Historisch Archief 1877-1940
j ^
?\l
N
f.t1
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 OCTOBER 1929
No. 2732
Tikblaadjes
door Dr. R. Feenstra
VOO H veertien dagen zwom ik nop
in Loosdrccht. Toen was do zon
nog oen fakkel, waarvan do gloeiende
druppels neerkwamen op je over tlon
stuurstang gebogen fietsersrug. Als je
hot nethempje uittrok, was het als een
theedoek. En in het houten hokje,
waarvan do wanden straalden, alsof
er een heele onzichtbare centrale
verwarming achter was opgesteld
sloeg het vuur je uit; en voelde je
gelijk een tomaat in den oven.
Voor voertien dagen was het nog
heerlijk tusschen het riet te drijven.
Wel hadden de plassen al een scheme
rig voik»: maar de heele lijst van riet
en dammen en verre boonien, was
nog van middenzomerkleur. Het water
zeventien graden.
Plotseling is dat veranderd. Aan
iedere lange serie komt eindelijk een
end. Dat geldt niet alleen voor Montu
C'arlo. Ook deze rij Hollandsche
zomerdagen, blinkend en, boordevol
van zonnelicht '?streepte de baro
meternaald onvoorzien af.
En nu zijn wij in den herfst; zien
den herfst plotseling overal in liet
bosch, waar de berken al hun tooi
verliezen; in de greppels, waarover
des nachts oen zilveren rol watten
propt; in de schemeringen, die vroeger
kotuen dieper oranje van kleur, en
waziger wordei|jj|fr in de volle schalen
vruchten; wij voelen de herfst overal;
in de natte kou, die meer tot in je
botten dringt: in de aspirine-reclame
campagnes, in de premières van
tooneel en revue; wij ruiken den
herfst overal; in het bosch, zeldzaam
kruidig uit de aarde, muf en naar
halfvergane paddestoelen uit de
natte modderige straten der stad,
zonloos, kil -- en toch even prikke
lend, vooral op onze neusslijmvliezen.
Ik zit in een appelboom, en hengel
de dikke vruchten op, met een pluk
ring, waaraan een netje built. In
jaren heb ik niet in een boom gezeten.
Men zit niet bepaald lekker in een
appelboom; zeker anders dan in een
clubfauteuil; het is meer een hangen.
De linkerarm grijpt om een dikken
tak.|De voeten zoeken steunpunten in
alpinistischen stand. De heup zoekt
nog ergens bij-veering. En met den
rechter hengeltrek je de dikke vruchten
van de takken. Het is een andere sport,
dan die van een visscherman. Je hebt
minder geduld noodig. Overal is'
beet. Overal tusschen het krullig
dunner'Wordende blad, hangen de
vruchten en vragen: nu mij; nu mij.
, Het is een plukroes» Steeds langer
wordt je hals. Steeds langer worden
je armen. In den appelboom ontwaken
de oerinstinkten in je van den aap.
Je gaat hoe langer zoo meer hangen
als een gymnast aan zijn rekstok.
Alles aan je wordt, decimeters langer.
Daar is een groote met blozende
Wasch. de aangedane plaatsen
met warm water en Purolzeep:
droog dan voorzichtig af en doe
er wat.'Purol op. Herhaal uit
eiken dag, zoo lang het noodig is.
koontjos. Nog een zetje. Dol' rolt hij
langs het netje, hup door don stillen
boom en ploft in liet gras. Kn daar
hangen er twee. Vertikko. l>e voet
wordt als een nponpoot. De toeiien
buigen den zool haast krom en kleven
aan de takken.
Nu even op adem komen. Drie
rekken zijn al vul roept het jonge
meisje uit den tuin. Kijk, die tak;
dat is net oen stoeltje. Voor een uur
zou je het nog een onmogelijkheid
geacht hebben er op te komen. Maai
de pluk gaf training. Oepla; een
soortement rekstokzwaai. l «e tour est
fait.
En nu zit je daar boven in een'
appelboom; on ziet en voelt en proeft
den ganschoii herfst. Beneden . je
kleurt een tuin, nog glimmend van
den regen en felgekleurd van bloemen.
Nog staan de dahlia's, de astei's
ja zelfs de lelies en de rozen in
frisschen kleur; maar in het border
groen en op den grond is ongemerkt
een verschotenheid Leitmotiv ge
worden in 'de symphonie. Tusschen
het groen en het bruin; in al zijn
schakeeringen van citroengeel en goud
tot donkeren oker en brons is liet
groote duel begonnen; om winterprijs !
En overal in den tuinzoom: in het
lage hout. in het hooge is er
progressie in den stand van dit duel:
langzaam krijgt-de schilflerij van dezen
tuin een gouden lijst.
De berken zijn haast al tot een
dorde gedund; en menig vlindertje
daarin werd een citroentje. De kas
tanje krult zijn bladen; als
sigarendekblad; en reeds hangen de bronzen
kerstboomkogels daarin als
invitatieschijven voor de steenworpen van de
jeugd. De beukenheg ziet er uit als
een graf krans, veertien dagen na
de begiafenis. Alleen de eiken zijn nog
onverwoestbaar van den zomer. Het
groen houdt vast er aan; behalve in
gindsche Amerikaanschei waarin een
roode en bronzen sterfgloed opkomt.
De wingerd is van blad schier
bloem geworden; alles veel dieper,
boeiender van plastiek en karakter.
* »
*
Langs den tuin gaat het fietspad.
De vroolijke stemmen; de belletjes zijn
met het mooie weer verdwenen. Het
glimt nattig weg in een hei, die haast
als Verregende turf ziet.
Al die menschen, die hier voorbij
gefietst zijn, zitten weer op hun
scholen, in hun werk, in hun illuzies.
en struggles ; en gelooven in al wat
hun den dag en de hersenen vult
in de nieuwe modes en de nieuwe
leuzen, in de'nieuwe boodschappen, en
de nieuwe sterren, in de superlatieven
van hun krantjes.
Ik zit in den appelboom; en zie
en proef den herfst; en zie de analogie;
? van het blad. dat in de zon geloofd
heeft; en al de menschen. die voor
velerlei lichtschijn blaken. Eeuwig en
geweldig is de tragedie van het leven.
zonder inhoud weiliswaar; maar eeuwi
ge beweging; eeuwige afweer tegen
den dood.
Ik moest hier geen uren zitten in
den natverlakten appelboom, met de
waswangige vruchten.boven
eenhcrfstschilderij; on een bodem, die naat'
Nimm de Ix'nclosche charmes riekt.
Je zoudt er melancholiek van
kunnen worden. Vooruit, old
chap. Cêuillez !
LOV
00 STE R D E E K,
DESKUNDIG
<E MEÜBILEE
5TEUNZOLEN
HIT OPSTAAMDUI
HERSTELT
O.A.
O.Z
INSTALLATEUR opf*
UAMHCT &&
KOflPALÜS
Binnenhuis-Architect
Modern. Antiek
Showooms
KUNSTZAAL W1LLEM BROK.
Hilversum Teleph. 628.
TENTOONSTELLING
Schilderijen.
Aquarellen. DOOR
Teekeningen.
Houtsneden.
PETER v. d. BRAKEN.
Weelwerk ANNY LEUNDEN.
HUIZE KLIM-OP"
RUST- EN HERSTELLINGSOORD
HOOGTEZON AANWEZIG.
PRIJS f 2.50 PER DAG.
WASSENAAR
CENTRALE VERWARMING
N. TIMNIERS, Ged. Verpl.
TELEF.76125
JUWEELEN OCCASIONS
Breede platina armband, geheel
bezet met brillanten, bijzonder
mooi byou f 1750.?.
Witgouden ring met groote brillant
f 160.?. S. SPIJER, Juwelier,
Kalverstraat 222, Amsterdam,
Plaats 5, Den Haag. Inkoop,
Ruiling, Expertise van
Juweelen. Zichtzendingen dqor het
geheele land.
OVERHEMDEN
NAAR MAAT
FR, SINEMUS
20
72
??Meubelmagazijn Eden"
MOLSTEEG - AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
VICTORIA-WATER
Opwekkend en
gezond
OBERLAHNSTCIN
Natuurlijk
Bronwater
No. 2732
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 OCTOBER 1929
VERHUIZINGE
MEUBELBEWARING
N.V.
VAN DER HOOP'S M.ubelb.w.rlna
?n Transportmaatsohapplj
AMSTCLDUK AMSTERDAM
Om te verwilderen
door Dr. Jac. P. Thijsse
DAT is voor mij het prettigste hoofdstuk
uit de prijscouranten. De nieuwigheden"
zijn meestal ook wel heel interessant en voor vele
vaste planten en rotsplantjes heb ik een groote
vereering, niaar alles wat verwilderen wil heeft
toch de voorkeur, vooral wanneer die planten
afkomstig zijn uit het Midden-Europeesche woud
gebied. Dan krijgt dat verwilderen iets natuurlijks,
het is dan een soort van vooruitloopen op de
mogelijkheid, dat die planten mettertijd op hun
eigen houtje ook nog eens onze lage landen zouden
kunnen bereiken, leder jaar worden we verblijd
met vreemde planten, die hier komen door handel
en vertier, dat zijn de pothoofdplanten of
adventiefplanten. Havens, stationsemplacemeaten,
fabrieksterreinen staan er vol van. Ze komen
tot uit Zuid-Amerika en Australiëen je
moet al een geoefend florist zijn, om er mee
op te schieten. Doch aardiger vind ik de
planten, die hier komen, heelemaal buiten
den mensch om, door de hulp van wind en
water of de argelooze dieren. Zoo is we
weten nog lang niet precies hoe de Linnaea
borealis zich komen vestigen in het Drentsch
district en dat prachtige plantje staat er op ?
sommige plaatsen nu al in zoo grooten getale.
dat ik er ook een paar van kan bestellen bij
mijn handelaar, die ze uit de Alpen heeft
en dan zet ik ze hier tusschen de dennetjes
om te verwilderen.
Vroeger heb ik al eens verteld hoe gemak
kelijk de Sneeuwroem en de Azuur-hyacinth
voorttelen tusschen de struiken en in liet gras
perk. Doordat ik in het voorjaar weer lang
gewacht heb met de gazongaafmakorij heb
ben ze behoorlijk tijd gehad om vruchten en
zaden te rijpen en nu reken ik et op, dat ze
weer een meter of twee zijn opgeschoten of
dank zij de hulp van de mieren, nog verder.
En nu ga ik ditmaal eens een zak vol bolletjes
koopen van het Lenteklokje, Lcucojuni
Vernum, om te zien, wat ik daarmee kan berei
ken. Dit is een plant uit het
Middon-Europèesch woud. Zij komt ook voor in do Alpen
en groeit in hot wild nog al tamelijk dicht,
bij ons in de buurt, tot Hannover toe. Ja. dit
Lenteklokje ? is de Elhe afgezakt tot hooi
bij Hamburg en Harburg toe. We zouden
het mettertijd ook al durven zoeken langs
onze groote rivieren' en in het bijzonder in de
prachtige grienden langs do Morwodo, waai- men
alles durft te verwachten.
Het Lenteklokje bloeit iets later dan het .Sneeuw
klokje. De bloemen lijken wol wat op elkaar, maai
bij het Lenteklokje zijn de kroonblaadjos even lang
als de kelkblaadjes en ongeveer van deiizelfden
vor-m. Alle zes hebben ze een groen puntje; het
sneeuwklokje daarentegen heeft alleen groen aan
zijn kroonblaadjes en dan op een andere manier.
Maar de bloem hangt net zoo met de opening naar
omlaag en is haast eve.n gevoelig voor tempe;
ratuurverandering. De vermeerdering geschiedt
hoofdzakelijk door de vorming van nieuwe bol
letjes, maar het komt ook wel voor dat de vruchten
rijpen. Dan groeit de bloemsteel languit, wel een
paar decimeter lang (meer zelfs) valt om zoodat
wanneer de zaaddoos openspringt de zaden al een
loninU, Boomtoeelerij--Jilkilii^
Charles van Ginneken&Zooo, Zondert, N.Br.
Het van ouds gunstig bekende adres voor:
Dennen, ter bebossching (uitsluitend Inheemsch zaad)
Erotische Dennen- en Sparrensoorten,
Bosch- en Haagplantsoen,
Boonien en Heesters'.
Catalogi op aanvraag gratis en franco.
fel Interc. No. 1. Telegr.-Adr.: Wllhelmina,Zundert.
voet ver van de plant komen, te liggen. Bovendien
hebben ze alweer het witte, vettige knobbeltje,
waar de mieren op verzot zijn en die versjouwen
de zaden dan weer net zooals ze dat ook doen met
die van sneeuwroem, helmbloem, gouwe en nog
honderd andere planten.
Nu moet ik wel oppassen dat ik mijn Lente
klokje niet in al te schralen grond zet, iets, dat
hier in Kennemerland maar al te gemakkelijk kan
gebeuren. Het midden-Europeesch bergwoud heeft
liefst geen schralen grond. We zetten de klokjes
dus waar ook reeds de Anemomen groeien, zoowel
de gewone Boschanemoon, als de Gele Anemoon,
die nog beter grond noodig heeft. En om nu het
gezelschap volledig te maken koopen we er nog
wat Ueelster ((iagea) bij en vooral ook een flink
aantal Leverbloempjes, die ge wellicht beter kent
onder den maan van Hepatica, eigenlijk ook een
blauw anemoontje en een van de liefelijkste
? bloemen, die er bestaan. Met nog wat gewone
Sneeuwklokjes en Winteraconietjes zetten^we dat
heele gezelschap rondom den grooten Hazelaar,
die den tuinman weg wil nemen, omdat hij zoo
wild wordt de hazelaar namelijk en het er
in den zomer zoo donker onder is dat er niets wil
groeien. Maar wat hindert mij dat, wanneer ik
weet, dat dan al die prachtige, bloempjes er hun
zomerrust genieten, om misschien voor Nieuwejaar
al boven den grond te komen neuzen, vooral als
we er om gedacht hebben, om er ook nogTwat
Aaronskelken bij te doen....
/ta Lenteklokje r*v« J
Tentoonstellingen
Museum voor .Ouders en Opvoeders, 's
Gravendijkwal 20n, Rotterdam. Tentoonstelling van
Handwerkondeiwijs in nieuwe banen. Tot 13
October.
j. H. de Bois. Kruisweg H8, Haarlem. Expositie
van nieuw werk van Cees Bolding. Tot 15 October.
Mótz & Co. Amsterdam. Tentoonstelling van
Marokkaansche tapijten.
Kunstzalen Unger & van Mens,
Eendrachtsweg.27,''.Rotterdam. Tentoonstelling van nieuwe
werken door H. A. van Daalhoff. Tot 20 October.
Kunsthandel I). d. Santee I^andweel',
IFeerengracht 30(t, Amsterdam. Teekeningen en grafisch
werk door Rodolphc Bre.sdin. Tot 2(5 October.
Kunstzaal Willcm Brok, Hilversum. Tentoon
stelling van schilderijen, aquarellen, teekcningen
en houtsneden door Peter v. d. Brake. Tot 30 Oct.
Kunsthandel W. H. Hofstee, Deelman, Vondel
straat 10, Amsterdam. Werken van A. J. G. Colnot.
Tot :H October.
Permanent werken van K. v. Dongen, Ch.
Kvapil. Ortiz de Zarate, L. Gestel, P. v.
Wijngaordt, D. H. W. Filarski, J. J. Voskuil, e.a.
Stedelijk Museum, Amsterdam. Tentoonstelling
de ,,Brug ".Tot November.
Albert Loots, Spoorstraat 2d, Nijmegen, houdt
een atelier-tentoonstelling. Tot l November.
KRONIEK
Trotskl geweigerd
HET moeten voor de ministerieele bureaux of
wel departementen, altijd prettige dagen zijn,
als er weer vragen gedaan worden door Kamerleden.
Gelijk bekend, is men in dit vraag- en
antwoordspelletje er op uit, ter eenerzijde, om zooveel
mogelijk inlichting te krijgen over ministerieelo
achterbakschheden. De vraag wordt daartoe
met Ie en 2e en 3e zoo scherp mogelijk gesteld om
ontwijking of slag-om-den-arm te voorkomen.
Maar ter andere zijde is het een soort sport ge
worden van de bureaux om, zoo ingewikkeld
mogelijk, toch niets te zeggen, waar de vrager iets
aan heeft. Er worden op dit gebied waarlijk ver
rassende resultaten bereikt. Vooral de hooghartige.
van-den-prins-geen-kwaad-wetende toon is hier
effektvol. Of anders de naïeve, verbaasd veronge
lijkte: mijnheer, wat komt u eigenlijk te vragen?
Of de licht ironisch afwimpelende toon: het is den
minister niet bekend.... enz.
Maar soms zijn de geniale koppen van huis,
die dit brouwsel naar den eisch weten te bereiden
on wordt blijkbaar de portier gerequirecrd om een
antwoord in elkaar te zetten. Die kent dan natuur
lijk niet genoeg van de taal om de ministerieele
gedachte te verbergen in een of meer ingewikkelde
perioden, en er komt dan alleen iets als
plechtig gestamel, een lagere-ambtenaars
stadhuisstijltje, dat nog niet eens de verdienste
" heef t nietszeggend te zijn.
Zoo bij de vraag van den heer Albarda naai
de toelating van Trotski hier te lande. Waarop
's ministers antwoord in abracadrabant
Hollandsch luidde:
De regeering was van oordeel dat de
omstandigheden van het geval niet van dien
aard waren dat voldoende termen konden
bestaan om de bezwaren te aanvaarden, die
aan een verblijf van den betrokkene hier te
lande zouden kunnen blijken verbonden te
' zijn."
Trotski heet blijkbaar voor dezen portier
een geval" en het heeft hem vertier zeker
oneindige, moeite gekost al" die zware bijzin
nen in elkaar te draaien en dien goederentrein
van infinitivi aan 't rollen te krijgen. Men
zou hem wel eens hebben willen zien zitten
zweet en. Maar overigens ontkomt deze merk
waardige zin nog niet eens aan 't geven van
zeer voldoende inlichting.
Het klassieke land der vrijheid zoo
blijkt het,?heeft den balling Trotski toelating
geweigerd. Toch zeker niet, omdat een der
groote oomes van mogendheden anders schuin
zou kijken, want wij onderhouden geen
officieelo betrekkingen met Kusland, dat boven
dien Trotski zelf uitzette. Trouwens, men
heeft hier vroeger president Krijger- wel
ingehaald, terwijl Engeland nog wél tegen
i hem oorlogde? En de-'Duitsche keizer? Het
is dus geen vrees, het is gemakzucht en afkeer
van revolutionnairisme. die het lichter vonden
een verzoek te weigeren dan te'antwoorden|metYen
eenvoudig gebaar van gastvrijheid. En die ..be
zwaren" aan zijn verblijf verbonden? Als hij
intrigeeren ging tegen Sovjet Rusland, zou men
dat zelfs niet graag gezien hebben? Of vreesde men'
hier voor een brandpunt van communisme om dezen
uitgestootene, wiens tijd allicht reeds voorbij is?
Een communisme, dat dan. bij gebrek aan wat
anders, zoo maar den Nederlandschen Staat zou
verbranden! ,
Is het duidelijk, dat hier enkel reactie en klein
burgerlijke bekrompenheid aan 't woord waren?
En welk woord" dan nog, o goden!
- . ?? ' . . ? . - v: -' ?- F. r. ?
De Bron" 's Gravenhage. Werken van V. K.
Uijtvanck. Tot l November.
Firma van K ath en Doodeheefver, Prinsen
gracht 730,. Amsterdam. Tentoonstelling Kunst
behangsels. Tot 4 November.
Nederlandsche Munt
HoObad'f beste 10 een*
15
w
t\
5t '?'?