DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 NOVEMBER 1929 No. 2739 Radio en Grammofoon Het voordeel door Lou No. 2759 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 NOVENBER 1929 van Pick-ups Lichtveld SOVND-box en pick-up verhou den zich tot elkander als de spreekbuis tot de telefoon; het eene apparaat werkt rechtstreekscher maai stroever en beperkter, het andere met een veel ingewikkelder mechanisme, doch niet grootere vrijheid en grootere nauwkeurigheid. In de pick-up zijn de twee hoofdhestanddeelen van de sound-box: de trillende naald die haar beweging van de plaat ontvangt en het ti-illende membraan dat door liet verlengde van de naald in bewe ging wordt gebracht, geheel van elkaar gescheiden, en tusschen deze beide mechanismen is een uiterst gevoelige en uiterst regelbare verbinding ge bracht, namelijk de electrische kracht. De twee hoofdbestanddeelen van de sound-box liggen in het nieuwe apparaat dan ook ver uiteen. De eigen lijke pick-up is niets anders dan het opname apparaat: de naald die zijn beweging niet aan het membraan. maar aan een electro-'magnetischen stroom mededeelt. En de tweede factor is de eigenlijke microfoon, die ter onderscheiding van'het z\\a'ckere apparaat loud-speaker genoemd wordt, Daarin deelen de in de pick-up te weeggebrachte schommelingen van den electroma^netischen slrjom zich ein delijk weer mede aan het geluidgevendc membraan. Maar tusschen de/e beide coinponenten^in. wordt nu een stroombron ingeschakeld, waardoor de electrische ' influenties die in de pick-up ont staan, als liet ware worden vergroot en geintensifieerd. Zoodat wij in de (oud-speaker een vergroot en ver duidelijkt resultaat krijgen van wat anders bij een directe overbrenging op het membraan te hooren zou ge weest zijn. Maar er is nog meer; er z'jn nog voordeelen die niet zoo gemakkelijk ontdekt worden, en waarop ik hier speciaal wilde wijzen. Hoe klein de Sound-box ook is, men heeft er te doen met gevaarlijke en invloedrijke weerstanden, in de eerste plaats al de weerstand van het materiaal: van het membraan dat door dikte-verschillen, door ongelijk matige samenstelling van de stof waarbij fracties van een milligram kunnen meetellen ?*? de klank-repro ductie wijzigt en benadeelt. En veel meer nog de elasticiteit van den hef boom die de verbinding vormt t s. schen de naald en het diaphragma. Steunpunt van dezen hefboom is de as van het kokertje waarin de naald bevestigd wordt; krachtpunt is het scherpe uiteinde van de naald; en hefpunt de bevestiging van den hefboom van het diaphragma. Theoretisch zullen nu alle bewegin-#en van het naalduiteinde zich ? desgewenscht vergroot.?aan het 'mem--. . braan meedeelen. In de practijk ech-ter wordt dit door velerlei oorzaken belet. Cesoronaen Handen WTnter handen Winter voeten Ruwe Huid! ^^????????H-^ /Dooi 30-60. Tut* M et. Bi» Apoth en DrogimaJ Eerstens ontbreekt de doodgewoon materieele tijd aan den hefboom, om al de gewenschte bewegingen uit te voeren. Alleen voor de laagste tonen is het nog mogelijk; voor de hoogere tonen heeft de hefboom alle weerstanden niet snel genoeg overwonnen, voordat een nieuwe be weging intreedt. Het tweede hoofdbezwaar is inge wikkelder en komt hier op neer, dat door de primaire bewegingen van de doen dan een kleine metale massa binnen een sfeer van ten hoogste n centimeter in beweging te brengen, terwijl de hefboom-lengte bij de soundbox wel vijf centimeter bedraagt. Hierdoor alleen reeds wordt de ge voeligheid van het instrument aan merkelijk vergroot* en worden de zwakste bewegingen, zelfs bij de trillingssnelheid van hooge tonen getrouw overgebracht. Een ander groot mechanisch voor deel is, dat de bewegende deelen ner gens in contact zijn met het membraan en dat dit laatste dus ook geen weer stand kan uitoefenen op de bewegin gen zelve. Dit nu is van het hoogste belang, daar eenmaal gegeven de bewegingen van de naald elke weerstand gemakkelijk kan worden overwonnen door een electrischen stroom. De zwakste trillingen worden DE PERS-PROF Er (s sprake van ten universitairen leerstoet voor de journalistiek .... Ach ... Charivariu* ... Wat moet gy nu beginnen ...? iïtraks zal men Hollands bloem de fijne knepen heren. ran 't kunsttak om met smaak een krant te redigefren, zoodat die imponeert wet kennis en gezag..,. ,ln toga en In bef betreden Hooggeleerden den akker dien te lang de leeken exploiteerden. waarlangs (Jod's water liep naar 't toeval ra n den dag. Het u'oekerend talent der scharen dilettanten verstikte al te lang den bloei van edeler planten. en wordt thans uitgewied, opdat hel zaad gedijt dat wetenschappelijk gekiceekt wordt en gewonnen in het botanisch veld. bespocld door rijke bronnen. fitn 's werelds proefstation : de Universiteit. ... Daar hert men 's werelds loop met wijsheid te beschrijven, zoogoed als politiek in breeden stijl bedrijven. en teekken.' al naar 't valt. ee.n traan of wel een htfh bij 't puren uit den stof van d'innige essentie uit 't geen de dag ons brengt, zoo in een kunstrecensic als in een ongeval of sport- of brandverslag.... Geen overtogen woord, geen taal' of sfijl-hiafen. en geen blamage meer door struikelen- in citaten. kortom: een gave krant, een litterair juweel. f en dagelijksche proef van kunde m ra n kennis rnor de professionals voor voetbal, beurs en tennis. markt, kunst, musiek, gemengd,weer,scheepva«rt en tooneel.. Mag Holland binnenkort van nieuwe roem' (letetigen. gij. Charivarius, kunt u terecht beklagen om wat -Minerva van uw strand der schande jut aan wrakhoift van -den stijl en litteraire lading. ... Maar Tnieuwe perstij brengt nog wel wat naar uw gading, omdat de Per&prof (net als Zeus)?nog icel i-nx dut. .! MEUS STOK E naald de hefboom behalve de trans missie ' van deze laatste ook nog een eigen beweging krijgt die men zoxi kunnen voorstellen door langere gol ven waardoor de klank eveneeos aanmerkelijk wordt beïnvloed en ver anderd, Zoo vormt deze hefboom net "als het membraan zelf, een der hoofdbeletselen voor een juiste en natuur getrouwe kjankweergave, daar de bewegingen van het diaphragma niet meer overeenkomen' met de eenvoudi ge zijdelingsche bewegingen van de naald, maar het gevolg zijn van bewe gingen die zich voortplanten over da geheele lengte van den hefboom. Reeds zuiver mechanisch bezien, moet nu de pick-up al betere resul taten opleveren. De geheele inrichting van den hefboom ontbreekt er, want de korte naald heeft niets anders te nog voldoende versterkt om het membraan te kunnen beïnvloeden en, als klatjkfactoi' hun 10! te spelen. En het' essentieele is, dat ,men bij de pick-up den electrischen stroom ver-, - sterkt, terwijl men bij iedere soundbox slechts een beweging tracht te versterken. In dit laatste ismenuitteraard ten zeerste 'beperkt, terwijl de electrische versterking tot in het on eindige is op te voeren. Dezelfde voordeelen die de elec trische opname boven de zui ver-rnechanische heeft geboden zoo vele en belangrijke dat er vandaag zoo goed als geen niet'-electrische opnamen meer worden gemaakt -?dezelfde voor deelen biedt ook de electrische repro ductie boven die van de sound-box. Men kan zelfs met recht .zeggen dat 'alleen een electrische weergave alles LINCOLN de meest volmaakte wagen JAN LIMBACH- Haarlem uit een eleotrisch-opgenomen plaat haalt, wat er uit te halen valt. Geen kruimeltje klank gaat verloren,en in dit opzicht draagt de pick-up haar naam met eere. Op de resultaten zelve van een electrische reproductie behoef ik niet te wijzen; een ieder is in staat, vergelij kingen te maken tusschen de ver schillende wijzen van weergave. En het voordeel schuilt heusch niet in de ver sterking alleen, maar eerst en vooral in de groote gevoeligheid en getrouw heid der reproductie. Dit is ook de reden waarom de radio-verspreiding van grammofoon-muziek zooveel suc ces heeft. Ook daar geschiedt de repro ductie door middel van de pick-up die in de studio en den loud-speaker, die in uw huiskamer staat. Alteen: de versterkende stroom die beide ap paraten verbindt, is verdeeld in de stroom der uitzending en in die van het ontvang-apparaat. Voor radio-bezitters brengt'de eigen reproductie van grammofoon-muziek geen bezwaren en bijna geen kosten mee. Op elke grammofoon is de pickup aan te brengen en door de pick-up zijn grammofoon en radio broer en zus geworden. In plaats van elkander te benadeelen zooals men in de commei'cieele practijk ook zou ver wachten bevoordeden zij elkaar. En de tijd is niet ver meer dat er geen grammofoons zullen gebouwd worden, die niet dat deel van een radio-ontvangapparaat bevatten, waar door electrische reproductie wordt mogelijk gemaakt. De mechanische reproductie zal successievelijk in on bruik geraken, juist gelijk de mechani sche opname. Er worden reeds zeer vele toesteljen in dezen geest gebouwd, en ik ken zelfs een fransche koffergrammofoon, die de pick-up, versterkingslampen en loudspeaker bij het geheele gebruike lijke grammDfoonapparaat bergt in een gewoon draagbaar volume. Ook voor de fabricage hebben deze feiten een belangrijk resultaat. Men zal er op den duur niet meer toe komen grammofoons alleen te bouwen, maar dit gaan cpmbineeren met de productie van radio-apparaten. Columbia handelde reeds in'dezen zin, toen zij onlangs haar kapitaal met een millioen pond sterling vermeer derde, teneinde over te kunnen gaan tot het fabriceeren van radio-appa raten, waarvoor naar het zeggen van haar Engelschen directeur binnenkort zelfs een tweede millioen noodig zou blijken. Met de» sound-box dachten wij een volmaakte reproductie benaderd te hebben; de pick-up heeft ons het byna onovertrefbare gebracht. Wat zal de volgende vinding zijn? AAN DE INZENDERS Alle TOor het redaetioneele gedeelte bestemde inien'dingea móeten <worden geadresseerd REDACTIE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER" KEIZERSGRACHT 333 AMSTERDAM, t onder Tcrnelding T»D persoonsnamen, Croquante Groquetjes door Alida Zevenboom XK had trotiunelkoek gebakken doet u er ook' een scheistje rum in met een schillet je? Maar u Uan de rum er ook uitlaten en 's avonds drinken, vooral als u een kou op uw maag gevat hebt, zooals ik van de week en ik ben er nog niet heelemaal lekker van. Maar ik had een stuk t rommel koek naaf- een oude kennis van nie op den Overtoom gebracht en terug wandelende door het Vondel park, ben ik toch zoo geschrokken. Daar stond achter een boschje in eens een witte meneer voor me en keek me zoo vreemd aan» dat ik eerst bijna door den grond had willen zinken en daarna een schreeuw had willen geven, maar ik ben gelukkig weer gauw bij mijn positievenden daarom keek ik nog eens-goed n moest lachen want ik zag nu dat het het beeld was van een van de drie gebroeders Fratellini die ik verleden jaar, geloof ik, in Carrégezien heb met mijn nicht uit de Commelinstraat. Och, och. wat kunnen onze tegenwoordige beeld houwers toch mooi beeldhouwen. En zoo sprekend gelijkend. Het is of ik dien clown zoo voor me zag en hij een gezicht tegen me trok, Kn' ik maakte me inwendig al kwaad. want. dacht ik bij mezelf, voor zoo'n vreemden snoeshaan maken ze een beeld en zetten dat in ons Vondelpark, maar waar blijven onze beroemde mannen in marmer en graniet? Voor het stand beeld van Louis Bouwmeester in het Kleine Gartmann-plantsoeht je hebben ze, ik geloof, vier gulden en een kwartje bij elkaar gekregen en v oor. een' grappenmaker iiit Pat-ijs.... * * Gelukkig ben ik het plantsoentje omgeloopen waar liet beeld staat, om het een beetje beter te bekijken en toen zag ik tot mijn schrik dat het meneer Herman Heyermans 'moest voorstellen, ten minste het stond er met letters onder elkaar op, wat ik ook al vreemd vind..... Jongen. jongen, dacht ik, wat jammer dat Adverteert in *?? o« DE GROENE Jan bereikt u bet beste publiek W *a *» ALLE STUKKEN voor oe aomini. .1 stratie te richten aan de N. V. De Groene Amster dammer, Keizers gracht 353 CV5 6X9 r ., je Amsterdammer cckblad voor Nederland KEIZERSGRACHT JJ3 AMSTERDAM C. TEL. $m« GEEFT: de eenige werkelijk critische beschouwingen over Politiek en Economie Opvoedkunde, Psychoanalyse Nieuwe Wegen in de Geneeskunst Moderne Kunst vooral: FILM TOONEEL GRAMMOFOON EN RADIO Zij t Gij NOG NIET GEABONNEERD? Toont dan uw ONAFHANKELIJK OORDEEL en abonneert U voor het bescheiden bedrag van Tien Gulden Vul nevenstc ande coupon in of stuur ons een briefkaart met uw adres. De Decembernum mers en het Kerstnummer sturen wij U gratis. Of nog eenvoudiger: Bel ons even op! 3-7-9-6-4 VERSTUREN IN BRIEFOMSLAG MET ll/2 CT. Aan de Administratie van de Groene Amsterdammer Keizersgracht 333 Amsteraam C. Ondergeteekende wenscht zich te abonneeren op ,,De Groene Amsterdammer" Naam: duidelijk schrijven/ Adres: T meneer Heyermans dood is, wat /.mi. die een aardig stukje geschreven heb ben ovev de gelijkenis van dien clown niet zijn eigen kop en wat zou hij dien beeldhouwer voor den mal hebben gehouden. Het is toch eigenlijk maar goed ook. dat wij voor de levenden geen standbeelden oprichten, want wat zouden zij zich ergeren. Stel je eens voor dat ze den beeldhouwer, die die monsters op de Lefdschebruii- ge: maakt heeft, opdroegen een, stand beeld te maken van meneer Mengelberg'of ? van'meneer'Queridu, voor wie, naar ik hoor, ze aan den anderen kant van het Vondelpark een plantsn-ntje vrij gemaakt hebben tot tijd en wijle, wat'zouclen diéongelukkigen dan wel zeggen en zouden de vrienden niet 's nachts komen en de neuzen van de beelden slaan? Misschien dat /ij dan wat meer zouden lijken. Ik had het er met meneer Stnnislafski «veïmaar die zei dat .het erg achterlijk en ouderwetsch is als een portret of een beeld lijkt. Zelfs als u naar een goed fotograaf gaat. /ei hij, maakt die van u een portret dat even goed op uw hond kan lijken bij wijze van spreken, zei hij, want hij is altijd even beleefd als op n. Neen,: de groote kunst is jjiist dat het lieelemaal niet lijkt, en hoe minder, het lijkt, hoe mooier, want dan wordt het symbolisch, begrijpt ui"" Ik begreep er niets van. want'waarv<»or laat je je portret maken:' Ik heb er eens twee dozijn laten maken,toen ik zoo goed als op trouwen stond niet dien jnwendigen zendeling en ze leken zoo goed dat toen ik mijn verloofde er een vergroot ing van gaf, hij de tranen er van in zijn oogen kreeg en direct tegen rno zei: Lieveling, die hang ik.'boven mijn bed. ?Zoo'n huichelaar, want hij had niets dan plaatjes van danseressen en dat soort volk boven zijn bed hangen. Niet dat ik dat zelf gezien Zou hebben, want dat zou geen pas gegeven hebben maar dat, hebben xe me later'verteld. En dat beeld van Heyer mans, zet meneer Stanislafski, moet u ook niet gaan zien als u net trommel-. koek gebakken hebt, maar dat moet u aanschouwen met symbolische oogen, dan ziet u een voor een al zijn stukken er in uitgedrukt en al zijn boeken. U moét zoo'n beeld bekijken met de oogen de* liefde.... en toen keek hij. me zoo vreemd aan dat ik dacht dat hij me ook voor een symbool ging houden en toen ben ik maar gauw du kamer uitgegaan. Met mannen kun je nooit -voorzichtig genoeg zijn, , vooral, als ze gaan kijken met het oog der liefde. Pas dan op ze ! INHOUD: l. A. F. W. Idenburg, Opgang van d . koloniale politiek. 2. Dr. Jan Romein, Een grootsch plan. 3. Joh. Braakensiek, Sinterklaas in den Amsterdamschen Gemeenteraad. Barborassa, Bij den tijger". 4. Prol. Dr. D. Cohen. Jsralfs wezen en willen.?H. Middendorp, Boekbespreking. 5. Dr. Joh. G. Salomonson, Medische ver antwoordelijkheid. L. J. Jordaan, Het Kinder Jeest. 6. Mr. H. Scholte, Jean de la Lune. 7. Dr. P. van Olst, Uitersten op dichtheldsgebied.?Mr. Frans Coerien, Kroniek. 9. Voor Vrouwen. 10?H. Theo van Doesburg, Fransche Schil derkunst. 12. A.' Plasschaert en Mr. M. F. Hennus Schilderkunstkrontek. 13. Prof. Dr. J. Prinsen J.Lin., Cyriel Buysse. C. van Wesscm, Muziek. 14. C. K. Beursspiegel. 15. C. A. Klaasse, Publieke werken en de malaise. 17. Allda's Croquante croquetjes. 18. Lou Lichtveld, Plck-ups. Melis Stoke, De pers'prof. 19. Melis Stoke; Revolutie. Jantje's Kladschrift. 20. Cel 2, Telefoon. Charivaria. .Bijvoegsel: Joh. Braakensiek, De geweigerde nationale begrafenis van Clemenceau.