Historisch Archief 1877-1940
8
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 DECEMBER 1929
No. 274)
Ni Insulaire Hypotheekbank
te ZIERIKZEE,
stelt verkrijgbaar:
4/2 pCt.
Pandbrieven
a 98%
De HolL Voorschotbank
HAARLEM. KRUISWEG 70.
De Bank verstrekt gelden tot lk bedrag
met een mitiinwm van f 1000.?op
zakelijk onderpand en onder borgtocht, met
in pandceving eener polis van levensver
zekering van gelijk bedrag, en verkoopt
5% schuldbrieven in stokken vanf 1000.?,
500,- en f 100.- tegen Beurskoers.
N. V. Rotterd. Hypotheekbank
voor Nederland
Opgericht in 1864
Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.000,
waanran geplaatst f 6.000.000
Verstrekt geld op eerste hypotheek.
Voor inlichtingen wende men zich tot
het kantoor der Bank, Schiedamsche
Singel 41 te R'dam of tot hare Agenten.
De Directie*
Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C v. Wflk.
Mr. B. van Roatem.
S TAND AA K D
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directe;
Mr. H. H. C. CASTBND1J* m
L MOSSELMAN
De Bank geeft onder controle Mn htt
Algem. Administratie- en TruttJomtoor
5en 4|%Pundbr.regen teenteen mtt.
N.V. Maatschappij voor Hypothecair Met in Nederland,
gevestigd te 's-Gravenhage, Nassaulaan No. 23,
waarin opgenomen de Maastrichtsche Hypotheekbank voor
Nederland te Maastricht.
BIJKANTOREN: Amsterdam, Westermarkt No. 2,
Utrecht, Boothstraat No. 15.
Verkrijgbaar: 5 % en 4£ % p a n d b r i e v e n tegen
beursnoteering, aflosbaar door uitloting binnen 25 jaar.
De D i re-c t i e.
iuaranifiunraiafiiii!^^
Nederlandsche
Handel-Maatschappij, N. v.
AMSTERDAM.
AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM e* 's-GRAVENHAGB
Vestigingen in Nederlandsch-Indic, Straits-Settlemeat*
Britsch-Indië, China, Japan en Arabic
ALLE BANKZAKEN
SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS.
N. V. Residentie Hypotheekbank
's-GRAVENHAGB Anna Paulownasttaat 97
TRUSTBB'S EN ACCOUNTANTSCQNTROLB ~
Hypotheekbrieven in circulatie f 13.900.000.
5 pCt Hypotheekbrieven tegen 100 pCt.
Dfrecrte* K. B. ABBING. D. VAN OORDT
N.V. ROTTERDAMSCHE
5CHEEPSHYPOTHEEKBANK
HARINGVLIET 98
5 % PA
UITGIFTE van
DBRIEVEN tegen 98%
De Directeur: Mr. W. C* MEES
UITKNIPPEN 6 VERSTUREN IN BRIEFOMSLAG METP/.CT.
Aan de Administratie van de Groene Amsterdammer
Keizecsgraphf 333 Amsterdam C.
Ondergeteekende wenscht zich te
abonneeren op De Groene Amsterdammer
Naam:
(duidelijk tchnj'ucn)
Adres: ..
DE BEURSSPIEGEL
VAN DE GROENE AMSTERDAMMER
EN DE FINANCIEELE RUBRIEK van dit weekblad geven een juisten kijk op
den economischen toestand. Van een goed weekblad kan men eischen, .dat het
? ' ? '??.?'
objectiever is, maar niet minder actueel dan een dagblad.
Aan dezen eisch voldoet in alle opzichten DE GROENE.
Vormt U een onafhankelijk oordeel en abonneert u op de Groene
Amster. ? - ' ? ? ? 'i
dammer. De abonnementsprijs bedraagt TIEN GULDEN. Zij, die zich voor het
jaar 1930 abonneeren, ontvangen alsnog het KERSTNUMMER 1929 gratis.
? ' ' ' , ? . ? (
Zijt gij nog niet geabonneerd?
Stuur dan onderstaande coupon of een briefkaart aan de Groene Amsterdammer
Keizersgracht 333 Amsterdam .-C. Of nog eenvoudiger: Bel ons even op l 3-7-9-6-4
No. 2743
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 DECEMBER 1929
De S c h a d uw - b l a d z ij
door C. A. Klaasse
Beurwplcgel van bet jaar
WIJ naderen weer het tydstip, waarop het
gebruikelijk is in gepeins te verzinken,
al hetgeen in het ten einde spoedende" jaar,
dat op traditioneele wijze als een schaduw is
heengevloden, aan ons geestesoog te laten voorbijgaan.
Bq die oudejaars-stemming past voorts behou
dens een coin-de-feu en een Goudsche pijp een
lijvig grootboek waarin de gebeurtenissen van het
jaar zijn geregistreerd, geboekt in debet of credit a)
naarmate zij ons tot voordeel of tot schade hebben
gestrekt. En klokke twaalf sluiten wij dan de uit
die folianten getrokken balans af. Naar welke zijde
zal dit jaar de schaal overslaan? Is folio 1020
van het balansregister licht of donker getint?
En zitten er in de smettelooze bladzijden, voor
1030 gereserveerd, oneffenheden waarop onze pen
zou kunnen stuiten en inkt zou kunnen spatten?
* *
Bladeren wij de rekeningen van óns grootboek
eens vluchtig door dan kunnen wij niet nalaten
onwillekeurig het voorhoofd te fronsen. Dan ves
tigt zich de indruk dat dit jaar meer deed dan als
een schaduw heenvlieden, dat het ook schaduwen
geworpen heeft, donkere schaduwen op ons finan
cieel en economisch leven. En. dan vragen wij ons
af of misschien niet zelfs gevaar bestaat, dat het
nog geruimen tijd in het nieuwe jaar schaduwen
vooruit zal werpen.
* *
*
Ook in de eerste helft van het jaar vertoont het
journaal af en toe al donkere bladzijden. De tro
pische cultures, de trots van koloniaal Nederland
floreeren in de laatste jaren niet zooals wij wel
zouden wenschen. De suikerindustrie kampt met
een voortdurend dreigende overproductie. Beeds in
het voorgaande jaar waren de verkoopen uit de
nieuwe oogst bijzonder laat begonnen, de prijzen
brokkelden af, en ook dit jaar was op het moment
dat vroeger bijna de heele oogst al pleegde te zijn
voorverkocht, nog maar weinig gecontracteerd.
Maar tenslotte is het nog dragelijk afgeloopen.
De VISP bleek geen ongelijk te hebben gehad
toen zij een afwachtende houding had aangenomen.
Tot de zoo gevreesde suikeropslag" is het ook dit
jaar weer niet gekomen, en de gemaakte prijzen
sloten zich vrij behoorlijk bij het oude niveau aan.
Maar de Javaproducten hebben inmiddels zich
bewust van de kracht die een lage kostprijs geeft
geen toenadering betoond tot de suikerbouwers
uit Cuba en de Europeesche rietsuikerlanden.
Zoodat de periode van strijd zeker nog niet teneinde
is. En de prijspolitiek van de VISP is op het
oogenblik dan ook niet van dien aard dat men met
groot optimisme het nieuwe jaar kan ingaan. De
lichtzijde is hier: dat het productie-surplus in
verhouding tot de totale voortbrenging niet zoo
heel groot is, en dus door een betrekkelijk geringen
consumptiestijging kan worden geabsorbeerd.
Maar een der meest werkzame middelen om het
verbruik te stimuleeren, t.w. accijnsverlaging,
vindt nog maar bitter weinig toepassing. Neder
land zal wellicht in deze het voorbeeld geven.
Met de rubbercultuur is het ook al een paar
jaar mis. Ondanks de enorme automobielproductie
van de laatste jaren is er een surplus aan rubber.
En al zijn er optimisten die al voor het volgende
jaar een productietekort verwachten het
vaderschap van die gedachte zal wel aan de
wensen moeten worden toegeschreven de prijs
heeft nog allerminst neiging getoond zich naar die
verwachting te richten. Integendeel de
rubbernoteering is voortdurend afgebrokkeld. Nu gaat
bovendien de automobielproductie, althans in
Amerika, met rassche schreden achteruit, hetgeen
de rubberafzet ook niet zal bevorderen, al zal de
vraag naar rubber zoolang maar de in het verkeer
zijnde automobielen niet sterk in aantal afnemen
' en daarvoor zijn geenszins aanwijzingen door
1.0.
Schrijfmachiflehandel
(Alle merken vanaf f ?.-.)
COPIEERINRICHTING
TBIi. 8M**
Wolvea*tr.*-4 - AnurterAaai
de voortdurende vervangingsnoodzaak voor ban
den wel niet veel verminderen. Maar binnen een of
twee jaar komt de aanplant van het boomjaar
1025 in productie. . . . Zoodat de toekomst er ook
hier niet erg fraai uitziet. '
* *
Voegen wij daarbij nog dat toevallig dit jaar
ook de tabaksoogst er niet zoo mooi voorstaat,
terwijl in verband met de verminderde koopkracht
in Amerika een terugslag op de vraag naar onze
Indische luxe" tabakken waarschijnlijk is, dan
valt ook hier een schaduwvlek waar te nemen.
Maar de donkerste bladzijden treffen wij toch
wel aan in het tweede halfjaar. De beurs had ons
in het eerste semester tenminste de voldoening
gegeven dat de koersverliezen op cultuurwaarden
werden gecompenseerd door een stijgende belang
stelling met even sterk stijgende koersen voor onze
nationale industrie-aandeelen. Margarine Unie,
Philips, van Berkel's Patent. En ook de Indische
industrie en mijnbouw heeft op dat punt toen
heel wat goed gemaakt wat de cultures bedierven.
ANIEM's, Ned. Indische Gas, Boeton waren
sieraden van een beurs-en-hausse. Maar ook daar
heeft Mercurius de zon niet in het water kunnen
zien schijnen. Donkere wolken kwamen ook. hier
hun schaduwen werpen.
Alleen .... de zon had met haar eigen kracht
de waterdamp verwekt, die, tot wolken verdicht,
haar licht verduisterden. In de laatste jaren was
voor industrieele aandeden een internationale
haussestemming doorgebroken, waardoor de koer
sen gestegen waren tot een peil dat niet alleen de
voortdurend gestegen winsten al had
veidisconteerd, maar ook al op nog verdere stijging was
vooruitgeloopen. Es ist eine alte Geschichte . . . .
maar telkens weer worden er versche klappen uit
gedeeld. Het zwaartepunt van de beurshausse
heeft dit jaar wel gelegen in Wallstreet, waar
tusschen haussiers en baissiers langdurige worste
lingen werden geleverd, en waar rentevoet en
beurscall als wapen werden gehanteerd. Eerst hebben
de bulls de bears op de; horens genomen en een
fiksch eind de lucht in geslingerd, maar de ijzeren
greep van de bears heeft tenslotte de tegenstanders
geveld. Het slot is geweest een koersdaling, die
relatief belangrijker is geweest dan alle in de
historie bekende; die de beruchte val van 1907,
het jaar van de Knickerbockerkrach, in beteekenis
ver heeft overtroffen. Die crisis aan de
New-Yorksche beurs heeft haar uitwerking op de Europeesche
beurzen niet gemijt. Meer dan ooit is gebleken
hoezeer déEuropeesche beurzen, verknocht zijn
aan Wallstreet. En van deTEuropeesche beurzen
heeft de onze wel het hevigst de terugslag onder
vonden. En wel voornamelijk omdat hier mee.r dan
in Londen en Berlijn de relatie koers-rendement
uit het oog was verloren.
* , * '
En wat nu de toekomst va i de beurs betreft;
deze zal voor een belangrijk deel afhingen van
hetgeen 1030 ons zal brengen op het gebied van
activiteit van het bedrijfsleven, waarover straks.
Maar wanneer men een klap heeft gehad, die zóó
stevig aankomt, is men niet zoo gauw in staat
weer op te krabbelen. De haussestemming is er
uit geranseld, en al is het waar dat de gedaalde
koersen al rekening houden met een verminderde
winst, toch is de stemming van het beurspubliek
van dien aard, dat elk ongunstig bericht uit handel
en bedrijf de toon weer in mineur doet omslaan.
Zooals destijds werd overdreven naar boven toe,
zal men nu weer naar beneden overdrijven. Voor
Amerika, dat tot nu toe de leiding heeft gegeven,
ziet het er nog niet fraai uit. De beurscredieten
die de voornaamste oorzaak werden, dat de crisis
zulke afmetingen kon aannemen, zijn nog steeds
zeer omvangrijk; wat meer zegt, een veel gróoter
deel dan voorheen wordt door de banken gefinan
cierd. En bevroren credieten zijn vooi een gezonde
financieele toestand nooit bijzonder bevorderlijk.
Voorloopig moet men dan ook maar niet rekenen
op meer dan een handhaven van het koerspeil.
** *' ' <? ; '?'"
'Wanneer tenminste niet opnieuw in het 'bedrijfs
leven een nieuwe sterke opleving te registreeren
zal zijn. Want al moge het waar zijn dat de beurs
door de overdreven koersstijging de kiem voor
eigen ondergang in zich droeg, toch is de directe
aanleiding tot de koersdaling geweest: een minder
gunstigen gang van zaken in handel en bedrijf.
Een stagneeren van de stijging der winsten zou an
sich al voldoende geweest zijn om de beurs aan het
wankelen te brengen; want de anticipatie op nog
hooger winsten zou dan voorbarig zijn gebleken.
Maar er is werkelijk sprake van achteruitgang. De
winstcijfers door Amerikaansche automobiel-fa
brieken gepubliceerd wijzen van Augustus af op
een zeer scherpe reactie. Een beurskrach als deze
komt niet zoo maar zonder aanleiding. Sedert
September dus ruim een maand voor de scherpe
koersdalingen is de bedrijvigheid in alle basis*
industrieën in Amerika: staal, ijzer, enz. aanzien
lijk teruggeloopen. De beurscrisis kan door haar
invloed op het verbruik die beweging nog geaccen
tueerd hebben, maar hier mag zeker niet het zwaar
tepunt worden gelegd.
De vraag doet zich-nu weer voor: is deze reactie
het begin van een ernstige depressie. Mogelijk ia
dat ongetwijfeld. Er zijn zelfs vele aanwijzingen,
die erop duiden dat wij ons in het begin van een
periode van dalende conjunctuur bevinden. Maar
de mogelijkheid blijft bestaan dat het slechts een
lijdelijke reactie is, al lijkt dat geenszins
waarschijnijk. De automobielindustrie zal wel een flinke duw
krijgen, en binnen af zien baren tijd zal het met de
radioindustrie ook wel zoo gaan. De pogingen der
Amerikanen om door gemeenschappelijke actie
het doorwerken van die ,.speciale" depressies op
het algemeen bedrijfsleven, het overslaan van de
,,partieele overproductie" in een algemeene over
productie", te keeren boezemen al niet veel ver
trouwen meer in, wanneer althans niet een radicaal
andere weg wordt ingeslagen.
* *
Maar zelfs wanneer men er niet in slaagt door
kunstmatig ingrijpen de conjunctuur te verzachten
dan nog is het mogelijk dat de depressie minder
hevig zal zijn, omdat de toestanden anders zijn.
De kartells zullen wellicht door voortzetten van
de oude prijspolitiek de verliezen, vroeger ontstaan
uit prijsafbraak, beperken; door de mechanisatie
van. de industrie is de invloed van product ie ver
mindering op de arbeidsbezetting geringer gewor
den. En juist arbeidersontslag; deed een plotselinge
vermindering van verbruik ontstaan, waardoor de
depressie verder voortwoekerde.
Voor Europa zijn de gebeurtenissen in lu-t be
drijfsleven veel minder uitgesproken dan in Ameri
ka. Voor zoover niet de toestand allang beroerd
was, bijv. in scheepvaart en kunstzijde-industvio,
is tot nu toe van een sterke reactie naxvwelijks
sprake. In Amerika heeft de automobielindustrie
o.m. door vermindering van export een klap gehad.
Een der oorzaken daarvan kan zijn dat de Euro
peesche fabrieken, die voor een. belangrijk deel
door Arnerikaansch kapitaal zijn opgezet of althans
worden gecontroleerd, de Amerikaansche wagons
ietwat verdrongen hebben. Maar ook voor Europa
werken toch dezelfde krachten als in. Amerika;
de stijging van de autoverkoopen kumt eens tot
een eind, en in de tadioindustrie is de sterk ver
scherpte concurrentie al good voelbaar. Alleen
omdat de oude wereld in veel mindere mate heeft
gedreven op de typische conjunctuurindustrieën
zal ook de reactie wellicht minder hevig zijn.
.?*'*,
? ? ' * ? - '
En nu ligt de balans voor ons; veel debet,
minder credit en peen batig slot. Dat hot volgende
boekjaar onze weinig vroolijke verinot.-dens moge
beschamen !
N.V, Nederlandsche
= Grondbrief bank =
van 1906
STELT VERKRIJGBAAR
5O Obligaties
.
AMSTERDAM-C.
= HEERBNGRAGHT 495