4 K. 16 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 DECEMBER 1929 No. 2740 Persoonlijke muziekbeoefening door J. A. van der Veen De piano 1« niet overleef»! ! NEEN, de piano is niet overleefd ! Wij, dat wil zeggen de minnaars van huismuziek, bevinden ons alleen maar op een dwaalspoor. Het is de hoogste tijd, dat men er ons eens opmerkzaam op maakt! , ' De moderne techniek heeft ons overrompeld. Wie zal ontkennen, dat wij veel aan haar te danken hebben? Wij zouden telefoon, telegraaf, grammofoon en radio niet meer willen en kunnen missen. Niet iedereen heeft lust en talent om zelf muziek instrumenten te bespelen, niet iedereen kan zich die uitgave van zelfs maar de eenvoudigste piano getroosten om, als hy zelf niet speelt, ten minste aan huisgenooten en muzikale vrienden de gelegen heid te geven» in de huiskamer te musiceeren. (irammofoon en radio hebben in millioenen gezinnen in binnen- en buitenland muziek gebracht, ook veel goede muziek, zelfs concerten van den aller eersten rang, die men onder normale omstandig» heden niet had kunnen hooren, omdat men ze niet betalen kan of te ver af woont. Niemand minder dan Willem Men,gelberg heeft ons onlangs verklaard, dat wij de radio volstrekt niet als eóii concurrentie voor het concertleven beschouwen, omdat hij overtuigd is, dat dit tech nische hulpmiddel ten slotte op de massa's op-r voedend moet werken en tot concertbezoek aan sporen. Maai-, en dat is de hoofdzaak ook deze dirigent noemde ten slotte mechanische over brenging van muziek een technisch hulpmiddel. Waarmede nog eens gezegd is, wat wij allen uit ondervinding weten, dat de beste radiozender, de duurste ontvangtoestellen, de meest volmaakte luidsprekers, de kostbaarste grammofoons nog niet de atmosfeer en de absolute volmaaktheid bereiken' waarvan de toehoorder in de concertzaal en in het intieme huiselijk muziekleven genieten kan. En zoo zal het tot nader order wel bUjven. * * Intusschetx: er dreigt toch gevaar door deze techniek, gevaar voor de kunstbeoefening en voor PIANO of Radio? Piano en Radio staan niet tegenover elkaar; zij vullen elkaar aan en al geelt de radio de muziek ook nog zoo goed weef. op gezellige avondjes heeft de piano toch nog altijd de voorkeur. Een piano Is niet alleen een middel om muziek ten gehoore te brengen, maar, bovenal een middel om persoonlijk muzikaal gevoel te uiten. Wie muzikaal , 15, zal altijd het verlarigen bijblijven om zelf te speten. Ook zal luisteren naar goede muziek, alleen, het gehoor niet ontwikkelen. Kin deren, die piano teeren spelen, zullen later veel beter goede muziek kunnen waardeeren, dan zij die geen muzlekkennls hebben. ? . Een goede pla.no Is de sleutel tot de gezelligheid in nuis en een goed piano- ' speler is' overal'welkom. Geeft daarom Uw kinderen de gelegenheid, die U misschien vroeger gemist hebt. Wij kun nen U een goede piano leveren vanaf 1630. BEN DE R Beurspassage 1?5 Amsterdam Rotterdam - Arnhem het werkelijke, het hoogste genot. Sinds jaren kan men in binnen- en buitenlandsehe bladen lezen, dat de verkoop van vleugels niet zoo zeer, maai- die van piano's iu het algemeen geweldig, zelfs tot op 1/3 van vroeger afgenomen is. Een dreigende catastrofe voor groot c en kleine piano fabrikanten en handelaars, die veelal reeds tot den verkoop van grammofoons en radio-ontvang toestellen als bijverdienste zijn overgegaan. Ik Dit zou ons, daar wij op deze plaats niet de belangen van een bepaalde groep van industrieelen te behartigen hebben, koud laten, indien het niet om veel ernstiger dingen ging. Het orkest is het meest volmaakte muzikale middel van uitdrukking, de piano het eenige instrument dat in de-binnen kamer orchestrale effecten bereiken kan, nog 1 afgezien van haar bet eekenis voor solospel en bege leiding van zang en andere instrumenten. De piano heeft by talloos velen onder ons reeds in de eerste kinderjaren de eerste belangstelling voor muziek gewekt. Niet het luisteren naar een straatorgel, naar straatcoucerten van hoempa's" naar zang koren en hcusche concerten in deftige zalen trok ons naar de wereld der muziek: neen, de goede trouwe piano leidde ons in. Onze kinderhandjes wisten er maai- al te snel den weg op. Hoe innig was onze vreugde als na eenige lessen de eerste twee en drieklanken, die we zclj uit het donkere monster getooverd hadden, ons verrasten ! En een gebeurtenis van wereldschokkende werking was het, als de linkerhand eigen wegen begon te gaan en we het wonder van een eigen begeleiding be leefden. ^ Goede, belangwekkende leermeesters wisten ons over het droge van den toonladdertijd al heel gauw heen te helpen. Het moderne onderwijs heeft betere vhiggere methoden. De piano werd ons onmisbaar. i !' En ziedaar nu een vreemd gebeuren ! We koopen haast geen piano meer. We wenden ons af van de trouwe, altijd tot het weergeven onzer intiemste stemmingen gereedstaande vriendin. We luisteren naar radio en grammofoon. Naar een mechanisch surrogaat. Dat is trouweloos. Maar het is ook dom. Want we dreigen in ons zelf en in onze kinderen het ware kunstgenot daardoor te verdringen. We schakelen de eenige mogelijkheid uit, om onze muzikale ontwikkeling werkelijk in goede banen te leiden. ' Slechts wie zelf speelt, en liefst piano speelt, omdat hij dan ie allen tijde melodie en bege leiding tot zijne beschikking heeft en het orches trale geleidsvolume, kan muziek werkelijk leeren liefhebben, ook al brengt hij het technisch niet zoo heel Ver.De geweldige literatuur die voor dit instru ment geschreven is, geeft ook den primitieven speler de sensatie, dat hij goede componisten onberispelijk vertolkt. Men begeleidt zangers en instrumentalisten en smaakt de voldoening zich tnet anderen tot gezamenlijk-eigren (en daar gaat het om: eigen!) kunstprestaties te vereenigen. En juist omdat men zelf in de voor'. portalen tot den tempel toegelaten is, volgt men met zoo intens genot de grooten der kunstvaardigheid, die men zelf beoefent, tot in het allerheiligste l . *.'* Dat we dit nu langzamerhand schijnen te vergeten daarin schuilt het gevaar voor de artistieke ontwikkeling van den hedendaagschen mensch. Och wat, ik heb geen piano mér noodig: ik heb thuis grammofoon en radio en kon alles hooren, wat ik will" Dit is de groote, groote vergissing van het heden. Men loopt tienmaal om den tempel heen en meent, dat het resultaat hetzelfde is, als wanneer men eenmaal binnengegaan is. Men maakt het zich gemakkelijk met een surrogaat en gaat langzaam aan vergeten dat vorige generaties iets heel anders genoten hebben. , , . ? ' En de goede trouwe piano, die niet gekocht is en niet bespeeld wordt, blijft stom en geduldig. Ze kan niet klagen. Maar wij roepen voor haar» wy' protesteeren voor haar. Wij, die haar dankbaar gebleven zijn. SCHAKEL 1 HtlUGEWGG 11-1? «AMSTERDAM 'Overhemden naar maat Bi) ons verkrijgbaar N. R. V. MONTA SCHOENEN Tentoonstellingen Amsterdamsche Ateliers voor Binnenhuiskunst Westeinde 25, Tentoonstelling van werken door J. Bilbine. Tot O December. ,,Militiezaal", Singel 423. Amsterdam. Najaarstentoonstelliug van De Ouafhankelijken". Tot 11 December. Huize van Hasselt, Rotterdam. Werken door H.- Voskuil. Schilderijen en grafiek van Gezina Hoeve. Tot 11 December. De Bron, Zoutmanstraat 63&, den Haag, Ten toonstelling Lebeau-glas. Tot 14 December. D. G. Santee Landweer, Heerengracht 300, Amsterdam. Tentoonstelling van een uitgebreide verzameling lithografieën door Odillon Bedón. Tot 14 December. N.V. ,,De Kunsthandel," Keizersgracht 510, Amsterdam. Schilderijen en grafisch werk van Louis Schrikkel. Tot 15 December. Kunstzalen d'Audretsch, Den Haag. Tentoon stelling bloemstukken van moderne schilders.' Tot 15 December. Vereeniging ,,Voor de Kunst," Nobelstraat 2, Utrecht. Schilderijen van Radda en B. Martinez. Tut 15 December. Kunstzaal ,,De Bron" den Haag. Poppen, Marionetten en Maskers van Harry van Tussen broek. Tot 18 December. Kunstzaal Pictura, Bezarstraat 20, Den Haag Tentoonstelling M. Adamse. Tot 18 December. J. H. de Bois, Kruisweg 08, Haarlem. Tentoon stelling van schilderijen door L. Gorjot. Tot 18 December. Kunstzaal van Lier, Amsterdam. Schilderyen van Epi v. d. Velde?van Brussel. Tot 21 December. Frans Buffa en Zonen, Kalverstraat, Amster dam. Expositie S. Garf. Tot 21 December. Artibus Sacrum, Arnhem. Schilderyen en gra fieken van J. M. Graadt van Roggen. Tot 23 December.1 Kunsthandel Kleykamp, Den Haag. Laatste werk der kunstenaars leden van De Brug." Tot 23 December. Toonkamers Bij den Dom," Utrecht, Korte Nieuwstraat 8. Schilderijen en Teekeningen van Joh. D. Hendriks. Tot 25 December. Van Gorkum & Co, Assen. Schilderwerk en hotitsneden van Ij, A. Körtenhorst. Tot l Januari. Vereenigingsgebouw ss Hertogenbosch. Schilderijen -van. Frans Slager. Tot l Januari. P.W.. Goupil & Co., Heerengracht 437. Schilderijen en beeldhouwwerk van de Florehtijnen, Professor Ciprianno Mannucci en Valmore.Gemignani. Tot tl Januari. , Kunstzaal Willem Brok, Hilversum. Werken van Marie Kelting. Beeldhouwwerk van P.Böhncke. Tot l Januari. Kunstzalën E. J. van Wisselingh & Co., Rokin 73 Schilderijen en Aquarellen van G. W. Dijsselhof. Tot l Januari. ' , Nieuwe Uitgaven Bij déN.V. Leopold's U. M. te den Haag zijn vier boekjes verschenen van verschillende schrijvers. alle met den gemeenschappelijkenti tel: Geniet het leven, kleine wenken om gelukkig te zijn. De afzonderlijke titels en schrijvers luiden als volgt: Van de vele mogelijkheden om gelukkig te zijnt door Maurice Roelauts. *4 Het Boekje van de Tabak door Mr. W. J. van Balen. De Genoegens van Tafel en Glas, door Jhr. E, van Lidth de Jeude. Over den Omgang met Boeken, door J. Greéhoff. MEUBELEN V^ II lOpEN HAA i No. 2740 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 Zij die van zich doen spreken door Melis Stoke Een praatje met den II l K AC h<» p van M.VPH. EEN roezemoezig hotel in het hartje van de stad. Buiten druilt een motregentje, maar de hall is goed verwarmd. Wij hebben ons kaartje laten brengen aan den Bisschop van Myra en wachten vol spanning. Maar daar is reeds de piccolo. Of u maar boven wilt komen....!" Dan, voor wij het goed weten, staan wij tegenover den Heilige, of liever, wij ontwaren hem over een hoogen stapel pakjes heen. Heldere verstandige oogen onder het welige gryze haar. De lippen plooi en zich tusschen de omlijsting van sneeuwwitte baard (aha, hij rookt dus niet) tot een innemenden glim lach. Het is vriendelijk dat u mij, ouden man bezoeken komt.... Do meeste menscheu dei-angeereu zich niet. Ontbieden mij alsof ik nog twintig jaar oud was en «een agentuur in stofzuigers voerde haha...." Het gebaar dat tot zitten noodt is van eene uitgezochte noblesse. U zult wel vermoeid zijn van de laatste dagen ?" De goede oogen versmallen even tot lachende spleetjes. De fijn-dooraderde hand duidt op een schaal letterbanket. Dan op de stapel pakjes. Heel even treft ons weer het heel bijzondere van dit bezoek. Het tesamen zijn met den bisschop. Het is uw vijftienhonderdste be zoek aan Nederland. Dat is een ge beurtenis .... Uw bewonderenswaar dige kracht....." De smalle hand wuift bescheiden af. Weer het gebaar naar het letterbanket, en, hartelijk: Maar bedien u dan toch.... Er is zooveel over gebleven. ..." U bent geboren te Patera, ruim zestienhonderd jaar geleden. De be handeling die u ondergaan hebt van Keizer Diocletianus...." Onverwacht van kracht klinkt het: Laten we er niet meer over spreken.." Maar u bent toch opgesloten.... Jarenlang ; , Eerst onder Keizer Constantiniis heeft men u bevrijd...." De Bisschop knikt, zich herinne rend: charmante vorst.... Constantinus, op en top gentleman1.-..-. Ze maakten me Bisschop van Myra...." U hebt een r,ol van belang gespeeld op het' concilie van Nicea.... in drie-vijf'en-twintig.... Een felle strijd...'." De hand ging bezwerend omhoog: Maar een nobele strijd.... Hoeren onder elkaar. Alles in grooten stijl.' (ieen reclame-speeches..... Geen flau we interrupties.'..." Udenktaande Tweede Kamer.. ?" Van voleindigende hoffelijkheid is het gebaar: misschien.... En in 1080 hebben ze uw stoffelijk -overschot naar Bari gebracht, in Italië..../' V Een bescheiden wuiven van de hand legt den bezoeker het zwijgen op: Eenige kooplieden waren er op gesteld. Ik meende geen bezwaar te mógen maken.... de stad mijner vaderen...', ach...." De herinnering van een lang, weibesteed leven trilt na in dat ach, en de bezoeker brengt dat onder woorden: Ruim zestienhonderd jaren bent ? u actief, wars van elke ónderscheiding. Men heeft hier nog plannen gehad voor een eerecomité.... Terpstra had zich beschikbaar gesteld.... Waszink.... Noh-ns.... allo fractieleiders.... Denk eens aan.... vijftienhonderd maal in Nederland. En het volgend jaar wilt u al weer terugkomen.... !" Dat pakt. De oogen floukeren nu en de hand veegt snel eenige kruimels speculaas uit de weelderige baard vegetatie. Ik heb niet te klagen.... Ieder jaar weer al dat eerbetoon.... En dan.... de gemakkelijke verbin dingen tegenwoordig. . .. Het is niets bij vroeger vergeleken. ..." mlnnig-aristocratisch is het met-verder gaan. .. . Maar de bezoeker vult aan: .... die nog aan u gelooven.... Maar dat zijn er duizenden.... tien duizenden... . ." Fel is de reactie, fel als toen, in Nicea: ... .hier... . uw blad.... van verleden week... . Neen.... ik neem liet u niet kwalijk. Het was Jordaan. Hij had het niet moeten doun. Het is nu eenmaal zoo dat ik soms word teleurgesteld. Dat de kinderen uit roepen: 't is lekker Pa1 maar.... of oom Kees.... Maar dat is .niet belangrijk, hoewel het soms pijnlijk is dat men alle moeite voor niets heeft gedaan Ik kom zoo gaarne.... talloozen hebben mij noodig.... !" De middenstand.... de ruggegraat van ons handelsleven...." Een knikje van verstandhouding. De stemming i's er nu. Ze hebben me eerevoorzitter willen maken.... Ik zei neem Treub, aan hem hebben jullie meer te danken. Kranige vent, maar ook een hoop jonger dan ik !" En Nederlandsch Fabrikaat.... de gouden medaille.... Die hebt u afgewezen.... waarom was dat....?" Nu zeggen het weer de oogen, altijd die milde alles-begrijpende oogen. Men moet geheel vry blijven. Ik voor mij heb een heilige angst voor relaties met welke groep ook. Sinds die gasdirecteuren-geschiedenis." Voor je het weet verwijten ze je retourcommissies. ... Neen.... heen. ik meen het...." U staat toch boven elke verden king !" Het oolijke knipoogje: Ik heb anders ook gezeten.... onder Dioletianus.... Negen jaar. en vijf maanden.... Jawel.... ja wel. ... gerehabiliteerd.... Maar als ze willen gaan zoeken, 't Staat in iedere Lexicon...." Maar dat was wegens Christen vervolging. ... Dat was een r.... !" Dat zei en Posthuma en Henri Polak ook.... Maar ik dank u.... Trotzki hebben ze z'n visum ook al geweigerd, 't Zou de heele affaire kunnen bederven. Neemt u nog een stukje.,.." We knabbelen spèculaas en voor wij het weten is het zeven uur.... Zwarte Piet, jong, vol ijver, komt zeggen dat ze er zijn van Van G end en Loos voor de ledige kisten. Heb ik u nu heusch niet verveeld ?'' .... weifelt de bezoeker. De Bisschop is opgestaan, en plaatst zich de Mijter op het hoofd. Ik breng .u tot de lift...." Weineen.....,' blijft u nu lekker hier zitten...." Als de geruischlooze kooi wegzakt wuift daarboven nog de rose-doóraderde hand. In mijn zak vind ik een. boterletter. Vet vlekken.... Wat nood.... De herinnering is immers ook on-uitwischbaar.... F Het volgend nummer zal bevatten: De terreur der bioscoop directies In Nederland door L J. Jordaan Het gevaar van de Censuur der Overheid door J. C. Schrpder Zijt Gij nog niet geabonneerd? Doe hef dan heden, opdat Gjj verzekerd zijl de Groene' des Zaterdags geregeld te ontvangen. De abonnementsprijs bedraagt TIEN GULDEN per jaar. Zij, die zich thans voor het volgende jaar abonneeren, ontvangen het KERSTNUMMER 1929 en de in deze maan d verschijnende nummers GRATIS! .-???.. ? . i Een briefkaart aan de administratie Kei zersgracht 333 Amsterdam- Centrum is voldoende of: BEL ONS EVEN OP 37964