Historisch Archief 1877-1940
)UWMEESTE
3udok en zijn Werk
\ENAVENTE
aan een bouw gesteld worden: hoe meer eischen,
hoe beter. Mijn groote belangstelling gaat uit
naar al wat nuttig is. Zoo geloof ik, dat er nog
Toote mogelijkheden liggen in fabriek-bouw. Het
aoet het leven van een arbeider gelukkiger maken,
.vanneer hij werkt in een ruimte, die ontworpen
werd met de gedachte, dat de plaats waar
hij zijn arbeid verricht zoo mooi en opwek
kend mogelijk dient te zijn, dat de omgeving
hem iets meemoet geven: levensvreugde.. ."
Rustig zit Dudök te praten; zijn
wazig/ te Hilversum
auwe oogen op een punt gevestigd, dat ergens
last mij ligt. Hij bezint zich goed op wat hij
el wil loslaten, karig, niet te veel, maar goed
alijnd, zoodat er later geen vergissingen
mogek zullen zijn.
Ik vraag hem naar zijn oordeel over de opdracht
?n de stad Leiden om twee ontwerpen te maken
or een nieuw Raadhuis.
Ik ben van verschillende kanten gelukgewenseht
-'t die opdracht, alsof het een geschenk is. dat
aand in den schoot wordt geworpen: alsof er in
> een geval niet duizend dingen zijn. waarmee
j eerst in onszelf om een oplossing zullen moeten
chten.''
Maar een mooie, boeiende opgaaf vindt hij liet
;ttemin: vooral de eene opdracht, die inhoudt een
bouw te ontwerpen met behoud van wat er nog
'.n den ouden gevel staat, lijkt hem een boeiend
Jerwcrp voor een modern architect.
* *
*
Wij gaan nu een rondgang door Hilversum doen,
en zien den vorderenden bouw van het nieuwe
Raadhuis. Dat zal met zijn vijvers en door zijn
ligging in een wijder uitgebouwde wijk van de
gemeente een representatief bouwwerk worden
van een plaats, die door zijn groot inwoner-tal
recht heeft op een monumentaal Raadhuis, doch
die tevens een rustiek karakter heeft behouden.
Op de wandeling langs en door zijn bouwwerken
vind ik een gebied, waarop ik bijna zeker was Dudok
te ontmoeten: de Muziek. Bouwkunst en toonkunst
zijn op onnaspeurlijke wijze aan elkaar verwant.
Heeft niet professor Roland Holst eens na een aan
gehoorde lezing over verschillende stijlen in de
muziek uitgeroepen: Maar dat is architectuur!"
Bij Dudok is de muziek-gevoeligheid de niet ge
pantserde plek in zijn wezen en zonder terug
houding bekent hij zijn warme genegenheid voor
het klavier en den groot en dichter voor dit instru
ment: Chopin.
In een nauwelijks voltooide school van hem
waar nog werkzaamheden verricht worden, komt
iemand hem opeischen en is hij er natuurlijk direct
,,in". Ik loop, aan mijzelf overgelaten, in het
nieuwe gebouw rond. laat de sfeer van de lichte
vroolijke lokalen op mij inwerken, loop dan naar
buiten en sta naar het dak te kijken als IHidok
terug komt. ..Ziet l" dat dak op de school voor de
grooten: dat heeft een rustige, forschc lijn: dat
van de kleuterschool heb ik in overeenstemming
met den toon, die bij de kleintjes hoort, getracht
er luchtig en met "n zekere
elcgance op te leggen. Slaagt
xooiets. dan ziet het er als iets
va.'ixelf.sprekends uit :
maaivraagt l' niet hoeveel grij/.e
haren dat dan gekost heeft !''
Ik waag het te vragen. ,.ol'
een bouwmeester tegenover een
werk uit een vroegere periode
wel eens zoo vervreemd komt
te staan, dat, hij de neiging krijgt het weer af
te breken."
Och ja, misschien wel," zegt hij nadenkend.
En plotseling valt de reserve van hem af en bekent
hij, dat wat tegelijkertijd het vonnis en de ver
lossing van den kunstenaar is:
Een bouwwerk, dat voltooid is, interesseert
mij eigenlijk niet meer. Ik kan er alleen nog maai
de fouten van zien, en ik ben vast overtuigd, dat
ik morgen het meesterwerk ga maken...."
Bïieuwe Uitgaven
(ï. Jf. l'rirnt. lint (/oud rail de.n l'liaran.
Amsterdam 1929. Nciierl. Vityevcrs Maat
schap.
Deze kleine roman is klaarblijkelijk bedoeld als
ontspaimingslectuur. Ik zou tenminste niet weten,
wat voor bedoeling er anders achter moet zitten.
De eerste, ja. men kan wel zeggen: de eenige eisch,
waaraan ontspanningslectuur behoort te voldoen,
is, dat /.ij boeiend moet zijn, dat zij den
le/.eivoor een tijdje liinnenvoert in een land van
verbeelding, waardoor hij de, niet altijd even
aangename, wereld van werkelijkheid zoo lang
kwijt raakt. Het doet er niet xooveel toe of hij,
als hij het boekuit heeft.zegt : ..hel was toch eigenlijk
nonsens en ik had mijn tijd
heler kunnen gebruiken.'' Maai
de fout van dit boek is, dat het
heeleinaal niet boeit.
JIKHMAN MIDDENUOKP
Ingang Studentenhuis, Parij