Aft». 2557 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 APRIL 1930 SOUVENIRS" Kiki door Mayo Kiki's ..Souvenirs" Foujita, een der schilders uit de Parijsche Montparnasse, die met een korte voorrede het boekje Souvenirs" inleidt, wa'-irin deze achternicht der Mimi's en Musettes uit Murger's ..Vie de Bohème" van haar leven vertelt en wel ver telt op dien luchtigen toon. waarin alleen over het luchtigste onderwerp ter Wereld te vertellen valt want niet waar. hoe benoemt men anders een modelletje, dat door de schilders het meest in haar kleedij van Eva wordt geprefereerd l' Foujitai voert haar met de pen even licht en met vaste Japanscho hand ten tooneole als hij haar bekoorlijke omtrekken vastlegde op zijn teokeningen en schilderijen. ,,Elle entre tout doucement. limidenieiit. Ie fin petit doigt pose au petit beo rouge, balauoant son derriére fièrement." Ziedaar Kiki; en. wel zoo levend voov ons gezet als wij haar nauwelijks duidelijker bij het doorlezen van haar Souvenirs" voor ons kunnen zien. Dat is Kiki, de Muze van Montparnasse. een der attrac ties ook voor de bezoekers der ('afé's Du Domo en De la Rotonde, waar men haar geflankeerd kan vinden door de negerin ieder ingewijde weet wel welke negerin en dien Oosterling met zijn tulband, die een Hollander blijkt te wezen, on omringd door de tallooze artistieke jongelui, die hier het goedkoopste kopje koffie van l'arij.s komen drinken en zoo duur mogelijk hun artistieke ideeen aan den Amerikaan brengen. Temidden van het gesnater van kwieke juffertjes en langharige jongelui loopt Kiki rond, hoeft voor den een ecu knipoog of een tikje op de wang' over, vraagt den ander om een sigaret of een glas bier, en onderhoudt zich alleen langer met de groote schilders, wier roem zij hielp maken. Want Kiki is een beroemd Parijsch model. Haar beeltenis is vastgelegd door van Don gen, Kisling, Foujita, Per Krogh, Man Ray en anderen, die reproducties van hun teekoningen, VAN DE PARIJSCHE KIKI" Boekbespreking door Constant van Wessem schilderijen, en foto's voor haar boekje afstonden. Haar boekje tui is geen lectuur voor jonge dames. teminsto, ik wil het hopen: men verbaast zich in den modernen tijd over niets meer. En ten slotte: deze Souvernirs" moeten ook gelezen worden met een luchtig hart. dat zich kan amuseeren met de lichte pen van de vertelster, die even kinderlijk over haar eigen leven babbelt als zij in dat leven over alle lichtzinnigheden van dit ondermaansche heen dartelt en van het leven en do mensehen weet te nemen wat zij er \ au wenscht, met die beroemde opgewektheid in alle moeilijkheden, waarvan de Francaise liet geheim schijnt te bezitten. IMet gracieuze brutaliteit zien. wij dit volkskind, dat even vroolijk is als de vroolijke vriendinnetjes der arme artiesten uit Murger's tijd, maar minder senti menteel, haar weg door het leven maken, als winkelmeisje in een bakkerij beginnend via de Parijsche boulevards in de kunst komend, eerst als model zelf met de liefde betalend, dan eenige francs verdienend en ten slotte vele francs. Dan komen de villa's aan zee en alle gerealiseerde droomen der fantasie, die de armen, uit de heffe des volks alle op haar beurt hebben gedroomd; en tot slot lezen wij nog van een gruwelijke ontmoeting met het gerecht en de daarop volgende vrij spraak: want de aanklager verklaart edelmoedig Het Circus Teekening door Kiki Kiki door Man Ray liet eerst begonnen te zijn niet schelden.... en als het eirid goed is. is alles goed. Behalve haar charmante beeltenis en haar radde tong laat Kiki ons in haar boekje ook nog een twntigtal schilderijen zien. want Kiki heel'1 ook talent voor het vak. dat zij als model dient en wei zooveel, dat Koujita. dooi haar uitgeteekend. terwijl hij haai'uit t eekende verklaart op dat moment niet meer te hebben geweten wie van hen beiden nu de schilder was. . . . Idealisme en naturalisme" HET is altijd een groot genoegen een studie van Dr. Bierons de Haan te lezen. Hij ver staat in hoogo mate de kunst over zware en ern stige wijsgeerige problemen duidelijk en ook be trekkelijk eenvoudig te schrijven in een taal. die boeit door haar klare overzichtelijkheid. Hij heeft daarbij in hooge mate de- zoo kostbare gave der concentratie, zoodat de ]<>zer zich niet verwart in de veelheid dor dingen, maar integendeel de groote lijnen duidelijk voor oogen krijgt. .Dat blijkt ook weer uit het boekje, dat hi.i afstond aan do Volksiiniversiteits-Bibliotheek. Hij geeft daarin jr '>: Foujita door Kiki een geschiedenis van het wijsgeorig denken dor negentiende eeuw, maar die samengevat o)* een wijze, dat zoowol do historische samenhang aks de karakteriseering van het beteekenisvolle vol komen tot haar recht komen. Bovendien wordt hier do wijsbegeerte niet tot een vrij ijdel spel van klanken, woorden en begrippen, maar een diepe levensbeschouwing, die in sta,at is don niensch houvast te geven in de wisseling van het lot. Dr. Bierens de Haan ziet de geestelijke"ontwikkoling dor negentiende eeuw als een strijd van idealisme on naturalisme, inderdaad hotsen hier twee levensricht ingen op elkander, waarvan de eerste de, oudste en ook zeer edele brieven heeft, maar waarvan de tweede in don nieuwen tijd zeer schitterende triomfen hoeft gevierd op wetenschappelijk gebied. Do niensch als geestelijk souverein in 011 over deze wereld: de monscli als onderdeel der natuur en daaraa-n ook onder worpen: het is nauwelijks mogelijk hier een conflict te vermijden en haast nog minder om ten slotto tot oen synthese te geraken. Toch zal het volgens Dr. Bierons de Haan daartoe moeten komen; eenheid in het geestelijk bostajui der mensehen zal er toch eenmaal moeten komen, gelijk zij ook in de middeleeuwen heeft bestaan. Aan welke, zijde deze wijsgeer st;ia.t. is stellig niet twijfelachtig: men moot hier nu eenmaal kiezen; dooien is hier niet denkbaar. Maar zijn historische objectiviteit stelt hem in staat de geestosstroomingen met toogewijde belangstel ling te volgen en met klare expressie uit te beel den. 11. BKUGMAXS 1) De strijd tusürheii idcülixnu' en ti(ili<rtil>.»ini' in de negentiende eeuir f/oor Dr. J. l), liicrenu tic Haan. Hniirlcm, De Erven /?'. lin/nt. 1020. \~nlkKiniiveraife.His-Bibliotheek. Idylle Teekening door Kiki