.'i1-1 E % ' \ DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 NOVEMBER 1929 No. 2737 BEURSSPIEGEL Woensdag, 13 Xovember H KT is iu New-York weer frisch toegegaan. Ondanks de korte duur van de offioieele beurs zijn sommige dagen de omzetten vrij groot gt-weest, en de tendens was voortdurend afbrokkelend. liet aspect van de Wallstreetmarkt is typeerend voor een* beurs, waar de stem ming uitgesproken pessimistisch is en waar alle fut om nog iets te ondernemen ontbreekt. De eenige hoop is nog gevestigd op de contra mine. Men hoopt dat een deel van de verkoopen van de laatste dagen door baissiers zijn uit gevoerd; is dat het geval, dan zullen toch eens de dekkingsaankoopen moeten volgen, hetgeen de technische positie van de markt steviger maakt. Maar meer en meer wordt gevreesd, dat de contramine, die bij de eerste dalingen wel een belangrijke rol zal hebben gespeeld, zich allang heeft kunnen dekken en dat helaas de technische positie van de markt nog verre van aangenaam is. Nog steeds zijn fondsen ter waarde van 5 milliard dollar met geleend geld gefinancierd, en juist die speculatieve posities zijn voor een dalende markt fataal. De aanhoudende verkoopsdrang bewijst dat lang nog niet alle zwakke posten geliquideerd zijn en elke nieuwe daling maakt weer andere slachtoffers.... en de sneeuwbal rolt steeds verder en wordt steeds grooter. {Jit markttechnische overwegingen is er dus nog weinig reden oWaanfenemen datT\v~ij~al op den bodem zijn aangeland. Tenzij straks de banken ter zelfbescherming haar passieve houding laten varen en gaan steunen, zoodat de markt omslaat. Maar hoe staat het met de waarde" van de voor naamste aandeelen in verhouding tot den koers? Al is er natuurlijk geen sprake van een objectief vaststellende waarde, toch kan men op grond van algemeen erkende maatstaven een waardeoring opmaken. En de eenige maatstaf die dan in aan merking komt is liet rendement. Maar hier komt weer een andere moeilijkheid. In de eerste plaats dit: moet men als grondslag voor een rendementsberekening het dividend, de uitgekeerde winst dus, of de gemaakte winst nemen. Vooral in Amerika waar het .,sparen" door de bedrijven in hooge ma t o wordt beoefend is het cijfer van de gemaakte winst veeleer aangewezen. Al moet toegegeven worden dat op den duur wanneer veel aandeelen met geleend geld worden aangehouden het divi dend ook een groote beteekenis heeft. In elk geval moet men op grond van de gemaakte winst een belangrijk hooger rendement verlangen dan de algemeene kapitaalrente; voor Amerika zou bijv. 7 a 8 pCt. kunnen dienen. Maar de allergrootste moeilijkheid is wel deze: hoe komt men te weten wat dit jaar verdiend is (dat ka.n sterk afwijken van de over 1028 gepubliceerde cijfers), en wat nog belangrijker is: welke winst kan voor de toe komst verwacht worden. Hier moet men met vraagteekens werken. Men kan dan ook alleen maar zeggen: wanneer de winsten ten opzichte van 1928 niet te veel dalen dan zijn verschillende aandeelen óp een peil aangeland dat zij beslist ,,koopwaar'dig" zijn, afgezien nu van de vraag of door beurstechnische oorzaken de koers nog lager zal dalen.. U.S. Steel rendeeren op basis van de 1928?winst ruim 7 pCt,, Bethlehem Steel ruim 7.75 pCt., Standaard Oil ruim 8 pCt.,Clumbia Gas 10 pCt., Anaconda 8.50 pCt., Spoorwegen geven meer: Baltimore ans O!»oTTI pCtT, Chesëpëakëanc Ohio: 13.50 pCt.; Pennsylvania O pCt. Bij automo bielwaarden is ongetwijfeld reeds een winstdaling verdisconteerd. Qp basis van de 1928-winst rendeeren Chrysler 22 pCt., Xasli 17 pCt., General Motors 14 pCt. Maar de bekend geworden recente winstcijfers uit deze branche zijn dan ook alles behalve bemoedigend ! Het dividend rendement is N.V* Nederlandsche Grondbrief bank = van 1906 STELT VERKRIJGBAAR 5O/ Obligaties /O AMSTERDAM-C* = HEERENGRACHT 495 echter voor vele fondsen nog niet fraai: Allied Chemical 3.10 pCt.; American Can 3.50 pCt.; (Jeneral Electric 3.25 pCt.; Steels 4.75 pCt., Westinghouse Electric 3.50 pCt., American Tel. and Tel. 4.25 pCt. ! Bij ons hebbenA.K.U.-claims enkele dagen te vroeg den geest gegeven. Booze tongen beweren dat men met de vernietiging der door emittenten opgekochte laims nog eenigen tijd wü^wwchten, omdat dan wellicht tegelijkertijd de aandeelen kunnen worden vernietigd. Maar van bevoegde zijde is dat bericht tegengesproken. Verder blijven we New York volgen als het veulen achter de boerenkar. En een schamel gezicht is het. C. K. Nederlandsche Handel-Maatschappij, N.V. AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlements, Britsch-Indië, China, Japan en Arabi ALLE BANKZAKEN i SAFE-DEPOSIT...?KOFFERKLUIS. 'N.V. Residentie Hypotheekbank 's-GRAVENHAGE - Anna Paulownastraat 97 TRUSTEE'S BK ACCOUNTANTSCONTROLE Hypotheekbrieven in circulatie ? 13.900.000.?*. 5 pCt. Hypotheekbrieven tegen 100 pCt Directie t K.B. ABBING. D. VAN OORDt H.V. Insulaire Hypotlieeldiank te ZIERIKZEE, stelt verkrijgbaar: 5 pCts. Pandbrieven a 100% S T A N D AA R D HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directiet Mr. H. H. C. CASTENDIJh en L MOSSELMAN De Bank geeft ondet controle van het Algem, Administratie- en Tnutkanroor 5en4i%Pandbr.tegen benrtkoer* uit. RallHlllllmlnlUIIUIUIIII N.V. Rotterdamsche Hypotheekbank voor Nederland" gevestigd en kantoor houdende te Rotterdam, Opgericht in 1864 Maatschappelijk Kapitaal . . .f 10.000.000. waarvan uitgegeven f 6.000.000.?, waarop 10 pOt. gestort. Uitgifte van 1000 Aandeelen ad f 1.000,?nominaal (nummers 6001?7000) zijnde de Z H VEN DB SERIE van het Maatschap pelijk Kapitaal ad f 10000.00O,-, waarop te storten 10 pCt. van het nominaal bedrag* Koers van Uitgifte: voor Inschrijvingen MET RECHT VAN VOOR KEUR 225 pCt. en voor VRIJE INSCHRIJVINGEN 300 pCt. De Inschrijving op vorenbedoelde Aandeelen, overeenkomstig het Prospectus d.d. 8 November 1929, zal atjn OPENGESTELD tot en met 21 No vember 1929 ten kantore der Bank aan de Gedempte Bierhaven 23-25 te ROTTERDAM, alwaar Prospeoti en InschrtfvingsbiJjetten ver krijgbaar zijn, De Directie : Mr. Th. Reepmaker, Mr. N". P. O. van Wtfk, Mr. B. van Rossem. Rotterdam, 8 November 1929. Gedempte Bierhaven 23-25. LEVEHSVERZEKEItlNG MAATSCHJIPPli Gunstige polisvoorwaarden £1T7 M LJ CT AA Zeer billijke premiën* No. 2737 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 NOVEMBER 1929 De Olie-Ni j verheid door G. A. Klaasse Die arme Yankee's IN den jongsten storm, die in de contrijen van het Damrak heeft gewoed, hebben heel wat schepen, die daar rondzwalkten, zware averij opgeloopen. Vele dobberen thans zonder roer en zijn aan het spel van de liquidatiegolven overge leverd. Slechts een enkel hecht gebouwd vaartuig kon dadelijk na het losbreken van den storm voor anker gaan, en hoewel af en toe de ketting flink gevierd moest worden, is het gevaar om op drift te raken toch bezworen. Onder die ,,bakens in zee" nemen aandeelen Koninklijke een eerste plaats in. Weliswaar zijn ook hier flinke koersbuitelingen voorgekomen, waardoor n oogenblik de koers in de New-Yorksche heksenketel zelfs werd meegesleurd tot 330 pCt., 'maar telkens kon het fonds zich weer geheel herstellen. De zestig procent die de koersopdrjjverij van een Amerikaansche groep, welke de oprichting van een olie-investmenttrust be oogde, aan de koers hadden toegevoegd zijn er op even gezonde wijze weer afgegaan als zij er op grond van ongezonde motieven waren bijgekomen. Maar daarbij is de reactie dan ook gebleven. De daling beneden de 400 pCt. werd telkenmale spoedig -weer ingehaald, en _de_laatate. dagen weten deze op de olieiuarkt lang niet zoo ongunstig geweest als men in het begin van dit jaar had verwacht. De stijging van de productie heeft inderdaad de verwachtingen overtroffen. Maar hetzelfde kan gezegd worden van het verbruik van benzine. liet steeds sterker toenemende autoverkeer en wellicht nog meer de vooruitgang van het lucht verkeer, deed het verbruik veel sterker' stijgen dan in vorige jaren. Ondanks de grootere con sumptie is er teveel olie uit den grond gehaald. En het optelossen probleem blijft dan ook: de productie binnen zekere grenzen te houden. Men kan niet zeggen, dat de belanghebbende partijen niét alles gedaan hebben om dat vraag stuk op te lossen. En in Maart van dit jaar scheen de kroon op het werk van het onderling overleg gezet te worden toen de conferenties te Xew-Vork en Houston tot overeenstemming kwamen omtrent de wenschelijkheid van samenwerking om tot beperking van de olieproductie te geraken. De Federal Oil Conservation Board was over die plannen goed te spreken. Maar plotseling rees het spook van de Amerikaansche antitrustwetgeving op. En de plannen vielen althans voorloopig in duigen. De pogingen om het project nieuw leveu in te blazen óp de C'olorado-.Springsconferentit-, papieren te midden van een allerwege afbrokke-, lende beurs zich uitstekend op prijs te houden. Terwijl Philips bijv. van het aanvankelijke herstel van ongeveer 120 pCt. weer 100 pCt. moest prijs geven konden Koninklijke zich goed handhaven. Eens te meer is gebleken welk een krachtige markt deze aandeelen hebben; het aanbod van Amerika werd door Nederland, Frankrijk en Engeland grif opgenomen. En zij die het financieele machtsvertoon van Amerika in de laatste jaren met een scheef oog hebben gadegeslagen, kunnen zich thans in de handen wrijven dat wij de Yankees althans deze trick hebben gespeeld. Eenige maan den geleden hebben wij hun groote posten Konink lijke tegen 450 pCt. en hooger afgestaan, en die koopen wij nu weer 50 en 60 pCt. lager terug. En hoe komt het nu dat deze aandeelen zich zoo goed houden? Wel, omdat er geen reden was dat zij dat niet zouden doen. De reactie aan de beurs vond haar voornaamste oprzaak in een te hoog, buiten verhouding tot het rendement, opge voerd, koerspeil. Aandeelen Koninklijke stonden met 400 pCt. op O pCt. rendementsbasis. En daarom sprongen dadelijk toen liquidaties in New-York de koers mee dreigden te sleuren van alle kanten uit Europa koopers toe. Inmiddels ligt het voor de hand dat ontwikkeling van de olie-industrie van groote beteekenis zal zijn voor het toekomstig koersverloop. Het feit dat in het verleden de koei's niet op ongezonde basis werd opgedreven is alleen nog niet voldoende om een handhaving va,n het koerspeil te waar borgen. Nog steeds heerscht in de olieindustrie een zekere mate van overproductie. In zooverre maakt deze tak van bedrijf geen uitzondering op liet merk waardige verschijnsel, dat sedert eenige jaren voor de meeste grondstoffen en agrarische oerpro ducten een wanverhouding tusschen voortbrengging en verbruik bestaat. Daardpor is de voorraad petroleum voortdurend toegenomen, volgens de laatste raming is zij met 075 millioen vaten ge stegen, voldoende om het verbruik voor ruim achtmaanden te dekken. Maar toch is d© toestand door de uitvoering op t« dragt'ii~aan de regéermg der olieproduceerende staten, vielen ook in het water. En /oo zag het er met de fraaie voornemens niet goed uit. Het eenige lichtpunt was dat zoowel de Ameiikaansche maatschappijen, als de Konink lijke en de Anglo-Persian overtuigd waren, dat er iets gedaan moest worden om den schadelijken invloed van competitive drilling" uit te schakelen. En men heeft dan ook intusschen niet stil gezeten. Keeds wordt weer zooals dat vroeger al eenige malen is voorgekomen ??in sommige gebieden de boorwerkzaamheid geknot. En de productie is dan 'ook al weer wat teruggeloopen. Terwijl de ruwolie-prijs al een keer verhoogd is. Maar van groote beteekenis in deze is toch wel de houding van de Amerikaansche regeering. Binnenkort komen de olienijveren weer bij elkaar. Misschien dat dan de regeering met een verrassing komt. Het is toch werkelijk niet aantenemen dat Amerika, waar nven steeds een open oog heeft voor de belangen van de industrie, een van zijn voornaamste delfstoffen blijvend oneconomisch zal exploiteeren. En misschien dat de beurscrisis. die juist achter den rug is (of is zij misschien nog niet heelemaal voorbij) het pleit wel zal beslechten. Men verwacht voor de meeste basisindustrieën een niet al te florissante tijd. Zal men in zulk een tijd niet alles in het werk stellen om ounoodige ob stakels voor een zuinige exploitatie uit den weg te ruimen 'i Zouden diezelfde Amerikanen die Donderdag een dankdag organiseerden uit erken telijkheid voor do genoten voorspoed, die voor spoed verkrachten uit eerbied voor de chimère van de anti-trust-idee? Van dat waandenkbeeld zullen zij wel heel gauw''genezen, wanneer de bedrijvigheid werkelijk achteruitgaat. De tijd van ongecompliceerde economische verhoudingen waarin zonder al te groote ongelukken handel en bedryf in volkomen vrije concurrentie kon worden bedreven ligt reeds lang achter ons. Samenwerking en reguleering" zijn geworden tot een economische noodzaak. Zulke regelingen uit te krijten als restraint of trade" is zinloos; veeleer zou inen de antitrustwetgeving zelve welke dio samenwerking tegengaat als belemmering van do welvaart kunnen beschouwen. Do Amerikanen zijn werkelijk te verstandig om dat niet tijdig in te zien. Als er nog een kink in de kabel komt zal het ook veeleer zijn doordat de industrie zelve toch nog terug schrikt om zich vast te leggen tegenover de machtige buitenlandsche groepen. En wat nu de consumptie betreft. De olienijverheid heeft in dit op/.icht een groote voorsprong boven do specifieke conjunctuurindustrieën van de laatste jaren. Hier wordt niet een duurzaam artikel geproduceerd, maar een product dat on middellijk wordt verbruikt. Wanneer de afzet van automobielen sterk zou inkrimpen, dan zou de autoindustrie misschien voor een ernstige depressie staan. Maar de benzineafzet behoeft niet achter uit te gaan. Wanneer het autoverkeer niet meer vooruitgaat, gaat do automobielindustrie al hard achteruit, maar er wordt evenveel benzine ge bruikt. En ook de productiebeperking heeft veel minder nadeelige gevolgen dan elders. Wanneer er iu de kunsty.ijiivdustrie overproductie is, dan zal een deel der fabrieken moeten worden stopgezet om de productie terug te brengen tot het peil der consumptie. Maar men moet op die fabrieken blijven afschrijven, on alle andere vaste lasten blijven ook j,'«'lijk. Maar de oliemaatschappij hoeft op haar bronterrein niet af te schrijven. Productiebeperking is voor haar slechts een bewa ren, een coiiserveeren" voor de toekomst. Wan neer de kunstzijfabriek een deel der machines niet gebruikt dan bet eekent dat afstel, bij de olieniaat schappij is er slechts uitstel. Want het zijn niet de raffinaderijen enUeTfrahsport bedrij ven, die een te 'grooto capaciteit hebben, maar de bronnen die te snel wurden aangeboord. Natuurlijk blijven er ook voor de olie moeilijk heden. Rusland blijft ondanks alle agreements een ge Vaar. En al regelt men de productie, de. strijd om de afzet zal wellicht fel blijven, al is natuurlijk de aanleiding voor die strijd: een débouchéte vinden voor de te groote productie,dan verminderd. Trouwens ook daar treedt het onderling overleg, de gewapende vrede al aan den dag. In Aziëwerken Koninklijke-Shcll ett' Anglo Persian samen, en in Amerika staat de Export Associatioii op haar post (door de Webb Pomerene Act beschermd tegen het anti-trust-phantoom). N. V. Rotterd. Hypotheekbank voor Nederland Opgericht In 1864 Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.000, waarvan geplaatst f 6.000.000 Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlichtingen wende men zich tot bet kantoor der Bank, Ged. Bierhaven 25 te Rdmm of tot hare Agenten. De Directie t Vïr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C. v. Wflk, Mr. B. van Rossem. De HolK Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70, De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimam van f 1000.?op zake lijk onderpand en onder borgtocht, met In pandgeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5 % schuldbrieven in stukken van f 1000.?. 500,- en f 100.- tegen Beurskoers. Het papier ten behoeve van dit blad wordt geleverd door de firma C. G. A. CORVEY, AMSTERDAM ROTTERDAM?GRONINGEN UTRECHT ALMELO, N.V. ROTTERDAMSCHE SCHEEPSBYPOTHEEKBANK HARINGVLIET 88 UITGIFTE van 5 % PANDBRIEVEN tegen 98% 1 ' * ? l ' ' ' / ' ' ' ' De Directeur: Mr. W. C MEES aafluaiaiaiaaa^^ N.V. Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland, gevestigd te 's-Gravenhage, Nassaulaan No. 23, waarin' opgenomen de Maastrichtsche Hypotheekbank voor Nederland te Maastricht. BIJKANTOREN: Amsterdam, Westermarkt No. 2, Utrecht, Boothstraat No. 15. Verkrijgbaar: 5 % en 4£ % p a n d b r i e v e n tegen beursnoteering, aflosbaar door uitloting binnen 25 jaar. ? De Directie., JinjMiiiUiiiani^^ J :tt