12 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN n JANUARI 1930 No. 2745 SCHILDERKUNST door A. Plasschaert Mint lueas, Stedelijk Museum, Amsterdam Het Stedelijk Museum te Amsterdam is door zijn tentoonstellingszalen, onophoudelijk gevuld met tentoonstellingen van schilderijen en beeld houwwerken van verschillenden aard zeker een belang in Amsterdam, en wie de geschiedenis eens zal moeten schrijven van een aantal jaren in Amsterdam eind negentiende eeuw, begin twin tigste eeuw, zal deze instelling niet kunnen voorbijgaan, noch hare actie kunnen verwaarloozen. Het is te hopen, dat deze gastvrijheid jegens de plastische kunsten zal blijven, dat de gemeente Amsterdam hare lofwaardige ge woonte zal volhouden, zoowel in internatio nalen, als in nationalen zin want het is een goede gewoonte n die van een wezentlijke stad. Ge zoudt kunnen zeggen: niet alle tentoonstellingen, daar gehouden waren voortref felijk, noch werden de voortreffelijke, die er gehouden konden worden, alle gehouden maar zijn dit niet de mankementen, alle menschenwerk eigen ? Nu huist Sint Lucas er. Eén der afdeelingen van ?deze uitstalling vormen de portretten. In Arti portretten, in Lucas" portretten! In geen van beide nog de tentoonstelling der Portretten, die ik voor mij zie, maar toch reeksen portretten. Het is of we tegenwoordig college loopen in portret kunst, al is het nog geen college voor de studenten van het laatste jaar. Dat op Arti is belangrijker dan dat op Sint Lucas; dat op Arti is meer histo risch tegelijk; dat op Lucas eer teleurstellend; ik zou vragen: waar komt het wezeritlijk college uur? Maar al is dat op Sint Lucas niet van groot be lang; er zijn toch enkele verrassingen, en enkele dingen, die de meesten vergaten, en die toch de moeiten zijn zich te herinneren. Tot de portretten die in de herinnering zullen blijven (zóó zij bij mij ooit daaruit gingen) zijn die van Reus uit Dordrecht in hun schamele lijsten, in hun nietgansch verzorg denstaat. Ik heb reeds lang-geleden op het werk van P. M. Keus gewezen; en het is al jaren weer oud, dat ik er op duidde, dat deze ongelijke schilder een in bepaalde opzichten miskend talent is. Deze meening wordt bevestigd door de schets naar zijn zuster en door het portret van Doezer. Er is daar een natuurlijk en groot-ziend, sterk-impressionistiseh schilder bezig; het zijn twee persoonlijk-gegeven koppen in een kleur, die klank heeft. Levend zijn eveneens die van Coba Ritsema. Vooral dat van Van Raalte heeft den diepen toon en de vloeiende breedheid en ruimte, die deze schilderes steeds hebben gemerkt met een voornaam teeken. Lizzy Ansingh kon beter werk hebben gezonden. Het beste Tiarer inzending, en typisch voor haar aard van observeeren, is het damesportret (No. 3); dat van den Dokter, dat ook hier hangt, is voor mij een groote teleurstelling. Een ander portret, dat van deze verzameling te noemen blijkt, is dat van Me vrouw Boom?Pothuis, zóó ge wilt dat van de Haarlemschen Boot, zeker niet die van Krabbé(alle portretten), zeker niet Luns' zelfportret, eenigszins dat van Philippi, eenigszins dat van ter Weeme, etc. Het spreekt van zelf, dat ik hier alleen de portret ten bespreek op het oogenblik op Sint Lucas te zien. Daardoor kunnen bij sommigen mijner lezers meeningen ontstaan, die onzuiver zouden blijken, wanneer het ging, om de waardeering van het geheele werk van de besproken schilders. Dat is niet te vergeten. Er bestaan portretten door Lizzy Ansingh, die belangrijker zijn dan een aantal portretten die ik thans noemde; het portret van Coba Ritsema's Moeder overtreft dat van Van Raalte bij verre. Hoc; de stand wezentlijk is der tegenwoordige portretkunst, dat is na te gaan, noch op Arti noch op Lucas ik herhaal wat ik schreef. En het is iets, dat toch de moeite waard is, te weten. Ben balans, een overzicht heeft ook hier zijn nut, vooral daar de belangrijkeren der Laatren een stabiliteit vertoonen, die zoo'n belans niet ontijdig kan doen schijnen. De revoluties, de stor men zijn op 't oogenblik voorbij. Ook dat gebeurt van tijd tot tijd. Zelfs in de 20ste eeuw. D. G. SANTEE LANDWEER KUNSTHANDEL-Heerengracht 396, AMSTERDAM Van 15 Januari tot 15 Februari Tentoon stelling Litho's H. de Toulouse Lautrec Algemeene Vergadering Een ernstig gemeende schets liet tooneet stelt voor het kantoor der Xaanilooze ^'ennootschappen ttovwmaatschapiiij ..Mis schien Luid Het L II, 111. IV, V. VI. VII. VIII, IX e» X.". (jevestigd Derde A-njelicrsda'ai'Kstraat !> 1-7 ticee /tooi/ vóór, in de huis-, slaan-, zitkainer-keiifcen van den a.a>ideel!iondcr-d i re>-!e u r-voorzitter. Dramatis personae: AandeeUioitrlc/' Jannen de heer Jongejan. Directeur Jansen de heer .Jorigejan. Voorzitter ?luimen de heer Jonge jan. Stoel X voor den aandeelhouder. Stoel }' voor den directeur. Stoel Z voor den voorzitter. Keti, keukentajeltje. Ken timniermunshamer. (Als het scherm opgaat, zit voorzitter Jansen op Stoel Z achter het tafeltje. Aan zijn rechter hand de directeurszetel Y, aan den anderen kant der tafel stoel X voor den aandeelhouder). Voorzitter Jansen (yeeft een tik met den hamer): Ik open de vergadering en heet alle aanwezigen hartelijk welkom. Mag ik de heeren verzoeken de presentielijst te teekenen? (Teekent). Ik constateer, dat behalve de directeur aanwezig zijn n aandeelhouder, eigenaar van twee aandeelen van ? 100.?, uitmakende het geheele ge plaatste aandeelenkapitaal. Met genoegen merk ik op, dat dus alle aandeel houders hebben begrepen dat het hun plicht was hier heden aanwezig te zijn. Ik stel voor. de vergadeiing van alle maatschap pijen gelijktijdig te houden. Is iemand hiertegen;' (Alle stoelen zwijnen). Dus dit voorstel is met algemeene stemmen aangenomen. Mag ik den heer Jansen uitnoodigeii, straks de notulen met mij te onderteekenen ? Aandeelhouder Jansen (gaat van stoel Z over in stoel X) : Met genoegen meneer de voorzitter. (Voorzitter Jansen na zich weer in de>i presidodszetel genesteld te hebben): Thans geef ik het woord aan onzen directeur voor liet uitbrengen van het jaarverslag. 'Directeur Jansen (tript fan stoel Z in stoel l ) : Meneer de Voorzitter, geachte aandeelhouders en verdere aanwezigen. Laat ik beginnen met eenige zakelijke mededeelingeri. Het is ons mogen gelukken de hand te leggen op eenige erfpachtsterreinen, die oorspron kelijk in handen waren van den heer Jan Gok. Deze heeft het recht op het erfpachtsreeht met f 1000.?winst per huis afgestaan aan den heer Piet Gokker en deze weer met / 500.-- winst aan den heer Klaas Gokst. Wij hadden het zeldzame buitenkansje, van dezen laatste tegen betaling van slechts / 250.?winst per huis, het recht te verwerven om de terreinen van de gemeente in erfpacht te mogen krijgen. Hiermee hebben we dus bijzonder geboft. Wel wordt elk door ons te stichten huis daardoor ? 1750.?duurder dan strikt noodig was, doch dit beteekent niet veel op de totale bouwkosten, te meer omdat het zoo overal in Amsterdam gaat. We zijn al met den bouw begonnen, al hebben we door geldgebrek wat moeite met het bouwcrediet en verder met den heier, den metselaar, don houtverkooper, den steenfabrikant en don lood gieter, on ook met de arbeiders. Overigens gaat alles naar weiisch. Het is ons gelukt een hooi mooi bouwcrodiet van een ton te sluiten, mot oori paar soliodo borgen 't Was wol wat duur, n.l. 2.5 pOt. afsluit provisie, 1| pCt. voor 2iiakolaar Snijder. lp('t. voor makelaar Nemer, y pOt. voor makelaar Raker on. -% pCt. voor makelaar Grijper, ^ pCt. taxatie kosten, J pCt. voor do akto, !! pl't. voor do borgen on dan nog een paar honderd guldon voor kleine kosten, maar 't is dan. ook 0011 mooie post en boter duur dan mot te koop. on na aftrok van alle kosten hielden we na hot tookonou dor erfpachts-akte nog voldoende ovor van do som die op rekening van het bouwcrodiet is uil betaald, om 's avonds op waardige wijzo don aanvang v«n onzon bouw te kunnen vieren. Later hooft de crediotbank ons herhaaldelijk in den stook gelaten, zoodat we tot ony.eii spijt onze. verplichtingen tegenover de leveranciers der bouwstoffen niet regelmatig konden nakomen. Grootendeols echter was dit do schuld van do leve ranciers zelf: Zij leverden niet omdat wij niet beSmalfilm-Amateur-Kinematografie onder Kino-technische leiding van Joris Ivens Vraagt brochures en demonstraties CAPI 115 KALVERSTRAAT Amsterdam C. BIJ OACt vakkundige raad en voorlichting. taaidon, wij betaalden niet omdat de credietbarik geen geld gat', do crediotbank gaf geen geld omdat do bouw niet vorderde en de bouw schoot niet op omdat do leveranciers niet leverden. \Vi.j hebben echter geprobeerd iedereen tevreden te stellen, mot het resultaat dat op ons bouwwerk thans enkele hypothecaire inschrijvingen rusten, nnil.: T loo.ooo. ; 20.000. f 15.000. i «.000. i 12.000. f 15.000. 'i 10.000. i 7.500. bouwcrediot. inschrijving houthandelaar. inschrijving steenfabrikant. inschrijving heibaas. inschrijving loodgieter. inschrijving stucadoor. inschrijving timmerman. inschrijving metselaar. Vorder is ons bouwerediet aan eenige leveran ciers gecedeerd, doch overigens hebben we geen andere schulden dan een aantal accepten, waarvan het bedrag thans nog niet geheel vast staat. Ik heb echter alle hoop, dat bij het sluiten van de vaste hypotheek allo leed geleden is, mits du vaste post hoog genoeg zal zijn om alle schulden te betalen, wat ik betwijfel. Laat ik hier do beroemde woorden van onzon Jan Piotersy.oon C'oen aanhalen: Dispereert niet !" Wij allen, geachte vergadering, wij leven nog on wij hopen nog jaren te blijven leven on. te blijven bouwen en. . . . na ons de zondvloed ! Aandeelhouder Jansen ijlt naar stoel X en uppluudisseert he/ti;/. Daarna naar stoel Z). Voorzitter Jansen: Ik dank onzen geachteu directeur zeer, teil eerste voor zijn doorwrocht verslag, ton tweede voor zijn kundig beleid, waar door het hom gelukt is -zonder een cent kapitaal tien huizon neer te zotten en waardoor hij hot van gewoon arbeider (kijkt iit het raam naar heneden) reeds tot zoo'n hooge hoogte hooft ge bracht. Kn (en laatst»', maar niet in do minste plaats, dank ik hom uit uw aller naam voor zijn prachtig optimisme. Wenscht iemand naar aanlei ding van het verslag nog hot woord? Aandeelhouder Jansen (reed s weer in stoel X): Ja. meneer, de voorzitter. Hoeveel bedraagt de uitkeoring? Voorzitter Jansen : (van f loei Z ) : De uitkeering? Maar'meneer Jansen, er is nu toch nog geen faillis sement ! Aandeelhouder Jansen (stoel X) : Ken afschu welijk misverstand meneer do voorzitter. Ik bedoel hot dividend. Directeur Jansen (uit stoel Y): Ik stel voor, uit do volgende uitkeering van het bouworediet 10 p(,'t. dividend uit te betalen. Voorzitter Jansen (stoel Z): Ik breng dit voor stel in stemming. Niemand tegen? (Al ir eer t/een t/elnid uit de stoelen). Dan is ook dit voorstel met algemeeiio stemmen aangenomen. Mijne Heeron. wij hebben de agenda afgehandeld. Wij danken l" voor uw talrijke opkomst en onze leveranciers voor bun bijna onbegrensd vertrouwen. iS'-lientl ). I'oor df.trhrijt: ARXOI.D VAX DKX K K KG M Kunstzaal van Lier Rokin 126 Amsterdam, Oostersche & Europeesche antiquiteiten Oude en Moderne schilderijen en plastieken Negerkunst & Ethnographica