Historisch Archief 1877-1940
??V : .1
?;?:??*»? J. :: i - -?:
?j-:/: ?<? '?"??i
,^?vr£g| f
ip||
?tt 1i
rpcne Amsterdammer
cekblad voor- Nederland
Alle Buitenlandsche
Spoorwegbiljettcn
I. V. B.
D AM RAK 46
ONDER HOOFDREDACTIE VAN A. C. JOSEPHUS JITTA
Redacteuren: H. BRUGMANS, L. J. JORDAAN, M. KANN EN
TOP NAEFP. Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM
KEIZERSGRACHT 333, AMSTERDAM C.
Alom verkrijgbaar
OPGERICHT IN 1877
No. 2726
ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1929
De Vereenigde Staten van Europa
BRIAND heeft kort voor hij naar Den Haag
vertrok zijn warme sympathie uitgesproken
voor het' denkbeeld om, in analogie met de Ver
eenigde Staten van Amerika, tot de stichting van
,,d e Vereenigde Staten van E u r
op a" over te gaan. In zijn sensationeele rede op
de openingszitting van de Haagsche Conferentie
heeft Htresemann duidelijk op datzelfde denkbeeld
gezinspeeld. Men heeft Briand in de pers boven
dien het voornemen toegeschreven, op de in
September te Genève te houden algemeene ver
gadering van den Volkenbond dat plan aan de
orde te stellen. Zelfs heeft men daaraan toegevoegd,
dat de Fransche staatsman, na in Den Haag den
oorlog geliquideerd te hebben en in Genève de
voorbereiding van de oprichting van de Vereenigde
Staten van Europa tot stand gebracht te hebben,
zich voo i-goed uit de politiek zou terugtrekken,
omdat zijn levenswerk zou zijn voltooid.
De publieke opinie in Nederland is licht geneigd
een plan als de stichting van deVereenigde Staten
van Europa met onverdeelde sympathie te
begr,oeten en een dergelijke organisatie te beschou
wen als een ideaal, dat niet alleen door geheel
Europa, maar in het bijzonder door Nederland
met alle middelen dient te worden bevorderd.
Het is mijn bedoeling ei- de aandacht op te
vestijren. dat in de wijze, 'waarop men veelal poogt
dat ideaal te verwezenlijken, een gevaar
schuilt niet alleen voor Europa, maar in het
bijzonder voor ons vaderland.
* *
*
Elk middel, dat doeltreffend is om de -tarief-.
mm-en te verlagen, de tarie venoor] ogen te ver
minderen en het internationaal handelsverkeer te
bevorderen, dient, zoowel van algemeen
Europeesch als van Nederlandsen standpunt te worden
ondersteund. Europa tolt sinds het vredesverdrag
van Versailles 26 staten, die te zamen 0000 K.M.
meer grenzen hebben, dan vóór den oorlog. Al déze
grenzen, tarieven van invoerrechten en douane
formaliteiten mogen eenig voordeel opleveren voor
een beperkten kring van producenten, die een kleine,
b;-schermde markt verkiezen- boven een groot
afzetterrein en den strijd op de wereldmarkt, voor de
consumenten, d.i. de groote massa der
bevolking, leveren zij» zoowel van. nationaal, als
van internationaal standpunt beschouwd, nage
noeg uitsluitend nadeelen op.
Het spreekt echter. Vanzelf, dat het middel, dat
men aanbeveelt, in dien zin doeltreffend knoet zijn,
dat daardoor het ideaal, dat men beoogt, of zegt
te beoogen, wordt bevorderd, en dat de toepassing
van dat middel ons Vooral niet in de tegenover
gestelde richting moet doen stevenen.
Hoe staat het nu met de methode aanbevolen
door de propagandisten van de Vereenigde
Staten van Europa"?
Do meest bekende propagandist is de Oosten
rij ksche graaf Ooüdenhóv e?K al erg i, die
zijn ideaal aanduidt met het woord
Paneur o p a" en die enkele boeken heeft uitgegeven en
zelfs een tijdschrift publiceert, waarin zijn ideaal
wordt ontwikkeld en verdedigd. Minder bekend is
de Deen Herrfordt, van wien naar ik ineen
de uitdrukking Vereenigde Staten van Europa"
afkomstig is. ?
(?/??Paneuropa" zou alle Europeesche Staten om
vatten met uitzondering van Engeland en Rusland.
België, Frankrijk, Italiëen Nederland zouden
hun koloniën en overzeesche 'gewesten in andere
werelddeelen mede in het verbond doen opnemen.
Herrfordt, wiens plannen heel wat vager zijn, dan
die van Coudenhove Kalergi, stelt zich voor ook
Engeland tot medewerking bereid te zullen vinden.
Het ligt voor de hand, dat deze verbonden het
internationale ruilverkeer zullen pogen te bevor
deren, door onderling de tariefmuren, die hun
staten scheiden, af te breken. Dat punt wordt
voortdurend op den voorgrond gesteld en men
verzwijgt of ontveinst zich, dat daaraan in de
practijk onvermijdelijk de conclusie verbonden is,
dat men een tarie venoorlog zal
beginnen tegen de landen, die
buiten het tol v er bond staan. Ik
vrees zelfs, dat de meeste Duitsche en Fransche
propagandisten voor de Vereenigde Staten van
Europa in hun hart meer heil verwachten van
een actie tegen Amerika, dan van een verlaging
van tarieven binnen het tolverbond.
Aan de actie voor Paneuropa en de Vereenigde
Staten van Europa ligt immers de dwaalleer ten
grondslag, dat het dan alleen voor een land
voordeelig kan zijn, zijn tarieven te verlagen en de
goedkoope producten uit het buitenland toe te
laten, wanneer dat buitenland dezelfde methode
in toepassing brengt. Waren de propagandisten
van deze tolverbonden doordrongen van de sim
pele economische waarheid, dat wie zijn tolmuren
verhoogt, inderdaad het buitenland schaadt, maar
nog het meest zich z e l f, zij zouden
er naar streven hun eigen tariefmuren te slechten,
zonder buitenstaanders te bedreigen.
Indien vast zou staan, dat Paneuropa en de
Vereenigde Staten van Europa uitsluitend tarieven
zouden kunnen verlag e n. doch ze nimmer
zouden kunnen v e r h o o g e n, het streven om.
deze verbonden te bevorderen, zou onverdeelde
instemming verdienen. Het tegendeel echter is
het geval. .
Hoe zullen bovendien deze tolverbondcn zich
gedragen tegenover den Volkenbond? Eenerzij ds
gaan zij terecht heeft prof. Francois daarop de
aandacht gevestigd voor wat het grondgebied be
treft, waarover zij zich uitstrekken, minder ver dan
de Volkenbond. Zij omvatten slechts een deel van
de staten, die tot den Volkenbond zijn toegetreden.
Anderzijds, voor wat betreft het terrein van hun
werkzaamheden, beoogen zij heel, wat verder in
te grijpen, dan de Volkenbond voorloopig nog
mogelijk acht. Doch dat juist met het ongelukkige
gevolg, dat een deel van de staten, die den Volken
bond vormen, zal worden opgezet tegen hun
broeders in den Volkenbond.
Deze nadeelen die reeds spreken, wanneer men
de zaak van internationaal standpunt bekijkt,
komen nog heel wat duidelijker aan den dag,
wanneer men het ? vraagstuk uitsluitend bekijkt
van het standpunt van Nederland.
Het is een illusie, dat Engeland, dat ten nauwste
verbonden is met zijn koloniën en dominions in
andere werelddeelen, aan een Europeesch
tolverbond mee zou doen. Het pleit voor het inzicht van
Goudenhove-Kalergi, dat hij zich in dit opzicht
geen illusies maakt.
Wat wordt dan echter de positie van Nederland,
indien het zich zou laten verleiden de roepstem
van Paneuropa te volgen? ,
Het zal ongetwijfeld minder moeilijkheden onder
vinden met zijn export naar Duitschland, België,
Frankrijk en de andere Paneuropeesche staten,
DE GROENE AMSTERDAMMER
Prijs per jaargang ? 10.?bij vooruitbetaling.
Per No. 25 Cent. Ad verten ti«n ? 0.75 per regel.
Postglro 72880, Oem.-OIro O 1000.
INHOUD :
l. Mr. A. C. Josephus Jitta, DeVereenigde Staten van
Europa
2. Dr. H. E. Enthoven, De Haagsche Conferentie.
3. Top Naetf, Dram. Kroniek. Joh. Braakensiek,
Palestina.
4. Prof. Dr. Prinsen Jzn. en Prof. Dr. Jan de Vries:
In memoriam Karelv. d. Woest ij ne en R. C. Boer.
5. Spreektaal. L. J. Jordaan, Wethouderscrisis.
6. Dr. W. van Ravesteljn, Een enquttte.
7. Dr. Jac. P. ThIJsse, De VUIatuin. Mr. Frans
Coenen, Kroniek.
9. Voor Vrouwen.
10-11. Otto v. Tussenbroek, Fransche Affiches.
12. Is. Querido, Litteratuur.
13. N. J. Kessler, \Feest in Suriname. Prof. H.
Brugmans, Boekbespreking. Melis Stoke, Rijm.
15. C. A. Klaasse, Beursspiegel.
16. Melis Stoke, Entre Nota Cel g, Telefoon.
H. W. van Loon, Aan de Zuidpool.
17. Jantjes Kladschrift.?Allda's Croquanie Croquetjes.
18-19. F. de Sinclair, Het Tijdmannetje.
20. Jef. Lust, De Veenarbeider Charivaria.
Omslag: Spelblemen
Bijvoegsel: Joh. Baaakensick, Haagsche Conferentie.
sfeec/s Bonbons
RINGERS
/e/~ o c/e/7 naam
doch de moeilijkheden met den export naar
Engeland en Amerika zullen hoogstwaarschijnlijk
aanzienlijk worden vergroot. Men zal de
niet b'ij zonder h o o g e tarief m uren
te Ze v e naar en Roosendaal neer
halen, omhooge muren te Hoek
va 11 Holland en IJ muiden op te
bouwen! Onze t r a d i t i o n e e l e. be
proefde vrijhandelspolitiek zal
niet langer r i c h t s n o e r z ij n. d u c h
wij zullen gedwee de b e vel e'n .h e
faben op te v o l g e n, d i e in e n o n s v a n
Berlijn of Parijs zal doen toekom'en.
Het streven om de tarief muren te verlagen, ver
dient van nationaal en internationaal standpunt
slechts toejuiching. Men moet echter uiterst
kieskeurig zijn ten opzichte de middelen, die ter
bevordering van dat schoone ideaal, plegen te
worden aanbevolen. Het zou niet voor het eerst
zijn, dat op het gebied der handelspolitiek de wolf
?schuil ging onder het schaapsvacht. En dat degenen,
die voorgeven den vrijhandel te willen bevorderen,
in werkelijkheid offers brengen op het altaar van
de protectie.
Het klinkt mooi, de geesten wakker te maken voor
het ideaal van de Vereenigde Staten van Europa.
Maar geven 'degenen, die dat vaandel volgen, er
zich wel rekenschap van, dat zij hoogstwaarschijn
lijk het zwaard aangorden om den strijd te voeren
tegen de Vereenigde Staten van Noord-Amerika,
tegen Engeland en zijn dominions, tegen Rusland,
Japan en China? '
Enthousiasme is een deugd, die men in ons vader
land misschien te weinig aantreft. Maar nuchter
heid en bezonnenheid verdienen toch somtijds de
'Voorkeur. ?
A.. C. JOSEPHUS JITTA
-l
I ,
l!