Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 8 FEBRUARI 1930
No.
Verschenen bij H. J. PARIS Amsterdam;
JUST HAVELAAR
De Etsen van
Hein van Essen
Met 30 Diepdrukreproducfies
Prijs f 10.?gebonden
Men vrage dit boek ter inzage bij zijn boekhandelaar
DE
VLOOTCONFERENTIE
door Dr. E. van Raalte
JOHN Ryder is niet opgenomen in den
Australischen cricketploeg, die over eenige maanden
tegen de Engelsche cricketers de groote
toetswedstrijden zal aangaan. Ziet daar een gebeurtenis,
welke, vlootconferentie en alle verdere politieke
voorvallen ten spijt, in bijkans alle Londensche
kranten uitvoeriger beschouwingen uitlokte dan
het doen eii laten van de deelnemers aan de Naval
Conference. Nu moet u weten, dat genoemde John
aanvoerder van Australië's elftal was geweest.
Zijn passeeren moest dus wel aller belangstelling
wekken.
De nuchtere Hollandsche lezer is het misschien
met die zienswijze nog niet heelemaal eens. Maar
dan bedenke hij, dat een enkele uitzondering
daargelaten Engelsche kranten en hun lezers
zich nu eenmaal meer met cricket en diergelijkeix
bezig houden, dan met hetgeen er op een conferentie
geschiedt, en vooral niet geschiedt, wier tempo
wel uiterst slow is. Natuurlijk, de 1-irit met zijn
aangeboren belangstelling voor de publieke zaak,
staat heelemaal niet onverschillig tegenover de
resultaten die de conferentie tenxloltv zal opleveren,
doch gij moogt van het gros der burgerij niet
verwachten, dat het geduld heeft om precies
te volgen wat er telken dag in conferentie-kringen
gedaan wordt, vooral, omdat een ieder er ten.
volle van. doordrongen is. dat er heel wat tijd
mee gemoeid zal gaan, eer de goegemeente! bij be
nadering kan overzien, waarop de Londensche
beraadslagingen zullen uitloopen.
Aan de lunch van de buitenlandsche pers maakte
de Minister van Marine, Alexanelei. van een
aardige vergelijking gewag. De pers is als een
moeder: zij geeft den kindertjes eiken dag iets,
maar niet te veel tegelijk. Op die manier nu gaat
op haar beurt de conferentie ten opzichte van de
journalisten te werk. Geregeld krijgen deze een
brokje copie, doch het gaat slechts bij stukjes en
beetjes. Het kan ook niet anders. Eer de confe
rentie goed op gang zal zijn, heeft men allerhande
politieke moeilijkheden onder de oogen te zien en
zelfs, nadat men op een bepaald punt een aanvang
gemaakt zal hebben, komt toch weer later het
moment, waarop wederom de politiek een duchtig
woordje zal meespreken.
Het pleit dan ook voor de paeda.gogisehe inzich
ten van de voormannen der conferentie, dat zij
onlangs der pers tenminste iets geluiden hebben
in den vorm van een door de journalisten bijge
woonde werkvergadering. Vooral de Yankees
hadden geklaagd, dat de journalisten nooit eens
binnen mochten neuzen. Onmiddellijk bleek toen
hun Minister van Buitenlandsche Zaken bereid
voor behartiging hunner belangen te zorgen, door
n.l. eenige plaatsen voor Amerikaansche journa
listen vrij te maken en dit leidde er tenslotte toe,
dat men een kleine voorstelling ten behoeve van
de dienaren van de Koningin der Aarde heeft
gegeven. Voor zoover de pla.atsrnimte het toeliet.
kregen de journalisten toegang tot de vergaderzaal
en. de rest mocht het stuk ook aarihooren. namelijk
in een zijzaal, waar zij. in lekkere luie stoelen
gezeten, naar de door daar aangebrachte
leiudspeakcrs verbreide redevoeringen konden luisteren.
Natmr'lijk leverden de/e debatten geen enkele
verrassing op en boeiend w:ii.s de \ertooning geens
zins; de heer Dawes. de Amerikaansche gezant te
Londen, had dan ook schoon gelijk, dat hij uit
kneep om in de zijzaal van een praatje in et de
mannen van de krantenwereld en van zijn onaf
scheidelijke pijp te gaan genieten.
Intusscheii is er Wel eenige vooruitgang ter
conferentie; merkbaar, sinds de vraag ernstig
onder oogen gezien werd, of men zich met ..beper
king per kategorieën" of alleen met ..globa.li> l e
innenmaat" bezig zou honden. De weg naar een com
promis tusschen de/e beide standpunten, tusseheu
de l'lngelsche en de Fransehe; zienswijze, is althans
op het oogenblik, waarop deze brief in zee gaat,
zoo goed als gebaand. Men zal elkaar waarschijn
lijk wel op het juiste midden vinden'. Men
gaat heel voorzichtig te werk. streeft er alleen
naar een regeling tot stand te brengen voor een
beperkt aantal jaren, n.l. geldende tot lüoli. Dat
verhoogt juist de mogelijkheid van het maken
eener conventie, die meer zal beteekeneii dau
alleen een leege enveloppe. Juist de procedure die
gevolgd wordt, geeft aanleiding tot hoopvolle
profetieën. Immers, de Italianen hebben er zich
mee vereenigd, eerst in een later stadium de vragen
van pariteit en rantsoeneering der globale tonnage
tot een laag totaal, ter tafel te doen komen. Xelt's
al komen er nog moeilijkheden door de bijzondere
eischen. van Japan, dan is de waarschijnlijkheid
toch niet gering dat. als men eenmaal een stuk
op weg is, de conferentie er in zou slagen de
Kransch-Italiaansche kwestie te overbruggen en
tenslotte zou komen tot een regeling, die niet
slechts beperking ma^r ook wel degelijk'. o\ er de
geheele linie genomen, vermindering van bewa
pening zou beteekenen. l tij de uitnoodiging voor
do conferentie en later in zijn eerste rede tot de
delegaties heeft ix-uusay MücDonald duidelijk doen
uitkomen, dat hij het plicht acht tenslotte die
richting in te slaan. De bedoeling is, dit ga t'hij nog
kort geleden n.et zeer bijzonderennadruk te kennen,
een conventie te ^luiten, die geheel en al zon passen.
in het kader van wat tenslotte (ione'-ve- op het
gebied van de ontwapening in het algemeen dient
te bereiken.
Ik meen, dat vele- teekenen er op wijzen, dat de
Londensche Conferentie- ons of een overeenkomst
tusschen de vijf mogendheden zal brengen, die
vermindering der maritieme bewapening teil
gevolge; heeft, of. . . . een mislukking. KIL nu
geloof ik, dat onder de huidige- omstandigheden
dit laatste evenmin te Londen met betrekking
tot de maritieme ontwapening mogelijk is. als het
t'eite-lijk in de'ii Haag ten. opziehle- van de
herstelvraagstukken kon gebeuren.
Jn hot Lagerhuisdebat over de optiemal clause"
dat ik ter afwisseling der Ylooteonfercnt ie bij
woonde, hoorde ik llenderson met een zekere
trilling in zijn stem verklaren, dat het plicht was
te leven naar het Kellogg-verdrag en dat me'ii het
nie>t als e>e-n veielje papier mocht behandelen. Dit
zullen de hee-re-n van de conferentie; eiok moeten
bedenken, eer zij het zouden aandur.ve.'ii
e-nve-rrichter zake uiteen te gaan. Daar is dan oeik neig
zoo ie'ts als de jiublie-ke- opinie, elie met zulk e-en
gang van zaken tenslotte; ge-en vreele; (me-e-r) zeui
hebbon. Eenerzijds laat elie- publie-ke; opinie een
MacDemalel niet te ie zoei radicaal te; we-rk te; gaan
als hij wel zou willen, maar aan den aneioren kai.it
nieie-t rreen iiie.-t vergeten, dat er in Frankrijk
krachten zijn, die er ge-en ge-ne.iege-n mee; zemelen
nemen, indien tenslotte- doeir de houding van
ardieu e;.s. de ceiniVre-ntie eip niets zeju uitle>ope-n,
Meimente;e;l hoeirt e;n zii't me-n heel weinig van
Krianel. Vergeten de iet he-m echter niemand, ja,
de Lie'iging e>m blijk te; ge-ven, van de sympathie
die men voor hem koestert neemt teie naar mate
VERLAMGT BIJ UWEN Wl
EN IN UW RE5TAURAN1
CHAMPAGNE KRUG&CO
REIMS
IN KWALITEIT AAN DE SPITS!
zijn Kerste- .Minister im-er en meer laat voelen. dat
hij '/.elf voortdurend de eerste viool wil spe-len.
/CD viel Jiriaiid o]) de boven reeds vermeld:
pe-rshme-h een bepaald demonstratief a)>pl;u,< ten
deel en zoo /.on liet best kunnen ge-be-mvn. dat. vi ie >i
het geval 'l'ardieu mocht falen. Aristide we-er op
liet eerste plan /.on worden ge-brae-hl. l'e hnidip.
Kranse-he- JYemier heeft er. wat zijn perse
<oidijkia.mt/ities betreft en nu geloof ik wel niet, d'it
i'-manel. die liem 7,00 gad" slaat, y.on meeneii. dal
hij een man /onder ambilie-s is ! ':epaa!d bel;m;.i
bij te Londen aa;i een posifh-f resultaat mee ?,
«'erken. Ook dut is een factor, die in.i. grond biedt
voor een zeker optimisme, vooi1 liet koesteici. \ai>
de verwachting, dat Londen een waardige
voortzetting van \Vashingtem zal \voj-ele-n.
HBLIGEWEG 1l-1r*AMSTERDAM
Kleermakerij
Bij ons verkrijgbaar N. R. V. MONTA SCHOENEN
Aan onze Lezers
Kunt U uit de lettergrepen:
stein - ein
den naam van een beroemd natuurkun
dige maken en uit:
kei - mi - ra
een synoniem voor wonder'?
Ja->
Dan zal het U niet moeilijk vallen
omletter-raadsel., zie pagina 20, op te lossen.
VAM HELLES
? TABAK*
IS KWCtfVLITEIT
Rokin- en Damvraagstuk
Van de deieir Uern/ird van Vlijmen ge-teekeiid>
platen, in onze veirige; nummers verschenen. di>
een opleissing brengen van he-t Kokin- e>n
Damvraagstuk lieten wij afze.mderlijke afelrukke-n e,p
kunstdrukpapier make-n. Belangstelle-nelen, die een
exemplaar van deze platen koste-leieis wvnsihen te
ontvangen, kunne'n. deze aanvrage-ii bij el<; admini»
stratie van De (iroe-ne Amsterdammer", Keizers
gracht ;>o3. Amsterdam C.
Kon. Meubeltransport-Maatschappij
DE GRUYTER 6 Co.
<x> e<s c-a DRN HAAG Cxs xs <*
AMSTERDAM - ARNHEM
Internationale Transporten