Historisch Archief 1877-1940
No. 2755
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 22 MAART 1930
Winst uit Gemeentebedrijven
(slot van pag. i)
De overeenkomstige cijfers voor Rotterdam
zijn: / 4.300.000 in 1913; / 20.100.000 in 1925 en
f 23.800.000 in 1929.
Voor Den Haag: f 5.600.000 in 1913; ? 18.400.000
in 1925 en ? 23.400.000 in 1929.
Hieruit blijkt, dat, uitgedrukt in percenten van
?de opbrengst der belastingen, de winsten uit de
bedrijven in Amsterdam bedroegen: 27.1 pCt. in
1913; 26.6 pCt. in 1925 en 29.9 pCt. in 1929.
Groot is het verschil derhalve niet.
In Rotterdam waren de correspondeerende
percenten: 70.5 pCt. in 1913; 51.8 pCt. in 1925
«n 51.5 pCt. in 1929.
In Den Haag: 43.6 pCt, in 1913; 33.8 pCt. in
1925 en 33.1 pCt. in 1929.
Wie deze cijfers beziet, moet, dunkt mij, tot de
slotsom komen, dat in het raam van de geheele
financiering der gemeentehuishouding de winsten
?der gemeentebedrijven niet onredelijk hoog zijn
?opgedreven.
Natuurlijk zou men ? ook al erkent men de
waarheid hiervan in 't algemeen tot de doel
stelling kunnen komen om de bedrijfswinsten tot
«en minimum te reduceeren.
Zou dit wenschelijk en aan de belangen der
bevolking bevorderlijk zijn?
?» Naar mijn meening moet het antwoord ont
kennend luiden.
Immers, het allernaaste gevolg van dit streven
?zou geen ander zijn, dan dat, om nu maar bij de
<lrie groote steden te blijven, de opbrengst der
belastingen met pl.m. 1/3 zou moeten stijgen. Dit
?zou echter zonderlinge consequenties meebrengen,
reeds hierom, omdat niet alle belastingen met 1/3
kunnen worden verhoogd, bijv. niet de opcenten
op de dividend- en tantièmebelasting, noch (prak
tisch gesproken) de opcenten op de personoele be
lasting. Daarom zou men de belasting-verhooging
in hoofdzaak moeten zoeken in een verzwaring
van de inkomstenbelasting. Deze zou bijv. in een
stad als Den Haag moeten worden opgeschroefd
van pl.m. ? 13.500.000 op 18 a 19 millioen gulden.
Niemand kan dit in ernst wenschcn.
Daar komt nog bij, dat aan elk belastingstelsel
?gebreken kleven, die uit den aard der zaak een
?experiment krijgen, als de opbrengst al te hoog
wordt opgedreven.
Het is daarom eon, ook uit een oogpunt van
?sociale rechtvaardigheid, zeer te waardeeren voor
recht, dat bij de hooge eischen, die tegenwoordig
?aan een goed gemeentebestuur worden gesteld, en
die groote uitgaven meebrengen, de ondernemers
winst der gemeentebedrijven den belastingdruk
in belangrijke mate tempert.
MUZIEK
door Constant van Wessem
DE PRAATZIEKE SFINX
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan
Chopin-avond door Alfred Cortot
EEN avond, een dier te zeldzaam geworden
demonstraties hoe een concert nog zijn kan:
«een stampvolle en toch intiem blijvende zaal,
gevuld met een publiek, dat in zijn geheele houding
laat merken, dat hot beseft en ondergaat wat er
op dat podium voorvalt, waar een tengere, een
voudige, zwijgzame verschijning met soepele,
lange vingers op de toetsen een Pleyelvleugel
muziek speelt, muziek van Chopin, muziek, die
grootsch, levend, fantastisch wordt in zijn spel.
Een ademloos luisteren naar een muziek, die na
ieder beëindigd stuk weer opnieuw begint, als
door een korte stilte onderbroken, maar feitelijk
steeds aanwezig en een sfeer scheppend, waar ons
heimwee naar een muziek, die niets zal wezen
dan muziek, dan een zingen uit het diepste wezen
van het onnoembare voortgekomen, een volmaakte
bevrediging vindt. Hadt ge niet vaker al het
gevoel, dat Ohopin eigenlijk de eenige ware musicus
is geweest, die met de muziek heeft verkeerd in
een onmiddellijkheid als alleen Ariel en de
luchtVAM
TABAK
De rampzalige menschheid: Vroeger zweeg het creatuur tenminste.
en ik werd óók niets wijzer!"
geesten in hun rijk der fantasie? De ..geopende
deur der muziek", zooals Lis/.t hem eens noemde,
de man die weet te spreken in een taal, waarin
de dingen niet langer teeketis voor gevoelens
blijven, teekeas, die wij begrijpen, omdat wij do
taal der noteering begrijpen, die met bepaald»;
akkoorden, bepaalde accenten, een bepaalde
beweging" ons associatievermogen met de daarbij
behoorende gevoelens verbindt, doch die die
gevoelens zelve geeft, hoe ongrijpbaar, hoe onwer
kelijk ook?
In Cortot's spel was dat alles. Reeds in zijn
geaardheid was het, wat Chopin van zijn voordrager
verlangt: een vrij tempo rubato van den rechter
hand, terwijl de linker streng de maat vasthoudt
En dan de voordracht ! Kr waren stukken, du
pijlsnel, als geruisch, als gemurmel, als een ver
glijdende glans voorbijschoten, slechts met oen enk
accent overschaduwd, t..t vorm verstoffeli.|kt: h
even blinken van een spattende zeepbel. .\iiden
stukken waren er. die plotseling loshamerond uit een
duisternis van woelige bussen, aanvingen als een
naderende storinvlaau. een obstinaat gieren als tot.
natuureU'ïnenten p'\vi >rdeii kret en der /.iel. \\eer
andere stukken /ongen van liet innigste der
menschelijke dingen, brachten stilten, waarin een
schoon en gaaf lied zong. Maar steeds bleef alles
geluid van een ongrijpbare wereld, waaraan het
gewone mensehelijke pathos als uitdrukkings
middel vreemd is. en waarvan niets meer is vast
te houden zooals bij een niet meer terug te roepen
droom, waarvan ons alleen het gevoel nablijft,
dat het wonderbaarlijk was. Wat Kullen zij /.elf
g bedenkingen o] ]>eren, mochten wij die
oogcnblik gehad hebben, bij venassingen
een moment lang' misschien, vreemd
aan
en dit: was het noodig, dat het programma
opschriften" bij de 21 Preludes liet afdrukken,
het eenige, wat mij op de/en avond werkelijk
gehinderd zou hebben als ik /,e gele/.eii had Vlij
ieder stuk, dat Cortot speelde? Ik heb het niet
gedaan. Na afloop las ik, dat de f-dur prelude
daar ..Naiiides jouant" heette; ik ben blij, dat ik
het niet geweten heb. \\'el heb ik gehoord, dat
er een on»:indige, sublieme muziek klonk, waarop
ik mij nog lang /.al bezinnen. ,
Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal
Str. koud en warm water op alle kamers
PRIVÉBADKAMERS - LIFT Telefoon 22223