Historisch Archief 1877-1940
No. 2557
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 APRIL 1930
Het Young-plan een Fransch succes
door Joh. Kann
LE CHAMPAGNE EN VOGUE
JAGER-GERLINGS HAARLEM
Wat betcekent het echter voor ons ?
HET ligt nog versch in het geheugen, dat de
couranten niet klaroengeschal het succes ver
kondigden der Tweede Haagsche Conferentie. Men
beschouwde haar als de kroon op de toenaderings
politiek, sinds den oorlog, tussehen de vroeger
belligerenten. Wanneer ik dan ook straks op enkele
punten een min of meer sceptisch oordeel uit
spreek, is dit geenszins een miskenning der be
reikte resultaten, doch veeleer een onderkenning
er van, bezien van een strikt neutraal economisch
standpunt.
* *
*
In het kort kan men de resultaten als volgt
samenvatten:
1. Uiteindelijke ontruiming der bezette gebieden.
2. vaststelling der vaste en beschermde reparatie
bedragen en andere finantieele verplichtingen.
tusschen de eertijds belligerente staten.
(Het valt buiten het bestek van dit kort artikel
dieper in te gaan op het vermogen der debiteuren
om blijvend aan hun verplichtingen te voldoen.
Bij de beoordeeling van deze vraag zal zelfs de
meest deskundige zich nog de noodige als" en
Indien's" moeten voorbehouden. Gegeven een
normale ontwikkeling van West-Europa, mag men
echter aannemen, dat althans het onbeschermde
gedeelte der reparatiebedragen binnen de grens
der mogelijkheden ligt.)
3. Vaststelling der procedure inzake eonstaleering
van non-betaling, alsmede; schuldbepaling.
door het Internationale Hof te 's-tiraveuhage.
Door deze procedure is de mogelijkheid, dat
deze kwestie's een bedreiging voor den vrede
zouden zijn veel geringer geworden.
(Daar ik intnsscheii de resultaten /.uiver van
een economisch standpunt be/.ie, vallen de/.e
juridische kwesties buiten mijn betoog).
4. Oprichting der Bank of international
Settlements," en:
5. Gedeeltelijke commercialisatie der vaste
herstclschuld
* #
*
Het idee eener Internationale Bank. de bank
der circulatiebanken heeft reeds lang heslaan.
Vroeger vervulde de Bank of England de/.e rol
reeds voor een deel. Zij heeft het dan ook met
leede oogen moeten aan/.ien, dat Ba/.el werd uit
verkoren als zetel der Internationale Rank.
Voor den oorlog waren goudverschepingcn aan
de orde van den dag. Thans is hierin door het
goldexchange systeem, door vele Centrale .Manken
toegepast, een aanmerkelijke vermindering ge
komen. Men hoopt evenwel door de Internat ionair
Bank een nog veel grootere besparing te kunnen
maken op dit onnoodige heen- en weer zenden
van goud. Het is echter jammer dat de Inter
nationale Bank geboren is onder zulk onzalig
gesternte. Haar oprichting is nl. nauw verbon
den aan de liquidatie der oorlogsschnlden. De
participaties in het kapitaal door de vroegere
belligerenten, de winstverdeeling en de verkiezing
van den faad van bestuur, /.ijn niet 7.00 geregeld
als men had mogen verwachten van de Bank der
Centrale Banken." Bovendien de aanleiding en
eerste doelstelling bij de oprichting dezer bank:
de trarisferte der reparatiebetalingen te verge
makkelijken, is iets, wat ons neutralen, indien
het ons al niet onsympathiek is, toch minstens
onverschillig laat, behalve natuurlijk, indien het
opnieuw een valuta (of andere) crisis ten gevolge
zon hebben.
Ken wijs beleid der Centrale banken, in samen
werking met de Internationale Bank kan hier
tegen waken. Daarom mag Nederland, in een zaak
als deze, haar medewerking niet weigeren. Deze
samenwerking kan echter ook (en dit gevaar is niet
geheel denkbeeldig bij een bestuur dor Intern.
Bank, hoofdzakelijk gekozen door
herstel-geinteresseerden) een onmerkbare goudinflatie in de hand
werken over de geheele linie der medewerkende
Centrale Banken, waaruit de herstelbetalingen
zouden kunnen worden gefinancierd. Zoodoende
zou de herstelschuld in gedeelten afgewenteld
worden op den rug der verschillende nationale
circulaties, dus voor een deel ook op Nederland.
Ik wil niet zeggen, geloof zelfs niet, dat iets
dergelijks zal gebeuren. Mijns inziens behoorde
echter een Bank of International Settlements
geheel buiten de Keparatiekwestie te staan.
Ken eigenaardig feit, dat deze kwestie illus
treert, is de weigering der Vereenigde Staten
haar vordering op de geallieerden bij de Intern.
Bank te ontvangen. Is het soms zooiets als de
worst fabrikant, die nooit worst at, omdat hij wist,
wal er in zat 'i
* *
*
Wat de Commercialisatie der vaste herstelschuld
betreft ; dit punt is voor Holland slechts in zooverre
van belang als op ons, neutralen, de taak gelegd zal
worden hieraan bij te dragen. De lenze is
,.herstelleening" en dooi' hieraan mee te helpen maken
wij van een politieke, een. eommercieele schuld,
hetgeen de politieke naoorlogsmoeilijkheden ten
zeerste verlicht. Op zich zelf gesproken is dat
prachtig en als wij daarmee een humane taak
verrichten zonder dat wij daardoor schade lijden,
zouden wij niet enthousiasme onze schouders onder
een dergelijke leening zetten.
(iaan wij echter eens dieper op de kwestie in,
dan komen wij tot verrassende resultaten. Kr
doen zich hier twee vragen voor en haar te stellen
is haai' te beantwoorden.
I. Te wiens behoeve leeiieii wij het geld eigenlijk
uit 'i
liet antwoord hierop is: Tweederden ten behoeve
der geallieerden (in hoofdzaak Frankrijk) en n
derde ten behoeve van Dnitsehland.
II. Wie garandeert ons terugbetaling ':
Het antwoord, woordelijk vertaald uit den
officieelen tekst. luidt: De dienst van zulke leemngeii zal
verzekerd zijn. gezamenlijk, in de bovengenoemde
verhouding (21\\ en 1/3) door een verband op de
reparatiebetalingen, alsmede door een storting van
"Dnitschland bij de Internationale Bank. Dit wil
dus zeggen, dat de gallieerdcii voor hun 2/3 slechts
borg zijn voor zooveel er voor hun rekeiilny (door
Duilaeliland (jcstort) bij de Intern. Bank stunt \
rer slot van rekening komt dus eigenlijk de ge
heele garantie op den rug van Duitsclüand.
CONCLUSIE: Ons wordt geld gevraagd in hoofd
zaak ten behoeve van Frankrijk, waarvoor wij
een schuldbekentenis ontvangen, geteekend niet
door Frankrijk, maar door Duitsehland.
In den gewonen particulieren handel, als A een
vordering heeft op B, in termijnen te betalen, kan
A wissels trekken op B, en deze wissels disconteeren
bij C., indien hij contant geld wil hebben. C. die
eigenlijk niets te maken heeft met de
vorderingvan A op 13, zal indien de wissels op hun vervaldag
niet door B mochten worden betaald, het geld van
A terug verlangen. Met andere woorden A blijft
tegenover (1 garant voor de wissels.
Niet aldus met de bons de Keparation".
Mocht onverhoopt de Bon niet betaald kunnen
worden (wat, toegegeven, niet erg waarschijnlijk is)
dan zit Jan Publiek er mee, en zullen de geallieer
den, te wiens behoeve ze eigenlijk zijn uitgegeven
er zich niets van aantrekken.
* *
*
U zult mij beschuldigen van verregaande
wantrouwendheid. Goed, dan zal ik bovengenoemde
stelling langs een anderen weg bewijzen:
Als rentevoet der herstel-obligaties wordt een
percentage van 5^ tot b' pCt. genoemd, bij een
koers van uitgiftes ver onder pari. Taxeereii wij het
netto rendement dezer obligaties op (i-J of 7 pCt.
voor den gebenificieerdeti. Daar Frankrijk de groot
ste gebenificieerde is, kunnen wij zeggen, dat zij
een gedeelte harer vorderingen te gelde maakt
tegen een disconto van 7 pCt.
Wanneer wij nu eens onzen blik wenden tot de
Fransche geld- en kapitaalmarkt, dan zien wij
dat o]) 't oogenblik het disconto der BaiKuie de
Krance 15 p('t. is (het laagste ter wereld) en dat
Frankrijk als het wil momenteel gemakkelijk een
leening kan krijgen tegen 5 pCt. Dit bewijst dus
dat Frankrijk het prefereert de vordering tegen
7 p('t. te disconteeren, (muur dan ooi; onder bediity
nut (It'rhiinje van tiet risico Ij boven een leeiiing' te
sluiten tegen 5 pCt.
M.a.w. van dat risico af te zijn is de Franschc
Slaat minstens 2pCt. waard of in sterker
llollandsch uitgedrukt: n vogel in de hand is beter
dan tien in de lucht.
Ik meen dus te hebben aangetoond, dat de
Friinsche Politiek, met de hul]) van den heer
Morgan, te den Haag een zeer groot politiek en
finantieel succes heeft geboekt, n.l. voor liet
gecommercialiseerde gedeelte het risico van non
betaling van haar schouders te schuiven op die
der particuliere beleggers,
Xu vraag ik mij af of het op den weg ligt
van den particulieren (en speciaal den neutralen)
belegger om zoodanig risico op zich te nemen;
een risico dat hem in geval van non-betaling
partij stelt in een kwestie van oorlogsschuld.
VAN DER HELST SIGAREN
GOEDE SIGAREN IN EEN BESCHAAFDE VERPAKKING
INCASSO-BANK
Volgestort Kapitaal £30.000.000 Reierve f 8.400.000.
Heerengracht 531?537
N.V.
ADVIEZEN VOOR BELEGGING
INLICHTINGEN OMTRENT FONDSEN
Effecten-af d* voor particulieren
(INGANG* SAFE-DEPOSIT)
Nederlandsche
Handel-Maatschappij, H. v.
AMSTERDAM.
AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGB
Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlementa,
Britsch-lndië, China, Japan en Arabi
ALLE BANKZAKEN
SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS.