Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 APRIL 1930
No. 2557
Nieuwe Uitgaven
door Herman Middendorp
Maurits Dekker. De aarde splijt.
Amsterdam 1930. Nederl.
Uitg. Mautsch.
De heer Maurits Dekker is een eigen
aardige» fantast. Hij hoeft eenige jaren
geleden een toekomstroman uitge
geven, O.K.133", waarin hij een
knappe verbeelding uitwerkte, be
kokstoofd met de wonderlijkste tech
nische uitvindsels. De roman ,,de aarde
splijt" geeft iets dergelijks. De schrij
ver grijpt ditmaal niet zoo ver in de
toekomst als den vorigen keer. Toen
zaten we in het jaar 3100 en ongeveer
alles op aarde was dan ook veranderd.
Nu zijn de toestanden ongeveer gelijk
aan de onze; een bepaald jaartal
wordt niet genoemd, maar de her
innering aan den wereldoorlog is
nog versch en slechts de techniek is
wat volmaakter geworden. Maar die
gaat zoo gauw tegenwoordig. Slechts
de capaciteiten op technisch gebied
van professor Pedorsen zijn de onze
verbazend ver vooruit. Hij heeft
namelijk een soort van
electro-technische hocus-pocus uitgevonden, waar
mee hij denkt, de heele aarde in twee
en te kunnen splijten. En, hij is ook
van plan het te doen, als Amerika
en Japan hun voornemens om een
nieuwen wereldoorlog te beginnen,
niet opgeven. Het komt tot een ulti
matum van Amerika en professor
Pedersen, die te voren al met een
aantal mysterieuze openbaringen te
kennen had gegeven, dat hij den oorlog
niet wensehte, voert zijn plan uit. De
gevolgen zijn wel niet zoo, dat (h;
aarde heelemaal splijt, maar toch. . . .
enfin, u moet het maar lezen. Het is
knap verzonnen en aardig verteld.
Van begin af aan onderscheidt de
verteltrant zich door een scherpe
ironie, die het uitstekend doet, en die
goed volgehouden is. Maatschappe
lijke critiek ontbreekt niet; de auteur
voelt sociaal en zijn levensbeschou
wing is, als ik hem wel versta, zoo,
dat hij het niet zoo erg zou vinden,
als een experiment a la Pedersen de
aarde werkelijk in twee gelijke helften
verdeelde. Maar hij theoretiseert daar
niet over. De uitvoerigste opmerking
buiten direct verhaal-verband om is
die over het wezen en de; beteekenis
van de dagblad-pers, (bldz. 128?130)
en die opmerking is op zichzelf zoo
geestig, dat ik ze niet graag in het
boek had willen missen.
Ik hoop dat de heer Maurits Dekker,
wiens portret in het boek is opgenomen,
ons nog meer romans van dit genre
zal schenken. Hij is een origineel
romanschrijver,* hij verheft nonsens
tot kunst, en hij critiseert de maat
schappij zonder de kunst geweld aan
te doen.
Mr. L. J. H. Lamberts
Ilurrelhrinck. Ruzies in het dorp.
Maastricht 1929. Boosien en
Slo'K.
Een genoegelijke, gemoedelijke en
pretentielooze vertelling van kleine
gebeurtenissen in eenLimburgsch dorp,
dat uit twee stukken beslaat:
Graathuisen-onder en dito-boven. Het bo
venste is alleen het bovenste als men
rekent naar Amsterdamsch Peil; ove
rigens is het beneden alle peil, en bij de
bewoners van Graathuizen-onder is
het dan ook weinig in aanzien. Beide
afdeelingen komen met elkaar in
conflicten van allerlei aard. De hoofd
persoon van Graathuizon-onder is de
welgestelde boer Prosper van den
Acker, die een knappe dochter heeft.
De hoofdpersoon van
Graathuizenboven is Willem Dresen, fle koloniaal,
als sergeant met de Militaire Willems
orde weeromgekomen, Dresen, die een
knappen zoon heeft, kind van een
inlandsche vrouw. De knappe dochter
en de knappe zoon worden verliefd
op elkaar, wat tusschon
Graathuizenboven en dito-onder aanleiding geeft
tot complete verzoening, voorzoover
het de beide gelieven, en tot ver
bitterde uitersten, waar het de heele
bevolking betreft. Maar alles komt
netjes voor mekaar. Een vreoselijke
ovei'strooming, die uit den aard van
de zaak alleen de onderste
Groothuizers treft, geeft den bovensten
gelegenheid om te toonen, dat zij,
figuurlijk, niet zoo ver onder de on
derste staan als tot dusver werd
aangenomen, en zoo wordt de
algemeerie verbroedering een feit.
Veel origineels is er in deze ge
schiedenis niet. De optredende per
sonen zijn belichamingen van sim
plistische deugden en ondeugden en
zielkundige werkelijkheid moet men
in dezen roman dan ook niet te veel
zoeken.
LQV
IOOSTERBEEK
\WONINGINRICHTINGEN\
BETIMMERINGEN
Sea~Ho
de allerbeste
rJwynJenever
M.P.POLLENS-ZOON ROTTERDAM
STEUNZOLEN
SYST. FROF. HOFFA/
MAAR MAAT'
FA J.A.MASSIMG coMti.vErin.
O.Z.VOORBURGWAL334 Amsterdam
'/o HET BINNENGASTHUIS
M U Z I E K-L Y C E l M, A L B E R T H A H N P L A N T S O E N
SONATEN-AVOND MAANDAG 7 APRIL 1930
8.15 U f K.
BRAM MENDE S, Viool
MAURICEVAN IJZER, Piano
Werken van : Ilozart-Uccthovon-Iïobussy-Milliaud.
Toegangsprijs f 1.80 en f 1.20 in cl. bel.
ALLEEN DAN
zijt gij er zeker van, dat u\v voe
dingsmiddelen en dranken absoluut
zuiver zijn, als gij ze bewaart in
een volkomen constante tempera
tuur van circa graden. Weet
gij wel, dat zoodra de tempera
tuur hierboven stijgt en zelfs als
zij lager is, maar aan schomme
lingen onderhevig, bacteria zich vier
honderd maal zoo snel vermenig
vuldigen !
di
l'
ens, welk een gemak een
ngiaire U biedt. Gij behoeft er
niet naar om te kijken, want de
J'rigidaire schakelt zichzelf auto
matisch in en uit. Gij hebt altijd
Isoele dranken bij de hand, altijd
ijs, want dat maakt de Frigidaire
zelf 111 kleine blokjes, voor het
gebruik gereed. Voeg daarbij de
hooge mate van zindelijkheid en
het voordeel, dat gij hebt, omdat
gij nooit restanten behoeft weg te
gooien, dan zult gij begrijpen,
welk een waardevol bezit de
Frigidaire voor U is.
De volmaakt geruischlcoze, automatische koelmachine.
In een Frigidaire is de temperatuur
altijd circa 6 graden en practisch
volkomen constant. Bedenk
bovenFrigidaire
Fabrikaat van General Motors
Let op den naam FRIGIDAIRE
N.V. VERA-FR1GIDAIRE
Kantoren: Plantage Middenlaan 62, Amsterdam-C.
Bijkantoren en Showrooms :
Damrak 45, Amsterdam.
Anna Paulownastraat 66, Den Haag.
Eendrachtsweg, hoek Witte de Withstraat,
Rotterdam. Oude Boteringestraat 71, Groningen.
Jansstraat (hoek Riviervischmarkt 1), Haarlem. In de Betouwstraat 34, Nijmegen.
Voorstraat 29, Utrecht.
Hinthamerstraat 51, Den Bosch.
Nieuwstraat 18, Eindhoven.
Wolfstraat 20, Maastricht.
Sophialaan 9, Breda.