Historisch Archief 1877-1940
?:1
""
8
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 14 DECEMBER 1929
No. 3741
J. D. STRUIJS 6 Zn,
Prinsengracht 837 <-- Telefoon 37906
BEGRAFENISSEN (naar VERKIEZING mat RIJTUIGEN of AUTO'S)
CREMATIE. - TRANSPORTEN.
^T*??"'*??*''BÉ***??"'*??'*'??"'??'^'?**"?»"'*??*'*?*" ''?«*'*?»*''??*''??"*'??"*"??*'*??'*??''**?'*"??**"???"?»"?"»?"**#?*''t»""*«»*'*»*"**?*"""»
VERSCHENEN:
HANSINE SOLSTAD
DOOR
PETER EGGE
Geautoriseerde vertaling uit het Noorsch door
M. C. Castendijk,
met een inleiding van PROF. R. CASIMIR
Prijs ing. f 2.90 Gebonden ff 3.9O
Uitgave: N. V. Van Holkema & Warendorfs U.
M,, Amsterdam. ||
BEGRAFENISVEREENIGING
N. SAX J r.
P.C. Hooftstraat 38 AMSTERDAM Telef.: 20341, 24250
REGELING VAN BEGRAFENISSEN EN
CREMATIES VAN UIT ALLE PLAATSEN
EIGEN LIJKKQETSAUTOMOBIELEN
Moccaboontjes
De geuren van de
koffie van Java in
een bonbon van
Droste'
/iel
dat gs Drosfas
Koldewey & Corbière
Leidschestraat 30 - Amsterdam
SPECIALITEIT IN:
Slaapkamermeubelen Matrassen Dekens
van 9Dec. tot 8 Tébr.
op alle STOOM-en,
VERFPRUZEtf
JU ?' JH^^^^B^ JBMBBi JH' . fll BI
Lijmt alles
G. J. DE KONING 6 ZOON
Keizersgracht 447»
Opgericht Ao. 1739
Warmwatejvoorziening.
? ? ? n i r.
?Voor alle doeleinden
l OiemKunstinrichting
iDirkScimobei
Amsterdam* *
Hat papier ten behoeve van dit blad f* f* A
wordt geleverd door de firma \*B (Ha Ms
A M CT CD ft A M ROTTERDAM?GRONINGEN
j AHA d l ?LRMMIwl UTRECHT ALMELO,
Voornaamste Kleedinqinrichtin
op elk gebied
No. 2741
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 14 DECEMBER 1929
Vrouwen, te wapen!
door H. G. Cannegieter
De awenklng van «Ie mode
TjlR gaat een zucht van verademing door de
JCJwereld van orde en zedelijkheid, welke einde
lijk den strijd tegen de korte rok meent te hebben
?Jjewonnen. De Brabantsche pastoor, of was het
in Limburg? die zijn parochianen tot een
knookploeg verbond door ze de vuist te laten opateken
ter bekrachtiging van de belofte, dat het uit moest
zijn met de onzedelijke vrouwenkleeding, denkt er
over, te demobiliseeren. Holland kan weer gerust
zijn, en met Holland de overige wereld. ?
Want de mode is internationaal als de pokken
en de reputatie van lm Westen nichts Neues. Het
nationale costuum is naar het folkloristisch museum
verhuisd. Misses en mademoiselles, frauleins en
siguorinas dragen met de mevrouwen, juffrouwen en
de dames, weer het vóór-oorlogsche complex van
sleepen, strikken, strooken, corsets en queues, en
laten het haar en de rokken groeien. Misses en
mademoiselles, frauleins en signorinas bedekken
met de mevrouwen, juffrouwen en dames de kuiten
en ontblooten hals, schouders en rug.
Behoudens dit laatste, is de nieuwe mode
de zedelijkheid zelf. Men verheugt zich. Men
juicht. En men begrijpt in zijn benepenheid niet,
hoe er nooit een onzedelijker mode is gelanceerd
dan die, welke thans een aanslag doet op de moder
ne beschaving.
Want deze mode is onzuiver, karakterloos,
schijnheilig, wansmakelijk als benepen zielen
slechts in hun felste reactie kunnen zijn. Het is
goed, dit eens vierkant te zeggen. We hebben zoo
lang gehoord, dat korte rokken onzedelijk zijn,
dat we 't bijna zouden gelooven. Daarom is het
noodzakelijk, er ook eens de aandacht op te vesti
gen, dat lange rokken onzedelijk kunnen gaan
worden.
Deze uitspraak gaat buiten het vraagstuk om,
in hoever het zedelijk peil afhankelijk is van het
aantal vierkante nieter stof, dat men draagt.
Met de vraag, in hoever naaktheid geoorloofd of
wenscheljjk is, heeft zij niet te maken.
Naaktheid noch gekleedheid op zichzelf is een
^toetssteen voor zedelijkheid. Het hangt van do
omstandigheden af, of het naakt zedelijke!' is dan
de kleeding of omgekeerd. Er is een tijd geweest,
waarin lange rokken inderdaad zedclijker waren
dan korte.
Kleeding is niet een op zichzelf staand ver
schijnsel, mode geen gril van het toeval. Beide
hangen samen met den tijdgeest; ze zijn een sym
bool van een maatschappelijke levenshouding, de
uitkomst van een cultuur, de openbaring van een
beginsel. Wat onder koningin Victoria en in den
Biedenneiertijd natuurwetmatig voorschrift geweest
is, kan na den wereldoorlog tegen natuur en geest
vloeken.
De thans in opkomst schijnende mode vloekt
tegen den geest en het beginsel van onzen tijd en
zij doet dit opzettelijk. Zij is bewust reactionuair
en heeft ten doel de evolutie der menschheid te niet
te doen. Maar het ergst is, dat zij dit doet uit on
zuivere motieven en op grond van het minder
waardigste der menschelijke instincten: de heb
zucht.
De strijd van den Brabantschen pastoor Of den
Gereformeerden ouderling tegen de korte rokken
is ten minste principieel en te goeder trouw. Maar
de strijd van de kJeeding-industrieelen is louter
mercantiel en. daarbij geniepig. De koning der
stoffen bewandelt niet den koninklijken weg, daar
hij weet, dat hjj daarop de moderne vrouw niet
kan bestrijden. Hij propageert niet de lange rok,
omdat het verzet te heftig en te algemeen zou
Zeist als Woonplaats*
BOUWTERREIN TE KOOP in het centrum
van Zeist, aan den verkeersweg Utrecht
Arnhem, in de onmiddellijke nabijheid van
het Raadhuis, de Jtotels Hermitage en Figl
en het Slot van Zeist. Prachtig opgaand
geboomte, stofvrije wegen, voorzien van
rioleering, gas, water en electrlclteit.
Kadere gegevens worden verstrekt door de
N.V. PARK KERSBERGEN,
Montaubanstraaé4, Zeist. , . . ?
worden. Ongemerkt maakt hij van jaar tot jaar
zijn model een centimetertje langer, totdat hij zijn
slag denkt te kunnen slaan.
De meerdere winst op zijn lapjes «y hem gegund.
Wij vechten allemaal voor ons brood' Maar waarom
verzint hij, wanneer hij de vrouwen op hoogere
kosten jaagt, geen bevallige? snit dan dit afschuwe
lijk monstrum, waarin reminicenzen aan allerlei
verouderde stijlen tot een gedrochtelyk stuk wan
smaak zijn to zamen geflanst! Waarin alles, wat
het artistiek geweten allengs had leeren voelen,
wat de wetten der aesthetica hadden geopenbaard,
wat de hygiëne had voorgeschreven en de praktijk
noodzakelijk had gemaakt, mot n slag wordt te
niet gedaan! ? ? .
Er is in deze lange rokken met toebehooren niet
de burgerlijke deugd noch het frivole raffinement.
Er is niets dan onnoozelhoid, stumperachtigo
onnoozelheid, welke do grootste hoon symboliseert,
die men de moderne vrouw aandoen kan. En het
hatelijke is, dat de bewust geworden en tot per
soonlijkheid gegroeide vrouw, die zich van kerk
on conventie had geëmancipeerd, moet knielen
voor den economischen moloch: de groot-industrie.
Dat de technische vooruitgang, welke haar in het
productie-proces opgenomen heeft en haar hier
door zelfstandig maakte, haar als consument doemt
te dansen naar de pijpon van merrantielo dicta
tors.
De vrouwenkloeding, zooals die na den wereld
oorlog haar intrede gedaan hoeft, was zedelijk en
schoon, omdat zij hot logisch gevolg van den tijd
en het symbool van den tijdgeest was. Het een
voudige, nauwsluitende, korte en gemakkelijke
kloed is de consequentie geweest van studio, arbeid
on sport, drie levensbehoeften, der vrouw tot nog
toe onthouden. De lange rok was onmogelijk
geworden voor do fiets en do sleep zou beklemd zijn
geraakt tusschen de deur van 'de bus of den trein,
waarmee men zich naar kantoor of college spoedde.
Wie tennist in een costuum uit de eeuw van Vic
toria? In het Biedermeior-costuum kon men voor
treffelijk con menuet uitvoeren, maar oen foxtrot
of six oight in een sleeprok levert een
wansmakelijken aanblik op. Dit is onzedelijk, wijl het on
schoon is en ondoelmatig.
Komt do thans op do markt geworpen mode
werkelijk in zwang, dan bot eekent dit voor do
.vrouw oen terugval in den tijd harer vroegere
onmondigheid. Met het loopen door weer en wind
is het uit. De sleeprok heeft haar consequenties
voor do praktijk. En deze zijn van Vfir-strekkenden
aard.
Wie de sleeprok draagt, plaatst zich buiten hot
maatschappelijk leven. Do sleeprok is niot meer
vrij; zij vergt bediening. Zij moet werkeloos blijven,
zich ontzien, zich hoedon voor aanraking met hot
moderne verkeer. Zij laat zich rijden, zij mag'zich
niét bevuilen of vermoeien op straat. De sleeprok is
het costuum voor het kwijnende, ohnoozele
schaapje, voor de cocotte, die parasiteert op een kost
winner.
De sleeprok heeft met haar vrijheid haar smaak
>n haar zelfstandig oordcel verloren. Zij laat zich
Bedotten door smakelooze strikken en overbodige
itrooken; zij laat zich onteoren door prollig
snijlersgepruts en' misbruiken tot afzetgebied voor
ivertollige stof. ,
Ten slotte betreft het hier niet het dilemma: lange
of korte rok. De inzet tot den stryd is van hooger
belang. Zullen wij dat prachtige schepsel van
onzen tijd, de moderne vrouw, houden, of zal dit
slechts een betoovering van den duivel blijken en
zal, als een hoon aan de mannen, die h haar
hebben ' geloofd, het onnoozele product, waarvan
zij meenden door den oorlog verlost te zijn, uit de
bedriegelijke cocon te voorschijn komen en in de
wijdvleugelige pronk haar waren, blijvenden( aard
openbaren?
Het lijkt onmogelijk, dat in dit vergevorderd
stadium van emancipatie, het gezond verstand
. en de goede smaak* zullen capituleeren yoor een
i doorzichtige handelstruc. Zal de nuchtere praktijk
reeds, gezwegen van het beginsel, onze fietsende,
tuffende, typende, dansende fabrieks-, kantoor- en
college-meisjes geen halt toe roepen op dezen weg
der verdwazing? , (
Doch ook het beginsel spreekt thans gelukkig een,
SPECERIJEN
Oemalen ut
LBERTQAtDERS
£«C9
OEN HAAG
woordje mee. De. tijd is voorbij, waarin de vrouw
ztch stom liet ter slachtbank leiden. Zoo ze nu nog
ter slachtbank gaat, dan doet ze dit, naar het
woord van een geestig schrijfster, althans blatend
en balkend. Niet zonder morrend verzet wordt de
nieuwe mode door de vrouwen aanvaard. Het valt
haar niet makkelijk, haar aan licht, lucht en be
weging gewend lichaam aan do ellemaat over to
geven en haar geëmancipeerden geest scheel to
kijken op wansmakelijke strooken en strikken.
Let's not wear them !" is de leuze, waaronder
Miss Fannie Hurst, de bekende Amerikaansche ro
manschrijfster, de vrouwen te wapen roept. Laten
we ze niet dragen, deze flodderige draperieën !
De kleeding van de laatste tien jaren vertegen
woordigt den nieuwen psychologischen,
sociologischen, economischen en politiek en staat, dien de
vrouw zich niet meer mag laten ontnemen.
Fannie Hurst staat in haar streven naar geor
ganiseerd verzet tegen de oligarchie van den koning
der stoffen niet eenzaam. Voor ons land leerzaam
is, dat de Young Women's Christian Association,
die destijds de korte rokken heftig bestreden heeft,
thans met hand en tand op de bres staat om do
aangerande mode te verdedigen. Ook de korte rok
kan op zeker moment Christelijk zijn.
Moodgovend is, dat alleen oude dames gelooven
in de toekomst van het nieuwste costuum. De
jongeren troosten elkaar met het eenstemmige:
,,Ze komt er toch niet in. do lange rok. Deze gril
gaat voorbij !"
Doch ook indien deze profetesson gelijk hebben
en de verdwazing van voorbijgaanden aard blijkt te
zijn, hebben we er toch een seizoen onzon smaak
mee bedorven. En we moeten in dit korte leven
zuinig zijn op onzo seizoenen.
RECEPTEN1
Kerstpnstfitjcg
Het vulsol voor pastoitjés, dio speciaal getlurendo
do. Kerstdagen veel door do Engelsche huisvrouw
toebereid worden, maakt men van:
125 gram sultanen. 125 gram rozijnen cu 125
gram cibobes, (groot soort rozijnen). 123 gram
suiker, 125 gram rauw kransvet. 2 appels, een weinig
kaneel, zeer weinig kruidnagelgruis. gember en
nootmuskaat en 2 likeurglaasjes Kireh wasser."
Verwijder de pitjes uit de rozijnen: hak ze met de
sultanen fijn! Ontvel het kransvet en hak het in
kleine stukjes. Roer de rozijnen, de suiker, het vet',
de in kleine stukjes gesneden appels ea do verdere
ingrediënten^ goed dooreen en vul er. na eenigo
uren, de van bladerdeeg gemaakte pasteitjes mee.
Ecml in zuurkool
Bereid en braad de eend. op de gewone wijze,
lichtbruin. Leg ze vervolgens in kokende zuurkool
en laat ze daarin verder geheel gaar worden.
Neem de eend eruit. Roer door de zuurkool wat
geroosterd, in een koekepan bruin gebrand, meel.
Leg de zuurkool op een zeer warmen schotel en
plaats de eend in het midden. Presenteer dit met
eendejus, waarbij op het vuur desgewonseht nog
wat madera is gevoegd. i
Rooster wat bloem in een koekepan, lichtbruin.
Roer dit meel door heete vleeschjus. tot een gebon
den massa. Voeg nog wat bruin van jus. madera,
de afval van de ganzelever, peper, suiker en
citroeasap naar smaak toe. Zeef de saus door n
paardeharenzeef en verwijder, yóór het opdienen, zooveel
mogelijk het vet.
KENNERS
KOQPEN BOTER
VAN OUD-BUSSEM