No. 2558 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 APRIL 1930 ii Uit mijn aanteekeningen door Dr. Th. H. van de Velde Inleiding DB Redactie van de Groene" vraagt mij, zoo nu en dan in hare kolommen mijne meening tot uitdrukking te brengen over onder werpen, die tot mijn studie veld behooren. Ik voldoe gaarne aan dit verzoek, omdat ik «daardoor de gelegenheid krijg, de belangstelling van zekere categorieën van lezers, die ik tot nu 'toe niet heb kunnen bereiken, voor mijn" vraag stukken op te wekken. Het is niet mogelijk die onderwerpen hier a fond te behandelen; dat is duidelijk. Ik zal er mij dus toe moeten beperken, telkens een greep uit mijn aanteekeningen te doen -en daardoor een bepaald punt, dat ik voor belang rijk houd, in het licht te zetten. Dat menige lezer ?dan de besproken zaak in een ander licht zal willen beschouwen, is onvermijdelijk. En er is ook niets "tegen. Ieder zijn opvatting. Ik zal hier in den regel ?alleen de mijne kunnen geven; in mijne boeken laat ik ook die van hen, die anders denken, zooveel mogelijk recht wedervaren. Waarmede ik maar zeggen wil, dat het niet in mijn bedoeling ligt, deze Aanteekeningen door debat te doen volgen. Kerk en regeling der voortplanting Het is zeer te betreuren, dat de Kerken door de -afwijzende houding, die zij tegenover de bewuste regeling der voortplanting innemen, een groot .aantal menschen van zich vervreemden. Te be treuren, omdat een krachtig-leveade Kerk althans wanneer zij niet in de gelegenheid is, een overheerschende rol ia den Staat te spelen een -algemeen belang vormt. En te betreuren, omdat velen, die zij op deze wijze van zich vervreemdt, haar toch in vele opzichten niet dan tot hunne schade kunnen ontberen. Hare inmenging op dit gebied verdragen in don tegenwoordigen tijd echter op den duur slechts weinigen, en dan is het conflict er, naar buiten, d.w.z. tusschen Kerk en geloovige, en naar binnen, in den boezem van de(n) geloovige zelf of in dien van zijn (haar) huwelijk. Het eenvoudigste ligt het geval bij de Katho lieken. De Kerk wijst alles, wat naar verhoeding ?van bevruchting anders dan door onthouding van geslachtsgemeenschap zweemt, absoluut af. De discipline, waarover zij beschikt, vermag veelal den eisch door te zetten, en in andere gevallen is de wijsheid van hare vertegenwoordigers in staat, hunnen beschermelingen de bedoelde con:flicten te besparen. Dat die wijsheid echter lang, niefc altijd aanwezig, en de discipline evenmin steeds voldoende is, blijkt uit het aantal dergenen die de Kerk, zij het vaak ook slechts gedurende zekeren tijd ? den tijd van actief huwelijks leven" ??? den rug toekeeren. Wanneer dan echter na het verstrijken van dit levenstijdperk geen reden voor het ontstaan van conflicten op dit MOTOR- N ZEILJACHTEN Lijsten van aanbiedingen gratis en franco op aanvrage Pand 136 hoek Koestraat l - ROTTERDAM. gebied meer aanwezig is, en tevens met'den leeftijd de behoefte tot terugkeer stijgt, is het weer de wijsheid, die de verzoening vergemakkelijkt. Veel moeilijker is het voor den Protestant, om zijnen weg te vinden. Hij weet niet co ipso, waar aan hij zich to houden heeft. Een door de Kerk vastgestelde gedragslijn bestaat er in deze dingen niet; cene discipline, waaraan hij houvast heeft, evenmin. Toch houdt de Kerk hem in den regel voor, dat het zondig is, de echtelijke gemeenschap ook tot het lichamelijke uit te strekken, wanneer men de kans op de natuurlijke gevolgen daarvan meent te moeten vermijden. Daarmede zijn de zielsconflicten en de huwelij ksconflieten ? onafwendbaar. Gaat men de huwelijksconflicten, die ter observatie komen, nauwkeurig na, zoo vindt men als diepste oorzaak, ook waar het er aanvanke lijk niet naar uitziet, veelal een gebrek aan har monie in de sfeer van het practische sexueele leven, en als reden van dit gebrek zeer dikwijls een angst voor zwangerschap, die maar al te gemotiveerd is. Ook de Kerk ziet tegenwoordig wel in, dat er tal van omstandigheden zijn, die het verwekken van kinderen tot een onzedelijke daad maken en een groot aantal harer vertegenwoordigers erkent nu ook wel, dat de geslachtelijke onthouding, die zij tot het vermijden van zulk een verwekking eischt, in den regel ondoenlijk is. Desniettegen staande wordt die eisch nog altijd weer gesteld, tot gevaar van talrijke huwelijken en tot schade van de gemoedsrust van ontelbare menschen, die steun zoeken en slechts twijfel vinden. J'a, telkens weer ontmoeten wij bij Protestantsche voorgangers het welbewuste en in duidelijke bewoordingen uitgedrukte streven, man en vrouw in dit opzicht het geweten onrustig te houden", hunne gewetens op te schrikken", hetgeen, in medische taal overgebracht wil zeggen: neurosen te kweeken. Wie daaraan wil ontkomen en niot genoeg inzicht en kracht bezit, om trots deze houding van de Kerk toch binnen haar verband zijn eigen weg te gaan, is wol gedwongen zich van haar af te wenden. Toogegeven, dat er velen zijn, die uit laksheid of gemakzucht zoo handelen; er zijn echter anderen, die alleen daarom tot zulk oen breuk besluiten, wijl zij meenen, die aan hunne innerlijke waarheidsliefde verschuldigd te zijn, en wien dit afscheid werkelijk zwaar valt te zwaarder, omdat zij weten, dat hun Kerk niet, zooals de Katholieke, die eigenaardige aantrekkings kracht uitoefent, dat zij hen, na jarenlange schei ding tot haar zou doen terugkeeren. De Protestantsche Kerkgenootschappen zijn er zich wel degelijk van bewust, dat zij ten gevolge van hunne houding ten opzichte van de regeling der voortplanting bezig zijn het vertrouwen van steeds grooter kringen to verliezen en zij trachten. in Nederland zoowel als in Duitschland, door middel van bijeenkomsten, waarin vraagstukken van dezen aard worden besproken, dit verlies te stuiten. Tot nu toe hebbon evenwel slechts enkele onder hare vertegenwoordigers zich tot een niet-twijfelachtig, met de realiteiten des levens rekening houdend standpunt kunnen op werken, on die enkelen staan aan scherpe aanvallen bloot. Zoolang dat zoo blijft en do Kerk er zich niet toe beperkt, tegen het nemen van een licht vaardig besluit tot verhoeding van zwangerschap te waarschuwen, zal het haar, naar ik geloof, niet gelukken, het verloren vertrouwen te herwinnen. Het leven is voor de meeste menschen al moeilijk genoeg; zij laten het zich niet nog moeilijker maken. Ik ben er van overtuigd, dat de zooeven be doelde enkelingen onder de Protestantsche voor gangers er op den duur in zullen slagen, hunne zienswijze te doen zegevieren. Voor de geloovigon en voor de Kerk zelf is het evenwel te hopen, dat de weerstand, Uien. zij daarbij in eigen kring ondervinden, spoedig moge verslappen. Val Fontile, Maart 1930 Dr. Th. H. van de Velde ALG. ETHNOGRAFICA- EN KÜNSTINRICHTING AALDERINK & Co., - Singel 348, Oude Spiegelstraat 2 - AMSTERDAM (C.). Van heden tot 3 Mei ino van werken van P. D. R EZ E l M A H Die sotte Stadsschouwburg Gluyte. Va» Uarbaras.sa's artikel onder bovenstaand op schrift, voorkomende in ons vorig nummer, is de slotzin weggevallen. Deze luidde: ...Mijn <)07'd<-<'l over den heer Verkade als zakelijk leider van een. tooneelgezelsehap, mag ik als be kend veronderstellen. Van de andere hoeren weet ik goed noch kwaad." NIEUWE DESSINS VLOERZEILEN 183 BREED PER MTR. VANAF 2OO BREED PER MTR. VANAF 85 i: O15 STALEN FRANCO DER XOMIN