Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 25 JANUARI 1930
No. 2747
Tikblaadjes
door Dr. R. Feenstra
Herriot
; j Solidair dóór het woord
'1*/T EN wordt eerder solitaire" dan
'JjlLL solidair door het woord. Toch
bfestaat het, toch komt het voor,
d^t ook het verachte of gehate woord,
bindt. Zooals het voorkomt, dat men
van een schrijvenden mensch zegt:
ik kan niets meer van hem lezen; en
ajs er dan werkelijk niets meer van
hém te lezen is, men al zijn oude
wer.fcen verslindt.
J Wat wij nu pas in het begin van
d|t jaar beleefd hebben, de terugkeer
VfM Léan Daudet in Frankrijk
dat is, behalve een voorbeeld van lich
telijk belachelijke politiek en van
een gebaar, toch after all ook een
demonstratie van
W;0ordmaguetisrne.
Wie deed het
grootste woord voor
dezen Gascogner
dezen eeuwigen op
standeling die
iflet zijn nen kop
tegèft^ alle mu
ren tegelijk wilde
séormloopen; te
gen de Republiek,
dp vrijmetselaars,
déslappe knieën
vftn den preten
dent, tegen de Joden en tegen den
Paus; tegen de heele sautekraam.
De bedaarde scepticus en humanist
Eduard lïerriot.
Als je zelf jaren lang bent afge
maakt voor een crétin, voor een
domkop; voor een lijkenbidder van
lang verteerde ideologieën wat
drijft je dau met een troep gladde
politieke jongens, die elk hun facetje
onder de lusters zoeken, in de Kamer
van den President der Republiek;'
. Voel je je, zonder het emmertje vuil
Wekelijks over je kop, als-een school
kind, dat zijn hygiënische douche niet
meer krijgt? Is het een electriseerend
gevoel: uitgescholden te worden door
een geboren pamphlétaire in een
zeker rhytnie. En heb je dat noodig
over je: af en toe vuur en lava, als
jezelf zoo stijf gestreken ais een boord
staat van den dialectischen stijfsel.
* *
Zeker is het, dat er geen scherpere
tegenstellingen bestaan, ook naar liet
litteraire en zeker naar het politieke
talent, dan tusschen Herriot, den
bouwer, den man met de geordende
kop en Daudet, den afbreker, den
steigerspoeger.
Daudet was altijd de directe erfge
naam van een vooroudersgalerij, die
van de Mirabeau tot Roehefort liep;
van groote pamphletaires. Hij schold
op alles, iedere slag was woordkunstig
raak; zat er in als het mes van een
speerwerper.
Nadat hij zijn zoon op een afschu
welijke manier had moeten verliezen,
wat hij geheel weet aan de politieke
politie sloeg hij door. Zijn tempe
rament had er vroeger achterheen
gezeten als een losgebroken
waakMIJHHA
hond. Nu werd het een huilendcn,
hongerigen wolf. Hierin zat ongetwij
feld een portie psycho-pathologie.
Maar een Staat en een systeem, die
iemand zóó een zoon afnemen
kunnen natuurlijk op geen genade van
zulke tanden rekenen, /oo moest
hot op de gevangenis of ballingschap
uitloopen.
* *
*
Van totaal andere hersenbouw is
lïerriot. Volbloed Republikein en
volbloed democraat. De rhetorisehe
garderobe van Jaurès lijkt soms bij
hem beland. Men heeft hem ook wel
met Danton vergeleken, die den dood
niet om zijns zelfs wil liefhad; en uit de
guillotine nooit een katheder heeft
willen maken. Stellig was ook lïerriot
zijn heele leven een hartstochtelijk
strijder; maar altijd vol noblesse,
esprit gaulois. Toen hij Kamerpre
sident was luidde hij nooit de bel;
hij stak alleen zijn lineaal maar op
als een professor, die het wel met zijn.
leerlingen meent; ook al hoorde
hij ze eindelijk een slecht cijfer te
geven.
* *
*
Men schreef de/er dagen in l'arijs;
hoe de twee mannen Daudet en l l
crriot elkaar voor het eerst en laatst
ontmoetten. Xe kwamen, 17 jaar
geleden ieder van een kant naar
een taxi-chauffeur toe. die in Tacitns
zat te lezen. .Kn plotseling vergaten
'/.ij hun haast en begonnen over de
klassieke schoonheden een drieboom
op te zetten. Knthousiasme sloot
hen samen in een mist. een wolk van
sympathie. Natuurlijk was Daudet
de sterkste, de zekerste in zij" geest
drift. "Wat een kerel zei (Ie chauffeur
later tegen Jlerriot,
dien hij reed. De
ander bleef in zijn
wolk van geestdrift
achter.
Bij Apotb. en Drogist»
Kn dit is wel het
bijzondere van zijn
talent: deze
pamphletist kan niet
Daudet alleen den trommel
roeren - - hij kan
ook als fluitspeler optreden. Hij heeft
bladzijden proza over aesthetische
vragen geschreven, waar eenvoudig
geen woord in verbeterd kan. Af en
toe kon hij zich het zweet van den
dikken harden kop vegen; en op de
O r ieksche marnieren bank gaan liggen;
en hij was dan ,.de" wijsheid in per
soon.
Anatole Franee heeft hem eenma'U
in Venetiëgesnopen, toen hij de
duiven voerde. Voila onze groote
hater schreef hij. Alle haters ver
spillen hun gevoelens, /iet den mensch.
* *
*
De opheffing van de ballingschap
van Leon Daudet is geen duister
kapittel. 'Het licht van een zeiker
woordmagnetisme straalt er in ieder
geval overheen.
Klopt hel, dat de contraire woorden
ons aantrekken? Hoeft men. behoefte
aan de ander-e stem in het proza,
zooals aan den anderen degen in
den. strijd V
In ieder geval moet lïerriot ge
tuigd hebben: die man heeft zóó
heerlijk-vuil over me geschreven.
lleerlijkvuil in n woord aan
elkaar; een gróót o erkenning !
Naareigen
ontwerpen in onze
werkplaatsen te
Oosterbee k
vervaardigd
EUBELEN
STEUNZOLEN
SYST. PROF. HOFFA/
MAAR MAAT'
FA J.A.MASSIMG COMM.VENM.
O.Z.VOORBURGWAL334 Amsterdam
Vo HET BINNENGASTHUIS
Spoor's
Mosterd
W. A. Spoor Jr., Culemborg1.
DE GROENE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts ? 2.70 per kwartaal of //o
per jaar bij vooruitbetaling
Hier is de Kachel!!!
een vulkachel,
U kent toch het nieuwe systeem
CENTRALE VERWARMING
Zoo niet, vraagt nog heden onze brochure:
IN DEN WINTER DE ZOMER IN UW HUIS
HERINGA & WUTHRICH, HAARLEM. Tel. 11966
Voor den Haag: C. OLDENBURO Jr., Rijswijk. Tel. Den Haag 18970
Voor Amsterdam J. BROODMAN, Jikerstraat 63, Tel. 23092.
NDER
DEN
IAARIEN
DEN HAAG
LAAN c o P E s
VIEUBELE
v si«, wa &»?&?&». i
AMSTERDAMJ
HAARLEM!
MACHTEN VANl
HCEMS KERKSTRAAT!
N.V. Meubelmagazijn Eden"
MOLSTEEG - AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
HUIZE KJ.IM-OP"
RUST- EN HERSTELLINGSOORD
HOOGTEZON AANWEZIG,
PRIJS r a.50 PÉfl DAG., :: '-;-;-:.t
WASSENAAR
CENTRALE VERWARMING
NICE
HOTEL MAJESTIC
De incest luxueuse en meest comfortabele appartementen
van de Itivièra.
4OO Kamers 30O Itadkamers.
Alle op liet Zniden met uitzicht op Zee.
Zelfde directie: Grand Hotel Itagnoles de l'Orne.