DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 DECEMBER 1929 No. 2740 No. 2740 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 DECEMBER 1929 Medische verantwoordelijkheid door Dr. Joh. G. Salomonson Oitvruclitbaarniuklnff T\E vorige maal, schrijvende c «W oven vrouw II. 1 moeilijke be' slissingen uit een oogpunt van medische verant woordelijkheid, gaven wij te kennen, het als onze plicht te beschouwen, ook wanneer onze medi sche overtuiging hiermede in strijd komt de weigering der vrouw om onvruchtbaar geuiaakt te worden, onder alle omstandigheden te ivspecteeren. Voor het omgekeerde geval, waai' de weiisch der vrouw om ster-iel te worden niet steunt op een door ons gestelde medische aanwijzing, behielden wij ons alle rechten en plichten voor, die ons medisch geweten ons opleggen. Immers, de vrouw die van ons eischt; zonder dat wij hier dadelijk de noodzaak van-inzien, dat wij haar tijdelijk of blijvend zullen storiliseeren, beseft wel bijna nooit ten volle wat zij van ons verlangt. Wat^óp dit oogenblik haar hartgrondige wensch is, berouwt zij misschien straks te meer. En liet niet steeds herstelbare is dan geschied. Want de technische zijde, voornamelijk van de tijdelijke o'nvruchtbaarmaking der "wauw wij laten de eenvoudige, prae vent ie ve middelen "buiten bespreking?is niet zoo heel simpel. Ongetwijfeld is de techniek van den modernen operateur en radioloog in die mate vooruit gegaan in de laatste vijf en twintig jaren, dat, ook voor de tijdelijke steriliseering. wel zekere waarborgen van betroxiwbaarheid zijn te geven. Mits men zich. tot het bereiken van dat doel onderwerpe aan operatie of stralenbehandeling. dfe. op zich zelf beschouwd, ingrepen van beteekenis. moeten, geaclït worden. Dit geldt vooral voor de operatie, die. wil men de periode van onvruchtbaarheid weer doen beëindigen, herhaald moet worden en terr volle alle onaangenaamheden eri gevaren medebrengt van iederen anderen belangrijken chirurgischen ingreep, terwijl de Röntgenolosrische temporaire onvruchtbaarmaking door een -bedenkelijk groot aantal onberekenbare factoren beheerscht wordt. Zoo is de gevoeligheid voor Röntgenstralen bij de verschillende vrouwen niet steeds dezelfde. De mogelijkheid bestaat dus, dat. wat als tijdelijke onvruchtbaarmaking bedoeld was. een blijvende zal blijken te.zijn.Bovendien is slechts met benade ring het tijdstip_tc: bepalen, waarop de periode van onvruchtbaarheid ophoudt, om plaats te maken voor een schijnbaar weer normale geschiktheid tot voortbrenging van nakomelingschap. .Schijnbaar, omdat juist in dezen tijd en misschien zelfs nog "lang daarna, individuen tot ontwikkeling kunnen komen, die door'de Röntgenstralen in de kiem beschadigd \vcrden en zullen opgroeien tot .onge lukkige, minderwaardige wezens. Het is niet onmogelijk, dat in de toekomst een derde wijze van tijdelijke onvruchtbaarmaking veel van de bovengenoemde bezwaren zal on dervangen. De biologische steriliseering, die met behulp van injecties, voor n beperkt tijdsbestek, een soort imniumsèering_van de vrouw voor de bevruchtende elementen bewerkstelligt, is onge-_ twijfeld, in theorie, de ideale methode. In de andere- takken der medische wetenschap zijn~\vij met soortgelijke immuniseeringeh, of ongevoeligmakingen reeds lang vertrouwd geraakt. Met het inspuiten var doode of in ieder geval sterk verzwakte, ziekteverwekkende organismen be reikt men ongevoeligheid voor deze ziekte, d. w z. voor-deze zelfde organismen in hun onverzwakten, virulenten vorm. Zonder hu de bevruchtende .elementen, de spërmatozöh dus, geUjk te willen stellen met ziekte verwekkende organismen, kan VAM flELLElS TABAK IS het. ook voor leeken, toch wel begrijpelijk zijn. dat een soortgelijke ongevoeligheid voor hun specifieke eigenschappen kan verkregen worden, door her haalde injecties, onder de huid of in de spieren, van deze cellen of van. hun producten. Bij muizen en grootere proefdieren zijn in deze. richting, o. a. door Dit tier, verrassende resultaten verkregen. Maar hot is nog niet zoo ver, dat op betrekkelijk zóó eenvoudige wij/e, ook bij menschen betrouw bare resultaten kunnen verkregen worden. Hot is onder deze omstandigheden begrijpelijk, dat de beoordeeling der draagwijdte van de tijde lijke steiiliseerinc:, door de onberekenbare ontoe reikendheid der technische mogelijkheden, niet onder do competentie der meeste vrouwen zal vallen. En eerst reeht geldt dit voor de blijvende steriliseering, waartoe de .wensen immers veelal tot uiting komt in een verre van rustige gemoeds gesteldheid, onder den invloed van gebeurtenissen en gedachten, die later tot hun normale_afmetingen teruggebracht, door verloop van tijd of verheldeving A'an inzicht in geen enkel opzicht een zoo ingrijpende beslissing zouden rechtvaardigen. Toch zijn er omstandigheden denkbaar, waaron der de onafwijsbaarheid van zulk een verlangen door ons nuchtere medische denken vermag heen tédringen, om ons plichten op te leggen, die men met den besten wil niet meer medisch geboden kan noemen. Wanneer waarlijk het geluk van een gezin, vari een_echtpaar en een misschien reeds "talrijk nakomelingschap, met vernietiging be dreigd wordt bij bestendiging van wat thans reeds tot verwijdering en conflicten heeft gevoerd, dan is het wel hard en onbillijk te blijven spreken van een ingreep par eoniplaisanee", a,l is het medi sche accent niet meer waarneembaar. In het voorafgaande zagen wij hoe de vrouw, 'die haar wenschen kenbaar gemaakt en ter over weging gegeven heeft, den medicus in een uiterst moeilijke tactische positie gebracht heeft, waaruit hij slechts met veel beleid zijn medisch geweten^ zal kunnen redden. Nog zwaarder zal het hem echter vallen, spontaan, op eenbepaald tijdstip, in verband met een geconstateerde aandoening, b.v. een ernstig nierlijden, de onvruchtbaarmaking als een medische noodzakelijkheid voor te stellen. Hiermede toch laadt hij de volle verantwoordelijk heid op zijn schouders voor een, zoowel lichame lijk als geestelijk ingrijpende en niet ongevaarlijke ~ verrichting, die, ten aanzien van ziekte of inva-liditeit niet een genezende strekking heeft, doch slechts een Verergering van den ziekelijken toe stand zou moeten voorkomen. Deze verantwoor delijkheid zal hij, zoowel bij het stellen van de indicatie tot tijdelijke als by~ die tot definitieve steriliseering zwaar voelen wegen. In het -eerste geval Wel in hoofdzaak, doordat de ingreep geen lichte en, wat de "Rüntgenbehandeling -betreft, een grillige is. In het laatste geval omdat de be slissing inhoudt het feilloos stellen van de prognose van een ziekelijke aandoening voor een geheel verder leven. Er is bij den huidigen stand der medische ?wetenschap zoo heel weinig overgebleven van de lange en dreigende lijst, die men, voor een kwart eeuw nog, van zulke aandoeningen zou kun nen opstellen. Hoeveel zal daarvan over zyn, wanneer wér 25 jaren zullen zijn voorbijgegaan? En hoevele vrouwen zullen een twijfelachtig welzijn wenschèn te koopen met het prijsgeven van dat* gene, dat zij, ondanks veranderde tijden en gewoon ten, te bestemder ure, steeds weer hartstochtelijk blijven erkennezv als haar waarhjke en hoogste bestemming? , _ Tenslotte mag men zich afvragen, of de oog merken der Neo-Malthusianistische vereeniging, die, byv. bij ons te lande, onder beschuldiging van een onzedelijk doel na te streven, geen vernieuwing van koninklijke goedkeuring heeft kunnen ver krijgen, niet in den grond minder onzedelijk en vooral ook minder gericht zijn, op het aanrichten van. onherstelbare schade, dan die, van, he.t waarlijk niet geringe aantal ambtsbroeders, dat, in zy"n statistieken, blijk geeft van een gemakkelijke hand te hebben in deze precaire zaken.. MUZIEK D STRIJKINSTRUMENTEN D SNAREN O W D A T-TD Acht«r St- pieter * O p n. l\-r\niX utrecht D Tel. -H3 Q PIANO'S D D VERHUREN Q D VLEUGELS Nieuwe Uitgaven C n' Oltindu f ra fine oruri e ritorno vut rwjcs." Holland ijezieii tuttm-hcn tiree treinen en een tentyrei» over Brwjtjt." ItaMuanache tekut door Lionello /'//</></. flollandsche vertulintj van^Carla Siinonn. Bttek- en Kunsthandel ., Da n te Al iyh ie r i," A ui «t er da »i. Liouello Fiumi, de vooraanstaande Italiaansch^ dichter, heeft in. het voorjaar van 192S een kort bezoek gebracht aan oii's land en aan Belgiëen dadelijk daarna m?verschillende artikelen in Italiaansche couranten ervan verteld, o.a. hoe aangenaam hij verrast werd door de groote be langstelling in Nederland voor de Italiaansche taal en cultuur. In bovenvermeld, in twee talen verschenen boek geeft hij ons nu zijn vluchtige indrukken van Holland ..Ik zal jullie een Holland brengen op mijn manier gezien, vluchtig weg. zoo tusschen twee treinen door. Ik waarschuw dus vooruit, dat het geen Holland wordt peuterigprecies door de microscoop bekeken," begint hij te, zeggen. Geen getrouw beeld dus, resultaat van studie en overpeinzing, maar in luchtigen trant neergeschreven impressies -?een greep hier en daar - van .Amsterdam. Rotterdam, Uen Haag, Voleridam. biedt.ons Fiumi. Zijn dartele, spranke lende geest en speelsche fantasie toovert ons de schets van het geziene, voordat het tot clich geworden is" voor oogen en hoewel hier en daar iets voorkomt dat als gewild treft?-er gaat van zijn levendige, oorspronkelijke wijze van aantippen. zijn vaak rake opmerkingen, bekoring xiit. Zooals op de meeste buitenlanders heeft o_ok-ep-Fiume de bijna maniakale helderheid" der Hollanders. hebben de klompen, de wijde rokken en wijde broekspijpen, de ,,speelgoed-huisjes"vanVolendam indruk gemaakt. Maar gelukkig- geeft hij niet. gelijk andere buitenlanders, uitsluitend een Holland op klompen te zien, heeft hij ook een open oog gehad voor ons stedenschoon, den harteklop ge voeld van Amsterdam en Itotterdam, zooals men.. de bladzijden ..Wandeling langs de Amstel" en Haven van Itotterdam" lezend, kan bemerken. In zijn typeering van Brugge, van het stille.. verlaten Brugge. Bruges la morte," lijkt Fiumi mij echter het best geslaagd. In deze bladzijden openbaart zich het meest de dichter. De Nederlandsche vertaling, naast den Italiaanschen tekst Afgedrukt en daardoor gemakkelijk te vergelijken, valt te roemen. Carla Simons heeft hiermede mijns inziens zér verdienstelijk, knap werk geleverd, den geest en den eigenaardigen stijl van den Italiaan uitstekend weergegeven, wat zeker niet gemakkelijk was. Een enkele uitdruk king trof mij als minder gelukkig; om een voorbeeld te noemen: het zeulen" van de trams (pag. 23), waar in het Italiaansch .?filare" gebruikt is, ^en werkwoord dat veeleer dan langzaam en moei zaam, snel rijden te kennen geeft. Maar zoo'n kleinigheid doet niets af aan de waarde van het geheel. Hinderlijk alleen is, dat de vertaalster, wat het geslacht betreft, al heel vrij met de Nederlandsche taal omspringt. Meestal is in den vierden naamval mannelijk enkelvoud de n weggelatelv maar met opzet is dit blijkbaar niet geschied, want op dezelfde fcladzij.de (13) lezerT wij": tegen de muur", van de grappenmaker" en onder den onwillig-gryzen hemel. "-Slordigheid dus? Jammert Wie zich eens aangenaam wil verpoozen met frissche, lichte lectuur, neme dit boek ter hand; hij zal er-met genoegen een paar uurtjes in lezen MARY BOBBERS. BERGT UWEN INBOEDEL BU VOORGENOMEN VESTIOING_IN DEN HAAG OF IN HET BUITENLAND BIJ DB VIBHA BATENBURG & FOLMER TB 1S-GRAVENHAGE,HmJaEN8PAKB:22 TELEFOON 11030 BIGBN OBBOOWBN. Bespreking kosteloot BPBO. BnnraNi* BH INVBBN. TBAKBJPOMBW VLAAMSCHE RECHTEN door Dr. E. van Raalte AT uien al geruimen tijd zag aankomen, is dan nu gebeurd. Een politieke crisis, een Kabinetscrisis was er noodig, eer men in Belgiëhet pad vry vond om het Vlaamsche volkejleel de rechten te gaan verschaffen, waarop het ongetwijfeld aanspraak kan maken. Symbool van den strijd, die cr~zich tusschen de Vlaamschgezinden en hun tegenstanders afspeelt, is wel bovenal geworden het stieven om te komen tot een volledige vervlaamsching van de Gentsche Universiteit.gesticht door Koning Willem I. Toen enkele jaren na den Belgischen opstand het Latijn als voertaal werd_afgeschaft, trad daarvoor het Fransch in de plaats. Van Nederlandsen was geen sprake, gelijk trouwens over de geheele linie gedu rende de eerste halve eeuw van België's zelfstan dig" staatkudig bestaan het al Fjansch, of.... Beulemansch was, wat, de klok sloeg. Enkele doortastende intellectueelen van Vlaamschen huize lieten echter niet na tegen een dergelijken wantoe stand in het_geweer te komen. Het is vooral op dit oogenblik wel merkwaardig erop te kunnen wijzen, dat ondor de eerste Jeiders van de Vlaamsche beweging juist ook verschillende aanhangers van de liberale partij waren. Ja, het was een liberaal Minister van Humbeeck, die in 1884, aan de Gent sche Universiteit Nederlandsche leergangen in het,leven riep ten behoeve van de opleiding van leer aren aan het middelbaar onderwijs. In, de negen tiger jaren neemt de beweging van hen, die Gent in een Univeisiteit willen omzetten, waarin het Nederlandsch Höoger Onderwijs genoten zou- kun nen worden, sterk toe, doch de hoogere geestelijk heid, het leger en het groot-kapitaal, dat in het libe rale kamp de overhand had gekregen, bleken de niet gering te achten tegenwerkende krachten.te zyn. Dezen gelukte het tot den oorlog en ook nog na -dien, ondanks de in de Troonrede van 1918 aan het Vlaamsche volksdeel gedane beloften,, met succes de doorvoering _van de vernederlandsching of vervlaamsching der Gentsche Univeisiteit tegen te-houdend Maar dan slagen degenen, die voor de Vlaamsche rechten ijverden, er eindelijk in, dank zij de wetNolf, in 1023 een bres in den muur aan te brengen. Volledige omzetting in een Nederlandsche Uni versiteit gelukte nog niet; het gedoe der activisten, die gedurende den bezettingstijd met de Duitschers geheuld hadden, en uit hun handen een^aoogenaamde Nederlandsche Universiteit hadden aanvaard, had de markt bedorven. Men moge zulks kort zichtig vinden, de werkelijkheid was nu eenmaal, dat velen, die anders hun verzet zouden hehbea laten varen, door_de herinnering aan de'periodevon Bissing en door verbittering over hetgeen er ?in dien tijd geschied was, "niet in staat waren rustig objectief de?zaken te bezien. Zoo stond het vijf jaar na den oorlog, intusschen Toch deze bres in het Fransche régime van Gent werd aangebracht, dat een?niet onbelangryk gedeelte der jcolleges Voor de Vlamingen zou worden ingericht. Natuurlijk waren de meest extreme elementen allesbehalve gesticht over dezen ?gang van zaken. Zij ineenden dan ook, dat het maar :t beste was een boycot tegen het in '23 aangeno men stelsel te beginnen. De Vlaamsche jeugd moest (tent mijden I Op den duur, en dat is voor het zegevieren der Vlaamsche rechten op het gebied van het Höoger Onderwijs maarjïeiv geluk geweest, bleek een aan zienlijk contingent Vlamingen aan die- roepstem voor een boycot geen gehoor te willen geven. .Vandaar, dat het .thans in zeker opzicht zooveel gemakkelijker geworden?is om tot de volledige vernederlandsching Vftn Gent over tegaarrrDëzcr dagenT nog?heeft Minister Hymans m een Ver gadering-van de Brusselsche federatie der liberale party aan het adres van, hen, die zich aan een zoo genaamde verdubbeling van de Universiteit (een Nederlandsche n een Fransche afdeeling) als laatste stroohalm willen vastklemmen, gezegd dat zulks niet meer mogehjk is, aangezien- van het steleel-Nolf af de Gentsche Universiteit ophield een Fransche Hooge School tézijn. . ^ . '? ' ?**?.?*:' '-.??. V''' ' In diezelfde.vergadering merkte de heer Paul Hy mans o.m. nog op, dat er in de laatste tien jaar Amerika** boodschap aan China en Rusland Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Joh. Braakensiek ijMijneheeren, mag ik Uw aandacht vestigen op het Kettogg-pact!" een geweldige evolutie in Vlaanderen heeft plaats gegrepen. De Vlamingen zoo zeide hij wenschen niet langer tweede-rangsburgers -te zijn en eischen, dat een der twee staats hoogescholen Vlaamsch zij. Welnu, in de politiek dient rekening gehouden te worden met de werkelijkheden. Zoo niet dan wordt men weggevaagd. Bevestigt den indruk niet zoo besloot de op dat oogenblik demissionaire Minister van Buitenlandsche Zaken, zijn rede tot de Brusselsche liberalen dat de liberalen de vijanden der Vlamingen zijn. Excellentie Hymans staat bekend als een man, die bedreven is op het g«bied der internationale staatkunde. Daar kan ons land ook van meepraten ! Voor wie het nog niet wisten, moet het nu wel dui delijk zijn geworden, dat hij in het algemeen, ook dus wat de binnenlandsche politiek betreft, een man van goed en helder inzicht is. Heb ik het wel, dan zijn hem alle Vlaamsche sympathieën feitelijk vreemd, evenzeer trouwens als de taal. Maar hij ziet drommels goed in, dat het de grootste dwaasheid van de liberalen zou zijn om thans nog langer de Nederlandsche Uni versiteit te Gent tegen te houden. Het lange wachten op het. verkrijgen van hun rechten is de Vlamingen ten slotte gaan vervelen. onder duizenden en duizenden, die op zichzelf niets moeten hebben van extremisme, nam de baloorigheid over de houding van de conserva tieven onder de katholieken en liberalen, welke in Brussel te Veel de lakens uitdeelden, zoozeer toe, dat de party van de fronters hiervan bij de jongste verkiezingen aardig geprofiteerd heeft, nadat al eerst in November van het vorige jaar de Regeering door de verkiezing van Borms een voor proef je had gekregen van wat verbittering ook onder anders kalme elementen teweeg kan brengen. Katholieken en Socialisten zagen in, dat nu het oogenblik was aangebroken om den Vla mingen te geven wat den Vlamingen toekomt. - , . * ? *,'? ' .' ' ? ' Alleen onder de liberalen bleef het oude verzet zich handhaven, Dat wil zeggen in de party, want de liberale Ministers, ook zij die gelijk Hymans geenszins Vlaamschgezind zijn, stemden toe in het programma van Jaspar, dat als nummer n de vervlaamsching der Gentsche Universiteit be vatte. Toen.'echter de conservatieve die-hards hl de liberale party voortgingen met grommen en blaf fen, wenschten de liberale leden van het Kabinet eerst zekerheid te krijgen of zij hun geestverwan ten achter zich zouden hebben-als zij Jaspar trouw bleven. Zoo brak de Kabinetscrisis uit, die chter van korten duur kon zijn, wanneer de bijeen komst van den Liberalen partijraad tot resultaat zou opleveren, dat tenslotte de meerderheid der liberalen Vlaamsche eieren voor hun geld zouden kiezen. Nu dat hebben zij, laat het dan wezen schoorvoetend, gedaan. Tenslotte moet het toch wel indruk op hen hebben gemaakt, wat bijv. het Kamerlid Baelde opmerkte, die ronduit verklaarde dat de kloof tusschen volk en elite in Vlaanderen gevaarlijk is voor een volk en die er aan herinnerde, hoe de liberalen juist in Vlaanderen negen zetels verloren hadden, terwijl het daar de fronters waren. geweest die met de winst waren gaan strijken. Ook het woord van een Janson, demissionair Minister van Justitie, die zich kantte tegen de bewering, dat degenen, welke de vervlaamsching voorstaan, geen goede vaderlanders zouden zijn, en voorts de bovenvermelde rede van Hymans, moet het gehoor wat gezegd hebben. Intusschen, makkelijk viel het den heeren niet om bakzeil te halen, al zijn ze zoover mogelijk gegaan, zoodat nu Jaspar met medewerking van de liberale Minis ters weer aan den slag zal kunnen gaan. De kans is dan ook groot, dat vóór de viering van het honderjarig bestaan van het Belgische Koninkrijk het noodige gedaan zal zijn, waardoor het grootste deel vanVlaamsch-Belgiëzich bevre digd zal zien. Zelfs de liberalen zullen hiertoe moe ten meewerken, willen zij niet het laatste restje van hun staatkundigen invloed in Belgiëverliezen. Dat het metGent niet uit is en ook in tal van andere opzichten de Vlaamsche rechten eerbiediging zullen moeten genieten, spreekt wel vanzelf. PERZISCHE TAPIJTEN NIEUWE ZENDING ;!.?'.* H t