Historisch Archief 1877-1940
No. 2747
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 25 JANUARI 1930
Stem van de Radio
Stem van den Vrede
Londen, bijz. corresp. 22 I
DAT de rede, waarmee Koning George de
Londensche Vlootconferentie opende, door
tientallen radiostations gerelaied, over heel de
wereld verspreid werd en niet alle;n verspreid
maar ook aangehoord, dat heeft niet alleen een
formeele, zelfs niet alleen een symbolische, maar
ook een bijzonder reëele beteekenis.
Toen vijf en twintig jaar geleden de eerste
radioberichten afgetikt werden bij proefnemingen
op oorlogsschepen en het opvangen van deze
seinen door kuststations een wetenschappelijke en
sportieve prestatie was, die door de technici met
belangstelling werd gevolgd, kun niemand be
vroeden, dat hier een vorm van berichtgeving
ontstond, een vorm van een elkaar verstaan der
geheele menschheid, die machtiger zou blijken dan
welke andere wijze van onderling contact ook,
duizendmaal machtiger zelfs dan de pers.
Tenslotte kan het niet anders, of het steeds
intenser wordende merischelijk contact, onaf
hankelijk van afstand en sprekend van werelddeel
tot werelddeel, brengt de volkeren steeds nader
tot elkaar. Het verkeer der ideeën is niet ver
duizend-, maar ver-millioen-voudigd. Niet alleen
afstand speelt nauwelijks meer een rol, maar zelfs
taal niet meer. Een eigenaardigheid, die niet alleen
radio-uitzending en bericht-doorgeving aankleeft,
maar een verschijnsel dat ook de ontzaglijke
beteekenis kenmerkt van de bioscoop voor onze
geheele moderne en internationale samenleving.
Maar om op de Londensche Vlootconferentie
terug te komen, na deze uitwijding over de
macht-ten-goede van het toenemend verkeer
tusschen de volkeren, de openingszitting is
gevolgd door besprekingen van vertrouwelij ken
aard tusschen de gedelegeerden onderling. Officieel
is daar nog niets over bekend. Er wordt hier
alleen veel gesproken over drastische voorstellen,
die van Grandi te wachten zijn en waarvan som
migen meenen, dat de fascisten met fantastische
ontwapeningsplannen komen in de zoete ver
wachting dat er dan zeker van al die ontwapening
niets zal komen (a l'instar der Soviets), anderen
weer beweren met stelligheid dat zich in de
Italiaansche politiek stroomingen afteekenen, die
zullen doen blijken dat de groote mond en de
gepantserde vuist (heusch geen Italiaansche uit
vindingen) hun tijd gehad hebben. We zullen zien.
MacDonnald heeft de ontzaglijke propagandis
tische waarde van de radio blijkbaar begrepen en
nog eens uit Downingstreet no. 10 gesproken tot
de geheele wereld en tot het Amerikaansche volk
in de eerste plaats.
In die boodschap zeide hij:
Hoewel ik er zeker van ben, dat er overeen
stemming zal worden bereikt zou ik al mijn
hoorders toch willen waarschuwen, dat er tal van
moeilijkheden zijn. De quaestie is: Hoever kunnen
UITERSTE CONSEQUENTIE
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Joh. Braakensiek
PERZISCHE
TAPIJTJES
SPECIALE ETALAGE
KALVERSTRAAT
AMSTERDAM
£ XOMEM
Ik zeg niets, ik beroep mij op mijn ambtseed!'
we allen samengaan? Sommigen onzer zijn geneigd
verder te gaan dan anderen in bepaalde richtingen
maar niet zoover in andere. Sommigen, onzer
doen voorstellen tot Verminderingen, die anderen
niet schikken en dezen doen op hun beurt voor
stellen die eveneens verworpen worden. Het is
geen tegenzin, het is een probleem van aanpassing.
Wij zullen er naar streven alle programma's dev
verschillende landen tot het laagste gemeen
schappelijke peil terug te brengen, /oodat er
twee dingen zullen gebeuren. Ten eerste zal er
geen wedloop meer tusschen ons zijn in het bouwen
van schepen en ten tweede zullen de programma's
tot het allerlaagst mogelijke peil worden ver
minderd en dan zullen wij binnen enkele jaren,
zeg vijf of zes. in staat zijn nog verdere; vermin
deringen aan to brengen. Aldus zullen wij ont
wapening en een gewaarborgden vrede bereiken".
* *
*
De premier zeide verder nog. dat hij in het
bijzonder do bewering wilde bespreken, die zt>er
verbreid was, dat Engeland, terwijl het over
ontwapening sprak, niet het voorbeeld gaf.
Wat betreft het Britsche leger zijn sedert den
tijd van voor den oorlog groote verminderingen
aangebracht bij de gewon o inrichtingen. Kr is een
beperking geweest van personeel, materieel en
militaire uitg iven in het algemeen. Het personeel
toont een vermindering van 50.000 vergeleken
met 1914 en van 152.000 vergeleken met 1921
nadat do eigenlijke oorlogstroepen godemobiliseerd
waren. MacUonald wilde geen ci'itiek oefenen op
wat andere naties gedaan hebben. \Vat de vloot
betreft heeft tëngdanl. volgens den Premier, net
op dezo conferentie gewacht. De positie van het
Britsche rijk in December 1929 vertoont een
merkwaardig contrast met Augustus 191-1. dat
verdient ernstig overwogen te worden door degenen
die luchtig spreken over de Britsche bijdrage tot
vlootont wapen ing.
Linieschepeii Augustus 1914 (>9, December J 929
20.
Kruisers met kanonnen van S inch eii meer
Augustus 19M 27, December 1929 11.
Kruisers met kanonnen kleiner dan
Augustus 1914 81. December 1929 <13.
Onderzeeërs Augustus 1014 7-1, D.'
1929 53.
De premier voeg.le er bij: Hoeveel verder wij
kunnen gaan op dien weg van vermindering
hangtaf van het besluit van degenen, die in conferentie
met ons samen zijn. van dogenen,, die bereid^zijn
om te beperken en to verminderen en samen met
ons het pad der ontwapening te betreden. Wij
kunnen alleen niet veel verder voortgaan; ja, als
wij geen overeenkomst kunnen krijgen, zouden
wij Wel eens genoopt kunnen zijn tot uitbreiding.
Stimsoii heeft do positie vóór zijn vertrek uit
Washington op voortreffelijke wijze aangegeven
toen hij zeide. dat te weinig middelen van ver
dediging een natie oen gevoel van onveiligheid
geven, terwijl to veel haar buren een gevoel van
onveiligheid geeft. Wat orv/.e beraadslagingen zoo
geweldig ernstig maakt is, dat het alternatief voor
beperking een wodloop in het bouwen is en dat
het eind van zulk een wedloop: een oorlog is.
Woorden, die overal weerklank vonden en er
opnieuw toe hebben bijgedragen, opwekking tot
bewapening voor het forum der wereld te ver
klaren tot een oneervol
verschil met vroeger.
bedrijf. Ken duidelijk
ADVERTEERT in
DE GROENE AMSTERDAMMER"
??i s een zm d i e ge dikwijls leest.
\\aarom juist in de
G R O E NE AMSTERDAMMER.. ?
OMDAT het ;uK ertentletarief buiten
gewoon billijk is. De GROENE wordt
immers bij uitstek gelezen door het beste
publiek door het publiek dat iets te
besteden heeft.
Ge BETAALT DUS NIET voor een
verspreiding, die drukkosten, porto en
papier kost en waar mee ge tienduizenden
lezers bereikt, die met in de eerste plaats
tot het koopkrachtige publiek behooren.
MAAR HET BETAALT U Jn dit blad
te ad verteere n waarvan ge weet dat uw
onkosten dj re k t worden aangewend om L'
in contact te brengen met het koopkrachtig**
publiek.