Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN i MAART 1930
No. 2752
STRIJD TEGEN DEN GODSDIENST IN RUSLAND
PKOBHHKM
Opschrift boven: ..Kerkelijken (cl. w. z. van de orthodoxe
kerk) en sektanten" (b v. baptisten). Opschrift beneden:
,.Onze aktieve vijanden "
Links boven: ,,Zij treden op met preeken tegen de
sowjetmacht." Rechts boven: ,,Zi] verbergen in de kerken liet
graan van de koelaken, daarmede de graaninzamelingin de
war sturend."
Midden naast den baard: ..Sektantengemeenschappen
een der vormen van bedrog van de werkers met het doel
hen te exploiteeren en hen te stellen onder de macht van
het religieuse bilzenkruid" (een plant, welktr vrucht een
bedwelmende werking heef')
Midden onder den boer ,,Wij' zijn tegen den oor!'-;;, roepen
de popen en de sektanten uit, en tegelijkertijd verbergen /.ij
wapens tot voorbereiding van een opstand tegen de
sowjetniacht."
IN afwachting van de door de Britsehe
legeering aan haat' Parlement toegezegde gegevens
van den Uritschen zaakgelastigde \\\ Moskou kan
het zijn nut hebben eenige mededeelingen omtrent
de antircligiouse actie in Husland te doen op grond
van verschillende in Kusland toegelaten publi
caties. De. meest reeent e zijn de dezer dagen
gepubliccerdo vraaggesprekken met den pi. verv.
Patriarch der Russische kerk de Metropoliet
Sergyj. In de Izwestia van lt> Kebr. vindt men
het verslag van een vraaggesprek van vertegen
- woordigers van de Sovvjetpers met de/en metropo
liet en ecnige andere prelaten, in de Izwestia van
19 Febr., het relaas van een door Sergyj aari ver
tegenwoordigers van de, buitenlandsche pers toe
gestaan interview, .tiet eerste telt 11. het tweede
(i vragen. Beide interviews toonen a in meer inge
wijden een vaagheid en diplomatieke voorzichtig
heid. Iiitusschen blijkt al, hoe ver het met de een
maal zoo machtige Russische kerk gekomen is. Men
moet daarbij vooreerst er rekening mede houden
dat .do Russische kerk na de revolut ie uiteengevallen
is in twee groot e st ukken, met nagenoeg' geen versehi l
in dogma, maar met afzonderlijke besturen; het
kleinste deel, de zgn. Herstelde Kerk, ongeveer
114 der orthodoxen tellend, bezit de groote
cathcdralen w.o. de groote Heilandseathe.dra.al te.
Moskou, waar Macdonald .Ir. verklaarde onlangs
een zeer bezochten dienst te hebben bijgewoond.
Het andere gedeelte omvat 31 der rechtgeloovigen
en daarvan is Sergyj de leider: onder hem
ressort<>eren lt>3 aartspriesters en ongeveer 30.00(1
parochien met elk l ( priesters.
Wat nu den toestand der kerk betreft lette men
bijv. op het antwoord op vraag l in het interview
van Iti Februari, Gevraagd wordt, of de vrijheid
van godsdienstige propaganda is toegelaten. Het
antwoord luidt, dat het den priesters niet verboden
is religieuse diensten te leiden en te preeken en
dat zelfs (ik cursiveer) godsdienstonderwijs aan
mcfj'rferjarigen (d.w.z. boven IS jaa"K liet aantal
is ..eenige tientallen rnillioenen". wordt toegelaten !
Op vraag 11. of er in Rusland inrichtingen voor
de opleiding van theologen bestaan, luidt het
antwoord, dat er in Moskou een academie is voor
de Herstelde Kerk, maar. wegens het ontbreken
van voldoende middelen, niet voor de patriarchale
Kerk en aan deze mededeeling wordt toegevoegd.
dat men het bovendien nu doeltreffender acht hen.
die roeping voelen de kerk te dienen, persoonlijk
daartoe op te leiden.
door Mr. J. J. Boasson
In het interview van. 19 Februari wordt met
verwijzing naar soortgelijke verbodsbepalingen
in het buitenland met groote gemoedsrust gespro
ken van het verbod om kerkklokken in Moskou
te luiden en van de moeilijkheden, die de vijfdagige
werkweek en de continu-avbcid aan de viering van
Zon- en feestdagen in den weg leggen; de Metro
poliet ziet het kerkbezoek daardoor weinig ver
minderen en beroept zich overigens - wel zeer
vrijzinnig voor het hoofd der orthodoxe kerk
op do woorden van Mare. '2. : 27. ..De sabbat in
gemaakt om den mensch."
* *
*
Kon men tot voor ongeveer een jaar geleden zeg
gen, dat in Rusland het. Bolsjewisme vijandig, de
Staat neutraal tegenover den godsdienst staat.
thans heeft de Staat beslist partij gekozen tegen
ileii godsdienst. De staat heeft althans in G root
Rusland uitdrukkelijk tegen den godsdienst partij
gekozen door verleden, jaar in de Grondwet de
gewaarborgde vrijheid van godsdienstige en
antigodsdieristige propaganda te veranderen in een
waarborg vau de vrijheid van r/odsdicnatiyc belijde
nis en van antir/odsdierustige propai/nndti.
Rechteloos zijn de kerken zeker niet. Het
staatskerkrccht is juist in 192!) gecodificeerd in een wet
van 118 artikelen, die rechten geeft, maar tegelijk
zeer zware beperkingen bevat en er geheel op gericht
is economischen en politieker! invloed te voor
komen. De kerkgebouwen behooren aan de over
lieid. die, ze bij overeenkomst kosteloos aan de
godsienstige gemeenschappen in gebruikkatigeven.
Het eerste gevolg van de onttrooning dor staats
kerk door do revolutie is geweest een groote ver
mindering van haar ledental: ieder, die werkelijk
ongeloovig wa-i en. ieder, die voor het uelo'it niet
3AEDIMAAN1M
Onderschrift: Strijd tegen den Godsdienst voor het
socialisme." Boven: Voor de cultureele re"olutie tegen het
religieuse bilzenkruid." Geschreven opschrift links boven:
,,Wij vervangen de religieuse door revplutlonnaire feest
dagen." Idem recht>: Wij weigeren godsdienstige litteratuur
te drukken." Onderste geschreven opschrift: ,,Wij sluiten
cUhaarden van godsdienstigen cultus."
Het vrouwtje beneden links stelt een wonderdoenstervoor.
Zooals men ziet, worden de R.K. kerk, de moskee, de synagoge
on de orthodoxe kerken gelijkelijk instortend voorgesteld.
De protestanten krijgen ook hun deel in den ondersten hoek
links.
over had den nieuwen machthebbers onwelge
vallig te zijn. liep er uit. Ken ander gevolg was de
splitsing in drie groepen, waarvan de twee
hierboverigciioemden nog van beteekenis zijn. Ken
derde gevolg was een groote toeneming van de
verschillende ..secterv' en wel vnml. van Baptisten,
met hun variant, de Mennisten, en van de
Kvangelisten.
* *
*
Het jaar 1929 kan men aanmerken als de periode
waarin de nieuwe storm tegen den godsdienst
begint op (e steken.
Links boven: Het popensprookje over de geboorte van
Christus is voor de kapitalisten en de grootgrondbezitters
noodig voor de verduistering van het klassebewustzljn van
de werkers, voor hun slaafsche onderdrukking, gehoorzaam
heid en gedweeheid."
Rechts boven: ,,Strijd tegen den godsdienst strijd voor
het socialisme."
Mijden op de poppenkast: ,,Geboorte van Christus."
Op de of f e rb us ouder het kruisje : Voor het heiligdom God s."
Het versie links beneden: ,.Een, twee, drie 't is gereed :
a^jeb'ieft, de geboorte van Christus, dat is, het beduidt,
zonder eenigen twijfel: op de aarde vrede en in de menschen
welbehangen."
Het opschrift midden onder: Kerstmis Jan Klaassen.'
Wat er nu geb.'url. kan ni"U niet. meer een
tijdelijke uitbarsting va'i ha-tstocht noemen maar
beteekent de gevolgen van een koel opgezet stelsel
VAU godsdienst ven i iet i gin g.
In de tweede plaats schijnt er een massa beweging
te zijn. De daden, van geweld zijn niet als uitingen
van een enkelen tyran, of van een kleine groep
te besch >uwen. maar de berichten bevatten meestal
als inleiding: dat een massa arbeiders of boeren
een kerk wil sluiten, klokkengelui wil verbieden.
de geestelijken wil verdrijven.
Intusseheii staat vrijwel vast. dat het streven
tot felle bestrijding van den. godsdienst uitgegaan
is van de centra, der Communistische partij eu zijn
scherpste uiting heeft gevonden in den. juridisch
van haar gescheiden, maar door haar natuurlijk
beïnvloeden. Bond vau Atheïsten.
Dat de strijd in 1929opnieuw is ingezet heet'tt wett
groote oorzaken, die samenhangen: een ideologi
sche en een politiek-economische. De ideologische is
duidelijk. Het is een gronddogma van het Commu
nisme, dat religie een dwaasheid is. (een .,git'
noemt de jongste circulaire van den Intern.
Hond van jeugdige communisten het), het i-,
naar een uitdrukking door Karl Marx omstreeks
zijn 25e jaar gebruikt. ..opium voor het volk'
om het te bedwelmen en een gewillig werktuig
van de heerschende klassen te maken. Waar het
ideaal van de ('omm. Partij niet alleen is langs den
wen van het geweld het volk alle mogelijke
iniiterieele en geestelijke genietingen te verschaffen.
maar ook om allen door overtuiging tot commu
nisten te' maken, moet daarvoor op alle mogelijke
manier geijverd worden. Dit is de eene grond.
Nu beweert men echter, dat ook de objectieve
verwerkelijking van het doel. de medewerking
BERGT UWEN INBOEDEL
BIJ VOORGENOMEN VESTIGING IN
DEN HAAG OF IN HET BUITENLAND
BIJ DB FIRMA BATENBURG & FOLMER
TE 'S-GRAVENHAGE,HuiJGENSPABK22
TELEFOON 11030
EIGEN GEBOUWEN. Bespreking kosteloos
8PBC. BlNNKNL. EK INÏKBN. TBAN8POB»ES