DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 8 MAART 1930 No. 2755De vruchtbaarheid van het huwelijk Boekbespreking door Dr. Joh. G. Salomonson De Vruchtbaarheid van het Huwelijk en haar opzettelijke beïnvloeding, door Dr. Th. H, Van de Velde. N.V. LeidscJie Uitgevers" maatschappij, Leiden. MET dit laatste werk heeft Dr. Van de Veldezijn Triologie over het huwelijksgeluk" tot een einde gebracht. In het eerste deel. dat wij, evenals het tweede, ook te dezer plaatse mochten bespreken, behandelde de schrijver de psychologie en de techniek van het huwelijk. Meer door den aard van het onderwerp en den onbedwingbaren drang tot volledigheid bij den schrijver, dan als gevolg van den wil van don vóór alles modischen auteur, bleek dit werk, dat als vitium originis zijn tweeledige bestemming had tot artsen en leeken was het immers gericht buitenmate geschikt te zijn om niet de groote trom te worden aangekon digd. Uitgevers en boekhandelaren in binneiien buitenland wierpen zich met lokkende pros pectussen en geraffineerde uittreksels op een op sensatie belust publiek, dat, eenigszins bleek om den neus, zich niettemin verlustigde in aiiatomischphysiologische problemen en de ontrafeling der huwelijksgeheimen. De sluiers, die tot nu toe tenminste nog met een schijn van reine ongenaak baarheid het huwelijksleven der onvolkomenen bedekt hadden werden verscheurd; de ontmaskering der stunteligen en de Aufklarung" deiin het duister tastenden werden in Berlijn, het Mekka der Sexualforschung", uitbundig gevierd in 'ru moerige bijeenkomsten. Bij dit wat al te daverende succes heeft onge twijfeld de reputatie van Dr. van de Veldo hier en daar op haar grondvesten gewankeld, ondanks het feit, dat dit werk in medische kringen, waar men, terecht, andere normen van beoordeeling heeft en geen enkel woord van de waarheid wenscht weggelaten te zien, gunstig L)T. l n. n. beoordeeld is on, zij het dan ook voor een klein publiek, van bijzondere waarde geacht werd. Geheel anders was het met het. tweede, deel gesteld. Hot bleek veel minder in staat te zijn de algemeene aandacht te trekken. Toch was de taak. die de schrijver zich hier gesteld had heel wat moeilijker en hot bereikte resultaat verrassender. Hot was meer in psychologisch-wijsgeerigon trant gehouden en wij leerden er den Echtelijken Afkeer uit kennen, die, te eenigor tijd. ieder echtpaar komt bedreigen. Een beter begrijpen van hot wezen van dit, op hot eerste gezicht wat paradoxale ver schijnsel en van de onontkoombaarheden van het huwelijksleven in het algemeen, zou ons in staat stol len dit obligate huwelijksgevaar af te wonden of ten minste in banen to leiden waarlangs do aangerichte schade voor herstel vatbaar bleef. Met bewonde renswaardige helderheid gaf de schrijver ons in dit tweede deol zijn vaak zeer persoonlijke beschou wingen over de psychologie van het huwelijk, de verschillende karakters, die tezamen zouden kunnen versmelten tot een gaaf geheel, de geestelijke prik kels, die, in de verschillendon groepen der menschheid tot een hechte verbintenis voor het leven of juist tot een verwijdering tusschen man on vrouw zouden leiden. liet was misschien wat overladen en de vele uiteenloopendo onderwerpen, de tallooze associaties en zijdelingscho uitweidingen maakten. het niet tot gemakkelijke lectuur. Maar de aan dachtige en doorzettende lezer word rijkelijk voor zijn moeite beloond en hij leerde Dr. Van de Velde kennen als een uiterst begaafd en veelzijdig man. Naar het zooeven verschonen vervolg werd dan ook met spanning uitgezien. Dit derde deel De vruchtbaarheid van het huwelijk en haar opzet telijke beïnvloeding" is opnieuw een omvangrijk werk geworden, dat vrijwel alles bevat wat op dit gebied te denken, te zeggen en te doen valt. * * * De tijden zijn voorbij, waarin de gehuwden zich in blind fatalisme onderwierpen aan het huwelijks leven zooals het nu eenmaal uitviel en, tot het gera ken uit hun kinderloozen staat, ten hoogste bereid waren tooverforniules uit te spreken of bezweringen te ondergaan. Medische raad wordt reeds spoedig ingewonnen en het toeval is een factor, dio minder op den voorgrond treedt. Ook de religieus voelenden waardeeren het, dat de wensch der kinderlooze echtparen naar kinderen tegenwoordig, met be hulp van bepaalde medische behandelingen, in vele gevallen in vervulling kan gaan. Do verloskunde; heeft groote vorderingen gemaakt. Kinderen en moeders, die weleer als verloren werden beschouwd, kunnen thans be houden blijven, mits er tijdig en met kennis van zaken wordt geholpen. Geen religieuze overtui ging zal zich hiertegen kunnen, verzotten. Ts het dan wonder, dat er, onder deze omstandigheden. artsen zijn, die denken zelf voorzienigheid to kunnen spelen en zoo. hun medisch verantwoorde lijkheidsgevoel vergetend en hun kunnen over schattend, in excessen vervallen? Zooals in hot huidige .Rusland, waar /ij met grove voelen treden, wat niet alleen theologen, moralisten en ethici, maar ook hun leermeesters ia engereu zin aan richtsnoeren gelegd hebben en waar zij, in door den staat bekostigde modelklinieken, ook meencn jaarlijks tienduizenden jonge levens te mogen ver nietigen? Is het dan te verwonderen, dat anderen, begaan met deze verwildering dor zeden on te rade gaande bij geweten en medische! ervaring -- bij gebrek aan godsdienstige overtui ging leiding wenschen te geven aan het zoeken eler onbevredigde en ;>.arzolende scharen, dio van. de kerk vervreemd zijn. omdat de religieuze voorschrift en uu eenmaal niet meer direct genoeg of niet eenstemmig antwoorden op ele; klommendconcreto vragen, of niet meer strooken met het ziekelijk aangeboden individualisme van deze tijden? Tegenover de nihilisten verrichten de/e laatsten ongetwijfeld nuttig en hoogstaand werk. ook zelfs dan. wanneer '/.ij soms van twee kwaden het minste moeten kiey.cn door leven, dat zij weigeren te vernielen, to helpen voorkomen. Van de Velde welken geest is zij onmiddellijk nu dit boek geschreven? Mon zij onmiddellijk gerustgesteld: hot is geen propagandistische ve-rhandeling a la Mary Stopes. met idealiseerendo utiliteitsleuy.cn. eu semiperma.nento afdoeners van eeuwenoude vraagstukken. Het preekt niet blijmoedig ..hirthcontrol" en aller minst ele lugubere; sovjetleer. \Vant. a.lvorens tot liet moor zakelijke gedeelte van zijn boek over te gaan heeft Van ele Volde zich mol e'erbied en. toewijding verdiept: in de zoo moeilijke', want nooit onwrikbaar vaststaande ethische on. t heologise-he ejpvattingen met liet rekking tot elit vr;uigstuk. Deze moete;ii zich, het spreekt wel vanzelf, telkens weer aanpassen aan nieuwe medische inzichten oti mogelijkheden e;n kunnen daarom ook noeiit geheel gelijk blijven. H<;tgeeii aan hun overtuigings kracht voor do groote menigte niet tongoeele komt Do schrijver plaatst zich. zoneier zijn medische; en ethische; overtuiging prijs te geven, op een gehee.l onpartijdig standpunt. Men zal hem nooit mogen verwijten, dat hij zijn lezers verleidt' tot het plukken van voor ben verboden vruchten, luti'geiideel. Hen, die zich door religieuze voorschriften gebonden achten, prijst hij gelukkig en de belooning dio hot aanvaarden van do consequenties van dev.e overtuiging in zich elraagt, weet hij breed uit te meten. De persoonlijke; beslissing respecteert hij volledig. Daarna eerst ontsluit hij den lezer niet slechts do wegen tot gezinsvormoordoring in u.lle verrassende en zegenrijke weniUngen. die; do/e in de laatste 15 jaren genomen hebben, maar ook die welke leiden tot oen beperking van het kinder getal. En hiermeele begeeft hij zich elus op een veel omstreden 011 gevaarlijk terrein waar velen, meosla.l uit onkunde, struikele-n of het spoor bijster worden en slechts de vastberaden innerlijk-ovcrtuigdon giels of wegversperder mogen zijn. Zulk een leider toont Van do Velde zich ongetwij feld. Om begrepen to kunnen worden doe>r den niet medisch onderlegeleii lozer was hot noodig, dat hij zijn beschouwingen begon met elementaire anatomische en physiologische uiteenzettingen. Xiettemin is de schrijver er in geslaagd zijn hoofdKon. Meubeltransport-Maatschappij DE GRUYTER 6 Co. *?*?*? DEN HAAG »?»?*. AMSTERDAM ARNHEM Bewaarplaatsen voor Inboedels Nationaliteit der gehuwde vrouw (Slot van pag. T) Maar \vij /ij 11 er ook van <>\ ei tuit,"!. dat er HOK 11 M'l \\'il( congressen Zldlen IllOelon Wol'di I! gehouden on heel wat mot ies worden aiengeiieiineii. voor en iileor il" Xedorliindselie v. ,-t u.'\ er dex.e zienswijze- lot de zijne /.al Huiken. * * * Met name is zulk een wijziging van <le X.-ilerlanelsche regeling niet te verwachten als ie~uliaat van. ele /gn. (-'oelificatie-eemfeivnt ie van den Volkenbond, die de volgende we k te 's-(.ravenhage; liaai' werkzaamheden zal aaiiv;inuen. en waaroi) o.in. het onderwerp der nat ionali'.-i; /.al worden aan de orde- gesteld. N'an dat oiiderwer]) is de nat ionnlit eit der goliuwele vrouw slechts een onderdeel: en \\anneei <le voorteekenen n iel. bedriegen. :/.al dat onderdeel slechts in /.eer beperkten omvang \vordrn behandeld 'Per voorbereiding vat: die conferentie /ijn nml. aan de verscliillonelc landen tal van vragen ge.-teld. en uit de daarop gegeven ant woordi>n i- .1 .|ijU>.; :een van den Volkenbond nitge^aan gi'-e-hrift. l'evnlieiide de Hum'xdt iliia'iifm'Kiii. gob]i.ke-n. ilat het HOS;' niet mogelijk is. :-en internationale- re^i-lin^ tot. stand te brelige-ll. die den ilivl l \;MI !le( huwelijk op de nut ionalitoit dei- vrouw \an aili landen e>p eenvormige wij/e vaststelt : de me.i.n:ng<-n liepen daarover te /.eer uiteen, l fel veel meer beperkte doel «Ier conferellt ie op dit ^i-bied. schijnt te /.ijn. dat /ij. de rogvling va.n de/r materii in de vei'schillende la.ndswetten in h< M .fd/aa k. intact latende, voorschriften geel'!. teneinde 1c voeirkomen. dat. door het conflict die-r \ erM-hilleiiele la.ndswetten. een vrouw, door niet een vreemd.-lintt te; luiweii. haar eigen nat ionabt eil verliest /..mdei een andere te verkrijgen, en da.ardoor uvrjuikt in den minder ge-wenseliten. en >onis bepaald y.eei funesteii, toestand \aii (e /.ijn. vaderland-l. M is. ..apa.tride-." .Mocht de cont'erent ie .?]? in slagen, dit ni.'.'t lieperkte iloel te bereiken, dan verricht /ij . .mjvtwijfeld nuttig werk. .Maar van nog meer In-lan^ i.v\ el licht. dat die conferellt ie. /.ij moge da.n hei \ raau'st uk \ an <le nationaliteit der gehuwde, vrmiw in liet algemeen niet in behandeling nemen, t. .eh wel a.anleiding geelt en reeds in. behingrijk.. matt heeft gegeven - - dat vraa.gslnk in het liehl dei publieke belangstelling te brengen. Ki-nnisni'ming van Jiet \'ele. dat' op dit gebied m het buitenland is gepubliceerd, en voora.l van het \ ele. dat op elit gebied in de buit en landde hèwet g>-vingen reeds is bereikt, kim Nederland slechts ten gueele. komen. stukken uit te breiden tot kleine-, uiterst \oll.-digi monogra.f ieën. elie- <le. me^uwste- onder/oekmuen bevatten en door bun samenstelling vooral den medischeii le'/or be\\"ondering y.nllen a.fd\\'iiig.-n en veel nieuws leeren. /ooals ook in de vorige d.-i-l.-n wen-den bier de verschillende afdeeling.-n l esloten niet een in(erme/,/.o. waarin citaten y.ijn ondergebracht van lal van schrijvers: theologen. philosoi'en en bel let t rist en. () n dank s de/.e toegiften en de hooger genoemde principiëele besehouu ingon is bet geheel een y.uiver medisch werk geworden. dat. /oowel voor den medicus pra.cticus als vooi den gynaecoloog, tal van gewichtige bijzonderheden bevat. Of de leek ook in staat zal zijn. de hir-r en daar geheel specialist ische verhandelingen t e volgen en de platen te begrijpen, betwijfelen wij oonigsziris. Kn eveneens of de schrijver met de/e drie deelen. uitgesproken is. Niet omdat het onderwerp on volledig behandeld zou '/.i.jn. Maar omdat de/e Xedei'laudsclic schrijver tot zijn laatsten aelemtoeht iets te zeggen zal hebben in deze materie, die hij' beheerscht als geen ander en. die hij, door zijn groo te veelzijdigheid, belezenheid on originaliteit steeil>. weer opnieuw voor ons zal kunnen doen leven.