Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 JANUARI 1930
No.
2746De Papegaaienziekte
door Dr. K. Kuiper
Moeten wij onze papegaaien afmaken?
ONDER de nuttige instellingen van onzen tijd
mag men stellig de bureaux voor persberichten
rekenen. Ze hebben als 't ware een tweeledigen
arbeid: eerst verspreiden ze het nieuws over de
bladen en daarna verzamelen ze het weer en
distribueeren de oudbakken berichten systematisch
over de voor speciale onderwerpen geïnteresseerden.
Wat de journalist den nen dag aaneen lijmde,
knippen zij den anderen weer uit elkaar.
Dank zij deze nuttige krantenknipsels dus kon
ik gewaar worden hoeveel belangstelling men. aan
den dag legt voor een aantal ziektegevallen bij
menschen, ten deele met doodelijken afloop, die een
gevolg schijnen te zijn van besmetting door zieke
papegaaien. En als die knipsels het mij niet verteld
hadden, dan was 't wel duidelijk geworden uit de
tientallen vragen die van alle kanten daarover
gedaan worden. Men zou het haast een klein
paniekje kunnen noemen.
Het zal daarom geen kwaad kunnen als we deze
merkwaardige ziekte, en wat er aan vastzit, eens
wat nader beschouwen.
* *
*
Allereerst iets over de feiten.
Veel meer menschen dan gij en ik misschien
denken, houden er een papegaai op na, liefst een
die goed spreekt natuurlijk. Vaak zijn zulke vogels
de troost en toeverlaat van eenzamen in deze
wereld, die hun behoefte om te vertroetelen op een
voor ons gevoel min of meer stuitende, althans
onsmakelijke wijze op zoo'n vogel afreageeren.
Maar ook anderen hebben hun Lorre. In een aantal
gezinnen waar kort te voren een nieuwe papegaai
zijn intree had gedaan, werden eerst de vogel en
daarna meerdere menschen ernstig ziek. Bij Lorre
waren de ziekteverschijnselen: gebrek aan eetlust,
bol zitten der veeren, slecht riekende bloeddiarrb.ee,
mager worden en slaperigheid. De menselieu ver
toonden naast symptomen, die den arts aan typhus
doen denken, vaak typische blaasjes in de mi uid
en keelholte, terwijl veelvuldig een ernstige
pneumonie optrad, die misschien in de fataal eindigende
gevallen wel als de directe doodsoorzaak is op te
vatten.
Dat deze ziekte door Bacterium psittacosis, die
tot de groep der pathogene darmbacteriën, de
z.g. Paratyphus-groep behoort, veroorzaakt wordt,
neemt inen al een. kleine veertig jaar aan. Ver
moedelijk is het nooit zoo goed mogelijk geweest het
verband tusscheii de vogelziekte en de
menschenziekte te bewijzen als nu. Als men nagaat wat er
tot dusverre over de psittacose veimeld werd in.
de handboeken, dan ziet men dat nog altijd scep
tici dit verband durven, loochenen oi! althans als
een open vraag beschouwen.
*
* *
Het is goed dat zulke sceptici er zijn ! Er wordt
op medisch en veterinair gebied zooveel met
enorm aplomb beweerd, er worden afdoende ge
neeswijzen en medicamenten met groote
fanfaronnades aangeprezen ik dunk b.v. aan de z.g.
Friedmann-entstof tegen tuberculose, het voor
beeld is ad libitum aan te vullen dat, groote
scepsis in heel veel gevallen volkomen op z'n
plaats is. Edoch hier mogen we daaraan niet meer
mee doen. Het psittacose-besmett ingsgevaar is
niet alleen maar denkbeeldig. Naar men uit de
kranten heeft kunnen zien (de Telegraaf bevatte
b.v. dezer dagen een goed referaat naar een artikel
van den directeur van h<-.t instituut voor
tropenziekteii te Hamburg) y.ijn er dit najaar veel gevallen
BERGT UWEN INBOEDEL
BIJ VOORGENOMEN VESTIGING IN
DEN HAAG OP IN HET BUITENLAND
BIJ DB FIBMA BATENBURG & FOLMER
TB 'S-GRAVENHAGE,HuiJGEN8PABK22
TELEFOON 11030
EIGEN GEBOUWEN. Bespreking kosteloos
SPEO. BlNNENL. EN INÏEBN. TRANSPOS»»»
van psittacose voorgekomen in Argentinië, en
hier heeft men dan ook de bevindingen van
Nocard, in 1893 te Parijs, waarbij Bact-psittacosis
in mensch en papegaai kon worden aangetoond,
kunnen bevestigen. Overigens schijnt in Z. Amerika
de ziekte vrij regelmatig, zij het meer sporadisch,
voor te komen.
Verschillende vragen die men zich in verband
met de papegaaienziekte kan stellen wachten nog
op een antwoord, b.v. deze: zijn het speciaal de
groene papegaaien van Zuid-Arnerika, de amazones
die aan psittacosis lijden, of zijn er ook gevallen
bekend, waarin de bekende grijze Koodstaart"
de meest populaire, best sprekende, kooivogel de
besmetting overbracht 'i
Van Heelsbergen spreekt in zijn nieuwe handboek
in dit verband over kort te voren uit Amerika of
Afrika ingevoerde vogels; maar de mij bekende
berichten hebben steeds betrekking op
ZuidAmerika-transporten. 't Is best mogelijk, dat de
infectiehaard feitelijk in Braziliëen Argentini
zit, en men dus de roodstaarten niet argwanend
behoeft aan te kijken, zooals thans hun groene
verwanten. Al is a priori niet aan te nemen, dat
deze voor de paratyphus-infectie immuun zouden
zijn.
* *
*
Een tweede kwestie, voor vele
papegaaienviiniden, zelfs een question-briïlante naar het schijnt,
is deze: moeten wij onze vogels ook wegdoen en
loopen we om iederen papegaai, dien we zien, ook
beter in een flinken kring heen V 31en kan die
vraag met een wedervraag beantwoorden: ruimt
ge uw hond op, als er hier of daar een paar gevallen
van hondsdolheid zijn voorgekomen-1 Kil ge kunt
ook gerust als altijd de tra's en kateloes op hun
beugels in de dierentuinen hun versnapering
voeren,want, afgezien van het feit dat de ziekte
daar, althans in ons land nooit, werd geconstateerd,
moogt ge gerust vertrouwen, dat alleen gezonde
diereu met het publiek in contact komen.
HUIL andere vraag is intusschen: wat kunnen
we voor preventieve maatregelen nemen om de
psittacose buiten onze grenzen te honden r Kn
daarmee raak ik een gebied aan waarover veel
zou te zeggen, zijn.Het is natuurlijk heel eenvoudig:
evenals men voor enkele jaren den. invoer van.
pluimvee verboden Juvt't, ter voorkoming van
ernstige pluim vt-eëpidemiëii zooals kippeii-chnlera.
kan men en zal men. ook hoogstwaarschijnlijk den
invoer van papegaaien wol aan banden gaan
leggen. Dan zal ecu ambtcuaav van den. Veeart
senijkundigen Dienst: een in te voeren partij papegaaien
stuk voor stuk keuren, en misschien ook ron certi
ficaat vau oiibesmethcid uit het land van oorsprong
kunnen eischeii. Dit is een heel klein kunstje: de
organisatie is er immers !
Beter ware het echter te streven naar iets van
veel wijdere strekking: naar een internationale
regeling op het gebied van dierentransport. Kr
heei'scheii o]) dat terrein zeer ernstige misbruiken.
die hoog noodig onder 't oog gezien moeten worden.
Voorschriften, betreffende de eischen, waaraan het
transport van levende dieren heeft te voldoen.
moeten de beschaafde landen trachten gezamenlijk
vast te stellen. Dat een psittacuse-infret ir ooit
zulk. een uitbreiding heeft kunnen krijgen ligt
m.i. in hoofdzaak aan de hoogst primitieve huis
vesting en verzorging, die men voor de dieren nou
goed genoeg viudt.
Al heeft de mensch principieel gesproken on
loochenbaar liet recht dieren, ook uit den wilden
staat, te vangen en gevangen te houden, even zeker
heeft hij de zedelijke plicht zijn levende eigendom
zoo goed mogelijk te vei'/orgeii, geheel afgezien
van het feit, dat zijn eigen, belang dit in den ri'gel
meebrengt.
Hiermee is de vinger op een wolideplek gelegd.
Kr is in. ons land van. \vivenigingen ook t-ruc. naar
ik geloof, iüe zich ten doel stelt algemeene wettelijke
regelingen ter bescherming van het dier in 't leven
te doen roepen. Zij kan heel zeker nuttig werk doen.
Als de Amazonen-transporten uit /. Amerika
behoorlijk verzorgd en verpakt moeten worden.
is de kans op ernstige l'sittacost'-cpidemiën onder
de vogels, en daarmee, zooals gebleken is. onder
de menscheu al zeer gering.
Kunstzaal van Lier
Rokin 126 Amsterdam.
Oostersche & Europeesche antiquiteiten
Oude en Moderne schilderijen en plastieken
Negerkunst & Ethnographica
]\l i) i i l ief<!e rooj' lni{ i'«!.' t'i'i'ti r<nti,' < >\ /rott.s-^V<M>s/;r/f/,
l//?/( ctifltnnx'nt^tne ,^l ia1! i n li(n~\~ n ::ntiiler /t'fc>f/'.
Tkanx deel '//,' 'l lu<tr in itffttfi: de dinfen <ttx il\ bent
Keil ldc'(t( in<t<n' r<f.s( hedt'<t<l t'nnt' -v/</</ f'xc/fr </('< ttxUHHt
r(he'xi
('d'1 n ei)1,'el ir o a tier en <icc n < 'n/,' Je ::»n.
Heit ttutftr een uur i "i h<trxtenxrolh' rreu<t<L
l/C L'(»n en <i<i en teer/s en hen ferrre.
GORDIJNSTOFFEN
INDANTHREN
LICHTECHT
WASCHECHT
TROPENECHT
ZONBM