Historisch Archief 1877-1940
l
J.
V'
8
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 DECEMBER 1929
No. 2740
J. D* STRUIJS & Zn.
Prinsengracht 837 Telefoon 37906
BEGRAFENISSEN (naar VlillRIN iret RIIIVIGiN ol AUTO'S)
CREMATIE. - TRANSPORTEN.
G.}. DE KONING & ZOON
Keizersgracht 447,
Opgericht Ao. 1739
CENTRALE VERWARMING.
Pendules, Horloges,
Stijlklokken, Wekkers,
Barometers, Gouden eo
Zilveren Werken
Grootste Sorteering
Goedkoopste Prijzen
N.V. v/h. Gek. BREEN
NIEUWENDIJK 172
HAARLEMMERSTRAAT 64
ROZENGRACHT 53
Ateliers voor reparatiën aan
Uurwerken, Goud en Zilver
ADRESSEER ALLEEN:
IN DEN SILYEREN
MOLENBEECKER"
KALVERSTRAAT 4>tf%
AMSTERDAM O£
HOOGSTRAAT ^ *
DEN H AA G Ol
KAASSCHAAF
met zilver handvat. Verkrijgbaar in
6 verschillende uitvoeringen,
GLAD, FILÉ.PARELRAND,
PUNTFILÊ, PUNT-GROEF (1028) EN
PISTOOL HEFT
Prijs f 6.50
Met IMIT. ANTIEK Handvat
Prijs f 7.50
Toezending door Nederland met
30 cent verhooging.
MET RECHT VAN TERUGGAVE
ALS DEZE NIET AAN DE
EISCHEN VOLDOET;
Onmisbaar in het Huishouden.
VERWEEGEN & KOK
AMSTERDAM - DEN HAAG
Kalverstr. 86?90 Noordeinde 64c
KASTKOFFERS
PUIDS
yOETEN2AKKEN
AUTO-OVERSCHOENEN
ENZ.
Koldewey 6 Corbière
Leidschestraat 30 "Amsterdam
SPECIALITEIT IN:
Kinderbadkuipen Badtafels ~- Baby bascules
?\'~~ Linnenmanden '?'*-? ??'*
BEGRAFENISVEREENIGING
J
r.
P.C. Hooftstraat 38 AMSTERDAM Telef.: 20341, 24250
REGELING VAN BEGRAFENISSEN EN
CREMATIES VAN UIT ALLE PLAATSEN
EIGEN LIJKKOETSAUTOMOBIELEN
W. H. POLMAN TUIN
OVERTOOM 526 * Telefoon 82660
Begrafenissen - Transporten - Crematies
STEENHOUWERIJ D. WEEGEWIJS
Rapenburg 44 AMSTERDAM - Tel. 42662
MARMERWE RKEN
PP,
rata ia Keine
Een nieuwe bonbon
vnn?Drpste" Dévul
ling zal U een aange
name verrassing zijn.
/iet toe.
dat ge Dros fes
BJASP1BOMMEL'
BOEKBINDER
KERKSTRAAT 50
i MM! \i \o 11 vr^rA i >u/w
TERDAM
Voornaamste Kleedinginrichtin
op elk gebied
No. 2740
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 DECEMBER 1929
Onze Jeugd in Nationale Kleederdracht
door Ro van Oven
Meisje uit Axel met kralenmutsje,
kralen beuk engebloemden vleugeldoek
De folklorist bij uitnemendheid, van der Ven.
bezit een afzonderlijk speur vermogen, waai- 't geldt
bijna verloren gegane historische curiosa te ont
dekken en de herinnering ervan voor altijd vast te
leggen. Hij is er ditmaal op uitgetrokken1) om de
kleurrijke kleederdrachten, welke nog een klein
gedeelte van onze Hollandsche kinderen het
aanzien geeft van bonte sierpoppen. zóó van een
17e eeuwsch doek weggeloopen, door afbeeldingen
voor de toekomst te bewaren. Afbeeldingen.
waarbij hij den uitvoerigeii tekst schreef, een
tekst, die hem somtijds deed afdwalen naar folklo
ristische bijzonderheden, waar de kleuters, wier
kleeding hij beoogde te schrijven, niet geheel
thuis hooren. Maar het is te begrijpen, dat de
romantiek van het verleden den ijverigen speurder
soms alle zakelijkheid doet vergeten, een romantiek
waarvan van der Ven steeds de toegewijde ver
eerder is. Al erkent hij zelve in de inleiding tot
dit boekje, dat, al gaat de nationale kleederdracht
langzaam, maar zeker te gronde, er ..van een redden
onzer nationale dracht, die wel schilderachtig.
maar ook dikwijls ongezond en oiipractisch is.
bij de veranderde levensomstandigheden, geen
sprake kan en zelfs mag zijn !"
Ja, schilderachtig is ze zeker, waar w«i nuk
heengaan, rond do Zuiderzee, in Staphorst. Bra
bant, Limburg en last not least, In Zeeland.
Opmerkelijk is 't, dat, terwijl. de
eeuwen' door, de bevolking in velt8
streken van ons land, haar aandacht
heeft gewijd aan kleur en materiaal
van haar kleeding, in hoofdzaak
borduurwerk voor de versiering van
linten, mutsen, kraplappetx diende.
Weef kunst, als deze geploegd werd en
wordt in de Noprsche en TJuitsche
landen werd hier nergens aange
troffen: de benoodigde sloffen, wer
den gewoonlijk van elders geïm
porteerd. Slechts effen of zér eenvc
>udige gestreepte stoffen wei-den thuis
geweven: alleen op Staphorst bestaat
nog het zclfred viefschaft", gespon
nen van de wol der Staphorster
schapen, (lat echter niet door da
vrouwen zelvo wordt geweven, maar
aan een kleine huisindustrie t,e
Meppel, waar het pok geblauwverfd
wordt, een bestaantje verzekert.
Intusschen ontneemt dit eigenaar
dige verschijnsel niets .aan de kleur
rijke schilderachtigheid! der
Holland. scne kleederdrachten.
Van der Ven verzekerde zich van de medewer
king van Julie Kropholler, leerares Middelbaar
Cosfcuumkunde te 's-üravenhage, den schilder
VdH
Urker kraplap
l) D. J. van de r Ven. Onae Nedcrla ndache jtiuyd in
nationale dracM. Uityave. firma Wed. J. Lcvpcn
en Zoon,, Haarlem. Geïll, '
SPECERIJEN
m Blaten.
^^Ttff^/Sez/^L
LBERTQüERS
DEN HAAG
Paul van dei' Ven, en do heeren A. H. Homijti
en W. P. Schefer om afbeeldingen bijeen te bren
gen, welke een zoo juist mogelijken indruk van al
deze fantastische en harmonische bontheid trach
ten te geven.
Gaan we de afbeeldingen na, dan kunnen we
niet anders dan de zekerheid van het Marker
kleurgevoel bewonderen, dat zonder aarzeling
een zuigeling waagt te kleeden in een combinatie
van rood, paars en blauw, welke samenhang
vertoont met de kleurige weefkunst der
Skandinavische volkeren. Jammer is het slechts, dat do
mooie met plantaardige kleuren bedrukte sitsjes
langzaam maar zeker moeten wijken voor
katoentjes, met amlinverven vaak kakelbont en schreeu
wend bedrukt, een ontaarding, welke nóg dooi
de bevolking wordt gevoeld, maar die toch, bij
gebrek aan goed materiaal, wordt
geduld. Zoodat de droogmaking der
Zuiderzee, die Markens isolement zal
doen eindigen, waardoor tevens een
einde zal komen aan de uitzonder
lijke kleederdracht, misschien juist
op 'tijd zal geschieden om haar
voor verbastering te bewaren. De
Markers zien zelve in, dat ook hun
moderne kleeding achter staat bij
wat vroegere geslachten vervaardig
den. Dit blijkt wel uit het feit, door
van der Ven meegedeeld, dat op het
eiland nog vele kleedingstukken
bewaard worden als echte
familiereliquiën, erfgoed, alleen maar ge
dragen op de kleedijhoogtijden
van het jaar, op 2en I'aasch- en
2en . Pinksterdag. in de glorie van
het ,, generale basloopen." Wat niet
wegneemt, dat de jongetjes en meisjes
van Marken nog altijd rondloópen
als de groote-menscliachtigo
kindert jes, die vóór de 19e eeuw van
Alfen-deugdzaamheid betrachten. Maar die blijk
baar door hun costuum niet gehinderd worden
twintigst-eeeuwsch kinderlijk te zijn. Toch zijn
7.0 onwezpnlijker dan de Yolendammer meiskes niet
haat- coquette eti flatteuse hulle",
dan de braniende
Volendammerjongens met hun wereldvermaarde
slobbur'brot'kcm. Ook hier vinden we
weer die zekerheid van kleurcombi
natie, al is 't iets minder gedurfd,
die'we reeds óp Marken bewonderden.
Maar 't mooiste, het meest ver
fijnde van de drachten rond de*
Zuiderzee is liet pakje, waarin de
ITrker kleuters worden gestoken.
het nauwgezette evenbeeld van <le
dracht der groot n menschen, in te
genstelling niet Marken en Volendcm,
waar kinderen en volwassenen ver
schillend» kleeren dragen. ^
Vooral het Urker
visscherinannetje in <len dop op pag. 23 afge
beeld laat zien, hoe smaakvol en
sierlijk de Urker dracht is.
Van der 'Ven brengt ons dan
naar Staphorst-Rouveen, waar de
baby's nog stijf -gebakerd in bonte
kleeren, van warm en stug vief
schaft" geweven, in de wieg liggen.
En de meisjes, als ze in d? eerste klas van do
lagere school zitten, zomer en winter een nettien"
op 't hoofd dragen, dat ze ... .in de tweede klas
voor de glimmend gepoetste zilveren oorders"
verwisselen, oordei's met zilveren nabben,"
welke nog steeds de hoofden der Staphorster
meisjes duurzaam: misvormen. Hier leven d
kleederdrachten nog*' evenals in Huizen, op
Walcheren, al is overal waar te nemen, dat steeds
minder inwoners ze trouw blijven.
In enkele streken van ons land worden ze nog
alleen bij feestelijke gelegenheden voor den dag
gehaald; in den Achterhoek op Palmpaschen, in
Brabant, als carnaval vroolykheid brengt.
Friesland en Texel verloren evenals Groningen
de nationale dracht in het gewone leven:
feestkleedij en kennisdracht is dat, wat er overbleef.
Zelfs in [Zeeland blijft er onder de bevolking
zelve nog maar weinig waardeering voor de zoo
CORSETIÈRE
ItlZERSGRACHTUUMSTEIIDAM
TELEF. 37151
ATELIERS VOOR REPARATIËN
IN DEN HAAG ELKEN VRIJDAQ HOTEL CENTRAL
mooie en flatteerende kleederdracht. Want zo
voelt zich uitgestooten uit het gewone maat
schappelijke leven, aangegaapt als ze plegen tu
worden door ieder, die meent, toch maar met
,,domme, stijve boeren" te doen te hebben.
En van der Ven moet toegeven, dat objectief
gesproken, onder de tegenwoordige omstandig
heden, er alles voor en niets tegen het op z'u
burgere" gaan te zeggen is. Al constateert de
acsthcticus 't met weemoed !"
: 1 In ieder geval heeft de schrijver
door de uitgave van dit boek, waar
toe hij door de firma Wed. J.
Leupen en Zoon te Haarlem in staat
werd gesteld, een goed werk verricht
om tenminste de herinnering aan
onze fleurige nationale kleeder
drachten te^bewaren.
Recepten
Wafels
l Voor het bakken van wafels wordt
een wafelijzer gebruikt. Het ia aan
te raden een ijzer aan te schaffen,
waarin vier wafels tegelijkertijd
kunnen worden, gebakken.
Voor wafels (eenvoudig recept)
niet gist neme men:
4 a, (i eieren. 15 grrttn suiker,
?, -i ? ... 45 gram gist, 500 gram bloem, 3/4
Martermeisje littH. lamv(k molkt 12S- gram botei. on
oen weinig zout.
Maak een gistbeslag van de bloem, een gedeelte
iler lauwwartun melk, waarin de boter is gesmolten,
de eieren en de suiker. Klop het mengsel glad met
«<i'u houten beslaglepel. Voeg de rest der melk
toe en de met wat lauwe melk aangemengde gist.
Laat het beslag op een lauwe plaats, dicht gedekt
l ;i l ,:iO uur rijzen. Voeg dan het zout toe. Maak
het ijzer heet; laat er wat boter in uitloopen, zóó,
dat de vorm' geheel is ingevet en vul het ijzer met
beslag. Sluit du vorm voor/ichtig, opdat er geen
beslag uit kan .spatten. Houdt de vorm in vuur,
of vlam, eerst aan dea eeiien kant en keer haar,
na eenige minuten om, y.oodat de andere kant
gaar kan worden. Neem liet ijzer uit de vlam, open
het vlug', neem de warel eruit en bestrooi haar met
poedersuiker. Presenteer de wafels direct."
Voor fijnere wafels neme men:
'? . H eieren, 4 d.L. dikke, zure room, eeu scheut'
rum, 250 gram bloem. Koer de eidooiers met den
l'oom gedurende ongeveer een half uur. Voeg.dan
het meel, de rum en de /.eer stijf geslagen eiwitten
toe eii bak de wafels als boven is aangegeven.
Desgewenscht wat suiker aan het beslag toevoegen.
SBuurkool met HChclvisch of snöok
Wasch de zuurkool, zet ze op niet wat kokend
water en een weinig zout, en voeg wat gesmolten
boter toe. Kook ze daarmee gaar, (ongeveer l
uur). Kook de visch in water met zout op de gewone
wijze. Verwijder, zoodra de visch is afgekoeld, vel
en graat en verdeel ze in kleine stukjes. Bestrijk
een vuurvasten schotel met boter en bestrooi haar
met paneermoel. Leg er een laag zuurkool in,
vervolgens een laag visch en stukjes boter; giet
daar wat zure room over heen en ga op deze wijze
voort, totdat alles is verwerkt. De bovenste laag
moet uit zuurkool bestaan, met zure room. Bestrooi
het schoteltje mot paneermeel.
KENNERS
KOOPEN BOTER
VAN OUD-BUSSEM
i 'J
j