Historisch Archief 1877-1940
No. 2750
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 15 FEBRUARI 1930
GIDDINGI
?UYNENBURG MUYS|
ISCHILDEDSI
Teekening door Sam van Beek
, ? "'?»?', v ;y -^
V.JK* .??}?
? TI"*' " /. * "
MUZIEK
door Constant van Wessem
Het jubileum van het Concert
gebouw-sextet
IN den winter van 1900?10 gaf een nieuw op
gericht ensemble van vijf blazers en een pianist,
geheeten het Concertgebouw-sextet, zjn eerste
concerten. Onder aanvoering van Johan de Veer
hadden in September daarvoor een vijftal ,.2e"
blazers van het Concertgebouw-orkest, te weten
de fluitist Klaassen, de klarinettist Swager, de
hoboist Blanchard, de fagottist de Groen en de
hoornist H. Tak zich vereenigd tot het geven van
jaarlijks minstens twee uitvoeringen van kamer
muziekwerken voor blaasinstrumenten, die uiter
aard weinig ten gchoore werden gebracht en dit
doel vond al dadelijk zoowel bij het publiek als bij
de critiek veel instemming. Op deze eerste concer
ten kreeg men reeds verscheidene Hollanders te
hooren, werk van Dopper (die voor dit ensemble spe
ciaal een Sextet voor blazers en piano schreef), een
quintet van L. A. van Tetterode, sextetten van
Zagwijn en Rijp en ook van buitenlanders o.a.
Thuille.
Toen de Veer kort daarop stierf nam Evert Cor
nelis, toen nog dirigent aan het Concertgebouw
orkest, de leiding aan de piano over. Dat was in den
winter van 1U1U?11. Op den ingeslagen weg werd
voortgegaan, met dien verstande, dat de leden ook
in andere combinaties zich lieten hooren, en de
medewerking van andere leden van het Concert
gebouw-orkest vroegen, zoodat in het uitgevoerde
de meeste afwisseling kon worden gebracht.
Al spoedig 'bepaalde de plaats van het aanvan
kelijke sextet zich tot het uitmaken van de kei n
en kwam steeds meer de taak de muziek en vooral
ook de moderne muziek te dienen in het uitgevoerde
naar voren. Vooral in de jaren '15, 'lf>, '17, '18 ver
vulde het Sextet een leidende rol voor de meerdere
kennis hier te lande van de moderne Fransche
muziek en zag men ook de voortreffelijke zangeres
Berthe Seroen bij deze concerten vaak op het po
dium.
Hierbij kon Cornelis, die een bekend bewonderaar
van de moderne Franschen was, zich een bezielende
factor toonen. Het sextet veroverde zich aldus nog
eens te meer een belangrijke plaats in de muzi
kale opvoeding van het publiek en ook de moderne
Hollanders, zooals Pijper, Dresden, Leo Smit e.a.
konden bij het sextet voor de uitvoering van hun
werken op de grootste gastvrijheid rekenen. Steeds
stond dit ondernemende ensemble klaar om voor het
nieuwste op te komen zonder intusschen het oudere
te verwaarloozen en ons met het werk van Beet
hoven, Haydn, Mozart te blijven verrukken. Met
wat al componisten en muziek hebben wij niet ken
nis kunnen maken: Boussel, Milhaud, Strawinsky,
Hindemith, om er maar enkele te noemen ! Naar
een concert van het sextet gaan werd voor den
in muziek belangstellende een feest, en de energie
van het ensemble werd ruimschoots beloond door
de vaste kern van getrouwen, die zich steeds
onder zijn gehoor bevonden.
Ook van overheidswege werd erkentelijkheid
voor het werk van het sextet betoond in den
vorm van een zij het nog te geringe subsidie,
terwijl het van de zijde van het
Concertgebouwbestuur verscheidene faciliteiten mocht ondervin
den o.a. door het gratis beschikbaar stellen van de
Kleine Zaal.
Jen eersten tijd van het Concertgebouw-sextet
v. 1. n. r. Evert Cornelis (piano), Klaassen (fluit)., Blanchard (hobo),
Tak (hoorn), de Groen (fagot), Swager (klarinet)
PIANO'S-ORGELS
l AAN VAN
iMEEfiDERvoow
100
Onder Spaanderman, die, na het vertrek van
Cornelis naar bot Utrcchtsche orkest, in den winter
van. 11)23?21 de leiding overnam, breidden de
werkzaamheden van liet sextet zich steeds meer
uit en het aantal medewi rkenden aai de uitvoe
ringen nam zoodanig toe. dat het sext. t zelfs
besluiten moest van naam te veranderen eii
zich Kamerorkest te noemen. Voor grootere
uitvoeringen vond liet zelfs Monteux bereid a!s
dirigent op te treden. Is er treffender bewijs te
vinden van groei en bloei van het ensemble?
Toch is het sextet bereid nog meer te doen. nog
meer uitvoeringen te geven dan de traditioiieele
twee in het jaar indien het geld er maar voor
beschikbaar kwam. . . .
liet was een aardig idee op het jubileums-con
cert opnieuw het oorspronkelijke ensemble (alleen
Swager is er uitgegaan, eii vervangen door Brol Ba)
aan het woord te laten met een soort wapensehouw
waarin verleden en heden werden herdacht, met
uitvoeringen van Dopper, Itoussel, Pijper en een
nieuw werk: Janacek's ..Jugend". De voortreffelijke
instrumentalisten, bijgestaan door Pijper en. den
klarinettist Mesman. behaalden wederom het
grootste succes, waarmee wij, de steeds dankbare
toehoorders, die al zoovele jaren op het verrukke
lijkst musiceeren, dat voor ons muziekgenieten
vaak als een oase in een woestijn van veel dorheid
is geweest, zijn vergast, met blijdschap instemden!
Dat het nog vele jaren zoo moge blijven is de
oprechte wensch van zeer velen en ook van
ondei'geteekende.
Concertgebouw: Hermaan Abcmlroth
De nationaliteiten vinden, m izikaal gesproken,
ook haar karakteristiek in de opvattingen van
haar dirigenten. De F/arischma-i versnelt V) i j
hoogtepunten het tempo, de Duitsche ? verraadt
een neiging op zulke oogeiibükken de muziek
m'.izik:ial op te stuwen en in ee;i sta:1 .i-twee
timpo to dwingen. De Fra.nschnian ma;.kt dan
het rhythm" lenige-r. d; Duitscher verstart, hit.
Zoo o >k Do lilerda; a»-o ij de Duüsche dirigent
H -rm vin Abendi->tu. liij Men lelss h Ts
,.11'elriden"-ouveriure koml i:i een in kliuiue in fijne
nua,nce,i p ge* en .uei.e Ke een si u\\ i iu' ir'.:ir Int
t'.irt i m iiiLinid Mlijk schalt uit de nm iek een
ma 'sch op. Mei k n dil soort we<r_v\"e n- g
steels ni"t al (e bes \ . r 111;:.;.-, e l.
De p ia, list All'n d II. ,-lm speelde In-I ]?!
?nnconcert va,!i M;ix, Keger en /.iju spel had zooveel
voortreffelijks. een machtig en forsch kunnen, dat
het zeker jammer was, dat dit alles besteed werd
aan een mu/iek, die men al jaren lang bezig is
ons als iets bijzonders aan te praten, terwijl zij
bij ons nog steeds geen andere gevoelens kan
opwekken dan die van verveling en ongeduld
over een eindeloos harmonisch moduleeren zonder
eenige vast e substantie, een eindeloos voortdurende
verschuiving va-i harmonische plans zonder rust
punt en die wij bij het slot met eenige
verwonderii g als gei indigd ervaren.
Al.endroth's groote prestatie van den avond
werd Strauss' ,,A]pensymphonie" een werk van
groote a lure on feitelijk zwakke verwezenlijking.
een muziek waarin Strauss veel naar zichzelf terug
grijpt (en soms ook naar anderen Wagner.
Bruch!), voor den storm in het gebergte zoowaar
een. wind-machine en geweldige pouken te werk
stelt en ons ondanks al het geweld, dat wordt
voortgebracht, tooh onbevredigd laat.
Abendroth w.jdde aan deze muziek zijn beste
krachten en deed hier vaak bewonderenswaardige
diigen zonder er in te kunnen slagen den indruk
van een vrij zwak werk van Strauss bij ons,
dotoehoorders, te kunnen wegnemen.
Wij zijn benieuwd naar Bruckner's 7de
symphoriie. Zondag. Abendroth heeft in het bijzonder
naam als
Bruckner-dirigent
Tentoonstellingen
Vereeniging Voor de Kunst", Utrecht. Wer
ken van leden Ned. Beeldhouwerskring. Tot
20 Februari.
Kunstzaal Van Lier, Amsterdam. Werken van
W. Schuhmaeher. Tot 22 Februari.
Bufl'a en Zoon, Amsterdam. Schilderijen van
Jan (iregoire. tot l Maart.
Hilversum. WillemBrok. Werken van Anthonic
P. Schotel. Tot l .Maart.
Stedelijk Museum, Amsterdam. Werken van
Frans Mas. ree!. Tot l Ma;r(.
N. V. .,De Kunsthandel.'' Keizersgracht 51 (i.
Amsterdam. Schilderijen van Kiek i'alache (Mevr.
vau Schoonh.ive i van Heulden j. Tot l M;wu-t.
Kunst zaal d'Audrelsch. Xoordeiude l l'J. den
llaug. Beeldhouwwerk van Ilildo Krop. Tot
l Maart.
'?tedelijk .Museum. Amst erdam. Tentoonstelling
schilderijen van Kuvsisehe meesters. Tol 1.Maart,