Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 2 NOVEMBER 1929
No. 273$
Feestelijke intocht
door Melis Stoke
J N eenige bladen is het denkbeeld
geopperd om Gouverneur
Fruytier gedurende zijn verblijf in Neder
land te huldigen met een optocht. Wij
hebben nadere inlichtingen ingewon
nen bij de geestelijke vaders van dit
plan en kunnen onzen lezers hieronder
de vermoedelijke samenstelling van
den stoet melden.
Voorop twee Herauten te paard,
blazend: Ik had een wapenbroeder..
Vervolgens een groep van den
Vrouwenbond Nooit meer oorlog"
met vaandel en transparant.
(j root e zegewagen, voorstellend de
Xederlandsche Leeuw (zonder tanden
Hallo.. Columbus..!
Macdonald voerde uil ? Washington
onmiddellijk een telefoongesprek met
Lorden Binnen de vijf minuten had
hij verbinding.
Indien Columbus weer mocht keeren,
/»/« met sijn mannen andermaal
Amerika te explorecren,
jiiaar thans op meer moderne schaal,
hoe zou de pers dan reagceren, , ?
IfY souden in de kranten lesen:
\'anmorgen heeft de koene held
ile juistheid van zijn blik bewezen.
Hij heeft ons dringend opgebeld
o» ons van ongeloof genezen.
Hij riep: Hallo, wilt « noteeren?
Ik sta al aan den overkant,
«?n 'k zal u in het kort dicieeren
)\ne ik dit land ontdekte, icant
't is duur om te telefoneeren.
Welnee. . Columbus.. Geef kolommen.
Riep opgewekt de journalist.
Al kost het ons ook reuzen-som tnen,
u-e U'Hlen hei publiek beslist
run de verbazing doen verstommen.
Toen heeft Columbus zonder dralen
<}? telefoonlijn geblokkeerd,
<*n ons waarachtige verhalen
m» de ontdekking gedicteerd
der oi'erzeesche kanibcilen.
Hij ^cas nog ijverig aan 't pr,aten,
toen 't eerste nieuics in druk verscheen.
De jongens brulden langs de straten:
..Vanmiddag, twintig over een
kreeg hij de Staten in de gaten...!"
Ifatuurlijk had de blijde mare
alom de geestdrift opgewekt.
Men wou naar 't land, dat als het ware
dienzelfden tmorgen was ontdekt,
terstond in drommen overvaren.
' . . '??'?,
Columbus gaf toen ondertusschen
nog gauw wat tips van Wall~street door,
zoodat hij, al wat hij in Russen
fin in United Steels verloor
n-f er in een winst j e om kón plussen,...
En sindsdien voeren alle helden,
die voor 't ontdekken overzee
hun lijf en goed beschikbaar stelden,
zoo'n handig telefoontje mee
f>m dringend al hun Meutes te melden.
Alzoo Macdonald, die de vrede
in nieuwe landen heeft ontdekt.
Hij deed ons dringend, in den breede,
per telefoon het feit, direct,
tot hoop en ter vertroosting mede..
MELIS STÖKE
of klauwen) en omgeven door natio
nale helden in hun onderbroek o.a.
Jan Pietersz. Coen, Burgemeester Van
der Werff. van Spèyk, enz.
Faufarecorps van de
Hardloopersen Snelwandclanrs-cl ub. .Wervel-wind"
blazend het elublied: Loopen, loopen
wat je kunt...."
Versierde wagen dragend een sym
bolische groep voorstellend het Staats
beleid in den vorm van een haas
te midden van puree, met opschrift:
Oost-West, thuis best.
Daarachter delegaties van vluchte
lingen van diverse nationaliteit, het
comitévoor de West-lndië-vlucht, de
voornaamste roei- en
zeilvereenigingen, de vereeniging van Gezag-voerders
ter koopvaardij, de burgemeesters
van Vreeswijk en Wezel, leden van
de Volkenbondscommissie tot be
strijding van den internationalen han
del in wapens, enz. enz.
Een landauer bespannen met zes
volbloed-renpaarden, waarin de Gou
verneur met Burgemeester De Vlugt
en Cor Ruys in de rol van Sally
Wegloop.
Eerewacht van leden der voor
naamste ren-vereenigingen en
harddravè"r ij bonden.
Groote praalwagen voorstellend
Nedeiland's zeehelden ouder bewaking
van piraten en zeeroovers met groot
schild waarop de woorden: Wij pro
testeeren tegen overmacht en ruw
geweld.
Het muziekcorps van de Vereeni
ging vau oud-dienstweigeraars en
deserteurs spelend: Varen, varen over
de baren....
De pers.
Bereden politie.
De stoet welke zich van het Centraal
station langs de grachten en de
Amstel naar het Stadion zal begeven,
zal op verschillende plaatsen halt
houden teneinde de bevolking in de
gelegenheid te stellen uitdrukking te
geven aan hare gevoelens van dank
baarheid en bewondering.
Zoo zal in de B innen-Amstel tegen
over het gebouw Carréeen grootsch
waterballet worden gegeven voor
stellend de overval van Willemstad
en waaraan het geheele personeel van
voornoemd circus zal deelnemen.
Costuums en pruiken zijn welwillend
door de directie ter beschikking ge
steld.
Bij Zorgvliet zal een reusachtige
krans worden aangeboden door de
veteranen van den
Non-combattantenbond: Liever Gezond dan Gewond.
Bij het Kalfje zullen tienduizend
kinderen zingen onder leiding van
den heer Is. Hardlooper. '
Eerste nummer: Als de wind snel
ik heen.....
Tweede nummer: Het zeegat uit..
Derde nummer: Als we de rotzooi
gaan verlaten....
In hqt stadion zelf zal Gouverneur
Fruytier de nieuwe smtelbaan openen1
met eene eereronde en vervolgens
demonstraties in oogenschouw nemen
van den Nationalen Bond: Niemand
Weerbaar.
Des avonds wordt een banket
aangeboden door de vereeniging van
Verstekelingen en Raceroeiers, waarna
in de Stadsschouwburg eene gala*
voorstelling wordt gegeven van De
man die de klappen krijgt."
De route van de stoet wordt nader
bekend gemaakt. Elkeen wordt ver
zocht de vlag halfstok uit te steken..
Nieuwe Duitsche boeken
A. E, Johann. Die innere
KüMc. (ISniversilaa Verlag,
lirrlin)
Verhalen uit het wilde Westen"
behooren in zekeren- zin, /.ij het dan
ook op een wat lager plan. tot de
neue Sachlichkeit," die in dat geval
dan ook altijd nog oen kern van ro
mantiek bevat, hetgeen ze voor den
waren ..highbrow" (om een moeilijk
vertaalbaar Engelsch woord te ge
bruiken) onverdraaglijk maakt. Maar
de tegenwoordige jeugd, die wonder
lijke cocktail van cynisme en innig
gevoel, van koele nuchterheid en
grenze- en grenzenlooze romantiek,
voelt daar wel voor.
En de schrijver van dit boek, die
zelf nog jong is. blijkbaar eveneens.
Dat wisten we trouwens al uit een
vroeger geschrift vau hem: Mit
20 Dollav in dém wilden Westen."
Ook daarin probeerde Johann reeds
twee schijnbaar nogal tegenstrijdige
dingen te vereenigen: het
cowboyVi raaal en den psychologischen roman.
En waarom ook niet? De mannen uit
de Canadeesche wouden zijn zeker
geen Homerische helden, die alleen
episch kunnen doen, zonder ook
lyrisch te gevoelen. De eenige fout
lijkt me, dat hij bij dat experiment
als hoofdpersonen altijd menschen
uitkiest, die Europa'sübertüiumliohe
Höftichkeit" gekend hebben.Waardoor
de psychologische ontleding voor een
groot deel weinig nieuws aan het
licht brengt.
Doch daarvoor stelt de lang niet
alledaagsche gang van het verhaal ons
dan weer schadeloos:
Sebastian Armbruster is uit
Duitschland, in gezelschap van zijn vriendin
Christine, naar de Nieuwe Wereld
overgestoken. De aanvankelijke be
doeling was, dat ze spoedig zouden
trouwen. Maar in de stad kan
Sebastian niet aan den slag komen, zoodat
hij weer het avontuur" gaat zoeken
in de wildernissen van het Canadee
sche Noordwesten en het meisje
achterblijft in New York, onder de
hoede van vriend Jonas, die al gauw
verliefd op haar wordt. Eenmaal
geeft ze zich aan hem, als het Ljkt
dat .Sebastian haar vergeet, maar bij
dien eenen keer blijft het voorloopig.
Inmiddels is Sebastian uit zijn
wildernis afgezakt naar de stad
Vancouver, waar hij kennis maakt
met den Engelschrnan Allan. Ze
koopen een boot en gaan visschen,
om later samen in tiaskatchewan
bij den oogst te gaan helpen. Daar
bereikt eindelijk een wanhopige brief
van Christine den vergeetachtigen
Sebastian. Hij schrijft vrij onver
schillig terug, maar besluit daarna
hals over kop om naar haar toe te
gaan. Onderweg ontmoet hij echter
een Duitsch meisje, Charlotte, en
vier maanden later is hij getrouwd en
heeft een aardig baantje als
autoverkooper in Vancouver.
Nog eenmaal ziet hij, in de bergen
bij Lake Louise, Christine terug, die
zich, na een hevige crisis daar,
echter voor goed 'bij Jonas aansluit.
Als hjj terugkeert naar Vancouver,
waar ook zijn oude vriend Allan in
het autobedrijf werk gevonden heeft,
zit die aan het ziekbed van zijn vrouw.
En dan verliest Sebastian na Christine
ook Charlotte, die sterft na een
levenloos kind ter wereld gebracht te
hebben. Eenzamer dan ooit blijven
de vrienden achter, om weer spoedig
ieder hun eigen weg te gaan.
Deze nogal wonderlijk , in elkaar
grijpende gebeurtenissen weet Johann
ons echter op boeiende wijze mee te
doelen, zoodat hij ons wel niet
heelemaal overtuigt, maar we toch ge
boeid tot aan het einde doorlezen.
Voorts ontvingen wij:
Kaplan Fahscl. Gesprache mit
einem Guit lanen* ( Verlag Her
der. Freiburg i. B.)
Dit zijn de samenspraken tusschen
den kapelaan en den Gottlose".
De schrijver heeft zoodanig zijn best
gedaan om ieder het zijne te geven,
dat de twee nogal onvruchtbaar
langs elkaar heenpraten en iedereen
er slechts een versterking van het
eigen standpunt in vinden zal. Wat
natuurlijk wel heel eerlijk is, maar
tenslotte niemand ook maar een stap
verder brengt, tot welke waarheid
dan ook.
A. M. BUIS
Charles de Coster. Die Geschichte
von Ulenspiegel und Lamme Goed
sak und ihren hcldenmassigen,
- fröhlichen und glorreichen
Abenteuern im Lande Flandern und
andcrwarts. 2 Bande. DeutsCh von
KarlWol/skehl. Mit Hokschnitten
von Frans Mascreel.
KurtWolffVerlag Slünchen.
De aankondiger dezer 'slechts
in 1 000 exemplaren verschenen
Duitsche prachtuitgave van wat
Camile Lemonnier terecht den
Vlaamschen Bijbel genoemd heeft, kan
volstaan met de enscèneering" der
uitgave te bespreken. Het geweldige
volksboek» dat als een zuil voor alle
tijden aan den ingang der Belgische
litteratuur staat, heeft immers ook
in tal van uitgaven den weg naar
het Nederlandsche Volk gevonden.
Vatten wij derhalve deze editie als een
hulde aan den grooten schepper de
Coster op, zoo kan slechts gezegd
worden, dat zij onder de Duitsche
uitgaven als eei\ volmaakte mag
gelden.
Ingeleid door een Des Spiegels
Vorwort" vanRomain Rolland, waar
in deze de beteekenis van het boek
naar zijn inzicht uiteenzet, in een
vertaling van de hand van den
Georgevolgeling Karl Wolfskehl - is er
, edeler Duitsch dan het in den kring
der Blatter für die Kunst geschoolde
voor een dusdanig monumentaal werk
denkbaar? vindt het in de lf>0
houtsneden van den in lijn zetter van
onzen tijd, Frans Masereel. het hevigst
mogelijk accompagnement dezer da
gen. Ook de naam Masereel werd in
korten tijd een vast begrip voor
opstandigheid, kracht en vertrouwen,
uitgesproken in kloek en geweldig
bewegend zwart en wit. Hier gaf. hij
Uilenspiegel het gezicht van dezen tijd;
de verzamelaar van het geïllustreerde
boek zal naast de prachtige uitgave
Felicien Rops ook de Masereel-editie
moeten, bezitten. Als zoodanig, in
Duitschland tevens gedragen door den
naam Wolf skehl, zal zij blijven be
staan, een zeer bijzonder specimen
van wat onze tijd voortbracht op
het gebied van het choone Boek.
WILH. LOEB
VERZOEKE ALLE STUKKEN VOOR DB
REDACTIE IN TE ZENDEN AAK HET
SECRETARIAAT VAN DE GROENBJ
AMSTERDAMMER", KEIZERS»
ORACHT 333, AMSTERDAM.
No. 2735
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 2 NOVEMBER 1929
Croquante
croquetjes
door Alida Zevenboom
IK heb dien meneer Noppes,
van de Straatreiniging, een lief
briefje geschreven want wat wil die
nu eigenlijk dat ik mijn Fikkie op een
bak zet, net als Mimi. de poes? Is het
al niet erg genoeg tegenwoordig
dat een mensen zich op straat niet
meer bewegen kan, zooals hij wil en
bij eiken stap in doodsgevaar verkeert
en nu zou ik Fikkie er ook nog aan
moeten wagen? Meneer Noppes heeft
goed praten door te zeggen dat wij
onze hondjes dan maar in de goot
langs het trottoir moeten laten loopen,
maar heeft hij zelf wel eens in die goot
geloopen on is hij dan nooit aange
reden of dik onder de modder bespat
door zoo'n voorbij razende taxi? En
als de heeren klagen dat zij- veront
reinigd worden als zij op de trottoirs
loopen, dan zou ik zeggen dat het
nergens anders door komt dan dat zij
niet meer kijken wat er op de steenen
ligt maar voel te veel hun aandacht
wijden aan de beenen^der dames
voor hen, want hoe korter de rokken,
hoe hooger de*niannen kijken en ze
zijn kort tegenwoordig, en ik kan mij
best begrijpen dat zedelijke menschen
het nu mooi genoeg vinden. U zal
misschien zeggen dat ik zoo spreek
omdat ik de zon niet in het water
kan zien schijnen maar dan moet ik
u zeggen dat als ik korte rokken zou
willen dragen....
Wat zei die inwendige zendeling
altijd tegen me: Alida, zei hij, u
heeft de mooiste beenen uit het
Oosterparkkwartier," waar ik toen
een bovenhuisje gehuurd had en
dat had laten stoffeeren n meubelen
omdat wij er samen zouden intrekken
....neen. dat kan hij toch eigenlijk
niet gezegd hebben, omdat- het was
Vóór dat de korte rokken werden uit
gevonden, of zou misschien een ander
. . . .mijn geheugen wordt soms een
beetje zwak, vooral in het najaar en
dan verwar ik de dingen nog Wel eens.
Maar als meneer Noppes zijn trot
toirs schoon wil houden, waarom
stelt hij zijn wethouder dan niet voor
om honden-\V.C.'s te bouwen? Ik
weet niet welke wethouder er over
gaat maav dat lijkt me nu net iets
voor meneer de Miranda om zich
daar bij het publiek populair mee-te
maken. Voor de nette honden zou
men geriefelijke kunnen inrichten
waarvan tegen betaling gebruik kan
gemaakt worden en voor het ras der
.straathonden kostelooze, tenzij men
op dat gebied ook al de democratie
zou willen invoeren maar dan voor
spel ik den heeren dat het niet s wordt.
Want dan zal ik en een ander niet
willen dat onze hondjes al te dicht
in aanraking komen met het .,gepeu
pel," om het nu maar eens te zeggen.
JrfAl Jcv
CRACKERS
OFFERPLAATS OP RIJST-AANPLANT
Tekst en teekening door J. G. Sinia
Als eindelijk, na zwaren arbeid en eindeloos gedidd, de sau:ah bepoot is, moet het geicas tegen vele gevaren worden
beschermt. Het zijn niet alleen de tcilde zicijnen en sommige insecten, zooals o.a. de malang sangit, die yroole schade
kunnen aanrichten, maar ook dient men zich te beveiligen tegen de streken der booze geesten. Dattrom bouict de Inlander
in een hoekje van zijn sau-ah een klein platvorm, soms voorzien van een soort dak, icaarop hij zijne offers plaatst
aan de godin Sri, de beschermvrouw van de rijst.
per blik.geheel gevuld met iiostuksFl.35
Meneer Noppes heeft het er over,
dat de kinderen allerlei ziekten kunnen
opdoen, dank zij de hondjes, maar
hoeveel ziekten kunnen de hondjes
niet opdoen op straat en dan behoeven
zij nog niet eens kennis te maken niet
andere honden. De mensch verspreidt
al bacillen genoeg om zich heen, heb
ik pas gelezen, en als meneer Noppes
met alle geweld wil dat Fikkie
niet eens meer aan oen lantaarnpaal
snuffelt, waar moet het arme dier
dan aan ruiken ? Soms aan de broeks
pijpen der heeren? Hier schuin tegen
over me, woont oen dame. die vier
hondjes heeft en ze alle vier tegelijk
uitlaat. Waar moet dat naar toe als
zij ze alle vier in de goot langs het
trottoir laat loopen! Dacht u dat
mevrouw na den tweedon keer met
meer dan een paar afgereden staartjes
thuis kwam en het zijn nog wel
bekroonde ! De hondjes, meen ik.
Toen ik pas in Amsterdam kwam als
jong ding, liepen de kippen er nog los
op straat en ik weet wel dat ik eens
bijna omver gerend ben door een
varken dat op de Vijzelgracht in een
vuilnisbak zich tégoed deed en was
er toen iemand die klaagde?
Ik schrijf eigenlijk over Fikkie om
me wat af te leiden want een maand
of drie geleden heb ik op aanraden
van meneer Stanislafski op de Beurs
een stukje gekocht, op prolongatie.
zooals hij dat noemde, een stuk zoo
soliede als de Nederlandsche Bank
en er zat nog heel wat muziek ook in,
zei hij er bij, maar als u mij vraagt
geloof ik dat hij de treuiinarsch van
Chopin bedoelde, waar 7.0 zulke pak
kende Hollandsche woorden op heb
ben. En het mooiste is dat ik het
stukje" lieeleinaal niet gezien heb
en meneer Stanislafski al een paar
maal bij me is geweest oni me te
zeggen, dat ik suppleeren" moest.Wat
het eigenlijk is, weet ik niet maar het
kost mij mijn lieve geld je, al komt alles
weer op zijn pootjes terecht, zooals
meneer Stanislafski zegt. Maar ik.
begin bang te worden dat het mijn
pootjes" niot zijn zullen.
En nu moet ik Fikkie uitlaten,
het arme. beest....
TELEFOON
door Cel 2
-?Is' de baas nog aan het sloopen
van die cigaretten op het Damrak?
Die lichtzuilen, bedoel ik. Het
is jammer dat ze al weg gaan. want
ze kunnen daar in de buurt van de
Beurs best e«m beetje verlichting
gebruiken.
Komt hij er net aan ? Een
schat....
Dat zei ik zoo maar. Wilt u me
hem even g«ven?
Nog*veel t<- veel!'
Dus u heeft er nog wat aan
verdiend':
Pardon. ??.?ik bedoel natuur
lijk hoe het gemeentebedrijf er bij
gevaren is.
Leurt u i n e dat eens uit. als u
wilt.
? Meneer Lulof s !.
Ja, dat wordt een speech. Heel
plechtig.
Namens \\iv'f Nog al glad
namens de dankbare Amsterdamsche
burgerij.
Alzoo !. . .. Men» ei- Lulol'.s. .. .
-?Laten we het dan maar huiselijk
doen. Hij was reuze, in n woord !
Prachtig geslaagd. Een onver
getelijke feestweek en zoo netjes op
straat. Geen gehos en gejoel. Een
ideale Koninginnedag, zou je. bijna
zeggen.
Ja, het is pech, dat die nut iri
het hartje van don zomer valt. Anders
hadden wij het programma '/AM voor
het overnemen.
En, hoe zal ik het zeggen.;..
ik bedoel.... het hinkende paard dat
overal achter aan komt ? Hoe loopt
dat?
-?Do kosten. .
Meegevallen? Not wat ik dacht.
Ik heb ergens gelezen van niet
moordan achttionhoridord guldentjes.
' Stop even. Kr zijn honderd
duizend, forensen en andere inboor
lingen 's avonds naar Amsterdam
getogen die ieder een biertje of een
irrocje gedronken hebben, dat wordt
honderdduizend groejes en biertjes..
Op elk gi'oc-je zit een dubbeltje
schoont» winst en ook op een biertje?
Goed; dat zou dus alleen al aan
vloeistoffen een zuivere verdienst*'
worden van tienduizend'gulden. Op
die tienduizend gulden verdienste legt
meneer Wibaut.natuurlijk beslag voor
zijn belasting....
- Natuurlijk, geef hem ongelijk,
zoodat zij voor het grootste doel in de
gemeentekas vlooien. Heken 'acht
duizend.
-- Stop even. Kn u zegt....
Honderdduizend meer
trampas.sagiers vervoerd? Dus dat wordt
ook al woei- tien mille voor de kas on
daarbij het vermeerderde taxi-verkeer.
. - ? , En dus. als wij elke week zoo'n
feestweek geven, v.ie ik hot aankomen
dat wij ten slotte vrijdom vau belas
ting krijgen. Kn dat alleen door uw
initiatief. .En daarom, meneer Lulofs..
?' l ....'...
- Dan maar geen feestspeech on
liever: wat /al u gebruiken?....
*
i ir
i
i ,
i
i, i.
.?i
l