i >> a. £>£ GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 SEPTEMBER 1929 No. 2730 Dramatische kroniek door Top Naeff -171 E .lolmn do Meester en «U» Hoedjeuit Florenee" 71 FX ding «u** meu Joh. do Meester J r. tot eer nageven: terwijl In Nederland de daden egateerde gezelschappen oordeelt moelijk te bergen, is hij degene geweest, d I" In bundeltje opnam en, naar een Bekere ekonmt '/.ijn handen uit de mouwen stak. it t U dat de kunstenaar terwille van zijn kun* met l f e honger leed, is lang voorb.j, niemand "on deJe romantiek ook meer begeeren. en geen vakvereeniging zou haar gedoogen. Maar m wat Joh de MeeJer vijf jaar geleden ondernam, was tóch nog iets van dien onstuimigen moed onzer . die niet afwachtten tot een of f ideële m--eUig 'stede. Hij toog met iseerde schouwburgen en met een vnipathie geleden, die den arhstieken leulei ,.?zijn gezellen onverdeeld toekwam. I,i hoever er voor dit in elk geval seenisch belangwekkend streven hier in Nederland meer dan Snobistische belangstelling te wekken zal z.jn, In hoever de Meest,r's werk nu. hij in ..beteren urn" raakt, zal winnen of verliezen, moeten we wach en. Op het tooneel hebben een bedelde 'l tn begaafde handen dikwijls van den nood In deugd gemaakt en stellig lag een deel van de b^ormï. dïe van het Vlaamsche troepje uitging, in een zekere met zwier gedragen armoede. i)e tijd, dat deze soort van theatrale improvisatie als iets frisch en genoegelijks verraste, is misschien ok alweer een beetje voorbij. Het land. waar%an men ze. via Berlijn en Parijs, heeft afgekeken, het nieuwe Rusland, heeft onder den geweldigen druk, waaronder het sociaal en politiek leeft, behoefte aan geheel andere acties en reacties dan wij hier in onze weltevredenheid. Daarbij brengen, de m het algemeen onvergelijkelijk begaafde Russische kunstenaars juut voor de gemoderniseerde C ommedia dell' arte alles mee wat het genre aan persoonlijke fantasie vraagt. Zoodat men vooral als het nieuwtje eraf is. bij de beste mutatie m een ander land toch licht voelt te ver beneden HETBOEK VAN DE ?IH1IIHUI DOOR IACQUES URLIIS MET 'DERTIG PLATEN. PRIJS IN PRACHTBAND f 3.90 ? , UITGAVE VAN N.V. VAN HOLKEMA & WARENDO R F'S U.M.;-L- .AMSTERDAM. deze voorbeelden te blijven. Het kinderlijke van don waren kunstenaar wordt dan al gauw kinder achtig en de ledige inhoud laat. vermits niet ieder acteur een wereld" in zichzelf is, onbevredigd. Ken en ander maakt, dat wij dit soort van tooneel. al heeft het indirect een goeden invloed geoefend, de zwaarte van den dialoog opgelucht. de scenische mogelijkheden vergroot, de behchtingsproblemen bevorderd en aardige proeven van theaterkunst getoond, op zijn tijd waardeeren. zonder het als theater der toekomst te overschatten. Voor zijn debuut op het Leidsche Plein had de Meester het, naast Moskou, ook dichter bij luns g^ocht, n.l. in zijn vaderstad en de heugenis aan derzelver oude glorie: het Rotterdamsche kermisstuk. .,Fileas Fogg", ..Onze Don Juans . t. a waarin de oude Rosier Faassen met zn beminnelijk neusgeluid de coupletten zong en (iuusjo Poolman een schat van een soubrette was. Vlleen dit waren in hun tijd authentieke zang«pélen"/zooals nog De bruiloft van Klom en Hoopje" een onver valscht zangspel is. Labiche s bekoorlijke oomedie: ..Le chapeau de paille d'Italië'' een verwikkelingsklucht van den eersten rang - is dit niet, men moet het al ietwat klassiek geworden werkje veel geweld aan doen om er een ..vaudeville" met revue-allures van te maken. En eigenlijk begrijp ik niet recht waarom men, alle moeite en kosten voor zooiets over hebbende, niet liever een keuze heeft gedaan int de oude zangspelen, zooals bijv. de meester m het vak Joh- Nestroy. er een heele collectie heeft nagelaten, die nog elk seizoen tot den roem van het Weensche Burgtheater bijdragen. Deze zangspelen hebben, bij alle kluchtigheid, een inrierhjke melodie in zich. waarop ze. gesproken, gezongen, gedanst, zoo licht en harmonisch daarheen zweven, als feitelijk nooit met een adoptatie in den trant van Het hoedje uit Florence" te bereiken valt, Het zwaartepunt verplaatst, vindt men bezwaarhjk de juiste maat voor alle gewilde bestanddelen, en krijgen wij van het goede licht te veel. Zoo kwam ««dit Hoedje", door vele handen gegarneerd Stoon KiSt", de'.,bewerker", RenéMoulaert, de knappe ontwerper van costuums en decors, de componist Jacques Ibert - een beetje ..overdressed" voor. Het eerste bedrijf deed het beste verwachten, een even fijn als suggestief bruidsvertrek, bloesemrose decor, waarin de vervaarlijke luitenant van Rob Geraerds en de schuldige dame van Mmny ten Hove den bruigom Kaart op het ongelegendste oogenblik zijns levens op het lij vie en. Het aardigste was daarbij, dat het voorspel, waarin het argeloos paard van dezen bruigom den hoed der met den luitenant minnekoozende dame voo'r zijn hors d'oeuvre opeet, niettegenstaande ons deze champetre episode op het tooneel helaas onthouden bleef, zóó sterk in de fantasie door werkte dat we er dit geheele bedrijf plezierig van vervuld waren. De decorateur had het conterfeitsel van het dramatisch paard welverdiend op het doek geschilderd. ' ? ?? Xa het eerste bedrijf werd het m alle opzichten, ook wat het optreden van het koor der bruiloftsgasten betreft, minder fijn en meer cliché. De Odyssee van den bruigom om een duplicaat van den afgegraasden hoed te bemachtigen -~ want de schuldige dame durft niet zonder hoed naar de echtelijke woning terug tékeeren en hangt den dgenair van het paard als een k it der wrake aan -_ vermaakte dank zij de snel wisselende situatie, den sleep van menschen en narigheden, die met e argwanende bruid voorop, tot middernacht den ongelukkige op de hielen zaten, maar ver moeide en verveelde tegelijkertijd, doordat de dialoog gelardeerd met al te flauwe actueele en tilaatseliike grapjes daarmee geen gelijken tred hl^eixgaSch beneden peil raakte, hetgeen de auteur l^biche allerminst helpen kon. De meeste leden van het Vereemgd Tooneel wisten zich ook niet zoo gemakkelijk aan den . vereischten film-stijl aan te passen, waarvan de consequentie feitelijk zou zijn, als an het beroemde circus-prentenboek van. Rabier, door de muren en de daken heen te vliegen. Ik kon me Voor allen die Sukkelen, met Verstopping of moeilijken. tragen en onregelmatigen Stoelgang zijn Mflnhardt's Laxeertabletteir onmisbaar. Werken vlug zonder kramp of pijn. Bij Apothekers en Drogisten. Doos 60 et. begrijpen, dat Hunsuhe met zijn dierbaar oranje boompje ten slotte dacht: ik doe het maar op 7/11. oud-parlevinksch, dan komt het ook terecht. En Kaart, als de bruigom, op wien het leeuwen deel aankwam, en die er'zich dapper, maar doodgewoon-komiek doorsloeg, raakte bij zijn mono logen heelemaal verward in de herinnering aan. den onuitstaanbaarsten aller vergane grootheden: tien gevierden Xutsvooi-drager: hetgeen wel niet de bedoeling zal zijn geweest. Alleen een flinke scheut ironie had dit reliquie kunnen redden. Paul Storm, met een kop a la den dichter Paul Fort. deed een gooi naar het groteske, zonder dat het ook hem gelukte boven het clichéuit te komen. Slechts ne leek mij precies wat zij zijn moest, n.l. de bruid, Yvonne, Dubois, kostelijk van blanken, ingetogen humor! Voor de overigen was het succes hunner prompte en lachverwekkende verschijning. Wij zijn hier nu lang zoo deftig niet meer als in den tijd toen Kotzebue's groteske ..Die deutschen Kleinstadter", .wegens de earicaturale losheid van het geval plechtig werd afgewezen. Van het begin tot het einde in de pofferstemming! En toen op het laatst de voortvluchtige chapeau de paille nog aan een draad de lucht in ging we hebben dit meer gezien, maar geven toe dat de symboliek zelden zoo treffend tot haar vecht gekomen is verstond men van de pret geen woord meer. Wat.. geloof ik. mede tut de illusies der jongere kunst behoort. SPREEKZAAL NOG een enkel woord over het Naschrift vaiu den Heer Feenstra. Rechters als de Dortsche. schrijft hij, vindt men ook alleen in een provinciale omgeving te midden van provinciale eigengerechtigheid omdat daar slechts een saamhoorige knoeisfeer kan voorkomen, die niet past en niet bestaan kan in het breedere, kritischdiepere leven van do groote stad." Vergeet de Heer Feenstra dan de zaak Dieyfu». en de kuoeisfeer die haar omgaf.... téParijs v Het is heusch een groote-stadsche eig ngerechtigheid om het cultureel inzicht van de Provincie" achter te stellen. Stad en land leveren personen en groepen van allerlei soort; oppervlakkigheid en diepte treft men zoowel hier als daar. Lunteren, 23 Sept. 1929. B. DINGER (Discussie gesloten. Red.) Aan Prof. Prinsen Wijl wij nimmer een boek het licht doen zien..' zonder dat het jaartal van verschijning daaiïix vermeld wordt, trof ons bij Uw titelbeschrijving aan het hoofd Uwer bespreking van Frans Coenen, Reizen" in De Groene Amsterdammer" van. 21 September de vermelding zonder jaar". fh De professor is hier zeker verschalkt door de van dm gangbare typographie min of meer afwijken de zetwijze van dit boek. Achter in het boekje is een colophoon afgedrukt, waarin wel deugdelijk het jaartal van verschijnen staat opgenomen. Wij weten wel, Hooggeleerde Heer, dat onze opmerking een kleinigheid is in de oogen van het publiek, en misschien zelfs in die van U, maar vóór ons is het verschijnen van een boek zonder jaartal eenonvergeeflijke daad. - QÜEBIDO U.MV PIANO'S-ORGEL DENHMG LAAN VAN flEERDERVCORT 100 TELEF: y/öc7 HET HOEDJE UIT FLORENCE Opgevoerd door Het Vereemgd Tooneel" onder regie van Johan de Meester Jr. Teekeningen voor de Groene Amster dammer" door Valentijn E.van Uytvanck. Frits van Dijk Johan Kaart Yvonne Dubois Willem Hunsche Minny 'ten Hove Lucas Wensing MUZIEK door Constant van Wessem Ihert'H muziek bij ,.H*-t liovdic "uit Florertce" OOALS RenêC'lair de film l ^.biche's - komedie uitstekend ..filmisch*' heeft weten te maken, maakte Jacques Ibert met de muziek, die hij er voor schreef er iets van, dat ook ,,muzikaal" alleraardigst is geworden. Is het operette, is het revue? Het is in ieder geval meer dan de gebruike lijke intermezzo-muziek. ' De muziek^ vt>or kleine orkestbezetting, zet dadelijk met een goede vaart in, zij het dan ook een wat klassieke" vaart. En zij blijft actief aan de handeling deelnemen, als geladen met de nervositeit'. . die dit heele snelle en dwaze «tuk kenmerkt, losbarstend daar. waar de situatie geen woorden meer heeft, alleen nog maar uitroepteekens. nu eens feestelijk de vroolijkheid' uit schreeuwend in dolle finales met marschen en walsen dan weer met een enkel ihstrument de gevoelens" bij een monoloog onderstreepend., maar steeds opspringend als de duvel'.uit het doosje, muziek, die in zijn geluid duidelijk gebaar blijft en met zijn vaudevjlle-karakter uitstekend den ,,tooneel"-toon behoudt. De melodiën, die Ibert gebruikt, hebben de charme van herinnering". Er is een Weensche wals bij, die alle melancholie van schpone oude tijden belichaamt! En.Speenhoff's Schutterlied", dat als marsch de laatste acte opent,'zal menig vaderlandsch hart goed hebben gedaan. Inderdaad het knappe van Ibert's muziek is ook, dat zij de parodie zoo muzikaal verwerkt. De uitvoering der muziek bij de vertooning van ..Het hoedje uit Florence" door het Vereenigd Tooneel op het Leidscheplein verliep uitstekend. Met, vaardige, en strakke hand hield Arnzeniuis de leiding en' zorgde, dat de muziek al haar werk deed daar, waar zij er voor was aangewezen, zoodat> het muzikale aandeel iu.de opvoering allen lof verdiende. BRANDBLUSSCHER HOLLANDIA SPANJAARD*C5 FABRIEK ESPANA UTRECHT