DE GROENE AMSTERDAMMER: VAN 8 FEBRUARI 1930 No, 3749 Tikblaadjes door Dr. R. Feenstra i , Onbehagen In de beschaving" 'JT\ B ou^e Freud heeft een nieuw ; i' \J boekje, van stapel gelaten, dat . iweer eens anders aandoet, dan de ; jpsychographieën' en neurosenbeschrijivingen die wij gewend zijn te ontvan gen uit zijn editoriale hoofdkwartier. j Maar ik ga het er niet over hebben. . fik. gebruik het maar alleen als aan: Hoopje. In dat boekje stelt Freud aan jde beschaving de Schicksalsvraag" fharer Existénzberechtigung." En als twïj liet .zoo lezen, dan is de kwestie 4nderdaad niet zoo eenvoudig, als . e- lofzangers op deze technische, ;/. i d^namisch-groote tijden, met alom ij haar , o verproductie en arbeidsin; j'krimping, community-brullen. :'. jri)e oude scepticus meent van huis ' dat alles wat ontstaat, waard is je 4t hefc tengronde gaat ook ??? en hij s t«lt zich zelf de vraag of wij niet in een te beschavingsneurose vastgezijn, waarin het leven veel meer ^fssljliel is en een harden dobber dan ;;iiijj' jsen minder beschaafde primiV | lievere gemeenschap. Of wij het niet i'jilupe; langer zoo moeilijker krijgen, '. J }iaarmate wij ons verwijderen van ';i;ohte zorgeloozen en schuldeloozen f;pertoestand. Of de beschaving niet ;:'i;jëts is, dat veel stoffelijke dingen ^rejgelt; maar het gemoed tot een ^ Slagveld maakt van spanningen ?". tusschen neigingen en geweten die :' .óp den duur moet leiden tot een algemeene ontevredenheid, om niet te "' zeggen: levensverdrotenheid. . Dit onbehagen neemt toe, juist in : den tegenwoordigen tijd. Hoewel de oude sterk rood lijkt, ziet hij in de sooialiseering geen weg tot sublimee ring der Triebe geen weg om langs .V.dien" kant uit de algeineene be.schavingsneurose weg te komen. * In bomvergassing op groote schaal dan? -?? Die Menschen haben es jetzt in der Beherrschung der Natur?krafte soweit gebracht, dasz sie es ;mit deren Hilfe leicht haben, einander !so ziemlich auszurotten. Sie wissen ?das. Daher ein gut Stück ihrer gegeniwartigen Unruhe, ihres TJnglücks, j ihrer Angststimmung." j Maar natuurlijk ligt de eeuwige ;Bros zoo noodig voor compensatie, diep in ons menschen, en in onze .'beschaving, reeds uit te spieden. * * * 'F Ik voor mij geloof nog niet, dat het ieoo beroerd met ons staat; maar dat i er een onbehagen met de beschaving ' existeert, en dat het groeit dat ziet faen typisch uit de goedkoope psyj:chologie van de massa-smaak, en uit i de even goedkoope van de boulevard? pers, die haar dient. Men kan als men Albert Schweizer «n bijv. zijn boekje de negerdokter leest, aan een ethisch superieuren mensen reeds eenigszins peilen, hoe de beschaving, en een rol in de beschaving geringere voldoening geven, dan een pionierstaak, dichter bij primitievere menschen, dichter bij de natuur. LINCOLN de meest volmaakte wagen JAN LIMBAGH- Haarlem Want in dit open mooie groote hart zijn nergens camouflages. Maar dat de massa" in onze groote steden eigenlijk nog, als alle kleine jongetjes, Robinson Orusoëin liet hart heeft dat zij tusschen haar steen en haar sletir, vol onbehagen in de zegeningen onzer beschaving een unter-Ich in haar gemoed heeft, dat verlangt naar beschavingloos oermenschleven is wel zeer eclatant de afgeloopen week in. .. .Berlijn gebleken. What was the matter? Het begon dat er een Associated Press telegram uit New-York doorkwam, dat de Eugen-Macdonald expeditie op het Charles Island, behooreude tot de Galapagos groep in den Pacific twee Berlijners had getroffen, dr. Ritter en een hem vergezellende dame; en dat men hen op hun verlangen, proviand en gereedschappen had achtergelaten. De kranten stuurden hun reporter legers er op uit. Wie was dr. Ritter. Wat zocht hij? Had hij schipbreuk geleden? Waarom liet hij zich niet redden; naar liet heerlijke Berlijn terug om daar voor Böss zijn 28 mille pensioen mee belasting te be talen? De Vossische, die anders niet het vlugste is, en tegen een blad als de Tempo dat met dertig duimen in n zuignap lurkt, niet op kan had heft eerste in de lamp. Dr. Karl Ritter, tusschen de veertig en vijftig met een slappe practijk in het Westen der stad, was er in den afgeloopen zomer van tusschen gegaan. Hij had een 26- jarige patiënte meegenomen; de vrouw van een drogen Studienrat. Hij was altijd Rohköstler geweest, die gedoceerd had, dat half gekookt en half rauw nog niet je ware in de voeding was; dat alles rauw diende genuttigd. Niet vrij van natuurmensch-aanvechtingen; sandalengedoe, enz. Wie geeft er in Berlijn wat om, als een dokter er met een van zijn patiën ten vandoor gaat.Wie geeft om schan dalen van sandaal-mannen? Maar om Ritter gaf. ... de heele stad ! Niet de pers ontstak die vonk; de pers blies er alleen wat tegen aan. De vonk laaide op uit het Unbehagen in de grootestadsbeschaving. Men las hoe dr. Ritter bij zijn boek handelaar in den loop van twee jaar zeven aardrijkskundige werken had betrokken over den, Pacific, speciaal over de Galapagos of Schildpaddeneilanden. Men leest minder verzot, dat een Hochstapler drie jaar voor oen coup in de highlife het Lexicon illegitorurn Europaeum" bestudeert, en welke snit heeft een goede smoking?" dan dat deze medeburger va.n groszBerlin twee jaar over dat heerlij ke winterlooze klimaat met de kortste regenpeiiode en de gematigde eeuwige zomer vosto; over de geologie en klimatologie vah zijn Robinson-eiland. De pers bracht uit: hoeveel gerstekorrel-linnen aan het stuk hij had gekocht, voor hij ging. Ook dat hij geschreven had, dat hij over de werking van zonnebestralirig op het mannelijk en vrouwelijk li chaam een studie wilde entameeren, vond veel publieken bijval. Daarvoor had hij dan een gezellin noodig gehad. Dat was eonventionneel evident, en in orde. Men kabelde naar Amerika; hoe L O V Vraag toezending van catalogus mei beqroohnq STEUMZOLEM SYST. PROF. HOFFA/ HAAR MAAT FA J.A.MASSING O.Z.VOORBURGWAL 334 Amsterdam Vo HET BINNENGASTHUIS S nelschrift RIËNTSBALT Zelfond. 95 Ct. fr. In den Boekh. en na postwissel bij RIËNTS BALT, Den Haag, - Daguerrestraat 28. DEGELIJKE OPLEIDING, mond. en schrift, aan bovenstaand adres. NICE HOTEL MAJESTIG De meest luxueusc en meest comfortabele appartementen van de Uivtèra. 400 Kamers 300 Badkamers. Alle op het Zuiden met uitzicht op Zee. Zelfde directie: Grand Hotel Bagnoles de l'Orne. DQ DEN AARTCNI MEUBEL DEN HAAG ^^^^^^^ AMSTCRDA HAARLEM! MAERTCN VANl HKCMSKCR.KSTR.AATl N.V. Meubelmagazijn Eden" MOLSTEEO - AMSTERDAM BOEKENKASTEN W. J. VOGEL JR. JEKERSTRAAT44 TELEFOON 24747 b/d Noorder Amstellaan Begrafenissen Crematie Transporten. de expeditie hem gevonden liaci ? In een eenvoudige zolfgotimmer-dc primitieve hut. De reis naar (iuayatjuil, de haven stad van Keuador. \vvrd geroconstitueerd. Daai' wureii ze naarnpjcs m een zeilboot een maand later uitge varen; mot (tl hun hebben <>IL houden in Saehworte voor een onbewoond eiland en ia eetwaren. Berlijn smulde, het smulde, »>oalb bet bij Keinpinski en bij Aschiiigor niet smult ; in /.ijn gigantische maagverzorgingsetablisseincnton. Met I'ntef-ieb van de grootstad bevestigde wat ili> oudtirdomswijwhuid van Kiviid in i:>0 blad/.ijdiiii bij de l'syeho analyt isebe Vci'lag net had getuigd: ons ,,irnb<!hagon in der Kultur."