Historisch Archief 1877-1940
No. 2755
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 22 MAART 1930
Schopenhauer's Aphorismen van Levenswijsheid
berijmd door Gharivarius
VI
De eene vindt in 't leven niets dan saais en vaags,
En ieder voorval schijnt hem vlak en alledaagsch,
En d'ander, die wellicht een zelfde leven leidt,
Vindt alles vol belang door zijn persoonlijkheid.
Bij 't luistren naar een bont verslag, dat iemand geeft,
Beklaagt een hoorder zich. dat hij zulks nooit beleeft,
Vergetend, dat 't belang niet in 't gebeurde lag,
Maar in de wijs waarop de spreker 't feit bezag.
Zoo kan er schoonheid zijn in 't simpelste gedicht:
Een triviaal geval, door ecu genie belicht.
VII
Een mensch van sterke individualiteit,
Met smaak en intellect, vreest nimmer d'eenzaamheid,
Die hij, integendeel verkiest en zoekt en prijst:
Het woord verveling" staat niet op zijn woordenlijst.
Verstrooiing zoekt hij niet. Hij voelt zich best alleen,
Heusch, hij verlangt niet altijd meiischen om zich heen,
Daar hem zijn eigen brein genoeg gedachten geeft,
Zoodat hij andrer hulpe niet van noode heeft.
Maar daar bestaat geen macht verstrooiing, weelde, pret,
Zelfs wellust, die een leeghoofd van verveling redt.
VIII
Doorvorsch uw eigen aard. Bepaal uw taak met zorg,
En uw persoonlijkheid blijft voor uw welzijn borg.
Gelukkig hij, die vrij zijn richting kiezen kan,
En arbeidt naar zijn aard; hij wordt de sterke man.
Hij vindt alleen soms struikelblokken op zijn pad,
Indien hij in zijn jeugd zijn kracht heeft overschat.
Een man van zwak verstand, maar naar den lijve sterk,
Zal nooit gelukkig zijn bij spannend hersenwerk;
En d'ander, zwak van lijf, maar met een scherp verstand,
Verkwijnt in een bestaan van arbeid met de hand.
IX
Ziehier de grcote fout van onze maatschappij:
Beroepskeus is, door geld, maar ook dooi- .stand, niet vrij.
Ik ken een flinken knaap, een sterken jongen man,
Die niet vlug leeren wil, maar aardig knut.slen kan.
Hij peutert elke maand zijn rijwiel uit mekaar.
En tuigt het ding wt er tip in tien minuten klaar.
Was hij maar vrij geweest in 't kiezen van zijn baan.
Dan was hij vroolijk in het fietsenvak gegaan.
Maar hij studee.t" (vergeefs, al menig, menig jaar).
Want, ach, de stumpeit heet Baron van Hief tot Daar.
Ik ken een andren man, die werkt in een fabriek;
Hij is niet stirk. en zwa e a beid maak! hem ziek.
Mair ('k geef hem zoo wat les) zijn zeldzaam intellekt
En vlu.jheid van besrip vervult mij m ;t respekt.
Wat heb ik vaak gedacht: had jij maa'1 gestudeerd.
Dan was je nu niet zeer, maar zeker hooggeleeid;
Dan zon de wereld heel wat ri.ker zijn geweest
Door de producten van jou eminetiten go( st.
Veel productieve kracht wordt buiten dienst gesteld
Door valsch gevoel van stand en door gebrek aan geld.
XI
Het tweede: WAT GIJ HEBT, draagt bij tot uw geluk,
Maar in beperkte maat; de rest baart zorg en druk.
De meesten, in hun jacht naar goud, beseffen niet,
Dat dit hun slechts tot zeekre grenzen voordeel biedt,
Eri dat het sterken en beschaven van hun geest,
Voor hun geluk oneindig beter waar' geweest.
Hoe mierenacht ig zwoegt zoo menig zakenman,
Om maar zoo veel fortuin te garen als hij kan.
Hij gaat uit zaken. Maar dat nietsdoen weegt als lood:
Zijn geest is leeg en uit verveling gaat hij dood.
XII
De derde factor, FAAM: hetgeen men van u denkt,
Is die waaraan de wijze 't minst zijn aandacht schenkt.
Wel is een goede naam van zekere waardij
Wij leven eenmaal in de inenschenmaatsehappij,
Maar andermans gevoel is andermans bezit,
KIL in den grond der /.aak, mijn vriend, wat rankt u dit?
Toch is het regel, dat men veel meer aandacht wijdt
Aan geld en goeden naam, dan aan persoonlijkheid;
Kvi wie tte mensehen kent in 's werelds wild geraas,
Zegt niet: wat zijn ze slecht, maar wel: wat zijn VA; dwaas.
(Einde der Inleiding)
Een interessante
boeken-catalogus
De catalogi van nieuwe aanwinsten van het
Internationaal Antiquariaat Menno Hertzberger
hebben wij zoo langzamerhand leeren waardeeren
als een welkome vaste voorjaars-verschijning.
No. 49 echter, dezer dagen gepubliceerd en met
een simpele vermeld reeds in dit weekblad gesig
naleerd *) is wel in 't bijzonder belangrijk.
Deze nieuwe catalogus omvat niet minder dan
486 nummers, en daaronder zijn 16 manuscripten
en 17 incunabula.
Vermelden wij een en ander hiervan, dan is
dat al terstond No. l, een prachtig 14e eeuwsch
Pransch miniatuur met psalmen in het Fransen
en Latijn.
De afbeelding in blauw en rood toont ons
God en zijn zoon, naast elkaar gezeten, de achter
grond wordt gevormd dooi' een gouden muur.
Zelden zagen wij een prachtiger specimen van
miniatuur-kunst.
Ook van do 15e eeuwsche hand-schrift-kunst
is er een subliem stuk aanwezig, een calender,
in rood en zwart geschreven en rijkelijk versierd
met een D-initiaal in rood. blauw en goud, terwijl
de geheele ondergrond tussehen dt' regels schrift' is
gevuld met ornament, niet de pen geleekencl uil
bloemen-mot ie v en in r< n M l en L;-ond. Ook de verdere
bladzijden zijn met pen-ornamenten \\onderei.
van rijkdom geworden.
In zoo een werk ziet men a.h.w. den monnik
bezig met zijn wondere arbeid, te groot er is onzen
bewondering voor zoo iets in deze rumoerige mo
derne dagen, waarin lawaai en vluchtigheid hoogtij
vieren.
Van de incunabula is met name Xo. 19 merk
waardig. Dat is de zgn. Biblia nona Germanica
(9e Duitsche bijbel), in 1182 te Neurenberg door
Anton Koberger gedrukt, en verlucht met meer
dan 100 gekleurde groot e houtsneden ! Dit boek
is het eerste der groote houtsiiedenboeken, welke
Koberger maakte, de lettertypen werden er speciaal
voor gesneden. Zeer duidelijk was het Koberger's
opzet, om met dit boek een. monumentaal werk
stuk te leveren. Hij schiep daarom een lettertype,
dat in grootheid zeer nabij komt aan dat van den
beroemden Gutenberg-bijbel. De belangrijkheid
ervan moge blijken uit het feit, dat Albrecht
Dürer uit dit werk den basis vormde voor zijn
vermaard geworden Apocalyse.
* *
*
Ken aantal pracluvollo boekbanden vraagt
voorts de aandacht, men vindt daarbij als een der
allerschoonste een in 1SOO voor Thomas Mecklin
door Th. Bensley vervaardigde Bijbel, geïllustreerd
met etsen en (eekeningen van beroemde Kngelsrlio.
kunstenaars, en bovendien nou' versierd mei
til.lrijke platen en \ k-netten. De hand is \ er\ aard im!
nii rood marnkijn-leder.
Vuil d,.), lieT-oelllden lta!ia:UlM-heII l >e eell\\M-hel:
drukker l iodoni /.ij n hier L: > uerksl ukken aan u e/.iu.
<|ie eell \oo|- eell L:etllii:eli \ U l i liet groote talent.
van dezen kunstenaar. Wonderlijk mag het heet en,
dat in Holland nog steeds zoo goed als geen
waaideering voor Hodoni bestaat ! Deels moet men
dit vermoedelijk wijten aan de geringe liefde hier
te lande voor het boek, deels echter ook vooral
omdat men nog maar al te zeer de mode" aanbidt.
In dit verband komen wij als vanzelf tot de
hier aanwezige speciniina der verschillende eigen
persen. Uit Engeland vinden wij werken van de
Doves en de Kelniscolt-press, uit Holland van
de Zilverdistel, de Heuvelpers (S. H. de Koos) de
Kunerapers (Mr. J. F. v. Uoyen) e.a.
Als producten van onzen tijd mogen deze
werken tot op zekere hoogte als bekend onder
steld worden. Zoodat een meer gedetailleerde
vermelding achterwege kan blijven. Wat daarom
nog niet bet eekent, dat zij van 's heeren
Hertzbergers kostelijke voorraad" het minst belangrijke
gedeelte vormen! WYBÜMKI.ÏEK
*) JJc (irocnc Ainslcrdtiniini'r, 22 Febr. KiO.
BRANDBLUSSCHER
SPANJAARD&C2
*IEK ISPANA