De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1929 14 september pagina 1

14 september 1929 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

30 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 SEPTEMBER 1929 No. 2727 DE GRAAF door A. Thiry W AAROM ze hem nu juist den ,,Graaf" noemden, geen mensch in 't heele dorp die 't zeggen kon. Want al zat hij op een groot en mooi heerengoed als een kasteel bijna, liiet akkers, boomgaarden, weiland. vee eix paarden niet te tellen, al barstten zijn zakken en kasten van 't geld, iets nobels was er zelfs met een vergrootglas aan tien boelen vent niet te bespeuren, van buiten noch van binnen en 't ware begrijpelijker geweest hadden de menscheix hem in. hun verachting den Beer, den Boschmensen of den Bullebijter of 7.00 iets van dien aard gedoopt. Geeneen immers dit» van hom hield en er was geen huisje waar men hem niet liever gaan dan komen zag. 't Was een klein kortbeenig postuur, een oenneixsch gelijk, breed van schouders en met slingerende armen waaraan vuisten hingen. z\vaar en sterk genoeg om. er met eenen slag e«'ii os mee neer te sla:m. Hij had ?een beenig, iiorsch- voort» verhang «ml gezicht, een bivedeir. krommen neus met, onder een zwarte geweldige, snor, ' een lüond die scheet' trok van wrokkigheid. ?-n zijn selium-neei-getrokken oogen loerden altijd even indrmgerigspeurend rond al was hij er steeds op uit om eeix kwaden slag te slaan. 't Was overal g..-weten. slechts .i .ding kende hij iu 't leven: g'-lii. Al de rest. ten 'minste als 't niet direct dienen kon om aan centen te geraken. was voor h«>m niet e.-ns de moeite waard om op te spuwen, laat sta:i-n dat. hij er een enkel woord zou hebben aan vuil genwikt. Kii rt schoonste \an al. hij stak het niet weg onder stoelen of banken, matir hij kwam er rund voor uit < ook. ..Hebben is hebben en krijgen is. de kunst.'D.jet me 't na. wie 't ka»n '." bromde hij cynisch en haalde eens Verachtend zijn schouders op, als de een of andei'e het w.iagde er van \erre een zinspeling op te, ma ken. Kn tien jongen dominee, die hem, ondanks alle waarschuwingen, toch ging op zoeken, op zijn boerdt-rij om hem aan t?? sporen tot kerkbezoek, gaf hij eell antwoord, dat de goede man er wit van uitsloeg. ..Ik begrijp best dat l* mij dat vragen komt." antwoordde hij. ,,'t. Is 'uw bedrijf, V moet er van leven; Kn zoodra ik er n dubbeltje mee verdienen kan. kom ik ook. ("Joelen dag, Dominee !" Waarop hij hem zonder meer den rug toekeerde en zijn tuin inwandelde. Zijn vrouw, hij beroemde er zich op. die had hij genomen enkel en alleen om haar geideken. om dat wat ze bezat «n nog meer om wat er nog moest binnenkomen. ? Vele, vele jaren had hij niets anders gedaan dan van naaldje tot draadje bestudeerd wat er in zijn eigen streek hier en ook in de belendende contreien zat aan jonge dochter» met een zwai-en, «olieden geldzak. Hij had ze allemaal, zonder er eentje te ver geten, leeren kennen, maar 't was hem steeds moeilijk geweest, in do pijnlijke veronderstelling dat er ergens nog iets, beters was misschien, om keus te doen. Totdat hij «cns, na een paardenmarkt, heel toevallig in een caf iets hoorde vertellen van een boerendochter in 't Xqordch, die 'k weet niet hoe rijk was en bij haar oude moeder inwoonde, die weduwe was. 't Was weliswaar aan den anderen kant van 't land,, maar .den volgenden dag reeds reisde hij er in \ liegende haast naar toe om eens te zien en te hooren. 't Was waar wat men verteld had. Kn al had hij ze nog niets eens gezien, al wist hij in de verste verte nog niet, hoe ze er uit zap, of ze oud of jong was. Voor alle securiteit echter maakte hij nog eerst haar hcclcn stamboom op, bestudeerde wat ooms en tantes. neven en nichten bezaten, wat zékers en wat mogelijk van hen nog te verwachten was. Een optelsommetje van een post of zeven, acht en toen hij het totaal zag staan in zijn nota boekje, gromnielde hij: ..mijn !" Hij schoor zich 't gezicht kaal, kleedde zich stijf en deftig'in 't zwart, wist zich met kunsten en knepen op de hofstee in te dringen en 't duurde niet lang of hij had vasten voet bij de twee vrouwen, 't Slot van 't spel was dut hij na eenige maanden de dochter als buit en bruid triomfante lijk met zich mee voerde. Ondanks de twee kinderen die ze. gewon, vluchtte ze vier keeren weg van hem. Doch vier keeren haal de hij haar terug, wist met veel gevloek eu harde hand stuk na stuk haar moed te breken en maakt*' haar tot het zwijg/aam en angst ig-beveiul vrouwtje niet het witte, rimpelige gezicht, dat altijd binnenshuis bleef en. slechts in den scheuu-ravond eeus eveii liiet haar dochtertjes door den tuin dwaalde Als hij /.oo met zijn vrouw beulde, met zijn werkvolk was 't natuurlijk navenant. Ken hoiulenlcveri hadden die er. Niet dat hij op 't weekloon pingelde.. Hij gat' y.eli's meer dan ze ergens anders in de streek gaven. ..Wit- niet geeft,' kan niet vragen'" zei hij. ? Maar den heeleii dag, van 's morgens vroeg als /.c deU eersten voet op zijn erf zetteii tot 's avonds lant. zat hij ze vloekend op te jagen, bespioneerde ze va u achter boom en haag. en als er, ginder op 't veld of-in 't weiland, een het Waagde even 't moe- en stranigebukte lijf te rechten, dan stak hij twee. vingers in den mond en floot dat 't striemde ter waarschuwing, dat ze voort moesten maken. Niets kon hem schelen van alles wat er mcnscliclijks. rond hem ge beurde. Ziekten, tegenslagen, onge lukken, sterfgevallen, familie-ruzies 't liet hem alles koud als ijs. Ze moesten ei4 bij hem niet mee aan komen, hij draaide hen gewoon den rug tüe. En nochta:is schuwde hij daarom de mensclien niet. Als hij er tijd voor over had ging hij er zelf ongevraagd naar toe, maar 't was dan altijd om over geld en nog eens, geld te praten. Hij stond ze bij niet raad en daad in hun dagelijksche moeilijkheden bij koop of verkoop, leerde hun hoe zo 't best hun zaken dreven om 't meeste geld te verdienen en hielp hen zelfs gaarne om hun belastings-formulieren in te vullen, en het Kijk te bedonderen. Als de belastinga-irxspecteurs dan kwamen om een nader. onderzoek, kon men hem er geritst bij halen,en hij had et* een duivelachtig plezier in ze een rad voor de odgen te draaien en ze onverlichte zake. tözien optrek ken. Dan 'lachte hij, wreef voldaan in zijn handen. ,,Da.ar gaan ze, de budget-vreters ! .'k Wensehte dat ik ze mocht ophan* L ' ' gen !" grinnikte hij. Slechts met n e.nkel mensch had' hij onbevangen omgang ten minste Hier is de Kachel l U een vulkachel, U kfcnt toch het nieuwe systeem CENTRALE VERWARMING. Zoo niet, vraagt nog heden onze brochure: IN DEN WINTER.... DE ZOMER IN UW HUIS HERINGA & WUTHRICH, HAARLEM. Tel. 11966 Voor den Haag: C. OLDENBURO Jr.; Rijswijk. Tel. Den Haag 18970 Voor Amsterdam J. BROODMAN, Tel. 23092. zoo leek liet langen tijd, en dat was niet een neef, die op een klein kasteel een uur of twee vandaar een onbezorgd leven leidde. Hoe die twee het met elkaar vinden kouden was en bleef voor den spitsvotidigsten meiischonkenner een groot raadsel. Want zoo beloken en somber en grof de ..Graaf" was. zoo open en vroolijk was de neef. iemand die met een lach en een lied op den mond door 't leven zeilde. Hij uit or wurm in, dat was geweten, maar hij liet ze rollen zijn! centen, ging op reis naar hier en ginder, heel de wereld rond, en als hij dan terug was voor een tijdje op zijn kasteeltje was 't daar alle Zondagen feest en kermis met dans en muziek zooals me7i het ner gens meer zag. 't Was vreemd, daar kon de ..(.Jraaf" ook naai- toe trekken. Hij liet zijn vloeken en oribehouwciiheid thuis, zong en lacht»1 mee en sprak de schotels «?n de bekers uan fcoo goed als de beslui), /.ouder een cnkcleix^kecl' over dat eeuwig kapit el van j^-ld m -.gvkL-v' verdienen Oen woordje te laten vallen. Kn ui'-t alleen voor die feesten was hij «laar dan. om in den nacht met de andere gasten mm r huis te rijdcn.Twce, drie dagen, bleef hij ei- hangen, ging mee uit jagen of visschen. <>t' '/ellen op de. plassen, achter het kasteel. en waai1 zo dan kwamen om uit tv rusten in herberg of café, daar liet hij y.iju eigen geld rollen al evenzeer als die pater-goeluven van een neef het deed. '/4Óó giugeix d».- jaren on 't gebeurde, dat de neef op een van zijn reizen verloofd en getrouwd raakte en met een jong vrouwtje naav huis terug keerde. Met lu-t feesten en het fuiven op 't kasteeltje ging het al gauw piano. de neef werd ernstiger en velen van d«. gasten van vroeger bleven er zoo langzamerhand Weg. De ,,CJraaf' bleef er komen, paste zieh heelemaal aan den nieuwen toestand -aan, bracht zelfs zijn vrouw 011 zijn kinderen mee, on noodigde het jonge huishouden bij zich uit op tegenbezoek. Totdat hij, bij de ge boorte van een zoontje op.''t kasteel, Ineens- alle relaties brak. Zelfs geen felicitatie, niets zond hij er naar toe. De neef wist niet wat ervan te denken. Hij reed naar den Graaf" toe, werd niet ontvangen, zond brie ven die echtór onbeantwoord bleven, stuurde gemeenschappelijke kennissen om een verklaring naar hem, doch hij scheepte ze met een houw en een snauw af en deinsde or niet voor terug jaron-cn-jaren-lange connecties te' bre ken ftlzoo. De neef lei er zich ten slotte bij neer, in de vaste overtuiging dat hem wat scheelde. En zoo gingen weer de jaren, aes, zeven, tien, zonder dat daar verande ring in kwam of iets werd opgehelderd. Het zoontje groeide <ip intusschen en de neef en zijn vrouw hadden al to , veel te stellen met hun kind om nog aan den Graaf" te peinzen. Want heel gezond was bet ventje niet en hoe ouder het werd, hoe meer zorg ze er moe hadden. Totdat op een ixatten winter, niet veel regen en wind, het kind te sterven kwam. Kn zie! juist als toen. op den dag der '* uitvaart, even vóór het kistje zou worden afgehaald, verscheen de ..Ciraaf" weer op 't Kasteeltje. Hij was in vol, stijf rcVuw-omaat, congratuleerde de neef en de andere familieleden en hij dreef de schaamtelooshcid zoo ver na de begrafenis mee terug te keeren. en plaats te nemen aau 't uitvaartmaal. Tóén ging velen een helxt op en zelfs de onVerschilligsten, zij huiver den, onwillens. («een mensen echter die met hem 'nog sprak of bescheid gaf <>p zijn ge/egdens. De Week daarop keerde hij terug. De iieel' en zijn vrouw waren echter vertrokken. 'Het kasteeltje eix do landerijen er omheen werden verkocht en 't geld verhuisde liet echtpaar ?achterna naar 't buitenland om nooit, meer terug te kecivn. :)'-. ..Kn- a-lsofc er ui<*s gehuurd-, >Vi.tó, y.ette de ..Ciraaf '." zijn geldwolvenleveii voort, woekerde nog meer dan vroeger, alsof hij 't ontsnapte langs andere wegen wilde Verhalen.... p:Hj)|:)gQM INHOUD: 1. Prof. Dr. D. Cohert, Rouw om Palestina. 2. Mr. M. Kann, Volkenbondsvergaderlng. Mr. H. Scholte, Alibi. 3. Joh. Braakensfek, De wethouderscrisis. R. Stenhtiis, Rusland. 4. Dr. A. Perdeck, Een ^merik. socialist. 5. L. J. Jordaan, De weg der genezing. Prof. Dr. H. Brugmans, Boekbespreking. ( 6. Dr. R. Fëcnstra, Tikblaadjts. 7. Dr. P. van Olst, Wetenschappelijke varia. Mr. Frans Coenen, Kroniek. 8. Otto van Tussenbroek, Het moderne binnenhuis, 10?11. A Plasschaert, De oude 'meesters. l?. Li J. Jordaan, Bioscopy. 13. Daan dt Vries, Septembermaand. A. Defresne, Nituwe verzen. 15. W. G raad t van Roggen, Jaarbeurs [ - A. Plasschaert, Schilderkunst. 16. L. J, van Looi, Beeld-teltgrafie en de pers Cel 2, Telefoon. 17. Dr. K. Kuiper. Ijsberen, met teekeningen door H. Verstijntn. 18. Melis Stokë, Kapitaalsvernietiging Melis Stoke, Rijm Charivaria. 19. Jantje's kladschrift Allda's, crpquante croquetjes. 20. Ant. Thiry, De Graaf. Omslag: Spelproblemen. Bijvoegsel: Jortan Braakenslek, De thuis komst van Briand. < TYP.: AM&T. JaUüK- K N STEENDKUKKEH1J, V/H LLERM AN,, HAKM8 <fe GO. cd Q* O W d P a C* U !l li Sl II l « ; c

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl