne meer over hadden dan de haat
en dat iets dat op haat gebaseerd is^toch nooit
succes kan hebben; dat binnen de tien of twintig:
jaar de nakomelingen van degenen die deze onge
rijmde finantieele wraakneming in mekaar zetten.
er eenvoudig de brui aan zullen geven en geen cent
meer zullen betalen, of zullen ontvangen.
De goegemeente begrijpt dit en indien de lezeiv
dit dit betwijfelt, het reisje na wil doen en met Jan.
en Alleman eens een praatje wil maken zal hij tot.
dezelfde conclusie komen, dat men beu is van al
het geconfereer, dat men terug wil tot normaaV.
werken en normaal leven en dat men van deze
congressen, die al sedert tien jaren beloven
clenormaliteit terug te brengen, niets maar dan ook.
hoegenaamd niets verwacht.
De eenige die er spek van snijdt is Jan
deBolsjeviek. Deze ijverige fanaticus gebruikt alles;
wat er gebeurt om het vermoeide menschdom er
van te overtuigen dat de regeeringen van westelijk.
Europa niet te goeder trouw zijn, dat zij de boel
op de lange baan schuiven en treuzelen om het
eigen vuige leven te redden, maar geenszins trach
ten Europa ervoor te behoeden dat het ekonomisch,
een vasal-staat van Amerika wordt.
Het zwaartepunt van de moderne wereld ligt
al reeds, lang niet meer waar men het nog steeds.
zoekt. Dat schijnt men hier en daar onder het volk
te beginnen in te zien, maar de diverse Excellenties.
spreken nog steeds een taal die men in de dagen.
van Katharina de Groote kon begrijpen, die thans
even onverstaanbaar is als het officieele Fransch..
Het groote publiek, tenzij ik mij zeer hevig
vergis, wordt door dit allerlaatste congres tot een.
dergelijk punt van onverschilligheid gebracht, dat
het aan niets óf niemand meer gelooft; . |'. v J&^
Willens en wetens 'begaat Europa zelfmoord..
Het is alles zoo absurd, zoo ' grotesk (in den
Snowdeniaanschen zin van het woord) het is alles.
zóó ongerijmd dat het slechts met een debacle
eindigen kan.
Ondqrtusschen loopt het tij voor mijn deur naar
binnen en loopt het tij voor mijn deur naar buiten.,
Dat heeft het eeuwig gedaan en zal het
eeuwigdoen. Het is een schrale troost, maar déeenige
troost, die mij op het oogenblik te binnen valt*
BRANDBLUSSCHER
HOLLANDIA
SPANJAARD&C?
FABRIEK ESPAK1A
UTRECHT
No.
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 AUGUSTUS 1929
Onderzoek naar het
Vaderschap
door Dr. J. Salomonson
UIT de voorloopige verslagen der, van 22 tot 25
Meij te Leipzig gehouden ,,Tagung der
Deutschen Gesellschaft für Gynakologie" zijn, ook voor
niet-gynaecologen, tal van merkwaardige bijzonder
heden te putten.
Zoo mogen wij niet nalaten, nu juist hier te
lande allerwegen belangstelling gevraagd wordt,
voor de wankele positie van de ongehuwde moeder,
gewag te maken van de verrassende mededeelingen
en eenigszins sensationeele demonstraties van Prof*?
Zangemeister uit Königsberg, betreffende zijn
serologische reactie op het vaderschap.
Met behulp van een tamelijk ingewikkeld
optisch apparaat, vervaardigd in de fabrieken van
Zeiss, en onder een bijzondere verlichting met
Tydallicht, beziet hij het mengsel van bloedwel van kind
en veronderstelden vader eventueel ook van de
moeder en kan, vergelijkenderwijs, met mengsels
van kinderlijk serum en dat van willekeurige perso
nen, tot bepaalde conclusies omtrent ht-t vader
schap komen.
Alhoewel deze mededeelingen. uit den mond van
Zangemeister.onmiddellijk als van onverdacht allooi
werden geoordeeld, bleken toch eerst de demonstra
ties bij machte, bij de vergadering het lichte gevoel
van twijfel omtrent de bruikbaarheid van de metho
de weg te nemen. Immers het gelukte hem, zonder
fouten, van een aantal pasgeborenen de
bijbehoorende vaders aan te wijzen, terwijl hem hiertoe
slechts het bloedserum van deze mannen, onder
nummer natuurlijk en vergezeld van een groot
aantal, eveneens genummerde sera van aitdetv,
willekeurige individuen, ter beschikking was gesteld.
v
Zonder nu te blijven stilstaan bij de ongetwijfeld
groote wetenschappelijke waarde van genoemd
experiment, is het wel de moeite waard eens na te
gaan, welke wijde perspectieven deze
vaderschapsreactie opent. Wanneer men tenminste zijn beschou
wingen van een theoretisch, allerminst juridisch
standpunt dus, maakt.
Allereerst zou men dan meenen. dat de oplos
sing Van het probleem van de ongehuwde moeder
en haar natuurlijk kind, door elimineering van n
onbekende in dit geval de identiteit van den
verwekker van het kind ??een schrede nader was
gebracht in de meest logische en directe richting.
Op grond van een volstrekt betrouwbaar weten
schappelijk onderzoek toch ware nu de natuurlijke
vader te achterhalen en konden de zw.are lasten van
onderhoud en opvoeding van het kind op de daar
voor bestemde schouders gelegd worden.
De Nederlandsche jurist zal waarschijnlijk
glimlachen om zóó verregaande naïveteit. Want er
moet vél gebeuren, zoowel buiten als binnen de
rechtszaal, alvorens men tot het doen .van de re
actie van Zangemeister zal kunnen overgaan, afge
zien nog van de waarschijnlijkheid, dat. op dit be
slissende moment, de delinquent zich niet aan de
noodige manipulaties zal wenschen te onderwerpen,
zonder dat men daar veel tegen zal kunnen doen.
De bijzondere vertegenwoordiger van de moe
der, die ten onzent de vaderschapsactie instelt,
zou het recht moeten hebben, ook wanneer niet n,
doch meerdere onvrijwillige canelidaten voor den
alimentatiepost zouden bestaan, al deze naar het
forensische laboratorium en de,rechtszaal te mogen
geleiden. Na gedaan en bevredigend onderzoek,
zou de rechter den natuurlijken vader ook verder
7ijn natuuurlijke bestemming kunnen geven in den
vorm van onderhouder van zijn nakomelingschap,
zoolang het zelf hiertoe niét in staat w.
Den zooeven nog glinilachenden jurist zal
thans stellig een rilling door déleden varen. Immers
de exceptio plurium concubcntiuni< deze aloude en
Iiem ongetwijfeld heilige instelling, die zeker wel
overal ter wereld aanvaard zal worden en
meedoogenloos leiden moet tot afwijzing van iedere verdere
rechtsvervolging, zou hiermede met voeten getreden
worden....
Onnoodig zouden ook voortaan de onvrucht
bare, z.g. wetenschappelijke 'debatten worden, die
zich, speciaal in Duitschland, onder de te hulp
geroepen deskundigen ontwikkelen en gemeenlijk
Het nieuwe Ministerie
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Joh. Braakensiek
Koor van Nederlandsche Ministers: Hoe komt het toch dat niemand ons ziet'?"
niet handelen over anthropologische kenmerken, als
schedel vorm, stand en vorm van oogcn en ooren e.d.
ter bevestiging van het Vermoeden op vaderschap,
doch, naar de besprekingen der Duitsche gynaeco
logen leeren. bijna uitsluitend bestaan uit betwisting
der conceptiemogelijkheid in den wettelijk
vastgestelden termijn, door middel van spitsvondige
berekeningen, \iit veelal uiterst onbetrouwbare
gegevens, ofwel in verband met den rijpheidsgraad
van het kind en den gemiddelden, overigens,
individueel enorm wisselenden draagtijd Van den
mensch.
Wanneer»men nu voor oogen houdt, dat een
kind, dat de uiterlijke kenteekenen heeft van
voldragen te zijn, geboren kan worden van 230 tot
302, volgens sommigen zelfs van 220 tot 302 dagen
na de conceptie, terwijl de levensvatbaarheid van
het niet voldragen kind misschien ook de onderste
wettelijke grens van 179 dagen nog wel eens tot
een virtueele kan maken, dan wordt het wel duidelijk
dat de expert en de contraexpert bijna steeds in
?staat zullen zijn den meest evenwichtigen rechter
danig van de wijs te brengen. Dan is hef ook duide
lijk waarom de Nederlandsche verloskundigen feite
lijk nooit als deskundigen in alimentatieprocessen
gehoord worden en raakt men verzoend met het
feit dat de rechter, in gemocde" mag beslissen,
wat wetenschappelijk niet is uit te maken.
On-Hollandsch is dan ook de bittere noodzaak
waaruit deze reactie geboren werd. Niet omdat in
Duitschland zooveel meer alimentatieprocessen ge
voord zouden Avorden.'Dit achten wij niet waar
schijnlijk, al kan het zijn, dat de Duitsche vrouw in
deze een grimmiger aard toont. Maar omdat de
verloskundigen ten onzent van deze processen
nauwelijks kennis nemen en dus ook niet lijden en
doen lijden ouder het gebrek aan eenstemmigheid,
dat hun Duitsche collegae te Leipzig zoo duidelijk
aan den dag legden. De serologischo reactie van
Zangemeister werd dan ook opgeworpen als een
welkome hulp uit den nood.
Zonder nu den genoemden jurist tot het ui
terste te willen drijven, zoti nog do mogelijkheid
kunnen geopperd wórden, om onze nieuwe foren
sische aanwinst te gebruiken in diégevallen,
waarin de wettigheid van een tijdens huwelijk
geboren kind ontkend wordt. Ook dan, wanneer de
afwezigheid van den vader ten tijde van de con
ceptie, of eenig toeval", niet kan worden aange
voerd als bewijs, van het illegitieme van de plaats
gehad hebbende geboorte.
* ' ,
Er zouden nog vele voorbeelden te noemen
zijn. De meeste zullen voor juridisch geschoolde
ooren zeer onwerkelijk en misschien wel absurd
klinken en de eigenaars dezer ooren zullen zich
gelukkig prijzen, dat de verloskundigen met
meeigemak hun denkbeelden, dan den tekst der hen
aangaande wettelijke bepalingen kunnen herzien.
Maar op n punt zouden wij nog eens terug
willen komen.
Wij spraken van het probleem van de onge
huwde moeder, dat nader tot zijn oplossing zou.
zijn gekomen.
Opnieuw zal de jurist glimlachen. Want voor
de ongehuwde moeder behoeft wettelijk niets mér
te worden gedaan dan de vergoeding der
bevallingskosten en kosten van onderhoud gedurende
zes weken. Overigens is zij zélf, op zijn meest, getui
ge in de haar betreffende zaak en eischt zij zelf niets.
{Slechts voor het kind. dat door middel van een
geldelijke toelage van zijn verwekker, groot kan ge
bracht worden, ijvert men en ten hoogste zal de
moeder hierdoor, indirect, eenige verlichting van
haar moeilijke taak ondervinden.
Hier is echter allerminst reden tot glimlachen.
Het ware toch wenschelijk, dat er wél iets ge
daan kon worden voor de ongehuwde moeder zélf
en in de allereerste plaats voor haar, die niet lang*
wettelijken weg den voort vluchtigen verwekker
van haar kind .wenschen te achterhalen. Want veleti
onder haar zal het, door onoverwinnelijke discretie
of liefde-ondanks-alles onmogelijk zijn de
aan-dekaak-stelling van den verwekker van haar kind te
bewerkstelligen. Zij zullen het fiere standpunt
willen innemen, dat afgedwongen hulp, doet af *
wijzen en den eigen weg doet verkiezen boven den.
wettelijk mogelijke. *>
Dezulken verdienen een beter lot dan onze huidige
maatschappij vagelijk voor haar beschoren heeft.
En nu, zooals onlangs gebleken is, bij de behan
deling van de Ziektewet; onder de strijdvaardige
aanvoering van n aantal kordate Nederlandsche
vrouwen, het ..instituut" der ongehuwde moeder
in een zakelijker, bijna georganiseerden staat
belooft te komen, moge hier de hoop worden
uitgesproken, dat deze vrouwen in hun' goede
bedoelingen volledig zullen slagen.
SCHAKEL
1 HEILIGEWEG 11-1?» AMSTERDAM
Kleermakerij
Bij ons verkrijgbaar N. R. V. MONTA SCHOENEN