roene voor- Nederland Alle Buitenlandsche Spoorwegbiljetten I. V. B. DAMRAK 46 ONDER HOOFDREDACTIE VAN A. C. JOSEPHUS JITTA Redacteuren: L. J. JORDAAN, F. G. SCHELTEMA EN M. KANN. Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333, AMSTERDAM C. Alom verkrijgbaar OPGERICHT IN 1877 No. 2750 ZATERDAG 75 FEBRUARI 1930 De nieuwe lastbrief voor den Stadsschouwburg IX don nieuwen lastbrief voor liet bespelen van den Stadsschouwburg, door B. en W. van Amsterdam opgesteld, worden den vasten bespeler verschillende nieuwe verplichtingen opKei egd. .De eerste is deze dat ,.hij jaarlijks vóór liet af sluiten van zijn contracten met de, tooneelspelers (stcrs) aan B. en W. ter goedkeuring heeft over te leggen de samenstelling van het gezelschap voor bet komende seizoen." ..H. on W. verwachten" aldus heet het. op deze wijze te kunnen waken tegen fen zoodanige vermindering van het gehalte van het gezelschap of een zoodanige wijziging van zijn karakter dat door de gemeente op voorty.etting van de bespeling van den Stadsschouwburg dooi- den genoemden vasten bespeler gooi: prijs meer zou worden gesteld." Tol dusver hadden B. en W. niet do minste zekerheid omtrent do samenstelling van den troep die voor drie jaar den schouwburg binnen trok. De, schoonste namen kwamen gewoonlijk voor op het ..tableau de la troupe"; er werden gas'tvoorstellingeu aangekondigd van een of andere ster on van al dat fraais kwam meestal niets. Kon herhaling van het gebeurde van verleden jaar, toen zoo wat iedereen die tooneol kon spelen. mot va.nPalsum van het ..Veroenigd Tooneel" ver dween, hoopt men door do/.e bepaling te voorkomen. Het komt ook nog wol eens vooi- dat spolendon. volgens alle regelen der kunst aan het ge/.elsehap verbonden, er om do een of andere reden. ..niet a/ui te pas te komen", /.ooals dat heet. i i geen maanden en maanden zich een rol /.ion toebe deeld. Do nieuwe bepaling zal daar tegen A'iojm'/i waken, als dooi1 hot niet-optreden van den geboy cotte het gehalte van hot gezelschap er danig door vermindert, gelijk ook al eens is voorge komen, /al zij er ook voor wak"iii-' Ken nadeel van de nieuwe bepaling zal zijn dat do vaste bespeler', a.ls hij oen jaar den schouw burg' bespeeld hooft, ietwat in handen \alt van enkele onbaatzuchtigon onder zijn spelers, die. wetende dat zij voor het op peil houden van het gezelschap noodig y.ijn. met oonigo vriendelijke eUohen zullen komen. Ook dit is al eens voorge komen, naai- ik meen te weten. Kn daarom is do bepaling, dat de vaste bespeler contracten van twaalf maanden moet afsluiten, niet zonder bedenking en zou het aanbeveling verdienen hem tot liet sluiten van contracten voor do drie jaar, dat hij den. schouwburg in handen heeft, te ver plichten. Tenminste voor de kern van zijn gozelsclia,p. Drie jaar lang opgescheept te zitten j net jonge krachten, die. na. een paar maanden. duchtig blijken tegen te \allen. is voor geen directie prettig. 7ij zouden dus huil en de/.e be paling kunnen vallen. Mei een eniitraet van drie1 jaar voor de hoofd personen, zou het gezelschap een stevig geheel kunnen worden, wat een nieuw en groot \ nordeel zou wezen. Kn het zou een tweede waarborg zijntegen het tusschentijdsch weujoopen van acteurs en actrices. JCen tweede bepaling die nieuw is wordt onder art. 4 en 5 genoemd. Voor den aanvang van elk speelseizoen zal de vaste bespeler B. en W. een lijst moeten overleggen van stukken welke hij in elk geval ten tooneele zal brengen, benevens. een lijst van stukken waaruit hij dit repertoire;il naar gelang der omstandigheden. za.l aan vullen. De keuze van de stukken blijft uitsluitend aan den vasten bespeler ..overgelaten", zeggen B. en W. nadrukkelijk. .Deze bepaling heeft de verdienste, dat zij oen einde maakt aan de. sinds vele jaren bestaan de, gewoonte dat de directie van het ..vaste gezelschap" elk jaar het publiek verblijdt met een opsomming van stukken die zij zich voorstelt op te voeren en die een gewoon mensch duizelig maakt. Wij weten dat hot steeds doocle nmsscheii zijn. Ken gevaar zit natuurlijk in de Ie verwachten pogingen der solliciteerende gezelschappen om elkaar met deze lijst van ..zeker" op te voeren stukken een beentje te lichten. Wij zullen lijsten krijgen die klinken als klokken en aangezien zij in hun gehe.'l moeten gespeeld Worden, zullen er nog wel eens voorstellingen onder doorloopcn die mogelijk oen. f ik je minderwaardig /.uilen aandoen. .Bovendien beslaat het govaar dat het tusscheii de mededingende directies een wedloop zal worden om de verschillende fracties in den liaad te behagen. De gelukkige die een schoon mengsel van vrome 01 mode stukken den lïaud weet voor te zetten, heeft a! direct de twee grootste fracties a.'itiüonaam gestemd on daarmede de meerderheid. De veiedolonde invloed der politiek y,al zich op verheugende \\ijy.e hierbij kunnen doen geld ?>!. J)at Ji. en \V. niet aan het uitoefenen van cen suur denken, behoeven zij niet met nadruk te verzekeren. Voor de censuur zal de baad wel zorgen, zij het dan langs oen min of meer b.-i|oktoii weg. De tweede lijst, die de directie heeft over te leggen, kan een staalkaart worden van sciioone beloften. Verder heeft zij geen waarde tenzij.... Directies zijn soms erg gesteld op een vermoerdoling van subsidie eo" monscholijko deugd en zij koudon wel eens aangemoedigd wolden de verplicht te spelen stukken niet een ietwat slap handje te boha.ndelon om do / O.IKlll ,.e\t ra.s.ubsidie." die hen bij een volgend artikel ..voor belangrijke v. lorstellingen" iu uit/.ieht wordt. gesteld, machtig te worden. Ibt schoone dool dat H. en \\ .. bij het ont\\erpen van de/.e hepa!hm'. voor oog'u heeft gezwel t'd. zon daardoor in zijn tegendeel verkoereti. Onder de ..zeker" e spelen siukken zal ten minste een HOL; niet opgevoerd stuk moeten voor komen \:m een N ederla ndsehen t ooneelsehri j\ er. Is -Vn enkel eenaetertV voldoende of moet het oen don gehoelen avond vullend stuk zijn'r Kn hoe aai.'dig zou het geweest zijn als bepaald ware dat do Xederlandsoho t oonoelsehrijver. wiens stuk wordt opgevoerd, nog in loven moe! zijn. Mogelijk zou hij de opvoering niet overleefd hel'bon. maar dat heeft hij er allicht voor over. In de laatste verplichting der directie opgelegd. zien wij een duidelijker poging van het gemeenteheshiur om het schrijven van oorspronkelijke ,\edi rlandseho stukken aan te moedigen. Hierin wo7'dt het uit sehrj j ven van een prijsvraag' m het vooruitzicht gesteld, niet een verplichte opvoering \ ati het ..bekroonde" stuk door den vasten be speler. Nog schooner zou het ge\\ees! zijn als de directie Verpüehi \\erd een aantal stukken, door de j'.iry voor de prijs\ raag aan te geven, op te voeren. Dan zouden enkele dol' niet-bekroondeu ook eens hun werk voor het voetlicht zien eii eenige ervaring kunnen opdoen. Want hoe wil een jong toonoelschrii ver. a.l doet hij aan honderd prijsvragen mede. ooit ('enigen kijk op zijn eigen werk krijgen, als hij niet in do gelegenheid wordt gesteld zijn st uk gespoeld te zien l' l Tof uitschrijven van prijsvragen levert gewoon lijk weinig schoons op en men stelle zich dus niet te voel voor van de resultaten van de. op komst zijnde, gemeentelijke prijsvraag, doch wie weet ! In oei' land da! zich. verheugen mag in het bezit van een bloeiende vcrceiiging van toonoelsohriivers, wemelt het allicht van laden vol met manu scripten on het zon toch wel heel erg zijn als daar niet oen of meer hij ware!' die het \oetlieht kunnen verdragen. Wanneer wij nu alles eens bij elkaar tellen wat d.' gemeente bereikt met haar bemoeienis me! den Stadsschouwburg dan vinden wij: kosten Stadsschouwburg i 5(1(1.0(1(1 inkomsten .. .. 21.">.<K)t> of ongeveer /'.HMMI. pe|. ..s|>eel"-week ! Daarvoor kiijgt de sta.il een go/.elsohap in haar schouwburg dat er hoogstens vijf avonden pel' week za ! spelen en waarvan men maar de y.oete hoop moet koesteren dat het de s) ukken, die )ic(. ..zeker" moet opvoeren, zoo goed mogelijk verioont. De oonigo zekerheid die men heeft, i- da! . onder do op te \o:-ren stukken, iniiislciis n nov: niet opgevoerd Xederlandsch zal zijn. wat voor /üdlMi per week niet Ie \ et l is on da! per ma.and twee voorstellingen gegeven zullen u orden tegen verminderde prij/.en. /ouden dergelijke magere resultaten niet te bereiken yiin niet vrij vva' minder kitsten voor de gemeen! e ;-' 1 1 1 te /.. tn de rekening worden als men den Stadsschouwburg eens giati:- ter beschikking van den vasten bespeler stelde en alleen zorgde voor (iet ondel hof d '? De \aste bespeler zon (Jan :eeds dadelijk het \oolTccht genieten baas in eigen hui;- te zijn. zonder eenigeii kist van gemeen! olijke, a.mltt eiiaren en personeel OM deze grat is-beschi kbaaTstelbrc'. zou vorder met behoud van al de voorgesteld \\ordende bepalingen kunnen :re-chiedeii. Kn dan zon men. met hel geen men \an de vier Ion. die de y,aa! straks zal kosten, zou ? >\'erhoi n h n . de belasting op de t ooiiee!\ i >or-telhngen knnnen verminderen. Maar dit zijn vrome wensohen. ('eineenteamhtonaren zijn net als vorsten. ..(|iii out toujonrs de la peme a reiidre ce <{U ils ont touches" zi-'t n maal' dat. n ze ui) den Sta.dsschouwhurg kii.jgt ! en. de Kaad . . . . iseral niet een s( roeining, ? in d er aan vi tering van den wet houder' vi M tr de K nnst . die in de richting gaat vo..n de \orminu; van een gen le.'iit elijk gezelschap;" ! Dat Wordt dan een niillioenen-dans waarbij de ..steps" van Kiebcrmann calvi.msehe patertjes langs-den-kant waren !. . . . BAIM5 AliOsSA