-Site H ?'v irene Amslerdommc voor- Nederland Alle B uitenlandsche Spoorwegbiljetten I. V. B. D AM RAK 46 ONDER HOOFDREDACTIE VAN A. C. JOSEPHUS JITTA Redacteuren: H. BRUGMANS, L. J. JORDAAN, M. KANN EN TOP NAEFF. Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333, AMSTERDAM C. Nier te overtreffen OPGERICHT IN 1877 No. 2750 ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1929 Het heilige getal 3" en de Wethoudersverkiezing SINDS Rutgers van Rozenburgs's stemvee" naar de stembus wordt gedreven, werkt men in de politiek uitsluitend met cijfers. Deze aanhef beschouwe men vooral niet als het begin van een lofzang op het, daar vóór, gevolgde stelsel, want ook toen werd er reeds ijverig met tal van,,nullen" gewerkt. Xu evenwel zit Koning Cijfer" ten troon en geheel onaantastbaar is de positie van den tyran geworden sinds de uitvinding en toepassing van tli> evenredige vertegenwoordiging. Het stelsel der cijfers schijnt eenige bezwaren met zich te ? brengen, ook de democratische, want was het niet Mr. Troelstra die. in de laatste periode van zijn helaas te Vroeg afgebroken loopbaan, in de Tweede Kamer uitriep dat men de stemmen niet alleen te ,,tellen", maar ook te ..wegen" had? Voorloopig houdt men zich krampachtig aan het ..tellen" en men staart soms zoo lang op de cijfers en getallen dat het velen begint te duizelen eu bijna niemand zich meer afvraagt wat er eigenlijk achter al die duizenden en tienduizenden stemmen zit. Tot een der ergste slachtoffers van deze ..cijfer?dolheid" behooren de Amsterdamsche sociaaldemocraten. Het cijfer ..2". kunnen zij niet aan schouwen of het gruwt en griezelt hen. Voor het ?cijfer ,.3" daarentegen, vallen zij oerbiediglijk op den buik* brengen het offeranden in den vorm van brandende, hoewel ietwat rookerige. moties en hebben zij zelfs niet een dezer dagen 4e .,3" in de dreven van het Arbeiders Sportpark. te "midden van struiken en heesters, op een gazon geplaatst v\\ er wilde vreugde-dansen om heen gedanst? Vanwaar de heiligheid van het cijfer ..3" voor *leze politieke schare? Toen zij in het gelukkige bezit kwamen van drie wethouders, geschiedde dit .,par droit de naissance". ..par droit de con<juête" of door eenig ander recht? ..Par droit de naissance"? Ja. voor een man als Wibaut, die de geboren regeerder is, moest een 'plaats aan de tafel van B. en W. worden ingeruimd. IIij zou daar recht op gehad hebben, zelfs als hij de eenige vertegenwoordiger van zijn partij in den Kaad ware geweest. De beide andere heeren brach; ten wel eenige papieren mede doch waren hun geboorterechten van dien aard dat zij, en zij alleen, voor het wethouderschap in aanmerking kwamen? Twee mannen van verdiensten, ongetwij feld, doch waren er in den Itaad niet minstens een half dozijn die hun evenknie waren? Par droit de conquête" dan? Op twee van de zeven B. en W.-zetels hadden zij recht van wege hun getalsterkte in den Raad en op-geen stoelpoot ?of armleuning meer. Louter door het politieke :spel dat onzedelijker is dan het ergste hasardspel, alleen het is niet bij de wet verboden zijn zij gedrieën op het kussen gebracht en is het ?ooit voorgekomen dat een fatsoenlijk man rechten trachtte te ontleenen aan.... het spel? Politiek en fatsoen.... Toen de sociaal-democraten hun zes voeten eenmaal tusschen de deur hadden, wilden zij haar wagenwijd open duwen, om er op vorstelijke wijze doorheen te schrijden en toen was het dat zij op tegenstand stieten bij de ,,burgerlijken," het ,.burgerlijk blok" hen voor de voeten werd ge schoven. Een wonderlijk blok dat al was gebarsten van het uur van zijn geboorte af en heel weinig vorm vertoonde of. juister, te vele vormen. Indien dit ..blok" opgetreden ware met een scherp omschreven en gezond program, zou het misschien van ..graniet" gebleken zijn en hadden de tegenstanders er hun politieke tanden op stuk gebeten. Xu elk beginsel en elke overeen komst ontbrak, werd het als van kauwgummi en wie er zijn tanden inzette, liet de moot er in achter. Misschien zou 't. dank zij zijn vormloos en zijn kneedbaarheid, het tot de verkiezingen van '31 hebben uitgehouden ware niet het incidentter Haar geboren. Welke schoone fee stond aan de wieg van dit flesschenkind? En welke ,.wenseh" gaf zij het mede op zijn moeilijk levenspad? Hier was een wethouder die. na acht jaren van trouwe plicht ver vulling, zoo argeloos was.te trach ten een gelofte gestand te doen ook al een vreemd politiek verschijnsel dat tot regel geworden, tot niet minder dan een reeks rampen zou leiden ! en. ziet: het meerendeel zijner collega's laat hem met zijn gelofte in de kou staan ! De heer Jan ter Haar bedankte voor zijn functie. Daar lag de bom! Vanwaar 7lit besluit? Was het de fee die het hem inblies? .Stonden hier dierbare levensbeginselen op het spel. ging het «(m een maatregel waaraan het wel en wee van Amsterdam vast zat? Niets van dit alles. Ken kleine verlaging van de electriciteitstarieyen voor een deel der burgerij, die hoogstens een vier ton zou kosten en dat op een . begroot ing met een eiudcij f er als van een middelmatig koninkrijk ! Als wethouders voor zulke kwesties aftraden, zou half Nederland thans bestaan uit gepensioneerde wethouders! Zou n verstandig mensch den heer ter Haar voor een oneerlijk man hebben gehouden indien hij den Haad op een of andere wijze kond' had ' gedaan van de .schipbreuk van y.ijn voorstel en niettemin wethouder ware gebleven? Was het hem. noch zijn fractie, duidelijk dat zijn terugtreden het sein zou zijn voor het aan heffen van een ..democratisch" Indianen-gehuil door de sociaal -democraten die. sinds liet optreden van het burgerlijk blok," op den loer hadden gelegen? > Is het dan de bedoeling geweest het blok te doen springen? Hoopte men. bij een reorganisatie, op misschien drie christelij k-historische wethouders, waarvoor het materiaal beschikbaar was? Of keek men. niet vrouwelijke logica, alleen naar het dichtst bijliggende effect.zag men slechts het schoone gebaar en voelde meri zich gestreeld door uit te kunnen roepen: ,.Ziet, hoe veilig de belangen der burgerij in onze handen zijn. Eerlijkheid in de politiek duurt het langst!" Keek men niet verder dan een gepoederd neusje? Of wag het ongepoederd? , Daar lag de bom en de eerste die, met mannen moed, haar aanpakte, was de heer Douwesl En hij liet haar springen. Voor hem, die deed alsof. hij de houding van den heer ter Haar goedkeurde, sprong zij prachtig en in de goede richting, want de luchtdruk wierp hem precies op den stoel van wethouder Rutgers doch dit geschiedde eerst nadat de, sociaal-democraten een gepast misbruik van den toestand hadden gemaakt. De aanstichi ters van al dit kwaad, vermoedelijk geschrokken van het spektakel, dat zij ontketend hadden, ?wendden vol afschuw het hoofd af en' trokken zich vol majesteit terug. De sociaal-democraten, INHOUD: 4. 5. I. Barbarossa, De Wethoudersverkiezingen. 2. Dr. H. W. van Loon, Overpeinzingen. 3. Johan Braakensiek, Fransen-Dultsche toenade ring Spreekzanl. Top Naell, Het hoedje van Florence. V. E van Uytvanck, Tooneelteekeningen Constant van Wessem. Muziek. G. C. M., Journalistiek. 'i. Jac P. Thfjsse, Klokjesgentiaan Mr. Frans Coenen, Kroniek. 9. Mr. S Prins?WHlekes Macdonald. De Vrouw in Amerika. 10?II. Mr. H. O. Koster en Prof, Dr. J. Prinsen J. Lzn., Boekbespreking. 12. Dr. W. van Ravesteyn. Een boek over Zigeuners. 13 Wybo Meyer, Hoe verkoopen wij papier? 15. C. A. Klaasse. Herfsttinten. 16. Cornelis Veth. Eert thriller". 17. Mr H. Scholte. Rivalen. 18. Melis Stoke, De statische overheid Cel 2, Telefoon. 19. Jantje's Kladschrift. Alida Zevenboom's croquante croquttjes Nessuno. Kaleldoscoop. 20 Charivaria Melis Stoke, Rijm. Omslag: Spelproblemen Bijvoegsel: joh. Baaakenslek, De Amsterdamsche Wethoudersverkiezing. \fraciqb steeds Bonbons VINGERS op c/e// naam * begrijpende dat er zaken zouden te doen zijn. schreven diplomatieke brieven, ontvingen daarop. niet minder diplomatieke antwoorden der andere. o}> een wethouderszetvl aanspraak makende. fracties en van heel de correspondentie droop de politiek met stralen at' en een iegelijk haastte zich om er van op te vangen, zooveel als mogelijk was. Met,.do sociaal-democraten, veel te blij met het hun in den schoot gevallen fortuintje. viel te praten. hun gruwelijke program van. eischen. waarmee zij gewapperd hadden, bleek geen bloed- doch veeleer een watéi'-en-nielk-plakkaat. want wat er op voorkwam is of al in voorbereiding of i.s heelemaal niet schrikwekkend en allerminst re volutionair en. bovendien had de ?heerJRouuue de redders der stad."waarvoor de sociaal-democraten zich deden doorgaan..-weldra vastgeklonken aan een paal' punten .-op, sijn program. Zoo werd''het'handeltje - gelukkig-'met hand having van het reine beginsel, natuurlijk J bedreven en beleefden wij het dat de wethouder die aftrad omdat de Vleet ri se hètarieven niet ver laagd zouden worden en door den raad in het gelijk was gesteld, in de kou bleef terwijl de wet houder die aftrad omdat hij die tarieven niet ver lagen wilde en dies .dóór den Kaad in het ongelijk was gesteld, nu plechtiglijk mee zal werken aan de verlaging, dat een wethouder die het openbaar onderwijs tegen de opdringerigheid van het bizondere beschermde vervangen wordt door een die genade vindt in de oogen der ,,bizondere" kame raden n dat aan het hoofd van onzen Geneeskun digen en Gezondheidsdienst een anti-revulutionair staat die j als hij volgens eer en geweten te werk ging, heel de stad bij voorkeur oningeënt liet. gedachtig aan het woord van Abraham Küyper: Een tirannie als in deze vaccine-bewijzen schuilt, is, zelfs vergeleken bij een pokkénbezoeking, voor de geestelijke veerkracht der natie nog wel zoo gevaarlijk." Zei ik teveel toen ik sprak van het politieke spel erger dan het onzedelijke hasard-spel?.... 1 BARBAROSSA 'f .,j J' i s»-.