? t.'l l 8 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 2 NOVEMBER 1929 No. 273$ J. D. STRUIJS & Zn. Prinsengracht 837 Telefoon 37906 BEGRAFENISSEN (naar nEIIDO» met IDTIlfEl of ADTO'S) CREMATIE. - TRANSPORTEN. AUG. KAUPMANN P. C Hooftstraat 113. Amsterdam Telefoon 23308 ONTVANGEN NIEUWE COLLECTIE BED- EN TAFELGOEDEREN ZIJDEN TRIOOT EN GEKLEURDE DAMHSLINGERIE D, OBERINK 6 Co, INGENIEURS ~^»Amsterdam, Prinsengracht 456. Tel. 37452 BLIKSEMAFLEIDERS AANLEG INSPECTIE ONDERHOUD. BEGRAFENISVEREENIG1NG N. SAX Jr. VjC. Hooftttraat M AMSTERDAM TeUf.t 30341, 242W REGELING VAN BEGRAFENISSEN BN CREMATIES VAN UIT ALLE PLAATSEN EIGEN JKKOETSAUTOMOBIELEN CARMA Ken gelukkige com binatie: iijne moccasmaak niet caramel en de bekende kwa liteit van Droste's chocolade. /id toe. dat g3 Drostes S TETS ON H AT S r&£' tïf-7** N .V.: J. S. MEUWSEN'S FTOEDEN HAN D EL AMSTERDAM ==? DEN HAAG = ROTTERDAM l Voornaamste Kleedinginrichtin op elk gebied 2735 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 2 NOVEMBER 1929 Nederland's eerste Feministe11 r~t OO noemt Dr. W. .1. Kuppius Ktta Palm J-J zich ook noemende baronnes d'Aelders. die in do bewogen tijden der achttiende eeuw wel geen overwegende rol lieeft gespeeld, niaav toch wel is opgemerkt. Zij wus in 17 Ui in het wat onbewogen (ii'oningeii geboren uit een burgerlijken vader en i-en wat voornamere moeder, wat misschien haar avontuurlijketi aurd kau verklaren. In 17<52 huwt /.ij te'geii haav wensi-h met een candidaat in de letteren. l'hi-istian'i Palm. liet huwelijk bleek al spoedig een mislukking: l"a!m vertrekt reeds na. een ja'ar als ambtenaar en verdwijnt daarna in de Indische loopbaan. De jonge vrouw, hoewel nooit wettig gescheiden, noemt zich al spoedig weduwe. /ij bleet' nog eenige jaren in (Sroningen bij haar moeder wonen maar vertrok in 17U7 naar Amster dam, /.oo hc-t heette, om een Kngelsehe erfenis op te sporen. Hier kwam zij in aanraking met Mr. Jan Munniks. met wien zij weldra in nauwe relatie stond. In 17(58 vertrok het paar naar Frankrijk: Munniks WAS benoemd tot consul te Messina. Maar te Parijs wordt Ktta sdek. zoodat Munniks alleen door moet rei/.en naar Italië. Dat oponthoud is voor haar vorder leven beslissend geworden. Zij bleef in Parijs wonen, waar zij eigenaardige bronnen van inkomsten heeft kunnen aanboren. Zij noemde zich hier weldra naar haar eigen naam barones d'Aelders, als hoedanig zij ook een zekere bekendhe'-l genoot. Xij leefde op royalon voet. had aller.S relaties en vormde- een salon, waar zich allerlei menschen. < >ok wel beroemdheden lieten zien. Toen de revolu tie uitbrak vond zij het te Parijs stellig t u warm; /.ij verhuisde toen naar C1reil waar zij weldra in de beweging kwam; van haar is het plan tot vorming van een corps nationale amazonen. Hier kwam zij ;>ok op voor de rechten der vrouw,. die in deze irroote omwenteling zouden kunnen worden be vochten. In 1791 vinden wij haar wederom te Parijs. Zij komt dan door aanbeveling van den gezant Brantsen in briefwisseling met den raadpensionaris Van de Spiegel. Zij neemt op zich dezen op d hoogte te brengen en te houden van wat er in de deinende jFransche hoofdstad omgaat. Zij komt daardoor in de verdenking van spionnage, wat haar een aanval in de pers bezorgt. Maar zij vindt ver dedigers in mannen als Pet ion en Robespierre, die voor haar gedrag en bedoelingen instonden. Maar toen in het najaar van 1702 de minister van buitenlandschézaken Lebrun haar een geheime zending naar de republiek opdroeg, vond zij het blijkbaar veiliger Parijs te verlaten en naar Den Haag te reizen. Zij heeft daarmede stellig haar leven van de guillotine gered, die niet genadig was voor politiseerende vreemdelingen. In Den Haag deed xij hetzelfde als vroeger in Parijs: zij bracht de regeering, maar nu de Franse hè, op de hoogte van de geheimen en gebeurtenissen, nu van den Haag. Maar als in Februari 1793 de republiek wordt mee gesleept in den eersten coalitieoorlog, is alle band met Parijs verbroken. Zij heeft toen in zeer moeiliike omstandigheden moeten leven. Maar het zou nog erger worden. In 1795 werd zij met Van de Spiegel en Bentinck van Rhoon gevangen genomen; waarom is niet geheel duidelijk. Zij werd geplaatst op het kasteel te Woerden; in 1798 Werd haar gevangenschap gestaakt. Daarna verdwijnt zij uit de geschiedenis. Wat zij verder heeft gedaan, waar zij heeft gewoond, waar -en wanneer zij is gestorven, is geheel onbekend. Een vrouw dus van niet zoo groot e beteekenis, maar toch wel een vrouw, die in haar dagen een ?zekere bekendheid genoot en die jaren lang in de mondain-politieke wereld een Zekere rol kon spelen. Haar denkbeelden waren zeker niet origineel» . maar eigenaardig genoeg werden zij destijds weinig verbreid en vonden zij ook bij de moderne mannen van dien tijd niet veel ingang. Haaf leven schijnt niet zonder moreele defecten, maar bepaalde immo raliteit kan men haar moeilijk ten laste leggen, ook al omdat haar beeld ten'slotte niet zeer duidelijk is. Wat ervan te wete.n is, is door dr. Koppixis ver gaderd in.eeh lezenswaardig boekje, dat ons brengt in eetl fel bewogen tijd van opgang en neergang, waaraan Ktta Palm niet is ontkomen. H. BRUCJMAXS l) Dr. ir. ..?. Koi>p'mSj Ktta Pcilin (barones iVAeldera)t' Nederlands eerste feministe tijdens de Frawche revolutie téParijn. Zeist, J. JMoeyanw. TOEGEPASTE KUNST 1Ve«'f\vt-t'k IIl«? Knapper J N «-en min of meer verborgen henedenzaaHje van het Stedelijk Museum, aan de andeie zijde van de Suphi'-Augustu-Sliehting, waar zooveel voorbeelden van ISde eeuwsehe verfijning zijn bij eengebracht, heeft H ie Knapper gedurende eenige dagen exempels van haar weefwerk tentoongesteld.welke een moderne tegenhanger vormen van irindsche fin-de-siècle kunst. Duidelijk vertoont zich in haar werk de Kransehe invloed, door haar ondergaan tijdens baar verblijf te Parijs, een imloed, dit» tot nut oe «t eeds voort duurde, dank zij het contact dat ze mot «Ie Fransche hoofdstad onderhoudt. Ken invloed, die zich waar schijnlijk steeds zul handhaven: immers geen kunste naar en zeker geen vrouwelijke kunstenaar blijft ongevoelig voor de teederheid. de zachtheid, het .simpele van de ingesteldheid der Franeaise. en. door haar. van den Franschea mode-ontwerper ten opzichte van kleurnuances. Dit is het groot e ver schil tuHscheii de FrajiKche en llollandsche houding ten opzichte van woning eu kleeding: bij ons is de kleeding ondergeschikt aan de woning, bij ons overheerscht dientengevolge het mannelijke accent foischer en stelliger dun dat van de vrouw. In Frankrijk daarentegen beïnvloedt de kleeding de woning, is 't de vrouw. die. oppermachtig, eerst zichzelf, dan de woning siert, met minder oog voor do gi'oote verhoudingen, maar stellig niet verfijnder koestêring van het detail, dat immers door de be perktheid van het kleedingstuk zelve gedwongen wordt tot mikrokosmischer verhouding. Bei ie houdingen zijn onverbrekelijk verbonden met Frankrijk, met Nederland, en. waar Frankrijk de hare verlaat, kan gevoegelijk tot Noordelijke, in casu .Angelsaksische invloeden worden geconclu deerd: waar Nederland het kleurrijke, detail de overhand laat, ontstaat een .gevaar voor at-sthetisch dilettantisme, dat inderdaad in ons vaderland niet denkbeeldig is. liet werk van R ie Knapper levert het duidelijkste bewijs voor deze stelling. De mantels, rossig beige met klein ornament, oudroze. met gouddraad n koningsblauw. een avondcape van kostelijk goudbrocaat. ze zijn alle verfijnde kleedingstukken ge bleven, geen opzettelijk-kunstxinnige habijten, waar aan zoo menigmaal weefsters zich te buiten gaan. Dan is Rie Knappen- op haar best. dan verheugt /e zich in de mogelijkheden, die het spoel weef se l, met gevoelig en verstandelijk inzicht, los van ..volks kunst." oplevert. Deze kleUr-technische gevoelig heid brengt Rie Knapper over op de groole doeken. kleeden en kussens, voor woumgaankleedhig be stemd. Ze gevoelt zelve de noodzakelijkheid giooter .patronen te vormen en ze vond' deze dan ook dooi de toepassing van een y.onnebloemwefsel. hier minder bekend. Ze handhaafde haar kleurengamma dat echter geen samenhang^heeft met de ontwikke ling van llollandsche binnenhuiskunst, zooals deze zich heden vertoont. De Fransche invloed is blijven bestaan en al blijft haav verbeelding ongehavend. deze is hier niet voldoende om liet a?sthetiseerend gevaar te ontgaan. Maai» bij een weefster als Rie Knapper, die technische bekwaamheid vereenigt met een zeker niet alledaagsche verbeelding, blijven nog alle mogelijkheden tot verdere ontwikkeling open. RO VAN OVEN JUuller-kriastal en Ijoclorwerk door Kutniy van leeuwen In de Niéuwe Toonkamers voor Kunstnijverheid te Rotterdam is thans glaswerk te zien, ontworpen door Gerartl Muller. In het aardige boekje dat bij Brugse verscheen o ver ,, G las en Kristal" door deu Secretaris der Directie van de glasfabriek j .Leer dam" geschreven.Jeest men omtrent dezen ont-' werper: ..Hij noemt zichzelf geen artist. aclit ,. kunst "in het glasvak uit den booze. raadt uit een oogpunt van koopmanschap aan iedere fabriek de inmenging af van kunstnijvenen, die ..theore tisch" ontwerpen en geen begrip hebben A*an 'fabricatie, noch de v(reugde en het leed kennen, die van de stof uitgaan. Desniettegenstaande verkoopt hij, in zijn Jbekende zaak te Amsterdam kristal, uitsluitend naar eigen ontwerp, waarbij niets smakeloos en veel zuiver moois ,18." Aldus Karel Waseh. Ik'kan dit oordeel, in deze laatste woorden gegeven, volkomen onderschrijven. Muller is een man van goeden smaak en beschaving j. hij houdt van fijne accenten en er is in al wat hij naar zijne aanwijzingen doet ontstaan (hetgeen uitsluitend in het buitenland geschiedt, in' Bohemen. België, Frankrijk en Engeland) eone deftigheid welkt; nimmer naa'r het decadente neigt. Wel voelt men hier en daar (zijn wat ik'zou willen noemen J Aflikt H kilt HfIMLEN ..geloofs-belijdenis" hievvoi-en geciteerd is er Wel licht de oor/aak van) dat «leze ontwerper in zijn rommercieel verlangen liet publiek wat al te /eer naaf de oogen '/.iet. althans dat deel van het koop krachtige publiek, waarvan hij het moet hebben en zoo zijn nu en dan du uitkomsten van zijn vormontwerpen wat zoetelijk van aard. Dooi- bepaalde omstandigheden of misschien ook door bijzonderen aanleg blijft bij de/.en ont werper de traditie overheerst-hen, liet zoeken naar oorspronkelijke, dus nieuwe accenten, blijft achter wege en dit maakt dat alk-s rustig is en nimmer iets gewaagd wordt. .Miliii' van de wegers moet de nieuwe kunst het hebben en het zijn altijd de win ners vnn de toekomst! /ou men zijn glas willen karakteriseeren dan blijft te prij/en den eenvoudigen op practische eischen ingestelden. evenwichtigen vorm; liet is steed* van een prachtig, kleurloos, volmaakt helder ..metaal". Het is wel eigenaardig: nu eens treft de uiterste distinctie, dan weer eene zekere alledaagschheid: er is iets ongelijk*,in Muller's werk maar dat twee slachtige zal wel schuilen in het feit dat we met iemand te doen hebben die wel koopman maar geen kunstenaar wil heeten.... Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Ineen heel fijn glasservies, geheel blank gehouden, met eene zeer simpele, ingeslepen versiering van drie gele bolletjes, toont Muller zich in de beperking een moester evenzeer als in enkele eenvoudige glasvazen 011 kommen, waarop eene enkele strakke. ingeslepen lijn een stil relief geeft. In zulke dingen is niets te veel maar ook niets te weinig. Zij zijn net goed en zonder pretentie, wat in onzen tijd wel een streepje aan den balk mag hebben!.,.. * * Het lederwerk van Mejuffrouw van Leeuwen is het fraaist als ook zij niet aan verkoopen denkt ! Mijne voorkeur gaat dan ook stellig uit naar de geheel op de vreugde van het doen en de liefde voor fraaje kleur ingestelde voorwerpen, welke nu en dan tot een soort Japansehe verfijning zijn opge voerd. Kr is een schrijftafelgaruituur van fijn grijs en zwart, en blauw met een streepje bladgoud. dat tot in alle onderdeeion geslaagd kan heeten. trouwens de prachtige blauwen zijn hier het bewijs (ondanks de felle rooden) dat Mejuffrouw van Leeuwen meer op de koelere en stillere tinten is incest el d dan op de brutalere warme kleuren j waarbij zij .'zich te hoeden heeft voor het maken van dingen die eigenlijk haar hart niet hebben. OTTO VAN TUSSENBROEK SPECERIJEN ten Jftncleze/ LBERTO/4DERS £*C9 DEN HAAG RECEPTEN Elerdrank l eidooier, l eet lepel suiker, l wijnglas cognac, V wijnglas rum, l ectlepel stukjes ijs, een weinig melk en nuotmuscaat. |(| Roer de eidooier met de suiker. Voeg de cognac en de rum al roerende toe en vervolgens de stukjes ijs. Doe de drank in een limonadeglas, dat met melk is bijgevuld. Rasp er, voor het gebruik een weinig nootmuscaat over. Presenteer de drank direct. K E N N E R S KOOPEN BOTER VAN OUD-BUSSEM i H