Historisch Archief 1877-1940
No. 2J52
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN i MAART 1930
Drie prentenboeken
van Jo Spier
door Otto van Tussenbroek
- Van den teekenaar Jo Spier zijn drie prenten
boeken verschenen: ,.De Rivier". ..Het Dorp"
en De Kermis" (uitgegeven door Philips
Reclamehandel te Amsterdam), welke in uitvoering aan
Engelsche voorbeelden herinneren ware het niet
dat de onderwerpen, welke Spier geteekend
heeft zoo door en dooi' Hollandsch bleken.
Men kent zijn manier van werken: veel weet hij
uit te drukken met een enkel lijritje, veel ook door
. . . .weg te laten \
Een fransch woord te dien opzichte luidt:
,,l'Art de denniner, c'mt r Art (1'elhniner'' en dit
heeft Spier zich zeker onbewust tot devies gekomen
voor zijn altijd geestig werk.
Maar ziet: nu ontmoeten wij hem op ander
terrein dan dat van het louter zwart en wit. want
in deze prentenboeken spelen de frissche en fleurige
kleuren een groote rol .' Daarenboven
kon een en ander ook wat uitvoeriger
zijn dan bij het vlotte en vlugge (en
soms haastige) kraritenwerk het geval
is. Hier is dan ook de verrassing, want
de kleurtoepassing blijkt al even le
vendig als bij Spier's ongekleurde
lijnarabesken }. . . .
Daar is allereerst ..De Rivier" met als
leit-motiv" den berg ..waar de rivier
begint", wat zwarte dennenboomen
tegen blauw getinte; bergtoppen met
witte sneeuwmuts gedekt en als tweede
plaatje: Waar de rivier eindigt", de
zeehoofden met twee menie-rood-ge verf
de havenlicht-stellages en een rood
baken in de verte....
Elk der drie prentenboeken heeft
n groote plaat: in het eerste boek is
deze de rivier zooals xij haar weg zoekt.
slingerend als een breed blauw lint
langs de groene uiterwaarden. Links
rijst een slanke toren als wachter boven
bijeen geschaarde lage, rood-dakige
huisjes, («een typeerend détail werd vergelen: de
gasfabriek, het raad- en het- veertmis en de
schepen die lossen voor den wal. Kr is ook de
spoorbrug die van oever tot oever het breede
water overspant met een trein, waarvan de loco
motief een paar witte rookwolkjes laat ontsnap
pen. . . .
Ook in Het Dorp" geeft Spier het karakteris
tieke beeld van het mooie oude en liet leelijke
nieuwe kerkje, van de mooie oude dorpsliuizen en
de leelijke protserige, architeeluur-looze
O.W.-ersvilla's, zooals het leven en de tijd in elk dor])
(V" Mm. B. v. J. BRINK
V CORSETIÈRE
KEIZERSGRACHT 2, AMSTERDAM
TELEF. 37151
ATELIERS VOOR REPARATIËN
IN DEN HAAG ELKEN VRIJDAG HOTEL CENTRAL
samenbrengt dat zich uitbreidt. Daar staat ook
de hooge witte molen en. natuurlijk ook ..het
Gesticht" en ,.de Fabriek". Daar is het smokende
stoomtrammetje. rijdend arigs het groote bord
met Bouw-terrein te koop" en zelfs een handwijzer
van den A.X.W.B, op het voorplan.
En in de verte liggen de scheepswerven aan het
water en daarachter weer de velden.
In kleinere teekeningen zijn dan al de
onderdeelen, die den trots der dorpelingen uitmaken,
weel-gegeven, het gemeentehuis (dat aan Vincent's
..Mairie d'Auvers-sur-Oise" herinnert), de uit
spanning, de zuivelfabriek, de school, de
treinhalte en de Wilheimina-boom uitgebeeld.
Ja zelfs de burgervader met zijn bruinen bont
jekker er) groen jagershoedje en de freule van het
kasteel in haar ouderwetsche auto zijn niet ver
geten.
Kranig is vooral liet derde boek van ..De Kermis"
a!s beeld van llolla'id's dorpsleven en
kermisjolijt ! Men zou vooral de groote prenten wel tot
sehoolplaten op flink formaat willen zien gebezigd.
want hoe echt kinderlijk is dit alles, maai' ook hoe
levendig en typeerend levenswaar !
Dit is oorzaak dat kinderen en volwassenen
evenveel pleizier van Spier's werk zullen beleven.
waarin steeds dat naar vorm wor 11 gebracht
h''tgi en noodig l.dek t t het s< h< ppen van IK t
absoluut karakt ristiek beed.
Kn als men dan nog eens het oog laat gaan
over de verschillende, afzonderlijk geteekende
tentjes en kramen, over de wafelen-kraam, het
kijk-spul ..Het Geheim van den Maharadjah". de
schiet- of koekhak-tent. de rutsehbaan en het
riiigwerpspel of wel de samenscholende woonwagens
der kermisgasten dan komt veel in herinnering
van hetgeen wij allen wel eens zoo gezien hebben,
maar dat door 't moderne stadsleven en 'smenschen
drukke bezigheden is vervaagd. Kn daarenboven !
Waar treft men in onzen tijd nog kermissen aan
zooals hier zijn weergegeven in eeiie omgeving,
waarin al die mallemolens, schommels, tenten.
kramen, spullen en koppeii-vaii-.lut zóó aardig
passen als ware het dorp voor de kermis en de
Doch al is wat hij geeft knap en handig gedaan,
het is tegelijkertijd vol innigheid, omdat hij {dat wist
ik allang en men ka.ii het uil zijn journalistiek
teekeiiwerk aflezen) een zeer eigen, persoonlijken
kijk oj> het leven, op de nieiisehen. de dieren en de
dingen heeft, waardoor hij daarvan steeds iets
bijzonders en eigens weet te maken.
Zeld n et h er. h t dit nt hi r ti-nslottcmt t n ulriik
geZ"gd, heeft t n onz n e< n te,k'ii.;ar m t zoo
Wt inig. zoo veel weten t- v°r'el'en en dit is oor
zaak tl,-, t zijn kind rm>, k''ii mér z ,',n dan
kinderbot k» n i:lL-éii. . . .
RECEPTEN
kermis voor he( dorp geschapen?. . . .
Ik zou met Spier bekend moeten zijn om precies
te kunnen zeggen hoe deze boeken zijn ontstaan.
wat daarin naar de natuur en wat daarin uit de
herinnering is geboren maar wel kan ik /.eggen.
dat de teekeningen met het penseel en niet mei de
pen zijn gedaan in vlotte en vloeiende lijnen met
Oost-Indische inkt. lal er ingevuld niet IVissrlie.
fleurige, feestelijke kleuren en nu is dit de groote
deugd dat hierbij in eene opmerkelijke beperking
aan middelen een evenzeer merkwaardig maximum
aan uitdriikkiiigs-vermogen is bereikt.
Wel kan men zich gelukkig prijzen <la( Spier
geen prozaïsch fabrikant is zooals zijn Haamletters
in blauw op het roode pannendak. rechts in zijn
riviergezieht. zou kunnen doen vermoeden maar
dat hij de dichterlijke drootner is gebleven, het
stille visscherlje dat. turend naar zijn
Knal-rooddobbei'tje. dat in hel vlakke water op het voorplan
drijft, op goede vangsten uit is.
Xeker. er zijn in ons land meer a.rt ist ieke prenten
boeken verschenen, soms zeer geslaagd, vaak wat
al te pret ent icus. . . .
W rit \\ i ? voor kinderen werkt moei hel in
den gro (s e'i e< nvou . zoe.M-u !
Dit nu wei'd door Spier begrepen, doch naast
de prijzenswaardige neiging tot eenvoud en klaar
heid bewonder! men vooral zijn oorspronkelijkheid
en zekerheid van hand.
Botrrkako (
025 gram bloem. 180 gr. gesmolten boter. 125
gr. groote rozijnen. 20 gram gist ('s zomers 15 gram
voldoende) geraspte citroenschil en 4 tl. L.
lauwwarme melk. Verder nog: l 10 gr. boter. 250 gr.
suiker, een weinig kaneel. 2 eet lepels rozenwater,
of 00 gr. gesnipperde amandelen.
Maak van bloem, gesmolten boter, rozijnen, gist,
citroenschil en de melk. een gelijkmatig beslag.
l .aat het, op een hoekje van de kaïfhel. eenigen tijd
rijzen. Doe het deeg dan in een met boter ingewre
ven springvorm mei hoogen rand.
Ver- --- , d(.('l het deeg gelijkmatig met de. met
! bloem bestrooide luind. o\ er de opper
vlakte van den vorm en laat alles nog
l ongeveer een half uur rijzen.
| Snijd de boter in dunne plakken en
leg deze op hel (leeg. Strooi hierover
de suiker, de kaneel en de gesnipperde
amandelen uit. of gebruik inplaats van
amandelen rozenwater. Hak de cake
in een \\armen oven. gedurende on
geveer l uur. licht bruin.
(?(?zomi lloHlsralvc ( hij *1«' tllt'e)
!! eieren, l S. "i gr. suiker. 2.\ til., dikke.
zure room. 250 gr. sullaneii. ' HO gr.
gepelde, gestampte of gemalen aman
delen, oO gr. sucade. een weinig kaneel.
de schil van l citroen. M75 gr. bloem.
15 gr. hakpocder.
Hoer de eidooiers mei de suiker,
gedurende 10 minuten, goed dooreen.
Voeg de room. de gewasschen sultiinen,
de amandelen, de gesnipperde sucade,
de kaneel, de. met een broodsuikert je,
geraspte citroenscliil toe. de bloem, de bakpoeder,
en het laat si de zeer st ijl'geslagen eiwitten. Doe de
massa in een met boter ingewreven mei fijn
jianeermeel. of beschuit k ruim bestrooide taart vorm en bak
de taart in den oven. gedurende ongeveer l uur,
lichtbruin.
Ofinici'l\ni/l : Hakpocder mag niet Ie lang worden
bewaard, daar ze dan haar uitwerking verlies).
Wil men echter iets in voorraad hebben, bewaar
de poeder dan in een zeer goed al' te sluiten bus.
/org er steeds voor. dat bakpoetler zorgvuldig
door het deeg wordt gemengd. Men beeft anders
kans. dal de cake bruine plekken zal vertoonen,
die alleronaangenaanisl van smaak zijn.
KENNERS
KODPiM BOTER
VA,\ OUD BUSSEM