Historisch Archief 1877-1940
No. 2557
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 APRIL 1930
Zeist als Woonplaats»
BOUWTERREIN TE KOOF in het centrum
van Zeist, aan den verkeersweg Utrecht
Arnhem, in de onmiddellijke nabijheid van
het Raadhuis, de Hotels Hermitage en Figi
en het Slot van Zeist. Prachtig opgaand
geboomte, stofvrije wegen, voorzien van
rioleering, gas, water en electriciteit.
Kadere gegevens worden verstrekt door de
1V.V. PARK KEHSBERCE\,
Moiltaulumstraat 4, Zeist.
MUZIEK
door Constant van Wessem
Dajos Hola en zijn orkest
J K kan me voorstellen, dat de" muziekcrit icus in
de eerste oogenblikken van /.ijn verbazing over
dit spelen en dit musiceeren van Dajos Bela en
zijn orkest wellicht hardop gedacht heeft in goed
Hollandsen: Wat heb ik nou aan mijn l'iets han
gen? En dat hij, ontzet na. al die reclame, die
wereldreclanie, die langzamerhand inplaats van ver
trouwen wantrouwen gaat wekken, zich heeft af
gevraagd: Moet ik dit au serieux nemen, moet ik
nu een zwaarwichtige pen op het papier zetten en
decreteeren: Alles goed en wel maar wij, critici in
Holland, nemen dat niet. Dit is café-rnuziek en daar
hooren wij niet bij 'i Hij heeft natuurlijk gelijk. Wij
nemen dit niet na al die reclame, na al die verhalen
over het enthousiasme in het buitenland en de hul
digingen aldoor als gold het de grootst(! virtuozen.
Maar ten slotte: daar waren in de zaal die talloozen.
die naar den held van grammofoon, radio en dans
vloer" kwamen luisteren, het. ..publiek van onzen
tijd", waarvoor een Dajos Bela speelt en musiceert
eri dandiiieert, die toehoorders, die aan zijn con
cert een avond van a.llergenoegelijkste en populaire
café- en dans-muziek hebben beleefd, muziek,
waardoorheen je gerust kunt praten tegen je buur
vrouw, die misschien niet naai' je luistert, omdat
ze een beetje melancholiek is geworden van de
oogen van dien donkeren violist, die met exotische
gebaren, viool in de eene. strijkstok in de andere
hand en met een blik naar de zaal zijn dertien mu
zikanten aanvoert. Die toehoorders hebbeu Dajos
Bela allergulst en allerhartelijkst toegeklapt, toe
gejuicht, toegebruld. Laten wij het maar net als
zij nemen. Dan was er vaak iets voortreffelijk» van
klank, vol cnrieuse combinaties, waartoe een
,,argentijnsch" samengestelde band van guit aren, bla
zers, harmonica's, slagwerk, twee piano's en twee
violisten aanleiding kan geven. En al
zijnAmerikaansche spelers meestal zeer virtuoos, Dajos Bela's
orkest heeft nog de basis van het Hongaarsche
zigeuner-orkest weten vast te houden en er geen
gewone jazzband van gemaakt. Wat dit orkest
toch wel weer een heel eigen, niet met andere te
vergelijken karakter geeft. Laat het dan maar
spelen van ,,Du bist in letzter Zeit so schrecklich
blond geworden", laat de mopperige criticus dit
dan maar incasseeren als een beleefd geformuleerd
verwijt aan den hoogen ouderdom van zijn muziek
opvatting.
Niet waar? In onzen tijd moet men maar met
onzen tijd leven.
Diepenbrock's ,.Elektra"-muziek
Vele jaren verliepen sinds Diepenbrock's dood.
in 1921. In 1920 was Elektra", zijn laatste
werk, door Royaards gegeven; twee dagen vóór
zijn dood dirigeerde Riehard Ileuekeroth de
muziek in conceitvorm in het Concertgebouw.
Sindsdien hoorden wij haar niet meer.
Donderdagavond ging zij weer in concert vorm
in het Concertgebouw, maar met de woorden ge
declameerd door meviouw Royaards. Diepenbrock
componeerde n.l. de muziek als begeleiding van
het gesproken woord, gat' aan de zegging een
muzikaleii onderstroom. Dit vereischt voor de
spreekstem een nieuwe intonatie-gevoeligheid, die
echter nergens tot zingen" mag overgaan: een
muzikaal spreker dus. Diepenbrock, die zijn muziek
SCHAKCL
l HEILIG£\VEG 11-17-AMSTERDAM
Kleermakerij
MACDONALD'S MOEILIJKHEDEN
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan
,Hard"-labour f
zoo Grieksch" weet t;1 laten klinkt'
et de
ons verkrygbaar N. R. V. MONTA SCHOENEN
spreekstim haar natuurlijkheid van zegging, door
een zeer juist meegaan der muziek: op zich
zelf reeds een meesterlijke bereiking. Mevrouw
Hoyaards zei den tekst duidelijk, vast en klaar,
uitstekend meegaand met de versnellingen en
vertragingen der muziek, die Mengelberg aangaf.
x.oodat men van het geheel een zeer juist beeld
kreeg. De indruk, dien wij van dit werk reeds
hadden, van een van Dieponbrock's edelste en
rijpste scheppingen, werd er nogmaals door be
vestigd en wij kunnen voor deze herhaling, die
Diepenbrock naar waarde eert, niet erkentelijk
genoeg wezen.
Toegepaste Kunst
Van den beeldhouwer Charles !*<« zag ik
onlangs een wel fijn, maar wat weinig expressief
madonna-figuurtje, in wit aardewerk uitgevoerd
door de Sphinx"-fabrieken te Maastricht. Het
is wel verblijdend dat overal liet zoeken aan de
orde schijnt te komen naar beter dan men gewoon
is te vinden in magazijnen van z.g. kerkelijke
kunst, waarin echter. ... de Kunst gewoonlijk
ver te zoeken valt.
Het is wel te wenschen dat men in kringen, Voor
welke deze werkstukken bestemd zijn, aandacht
moge hebben voor het betere. Tot dit laatste
beN.V. VAN DER HOOP'S
Meubelbewaring en Transport Mij.
Verhuizingen en Bewaarplaats
voor inboedels
AMSTERDAM AMSTELDiJK
Tel. 22195 (na 6 u. 50511)
hoort ongetwijfeld mede het fraaie, dooi- ('ti/iii-r
ontworpen en door de bekende glasfabriek ..Leer
dam" te Leerdam vervaardigde liturgisch glas
werk (dat eveneens bij van Hossiim werd uitge
stald). Ik heb daarover reeds eerdel' in dit blad
geschreven, zoodat ik het thans bij de vermelding
alleen wil laten.
O. v. 'i'.
r.
DEöE3TEVARinA5