Historisch Archief 1877-1940
1NS MASEREEL
IET STEDELIJK MUSEUM
or A. PLASSCHAERT
Teekeningen - Etsen
Sint Tjiicas, Stedelijk Museum,
Amsterdam. Nog enkele Notities
Jonkheer DUtlinger zond twee stillevens: bloemen
en vruchten. Ze zijn beide geen groot werk, maar
ze niet te noemen zou later blijken toch iets ver
geten te hebben op deze tentoonstelling die het
hart noch de oogen dikwijls verrukt. De bloemen
zijn wat ge met een Hollandsch woord zoudt
noemen: curieus, en wat wel in het Hollandsch
gezegd, is, dat ge in den maker iemand erkent van
Thuiskomst der visschers
een aard, die afwijkt van den gewonen, van den
banalen mensch. Dat beteekent dus niet, dat de
schilder een groot of belangrijk schilder zou zijn;
al waren er vele attesten, die ons dat zouden moeten
bewijzen wij weten dat beter, en zijn daarom
trent, omtrent dat béter-weten, zonder eenigen
onrust. Maar het tweede stilleven, dat van de
vruchten, was ons merkwaardiger. Het is zelden,
dat ge een stilleven ziet, dat ge vicieus kunt noe
men, maar hier is er dan n, dat zóó is. Dat het
zóó werd verrast ons niet, maar dat dit niet verrast,
maakt toch deze vruchten niet als stilleven van
een gewone soort.
Van H. B. Dieperink wijs ik op het stilleven:
Avend met de zonnebloemen; W. J. Dijk is te
"? el a la Dirk Nijland. Escher heeft een illustra
tieve phantasie in zwart en wit; illustratief be
teekent, opnieuw, zonder groote diepte ! llulshoff
Pol's landschappen hebben altijd adein en een
zekere lyriek; te vernielden is de groene toon, die
persoonlijk is. Van A. Keijzer is de Boschbodem
een plantenstilleven ; Kort is goed in zijn Orchi
deeën en zijn Cactussen (kleur). De boeken van
Mej. Van Regteren A.'tena zijn voor haar typisch
*n zuiver; Jaeob Rltsenxi's Irissen hebben als schil
dering: kleur en ruimte; eigenaardig, afzonderlijk
zijn ,,de Hengelaars". V;>n Mej. Spronck (de
leerFrans Masereel
lingc van Lizzy Ansingh)
noteer ik de Ueldquaestie,
een stilleven (met geest !)
van bankbiljetten, van
Mej. Surie leek mij het
stilleven met aardbeien
en asperges haar beste.
Mej. Wandscheer is, voor
haar doen, groot in de vrouw in de kamer. Th.
ter Weeme's zelfportret, Amstel en Loods (die mij
doet denken aan Tholen's papiermolen) zijn
tusschen zijn andere uit te kiezer, evenals Witjens
verlaten kasteel dat is. r"
En hiermee beëindig ik de bespreking van de
tentoonstelling van Sint Lucas. Ik hoop inderdaad,
dat de volgende een beetre zal zijn; met meer
spanning. Ik wensch noch verwacht daar
verwonderlijkheden te vinden; mijn verwachting in
deze werd zeer needrig maar er moet op de
volgende tentoonstelling scherper kritiek worden
uitgeoefend op het ingezoudene; er moet beperkt
worden om krachtiger te komen voor den dag.
Ik vrees, dat bij de schilders een te groote
gemakzucht tegenover het publiek, zelfs tegenover
het gewone publiek, hen de tentoonstellingen
niet genoeg doet verzorgen. Te veel baat nergens,
ook hier niet. Tien sterkere dingen drijven meer
tot koopen, dan honderd van-alles-wat dat
wordt vergeten, 't Waardoor en waarom van dit
alles wie ervoer het niet?
en wien maake het niet onwillig?
En een onwillige tot een willige
te maken is meer> arbeid, en
kost tijd, tijd, tijd. Waarom dit
toch altij d opnieuw te vergeten ?...
Schilders behooren toch maar
ne te erkennen, en die eene
heet de schoonheid; het oovrige
zij hun franje."
Het Xicuwe Jaarboek
De verzorging van het nieuwe
Jaarboek van Xederlandsche
Ambachts- en Nijverheidskurist
(uitgegeven met steun van het
Departement van O. K. en W.
door W. L. en J. Brusse's Uit
gevers Mij. te Rotterdam) berustte
ditmaal in handen van W. P.
Gouwe, die het boek den titel:
Ruimte" mee gaf. Reeds aan
de fleurig gekleurde, door V-iïmos
Huszar ontworpen bandteek< ning
kan men aflezen dat er door den
samenstellereene welkome poging
gedaan wordt iets anders ft: neven
als men gewoon -mis en /.iet:
ondanks een in zekere mate ge
bonden zijn aan bij de uitgave
gestelde voorschriften blijkt hij in
een weldadig verlangen naar ver
nieuwing inderdaad in vele op
zichten ruimte te biengen zoodat
m.i. de boektitel als veelzeggend
symbool kan worden opgevat.
Bijzonder goed is ook de
sysit.Mdtixehe indi'e/hty der behandelde
stof. Zonder al te zeer in persoon
lijke beschouwingen te vervallen
vun het. werk der talrijke begaafde
vadorlatidsche kunstnijvei'en geeft
(louwe in groote trekken aan wat
wel het wezen daarvan is. de
vraagstukken die hen momenteel
bezighouden toetsend aan het ve:
Het Wrak
lellen eu de toekomst, waai door menigmaal bereikt.
wordt dat de beteekenis der diverse uitingen geka
rakteriseerd en als het ware in haar tijd gesteld
wordt, zoodat dit (rijk van goed gekozen afbeeldin
gen, waaronder ook gekleurde, voorziene) boekweik
mede de beteekenis verkreeg van een, uitteraard
globaal doch in het kort zér doordringend gegeven,
overzicht van wat er sedert de oprichting der Xed.
Ver. voor Ambachts- en Xijverheidskunst (in 1901'
zooal ten onzent is bereikt.
Ook de vijftigjarige samenwerking van den
eeramist Leon Sent met de fabriek de Porcoleyui:
Fles" te Delft wordt herdacht in eene korte notitie
van Dr. H. E. van Gelder, terwijl ten slotte eene
volledige omschrijving der honderd negen en dertig
afbeeldingen benevens een naamlijst van
kunstenaren die in het boek genoemd worden aan dez,>
uitgave werden toegevoegd. Inderdaad: van de tot
nog toe verschonen jaarboeken blijkt Ruimt'-"
wel het best geslaagd !. . . .
OTTO VAN TFSSEXBKOEK
Frans Masereel
De beschuldigd-: