DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 APRIL 1930 \!o. 2759 MENSCHWORDING door r. Joh. G. Salomonson Onze afstamming is al« «eschreven in pen lioek. waarvan liet laatste hoofdstuk uïtKescheurd i*. (IColk) IX 1920 kwam Bolk. op grond van zijn geniale onderzoekingen niet betrekking tol den biologischen grondslag der inciiHclin'onlhii/ tol deerkenning van <t»</elijk/ic!f/, tmiisi/ririJN /?//'.?,?<?//// /"// meiiNcliu'ordini/ luxxcltai tic rrrxcliillcmlt1 /V/.SN<//: feit. dat ons moest doen betreuren. tl</l <lt ni><<ilxi'lu:[>/ic/ijkc onlu'iltl.i'linti ("f n'ru'onliIKJ'; l il<r Imil.ilr tientallen j<tri'H ccn iirinimtion ////<?///(///< /?</// //<?/ tir</ci'r(ix in (h' riillun rcciih'ii ruit /??///?////// ui i!< /muil H'erkf. Kil zijn leer verleende een biologische ba<is aan Madisoii Grant's uitspraak in ..The l'a.ssnig of the di'oat Haee": ..Kngelsch spreken, een school bezocht hebben, goed gekleed /.ijn en na-v de kerk gaan. maken een neger niel lot een blanke". Wij selu'ijven thans l'.Kif) en nog steeds is in geiioemde maatschappelijke ontwikkeling een stij gende lijn te herkennen. Slechts wa.ye liet t ha.'is euphcmistlach te spreken van ..pénet ra! ion parifirme". Hoewel het bijna ondoenlijk is in de mij toegemeten ruimte ook maar de grondgedachten van Bolk's levenswerk, zijn /ocldllxiitii'twr. weer te geven, wil ik hiertoe niettemin een poging wagen. dankbaar gebruik makende lijk van eenige van /.ijn glasheldere uiteenzettingen^!). In de hoop u hiermede tevens de boven aangehaalde woorden duidelijk te maken. Zoekende naai' een verkla ring voor het ontstaan tvan onzen, lichaamsvorm en van onze specifiek lichamelijke eigenschappen, ging .Bolk een geheel nieuwen door hem zelf gebaanden weg. Hij wenschte niet de logische fout te begaan, die, door de moderne biologen, meer en meer in. de opstelling van Darwin's theorieën werd opgemerkt: hij wenschte. bij zijn onderzoek naar de wor dingsoorzaken van den nieiischelijken vorm zich niet tege lijkertijd bezig te houden met liet vraagstuk der menschelijke afstamming. Hij was van oordcel, dat het met de te genwoordige onderzoekings methoden niet zeer waarschijn lijk was, dat wij omtrent het uitwendig voorkomen van onze stamouders eenige voorstel ling zouden kunnen krijgen. KM den hypothe tisch geconstrueerde!] voorvader. ..mixturn compositum van alle aapachtige kenmerken", die allengs, als gevolg van bepaalde oorzaken, die kenmerken in den loop der tijden zou zijn gaan ver liezen, Wenschte hij buiten beschouwing te laten. Hij verbrak dus bij zijn onderzoekingen de sinds Darwin bestaande samenkoppeling van de vraag stukken der vormwording en afstamming van den menseh en hield zich uitsluitend niet hel eerste probleem bezig. Al kon hij het tweede daardoor dan ook scherpe]' stellen, /ijn resultaten wa.ivn zoo ongewoon en rijk. dal de namen van Marwin en Hol k voortaan slechts in een adem genoemd mogen worden. De grondbeginselen waarop zijn theorie berust zijn volkomen nieuw en ..in lijnrechte' tegenspraak met de opvattingen die tot nu toe golden bij de gedachtenwisseling over de out wikkelingsgest hiede:iis van de menschheid". Al twijfelt hij ook aller minst aan de verwantschap tusscheii den meiisch en de overige vertegenwoordigers der J Yinia.t en groep, veel van zijn opvattingen en vooral dr door hem gevolgde methode zijn geheel verschillend van die va>n l )arwin. Behalve dooi' de hooger genoemde scheiding der vraagst ukken van het ontslaan va.n den menschclijken lichaamsvorm en dat der afstamming \\ordt zijn theorie gekenmerkt door de veronderstelling. dat alle specitiek mensehdijke eigvnseha.ppeti een nkele gemeenschappelijke oorzaak hebben en. dat de onmiddellijk werkende oorzaak voor het ontstaan van den niensehelijken vorm een inProf. Dr. L. Bolk wendigc. in het organisme zelf zetelende is. Als deze oor/aak noemt Molk ..de v erlangzaming', die gedurende de historische menschwording het individueele ontwikkelingsproces heeft onder gaan". l>it beginsel van de ..vertraging del' levensgang" werd zijn ri!<tril<ilit'lti/i><>llten<'. Het is op merkelijk en ki'iinierkeiid voor het uuiverseele vu n zijn beschouwingen, da.t de anat oom Bolk niet hel gangbare, niorphologisclie. (dat is dus het zich naar den \orrn richtende) standpunt inneemt voor het wa:iruemeu der \\isselingen in de leveiisVel'scllijliselell. ni!l.ill'. dat hij een pliysiologisc.ll, immers met de stofwisseling samenhangend punt van uitgang- verkiest. Ile1 lang/.a.me verloop van den levensgjing des niensehen. in v erg e h j k ing mei dien dei' andere zoogdieren is indei'da.a.d op\'alletid. l>e verlangza.ming is in elk phase van hel mensehelijke leven waar Ie nemen. Slvchis bij den oliphant is liet tempo nóg langzamer. Bolk vergelijkt het nienschenlcven. van bevruchting tot dood. niet ecu vertraagde film: geen voor vergelijking in aanmerking komende vorm komt na. zóó langdurige phoetale levensphase. dermate onontwikkeld ter wereld, is daarna nog zoo lang hulpeloos, zoo la.al eerst geslachtsrijp. heeft een Zoo langdurige groeiperiode, blijft zoolang in de bloeiphase, maakt. na. beëindiging van het geslachts leven een zóó langdurige involutie door, dusdanig zelfs. dat de vrouw, naden geslaeht.s(hiod. waarmede dus het bio logisch motief van haar be staan vervallen is. nog dertig. veertig en meer jaren kan leven. Als resultaat van deze ver traging moeten nu de specifiek mensehelijke eigenschappen beschouwd worden. Niet alle zijn echter in dit opzicht van even groot belang. Vecleigensehappen, de 7..g. secundaire. zijn anatomische bijzonder heden, die samenhangen mei de veranderde statische ver houdingen, als gevolg van de opgerichte houding en ga.ng. Andere echter, de prima.ire. waartoe, behooren de orthognatie. d.i. het minder uitsprin gen del' kaken, de onbehaa.rdheid. de out kleuring van huid. haren en oogen. de vorm van de oorschelp, de bouw va.n band en voet. bepaalde varia ties \ a.n gebit en .schedelnaden en tal va.n miuder voor ieder begrijpelijke ken merken, komen voor de studie der biologische menschwording in de eerste plaats in aanmerking. Bi'/.e eigenschappen worden nu alle gekenmerkt door iets gemeefischilppelijks: hun iocliial kimiklcr. Voor de onbehaardheid. de blankheid, liet eerst op luieren leeftijd vergroeien dei- schedelnaden z.iil dit wel onmiddellijk duidelijk zijn. Voor andere Zou het Ie Vel' Voeren dit aan te loollell. ..l>e \ erf ra-ging of remming der vita.le processen \an het meiisclielijk oi'giMlisnie oefende op hel pro ces der \orinwording invloed in tweeërlei richting' i'ü. In de eerste plaats \erliep de wording va.n het lichaam in zijn geheel in een steeds langzamer tem po, olu bij den huidige!] menseh zich over ongeveer twintig jaren uit te strekken. In de tweede plaats uerden. onafhankelijk van deze algemeene vei??? l ra.g'ing. bepaalde eigenschappen zóó sterk in hun ontwikkeling vertraagt! of geremd, dat deze in ? ?en l oei a let] t oesi a,l ui bli '\ e| i. l )e menseh hegoll /.[ch diis \an /.ijn stiMiiMirm Ie onderscheiden, door het bezit \an een aaulal onvolledig ontwikkelde eigen schappen: /.ijn \ oi'in werd zooals ik tlil noem: //,Ini-hi/itii-i-i'il. Hel \erscliil tnsseheii de foetale en tle definitieve gestalte werd allengs geringer". Met de/e Woorden geeft Bolk een definitie Villl zijn foelalisa.t iehypol hese. Ter verduidelijking gvef! hij nog enkele \ oorbeelden. l Ie foetus va.n den staar] loozen aap heeft opvallend veel ineii?-chelijks. Latere vervorming doet deze gelijkenis U eer glool elldee!-. Ie niet. Bij del] I] letl.-.cil echter komt tle foetus tot wasdom zonder dat vervorming in belangrijke mate optreedt. Het is of de foei ale eigenseha.ppen bi.j den meiisch pei'sist eeren ; ol, \\'al bij a-pen een doorga-ngsst aidium is. bij de menseden eindstadium is geworden. Kortom, de wezenlijke kenmerken van het meiisclielijk lichaam zijn (/<?li.ri'et'dc lot'li'lr forslttttfft't/. Schijnbaar zoo voor de hand liggende conclu sies Ie mogen trekken uit het oiiuil puttelijke materiaal, dal de natuur ons ter beschikking steil is, als in de geschiedenis der inenschheid reeds zoo dikwijls gebleken is. slechts den genialen enkeling gegeven. De consequenties ervan zijn overweldi gend, (ieheel nieuwe perspectieven worden ge opend en nieuwe inzichten in oude leveüsproblenieii worden verkregen. Het raadsel va.n on/e afstam ming blijft echter onopgelost, als gevolg \an ons onvermogen om Ie ueteii Ie komen waarloe de meiisch zou uitgroeien, wanneer ei- i^eeti ivtardalie zou bestaan, /ooals Bolk het da.n ook uiterst sug gestief u eel'u'ee! l is door zijl] theorie hel \faagieeken onzer afstamming niet vóór. maai achter onzen huldigen vorm geplaalsl. Immers. ..u ij kennen niet jiet geheel van \ eraiiidermgen, dat bij onze si ain houders nog' lot stand kwa^in. nadat de a.arii onzen huldigen vorm beatit \\ oofdetide \ot-mtoestand als voorbijgaande foetale out wik keliiigstoestand bereikt \va.s." liet reta.rdat iebeginsel als evolutievc factor is echter niet liïlxlll'ili'ilil meiisclielijk. hl de geheele groe}) der Brima.!*']] U'ordeii. nu eens hiel', da.n eens daar. uitingen ervan wa/argenonten. /oo zijn er zelfs bepaalde, zij hel ook ondergeschikte foetalist'ci'ings\"erscliijnselen. die bij den a,ap in een x'erder stadium worden aangetroffen dan bij den menseli. Kigenschappen. die men da.n als progressief zou kunnen a.anduideii. Ook bij den nieiiseh besla.an gi'oote onderlinge verschillen in den gra,a,d van foetaliseering. van progi'essieviteit dus. /oo kunnen ook de onderscheidene meiisclirassen ;L;UI de foetalisa-t iebeginseleii getoetsl worden. Is de blanke ten aanzien va.n de zwarte rassen reeds progressief te noemen, ook de blanken onderling een verzameling van rassen immers \vrtooiieii belangrijke verschillen. Me lang.- ld.i. lang door groeiende, dllS sterk gefoela liseel'de j. blonde. bla.invoogig'e Domo Nordicu.s ka.n men legeiio\er den kleineren, stel'kel' behaal'llell en meel' gepi Dlellteel'dell llolllo Alpinus stellen, a.lhoeuel de ronde schedel van den laatste weel' progressies e eigenschappen vertoont tegenover den langen iioordelijken. Het nadonkeren van blonde kinderen is, in dit verband, als aarzeling in de ontwikkeling van de individu zelf. een merkwaardig verschijnsel. /oo ook heeft de Mongool o.a. in zijn'mgezoiikeii neiisriig en z.g. Mongoleiiplooi, l'oeta.le eigenschappen. die bij den Xordicus weer niet worden aan getroffen. Men kan dus ziggen. dal de rassen, op geheel van elkaar verschillende /.ij hel ook aller minst gelijkwa.ardige punten. progresMe\ e ken merken Vel'! 01 HleU . Me1 l h 'hll i]) van deze kenmerken . gera.ngschikt uit een oogpunt van belangrijkheid. is dus een trapsgewijze opstelling mogelijk. [><? /warle inenseh moet I|;MI echter geheel achteraan komen, want hij heeft geen enkel foetaal kenmerk. dat de blanke niet ook bezit. Kn ilit feit deed Bolk de Woorden selirij\en. waarmede ik mijn hesdioiiu ingeii a.a.nving. f lel is \\~ei niei'k\\la.a,rdig een wa>ai'sciiu\\ end \\"ool'd tegen de!l groeienden negVl'CIllt lis t e hot il'ell. gegi'oii(i (ijt een theorie, waara^in gevoelselementen ten eenen male vreemd /.ijn. i) ..Oer/1 i/i- in,i-::ihil,- < n lirli ./,.?//<.?,? i-m, lul iml xltiiti',1 ili'i' .Sr/li'llililtlili-n li'i'i </'f, ui, iir«-l,". \,il. 'ijilxrltr. r. (H-H. luid // /i. _::;:is ..I)f(x jif<ih/r<n di'r nt> n^i'/i"'/ i'ih'n'j . ./r/M/. ti"*t<ir, /?'ixi-lii'f Ul'Jli. ..Ill' II!' >'? nlisrfll ///'i/////.s7//(/ 'Irr .t/t /i.sr// f< >/-/11 / n/" , V,7/. T,,,!'.-;-!., .". l!,',,, \\l-2~ / ,,. 221H. Kon. Meubeltransport-Maatschappij DE GRUYTER 6 Co. *» M CMS DEN HAAG ** *3 «?* AMSTERDAM ~ ARNHEM Verhuizingen per Auto-Trein