No. 2747 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 25 JANUARI 1930 BEURSSPIEGEL door G. A. Klaasse Donderdag, 23 Januari GENTLEMEN prof er bonds," zoudon de emittenten van obligatieleening'.ffl. op hot prospectus kunnen laton drukken. Want deze slogan zou inderdaad de stemming van den doorsnee-beleggor weergeven. Ondanks het feit, dat onophoudelijk nieuwe gemeente- en provincieleeningen worden gelanceerd loopen de koersen, van deze fondsen steeds verder op. Obligatien Amster dam noteeren al 99, den Haag al 100. De jongste leening Rotterdam die weliswaar voor een onder de heerschende omstandigheden bijzonder lage koers uitkwam is aanzienlijk overteekeiid. En voor een leening Rotterdam wil dat heel wat meer zeggen dan voor den Haag of Groningen '. Elke beurscrisis heeft weer haar eigen sympto men, nooit is het beeld geheel gelijk. Maar in zooverre is er toch wel uniformiteit, dat na de krach de belangstelling voor obligatien hand over hand toeneemt; ik heb daarop eenigon tijd geleden, toen het verschijnsel nog maar schoorvoetend zich begon te openbaren, gewezen. Nu moet men niet denken dat veel houders van aandeelen deze om zetten in obligatien. Maar wel zal een grooter deel der nieuwe besparingen zich richten op obligatie belegging. Nog belangrijker is misschien de beteekenis van de geldrentedaling, die elke beurscrisis pleegt te volgen, voor het koersverloop der obli gatien. Al zijn de golvingen van de rente op da geld markt veel meer uitgesproken en veel heftiger dan op de kapitaalmarkt, toch is er onmiskenbaar een verband. De daling van de obligatiekoersen sedert Februari van het voiige jaar was daarvan een ge volg. En evenzeer is de stijging der koersen sinds October een bewijs voor deze stelling. Verleden jaar toen voor prolongatie 5 pCt. en meer te maken was, kwam geen enkele groote belegger ertoe om obligatien met ruim 4.5 pCt. rendement te koopen. Nu. echter de geldrente tot beneden de 3 pCt is teruggeloopen zal men niet alleen weer de normale verhouding tusschen liquide uitzettingen op de geldmarkt en geconsolideerde beleggingen in obli gatien herstellen, doch zelfs geneigd zijn ook voor gelden die men liquide wil beleggen tijdelijk obligatieinvesteering te kiezen. Hot koersverlios (met inbegrip van aan- en verkoop-provisie en zegels) dat bij realisatie moet worden geincasseerd neemt men dan op den koop toe terwillo van liet aan merkelijk hoogere rendement. Waarbij nog komt dat in een stijgende markt hot koersrisico nimmer hoog wordt aangeslagen. Ook zal de lage güldroiito ertoe leiden dat de bezitter van obligatien die voor eenigen tijd geld vrij moet maken en onder nor male omstandigheden zijn obligatien zou verkoopou nu op onderpand daarvan geld leent. Immers zulk een beleening kost niet alloen geen. geld. maar levert zelfs nog een kleine bate op. Voor buitenlandsche obligatien mot hoog rendement is de laatste factor, de rentearbitrage tusschen geld- en kapitaalmarkt", natuurlijk van. nog groot or belang. Daar zal niet incidenteel oen bestaande portefeuille beleend worden, maar de gegadigden zullen obligatien met geleend geld aankoopen. terwille van de marge tusschen te betalen proloiigatierente en te ontvangen coupoiireiito. Kn wan neer men dan behalve een mooi rendement ook nog een koersstijging verwacht dan wordt deze trans actie dubbel loonend. * * * De koersstijging van Duitsche obligatien is voor een deel ongetwijfeld aan transacties als hier boven bedoeld toe to schrijven. Hoewel natuurlijk ook uit anderen hoofde de stemming voor de papie ren is verbeterd, liet in den Haag bereikte acoo >rd heeft de overtuiging bevestigd dat do herstelcrediteuren wel zullen oppassen niet do kip niet 10. Schrijfmachinehandel (Alle merken vanaf f 5*.?.) COPIEERINRICHTING TEL. 334M Wolven»tr.8-4 - AmBterdaa de gouden eieren te slachten, en dat voor een over belasting van Duitschland niet behoeft te worden gevreesd. Daarenboven verwacht men dat er in de komende maanden wol wat stemming gemaakt zal worden voor do uitgifte van do eerste tranche dor commercaliisatieloenitig." Die conimercialisalie is overigens voor de kapitaal markt in do toekomst wel een heel bijzondere factor. Tot nu toe was de toestand aldus: Duitsch land betaalt elk jaar 0011 zekere annuïteit die rente 011 aflossing op do herstelschuld botookeiit. Duitschland moet dus groote sommen opbrengen} die anders bespaard zoudon zijn on hot maatschap pelijk kapitaal zouden hobbon aangevuld. Daarom leende Duitschlarid elders wat hot zelf te weinig spaarde, en hot buitenland kon die leeningen, ver strekken mode omdat daar juist het in Duitsch land aan de kapitaalvorming onttrokken bedrag werd ontvangen. Maar nu willen do herstel-crediteuren inzonderheid Frankrijk vooruit loopend op een lange reeks betalingen, een beroep doen op de kapitaalmarkt om reeds thans het kapitaal te kunnen aanwenden dat Duitschland in den loop der jaren zal hebbeu op te brengen. Simplistisch kan men zich de zaak aldus voorstellen: tot nu toe werd aan Duitschland hot kapitaal, dat daar ten behoeve der herstelcrediteuren werd gevormd, teruggeleend ; bij de commercialisatie zal door Frankrijk kapitaal worden geabsorbeerd dat nog niet door de Duitschers is gekweekt. Zoodat inderdaad een druk op do kapitaalmarkt wordt gelegd. Natuurlijk zullen do geallieerden in hun eigen belang er wel voor zorgen dat de markt niet te spoedig overvoerd wordt. Maar, wil de commer cialisatie eenige beteekeiüs hebbon, dan zullen er toch eenige milliarden geleend moeten worden; op basis van de onbeschermde annuïteit van 600 millioen mark kan ongeveer 7.5 milliard mobiel gemaakt worden. * * * Voor aandeden is de stemming wat vriendelijker. Vooral omtrent do technische positie is men meer gerust dan eenigen tijd geleden. In Now-York schijnen de zwakste posten wel langzamerhand to zijn opgeruimd; hot bankierssyndycaat is geli quideerd. En hoewel de markt andorszijds ook nog niet veel steun ondervindt van omvangrijke baissoposities, toch is het wegvallen van do voortdurende bedreiging mot verdere koersdaling een opluchting. Schoorvoetend komen thans de koopers aan de markt. Tot koersstijgingen van eenigen omvang komt hot daarbij nog niet. want or zijn nog genoeg houders die bij een licht'- opleving er graag uit willen. De berichten uit handel en bedrijf, waarop alle aandacht natuurlijk gevestigd was. zijn iets beter. De staalpi'oductie i.s iets toegenomen; de afzet van automobielen toont een lielite verbetering. Maai1 het is natuurlijk nog niet Ie overziet! of die ver betering zal aanhouden en vooral is moeilijk te beoordeelen in hoever de verhoogde vraag een normaal seizoensverschijnscl is. Ik heb trouwens ceriige weken geloden al g.'schreven dat hot wel niet waarschijnlijk was, dat de toestand zoo slecht zou blijven, en dat indien dat wel 7,00 was, de mees te koersen nog voel te hoog geacht moesten worden. Xoodat een iets gunstiger bodrijfsgang nog vol strekt geen motief voor hooger aandeelkoersen hoeft te zijn. .Maai' liet is heel goed te begrijpen, dut het publiek den toestand van elk oogeiiblik afweegt naar dien van liet vorige moment, en zich niet afvraagt of ondanks de verbetering de positie niet nog zoo ongunstig is in verhouding tot die van oen jaar geleden, dat de huidige aandeolkoei'sen al mooi genoeg zijn. Kr is ook wel iets voor te zeggen om niet op liet laagste punt te willen koopori. en het onderste uit de kan te willen hebben. Wanneer men togen do huidige koersen koopt dan kan men or vrij zeker van zijn dat binnen 5 jaar het bezit koerswinst zal opleveren. Maai' wat men niet weet is. of men niet over oen half jaar nog oven goedkoop kan koopen, en dan tenminste o>-ii half jaar rente spaart. De toestand van handel en bedrijf is toch niet van dien aard dat men binnenkort een zeer willige stemming zou moeten \er\vachtoti. Begon in de automobielnijverheid verleden j;iar Augustus zich voor hot eerst de overproductie te openbaren, nu komt in Amerika voor do radioindustrie de moei lijke tijd. Keil dor maatschappijen verkeert zelfs al in finaiieieele moeilijkheden, en de andere hebben een veel te groote capaciteit na de sterke uitbrei ding dor laatste jaren. En inmiddels zijn de aandeelen Philips hier in de laatste week opgeloopen. Do voor eenige maanden doorgevoerde prijsverlaging on de propaganda voor do termijnbetaling was ongetwijfeld te be schouwen als oen toeken dat ook bij dit bedrijf de stijging van don afzet niet meer gelijken tred hield met do uitbreiding der productiecapaciteit. Jntusscheii is het de vraag of niet hot snel opkomende radiodistributiebedriji' een nieuwe afzetgebied voor luisprokers natuurlijk niet voor ontvangtoe stellen zal openen. Bovendien heeft Philips nog andere peilen op den boog. Op liet oogetiblik moeten enkele patenten in studie zijn. waarvan men zich veel schijnt voortestellon. F.oii bedrijf als dit kan altijd wel genoeg kruit droog houden om oj) liet ci'itioke moment nog oen schot to lossen. Ken belangrijke handicap voor onze markt is natuurlijk do weinig gunstige toestand, waarin nog steeds de cultures zich bevinden. Al eenige jaren liggen cultuurwaarden, die vroeger het centrum van de activiteit aan onze beurs waren, vrijwel dood in de markt. De toestand van de suikermarkt is nog hoegenaamd niet veranderd, en ook voor rubber i.s nog heel weinig wijziging te constateeren. Nog steeds zien do moesten die zich met de cultuurproblemen bozig houden de oplossing in productiebeperking. Wol zijn ook af en toe stemmen opgegaan om veeleer te trachten do kostprijs van rubber to drukken en daardoor do cultuur weer loonend te maken. Maar dezo plannen zijn natuur lijk in zooverre afschrikwekkend, omdat om tot goedkooper on meer rationoole productie te komen noodwendig eerst oen verdere stijging van do voort brenging moot volgen. En nu men toch al niet oen teveel kampt, deinst men. daarvoor terug. Intusschen is hot zooveelste rest riet ieplaii opgesteld, en tusschen do Engelschon on Hollatidsche belang hebbenden, zal weer onderhandeld worden. In rubborkriiigoii is het vertrouwen in het nieuwe schema dat ook de zoo gevreesde iulandsche productie wil omvatten niet ei g groot. En de houders van rubboraandcolen zullen dan ook mis schien goed doen van de koersstijging te profiteeien, tenzij het ei van C'olumbus voor de ver betering van do rubbermarkt zou worden ont dekt. De thooprodueonton ~ speciaal de Kngel.scho hebbon een pracht middel gevonden om de over productie te spuien. Het probleem was: ho.; houden wij de prijzen op peil wanneer er to voel thee is ('zoo erg voel te veel was or overigens niet;. Drie oplossingen: productiebeperking, oen deel van do theevoorradon elk jaar in het wat c'r gooien, en ..vorkoopeii" aan een insolventoii afnemer, die niet koopt, wanneer betaling van hom verlangd wordt. En toen dacht men aan Rusland, dat vroe ger hoopeti thee verslond en nu bijna niets meer. Wanneer thee op afbetaling" aan de Russen wordt verkocht heeft men. het gevoel dat men niet d.o thee in hot water gooit, maar echt verkoopt, en de ]a>t van de overproductie is van de markt at'. zoodat de opbrengst van de oogst zelfs zonder Ruslands betalen nog grooter wordt dan wanneer alles echt verkocht werd buiten Rusland ! N.V» Nederlandsche = Grondbrief bank = van 1906 STELT VERKRIJGBAAR 5O/ Obligaties /O * "% AMSTERDAM-C. = HEERENGRACHT 495 =