DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 APRIL 1930 No. 2558 Schilderkunst door A. Plasschaert Sint Iincas' Tentoonstelling, Museum, Amsterdam Wanneer wij moeten aangeven wel ke twee werken op deze tentoonstel ling van St. Lucas (op de veertigste, jaarlijksche) ons het meest belangrijk Weken, dan zijn het twee schilderijen van gansch verschillenden aard en van gansch verschillenden stijl; het zijn het vrouweportret van Coba Ritsema en Jan Sluyters' bekend portret van Mevrouw de V. Het portret van Coba Ritsema is dat van een zittende vrouw, in 't donker gekleed, met de handen in de schoot en in die handen een witten zakdoek. Het portret van Jan Sluyters is dat van de staande vrouw met de boa, een schilderij in paars, geel, zwart en rood etc., en toch als eindkleur eer somber. De ver schillende psychische persoonlijkheden van de schilderes en van den schilder zijn zelden zóó duidelijk en toch op schoone wijs geopenbaard als in deze twee. Wij allen weten, ik hoop in voldoende mate, dat Coba Ritsema een belangrijke figuur is; dat haar kleur rijkdom bezit, klank, die zich nooit overdadig of schril j j/'. -T, vertoont, maar in de muziek gezien ons aan orgeltoon herinnert. Ik heb eens, en het scheen mij bij dit schilderij weer juist toe, gezegd dat zij een langzaam heid bezit in kleur en uitdrukking, die n der grootste bekorin gen is in de schilder kunst ; gij zoudt haar kleur ook kunnen ver gelijken, wanneer ge een wijn-minnaar zijt, met die van een vol len Bourgogne. Maar... er is nog iets te zeg gen over dit werk. Het geheel is lang zaam". De handen lig gen traag in de schoot; het wit van den zak doek is edel tegen de donkre kleedij; het goud van den ring heeft een pralend licht". In de uitdruk king van het gezicht is iets dat in de rust toch dreigt, en deze geheele psychologie niet de dreiging te saam is afzonderlijk, geeft het schilderij een afzonderlijkheid, die een waarde tegelijk is. De vorm is meer voltooid hier dan in het portret van Coba Hitse ma's Moeder. Maar deze portret t en zijn toch van n soort; het latente erin bewijst de diepte van het wezen van een schilderes, die zonder twijfel tusschen de Amsterdamsche J offers de grootste coloriste is. Tegenover de wezentlijk oud-hollandsche deftigheid van Coba Ritsema's portret en. het groote fatsoen van haar kleur, heeft ,/an Sluytvrs Mevrouw de V. van het moderne het meer verrassende, liet minder traditioneele; psychisch is het werk, hoe ook betoomd van kleur, schriller, en het heeft hier en daar tegenover de oud-eemvsehe ob jectiviteit, een scherper persoonlijker accent en in de vormen een gewilder overdrijving; het geheel is tevens meer een .,orchidee" dan ooit Coba Hitsema zou kunnen schilderen. Toch is liet op zijn manier een even psychologi sche oplossing als liet portret van Coba Kitsema, maar terwijl de psychologie van Coba Ritsema meer vond dat wat van alle tijden is, maakte Sluyters door de schoonheid van de kleur, door het ranke stijgen der figuur, door het uitdrukkingsvol hoewel wat onedel hoofd, dat hij schilderde, een zuivere weergave van den geest van dezen tijd tot een verrassende psychologie voor altoos. Mevr. de V.'s portret blijft ongetwijfeld een der belangrijkste werken, die Sluyters' schilderde. liet werk is even ver rassend als toen wij het voor het eerst zagen. Inniger en klaarder is voor ons de Moeder bij de Wieg, met het blauw om die moeder heen eri wanneer wij onze keuze moesten doen tusschen die twee was die ons niet twijfel achtig, maar wanneer wij in de stem ming voor orchideeën'' zijn dan waardeeren wij, telkens verheugd, dit portret in zijn rouw'rijke kleur. Panl Citroen bij (Aalderink te Amsterdam Het werk van P. Citroen heeft als hoofdkenmerken twee eigenschappen; het is zinnelijk-gevoelig en het heeft Paul Citroen Vrouwenkop van de geestigheid het verrassende en het plotselinge; het is daarenboven internationaal in dien zin, dat de expressie niet een bepaald land of bepaalde grenzen duidelijk maakt. maar die eer ontkent. -Misschien zoudt ge echter, om het geheel gansch zuiver te stellen, kunnen volhouden, dat het iets meer dnitsch is van geest dan franseh, maar ge moet toevoegen dat het de zwaarte van dien duitschen geest zeker mist en dat het in alles behoedzaam is, hoewel joodsch. Dit alles vindt ge het aangenaamst eu het meest speelsch in de wit-eii-zvvart teeketiingen. (ie vindt het. het er niet altijd; soms verliest de vorm hel, levendige en de uitdrukking, als in de teekening naar een kind, maai' over het algemeen is de vrouwe figuur zooals die van de, mannen, altijd levend (hoe kan dat anders van uit het ras van den schilder;'), schijn baar dikwijls vluchtig, maar dan toch .scherp. Ook in de laiidsclijipte.<:keningetL als in No. Hl is geen logheid nocli troebelheid, maar <le teekeniny is atmosplierisch en blank, liet land schap is in de minderheid tegenover de figuur - ook dal spreekt va.n/ell', zou ik haast schrijven ; de joodsche kunNaareigen ontwerpen in onze werkplaatsen te Oosterbeek vervaardigd EUBELEN STEUNZOLEN T. PROF. HOFFA/ FA J.A.MASSING O.Z.VOORBURGWAL 334 Amsterdam Vo HET BINNENGASTHUIS KWATTA'S |A Manoeuvre reepen = MELK EN PUUR= METGELDISE DE Spoor's Mosterd W. A. Spoor Jr., Culemborg'. Sea~Horse de allerbeste lenever M.RPOLLEN 8- ZOON ROTTERDAM Zee/3/ %len hij ^r\. * ? t»* b.'j hef piiiz Se/200/ 'of Lanóuaóes. f" F. SINEMUS Leidschestraat 20-22 AMSTERDAM C. Overhemden naar maat vanaf f 9.5O PRIMA COUPE Eigen Atelier. ONDER DEN ST^MAARTCNI IMEUBELE DEN HAAG L AAN C O P E S 1 1 UBBBBÉBHl AMSTCRDAMI HAARLEM] MACRTEN VAN| HÏEMSKCUKSTRAATl VICTORIA-WATER Bij geregeld gebruik OBEftlANHSTBIN digestie bevorderend of 11 lel l se! lacht iu'e Jüellsch. Al; de/.e ver/.anieline werk dan ik ben benieuwd n;uir meer lijk.' da.n tiet teekemvvrU. dan toch blijven olll te' y.lell hoe de/.e leekena:u Ider- /.ich \ei-der ontwikkeld; ik ben ir