F)e Groene fec^AVeekblad voor Nederland Telefoon 37964 Postgiro 72880 Gem. Giro G. 1000 ONDER HOOFDREDACTIE VAN A. C. JOSEPHUS JITTA Redacteuren: L. J. JORDAAN, F. G. SCHELTEMA EN M. KANN. Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333, AMSTERDAM C. Het meest gevraagde merk OPGERICHT IN 1877 No. 275? ZATERDAG 5 APRIL 1930 Het eigen land of het vreemde land door Dr. F. M. Wibaut Inhoudsopgave staat op pag» 2 IX 'de Eerste Kamer werd op 21 Maart 1930, bij de behandeling van het Hoofdstuk Buitenlandsche Zaken, gesproken over de verhouding tusschen Nederland en Belgiëen over de plich ten, die tot verbetering van deze verhouding, op elk gebied waar dit noodig is, door elk dezer beide landen moeten worden betracht. Onder de sprekers over dit onderwerp waren Prof. Do Savornin Lohman en ondergeteekende. In tweede instantie zeide toen de heer De Savornin Lohman: -.Ik wil de zinspreuk Kight or wrong, my country" niet verdedigen, maar de heer Wibaut redeneert, .alsof hij de leuze omkeert en van meening is Right or wrong, the foreign country". De gedachte ligt mij ver om op deze plaats de gevoerde discussie voort te zetten. Hoofdstuk III van de begrooting, Buitenlandsche Zaken, zal, naar te vreezen is, nog wel eens in de Eerste Kamer .aan de orde komen, eer tusschen Nederland en Belgiëeen door de verwerping van het tractaat Karnebeek noodzakelijk gebleven overeenkomst is verkregen. Geheel afzonderlijk dus van. wat ?daarbij de plichten zijn van Nederland eenerzijds ?en van Belgiëanderzijds kiezen wij het boven ge geven citaat uit de rede van den heer De Savornin l.ohuian als aanleiding voor dit artikel. Het eigen land of het vreemde land? De heer Do '.Savorrün Lohman verdedigt niet de spreuk: Right ? ir wrong, my country. Zoo zal rnen van ons willen aannemen, dat wij niet blindelings aanvaarden: ,, Kight or wrong, the foreign country". Maar toch ligt in dit citaat van den heer De Savornin Lohman, afgezien nu van diens eigen mee:ning in deze aangelegenheid, waarop wij thans niet verder ingaan, wel een aanduiding van een tegen stelling in geestesgesteldheid. Een tegenstelling in geestesgesteldheid, dio naar ons oordeel oorzaak is van de onmacht, die aan den dag treedt om op ?economisch gebied tot internationale overeenkom sten te geraken, wier inhoud voldoenden grondslag biedt om er internationale samenwerking in het «economische leven op te bouwen. Is er iemand, die betwist dat de uitkomst van de internationale, conferentie to Gerieve, ingezet om te komen tot een wapenstilstand op economisch gebied, een wapenstilstand in den econornischen :strijd. waarin de landen elkander met invoerrech ten bevechten, een groot e. teleurstelling is? Zekev. er is een conventie ge.teek.eiid. die wij voortaan Handelsconvent ie /uilen noemen. Maar van wapenstilstand in den tarievenstrijd bevat tle/.e handelsconventie weinig of niets, /.ij houdt r/.ieli bezig met wenschelijkheden ten opzicht u van het verlengen van handelsverdragen tusschen kleinere of grooteiv groepen van landen. i Iet vaststellen van'dit onbevredigende resultaat van dit overleg op economisch gebied bedoelt geen verwijt aan hen. die hun krachten hebben gegeven om een beter resultaat te bei-eiken. Ook stellen wij hier niet de vraag, of het bereikte wel dienstig moet worden geacht aan de bevordering van het .ilgemeene doel, dat aanvankelijk aan de confe rentie werd gesteld. Onze beschouwing beoogt niet .anders dan de vraag te stellen: hoe komt het. hoe is de onmacht, om iu het economische leven tot overeenstemming van eenige beteekenis te geraken, te verklaren? Ons antwoord op de vraag luidt: de geestesge steldheid om tot internationale overeenstemming in het economische leven te komen is er nog niet. Jür ontbreekt het begrip, dat de allereerste eisch. om in het economische leven tot internationale overeenstemming te komen, deze is: bereidvaardigheid bij alle deelnemers tot het brengen van offers. Zoolang de geestesgesteldheid overheerschend is zooals zij thans is: bij economische over eenkomsten tusschen twee? landen of bij overeen komsten tusschen een aantal landen gaat het om reciprociteit, is reciprociteit een vereischte, komen wij nergens. Een handelsverdrag tusschen twee lauden wordt uiteraard door het beginsel van reciyrociteit, van wederkeerig geven en ontvangen beheerscht. Het is. voor wie handelsverdragen tusschen twee lan den moeten samenstellen een wederkeerig geven: wij geven V dit, daartegenover moet gij ons dat geven. Dat en dit moet evenveel zijn, even zwaar wegen. Wij ontkennen niet, dat dit stelsel de gedragslijn aanwijst voor hen, die aan het sluiten van een han delsverdrag tusschen twee landen de leiding moe ten geven. Maar hier komen wij tot de fout, door velen gemaakt, indien zij over internationale, over eenkomsten betreffend*; het economische leven spreken. Zij gebruiken dan den term van: een veel zijdig handelsverdrag; een handelsverdrag, niet tusschen twee landen, maar een handelsverdrag tusschen tien of vijftien of twintig landen. liet begrip, dat een handelsverdrag steeds wordt be heerscht door den eisch van reciprociteit, leidt dan tot den gedachtengang, dat wanneer het handels verdrag twintig in plaats van twee landen omvat, de eisch van de reciprocif eit onverkort mag worden gesteld, zooals hij gesteld wordt bij een tweezijdig handelsverdrag. Bij een tweezijdig handelsverdrag echter wordt niet gedacht aan algemeetie verbetering van het internationale economische leven. Kr wordt ge dacht aan opheffing van strijd tusschen de twee landen, die het handelsverdrag sluiten. Wie de internationale conventie ten opzichte van de regeling van het internationale economische leven ziet als een handelsverdrag van dit kanikter tusschen een groot aantal landen in plaats van twee, verzaakt van meet ai' aan het beginsel, dat de in ternationale conventie leiden moet. Jieeiprociteit is strijd voor het eigenbelang. l!eciprociteit in handelsverdragen staat- tegenover het beginsel, dat om te komen tot een regeling, die de economische behingen van alle landen 7.00 goed mogelijk dient, offers moeten worden, gebracht. Offers, niet. van meet af eenzijdig. ma:ir allicht grootere offers door liet eelie land dan door het andere. Offers. gemeten door de economische nood zakelijkheden, die voor bepaalde landen kunnen zijn vereischt. Offers, dus. die grooter kunnen, zijn somtijds grooter moeten zijn. voor landen, die door hun positie in het economische leven. gunstiger staan dan landen die oji bepaalde punten, voor hun economische leven van o\vrheerschend belang, minder gunstig staan. Offers, dus, niet van meet af tegeli elkander op te wegen volgens het beginsel der reeiprociteit, maar offers. die ten doel hebben, strijd tusschen landen met grootere en sterkere hulpbronnen op economisch gebied en andere lauden, met zwakkere en kleinere hulpbronnen op economisch gebied op te heffen en voor de toekomst te \oorkotnen. Offers, die de atmosfeer scheppen, waarin samenwerking tusschen de verschillende landen, die aan het internationale economische leven deelnemen, kan ontstaan en zich allengs krachtig kan ontwikkelen. Is het streven naar zulk een atmosfeer, waarin landen zich, bij het overwegen van internationale overeenkomsten laten leiden, door elkanders eco nomische behoeften, een utopie? Is het bevorderen van die atmosfeer van internationale overeen komsten slapheid? Wellicht futloo/.e lamlendig heid? Op zijn zachtst gezegd schadelijke zwakheid? Naar onze overtuiging niets daarvan! Integen deel, de geestesgesteldheid, die wij aanbevelen, die wij onmisbaar achten om te geraken tot opbouw van internationale samenwerking in. het economische leven., spruit voor ons voort uit moed. Moed, die willens en wetens het grootere offer aanvaardt, dat in bepaalde omstandigheden aau een bepaald land. met het oog op zijn bijzondere economische behoeften, moet worden gebracht. Moed. die zich sterk weet en die deze kracht put uit de vaste overtuiging, dat zoolang bij internatio nale onderhandelingen de geestesgesteldheid niet heerscht om elkanders belangen te doen wegen, de inhoud van overeenkomsten niet stijgt lot de be langrijkheid, die het sluiten van zulke internatio nale conventies als een belangrijken vooruitgang in het, economische leven doet, zien. Moed. die ook haar kracht put uit het weten, dat in den opbouw van het internationale economische leven, lieheerscht dooi' zulk een geestesgesteldheid, .slechts tijdelijk '/.al kunnen worden gesproken van grootere offers, gebracht door het eene land dan door het andere, \\ant moed. die er /.ich i'ekenscha.p van geeft, dat wanneer internationale samenwerking in het economische leven inderdaad zal worden be reikt. het verkregen economische belang voor a.lle landen, die er aan hebben deelgenomen, zoo groot zal zijn. dat in vergelijking daarmede liet onderzoek welk land schijnbaar de eerste concessie heeft ge daan om lot overeenstemming te geraken, of de grootere concessie heeft gedaan om deze atmosfeer voor overeenstemming te bereiken. y.u,l u"aa,'i behooren tot het vaststellen \an historische merk waardigheden. Merkwaardigheden, die in<-n zich nog een tijd lang ga:irne zal herinneren, doch die niet meer hoven d'-n ra'ig \a'L in 'rkwavdighedeti zullen stijgen. Voor ons ga-it het er om. of m -n gelooft in de noodzakelijkheid van interna.' ioiiale samenwerking tusschen allo landen, die elkander op de. wereld markt, ontmoeten, a-ls eerste voorwaarde voor de levenskrachtige economische out wikkeling vau elk dier landen. \ oor ons gaat het er om. of m 'tl beseft, dat in het tweede kwart der twintigste eeuw de tijd voorbij is, dat m m in het economische wereldleven de stelling kan blijven, huldigen.: elk land voor zich en de duivel hale het economisch minst bevoorrechte! Wie dit geloof en dit besef luist, heeft de volle vrijheid om m.'er of minder spott end, nog goedwillig, of reeds eeiiigei-mate cynisch neer te zien op pogingen, in Volkenbondskringeu gedaan, om internationale, sam -nwerking in het economische leven lusschen de landen voor te bereiden. (Slot op pag.' 4).