No. 2759 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 APRIL 1930 E \. de:i wij gro weg intd heil kui^ is a. als die eerWi om en Iets over zwarte schrijvers door Dr. A. P ER D EG K V OOK velen beperkte zich tot voor kort het beeld, dat zij zich van den Amerikaanschen Neger gevormd hadden tot wat De Hut ran Oom Torn daarvan gemaakt had, of. nog erger. lot de voorstelling, die de populaire liedjes van Koster: My old Kentucliy Home. Sn'anrr llivcr. The old jolles at Home, enz. er van gaven. Het is misschien gewenscht er op te wijzen, dat zoowel de roman van Harriot Beecher Stowe als de liedjes van Stephen Collins Koster ons een onjuist sentimenteel .beeld van den zwarten plantagearbeider geven: een beeld dat kenners van den Neger steeds verworpen hebben. De Negers zijn niet sentimenteel; er is misschien geen ras. waa.rop die kwalifikatie minder past. Kn de zoogenaamde Negerliedjes van Koster verdienen dien naam in het geheel niet. Noch de woorden, noch do muziek vonden hun oorsprong bij de Negers, en het dialect er in is geheel kunstmatig. Toch zijn er uit dien tijd (de tweede helft der vorige eeuw) wel blanke schrijvers te noemen, die een beter inzicht in den Neger der plantages hadden. Daar is allereerst Joel Chandler Harris, wiens Uncle Remus, )tis Songs and his Sayint/s eiken Amerikaan, maar vooral den bewoners der Zuide lijke Staten bekend is. Hier, in deze verhalen van Oom Remus, worden voor het eerst de volksver tellingen der Amerikaansche Negers in delitoratuur der blanken gebracht. Een groote verdienste was daarbij, dat Harris tle taal der zwarten op merk waardig accurate wijze wist weer te geven. l^ater zijn het vooral eenige schrijvers van gemengd bloed (dus Negers in de Amerikaansche beteekenis van dit woord) geweest, die, den Neger literair op den voorgrond brachten- Ik hoef hier slechts aan de twee beroemdste namen te herinneren: Booker Washington en NV. K. Burghardt Dubois. Booker Washington wordt terecht de Mozos va:i de Amerikaansche Negers genoemd, die zijn >?»<geiiooten in de moeilijkste, gevaarlijkste periode van hun geschiedenis geleid en gered heeft, /ijn bijdrage tot de letterkunde! beperkt zich tot zijn autobiographie l'p Iroin tfla-rery, dat in stiji en taal tot het beste in het Amerikaansche proza gerekend kan worden. Het voornaamste werk van d"n nog levenden Burghardt-Dubois is getiteld TIn' Soids of liluck Folks, en is in tegenstelling met Booker Washington'» bezadigde autobiographie, vol intense emotie, die het geheel iets lyrisch geel'!. Dubois is letterkundig van meer bet eekenis: zijn gedichten en verhalen vormen een belangrijke bijdrage tot de literatuur van zijn land. Wij Europeanen zonden het werk van zulke mannen, met voor de helft of nog minder Negerbloed niet bij dat van Negers indeelen, net zoo min als wij Kranschen als Dumas, pcrc zoowel als jils, of een lius als Puschkin ooit Negers zou den noemen, al hadden zij even veel of even weinig zwart bloed in hun aderen als de beide genoemde Amerikanen. Maar in de Verceriigde Staten geldt nu eenmaal een andere rassenbeschouwing, die ook in de literatuur zijn eigenaardige konsekwenties heeft. De eerste belangrijke dichter van zuiver Negerbloed was Paul Lawrcnee Duribar (1872?HKIti). Hij heeft vooral naam gemaakt door zijn gedichten in dialect maar ook zijn ander werk, zijn riiet-dialectische gedichten en zijn verhalen en romans heb ben tot zijn roem bijgedragen. Hij moet ook nu nog de meest gelezen Neger-auteur van de Yereonigde Staten zijn. Het werk van dezen dichter, dat overigens veel goede kwali teiten vertoont, isduidelijk onder den invloed van de convent ioneele blanke opvatting van het leven der .Negers en volgt bekende tradit imiei lijnen. De zwarte en gekleurde dichters, die vl ca hem. n hot v begin onzer eeuw. schrev vertoonen daarentegen hoe langer hoe moer de sporen van bewust wording. Het eerste, wat daar bij opvalt, is het naar voren brengen van het rassenverschil, terwijl daarbij hoe langer hoe meer do toon van de opstandigheid tegen de conventies on de zeden van dio heele Amerikaansche wereld vernomen wordt. Vooral sedert den wereldoorlog is de nieuwe geest in de poëzie der Amerikaansche Negers opvallend. Soms maakt zij het werk tot bloot o propaganibileetuui, maar dikwijls verleent zij aan die gedichten een buitengewone kracht en schoonheid. Deze poëzie is natuurlijk een onder deel van do heele opleving van het zwarte ra-. waarvan wij tegenwoordig- getuigen zijn. Van de jongste dichters zou ik hier vooral ('ountee ('uilen willen noemen. Hij is nu zoowat zesentwintig jaar oud. maar wordt al tot de beste (lichters van .Ame rika, zwart of blank, gerekend. Hij is een gestudeerd man. een Mast er of Arts van de Vniversiteit van Nieuw-York. ] fet is (?enigszins teekonend voor de kentering, die er althans onder luit intellectuecle publiek m Ame rika ton opzichte van den Neger heeft, plaats gevonden. dat zijn gedichten, niettegen staande hun onomwonden pro test togen blanke aanmati ging, een groot succes heb ben gehad, /ijn eerste en tweede bundel gedichten zijn door "llarper 1) uitgegeven, met f ij no illustraties van Charles ('uilen, naar ik meen een broer va'i den (lichter. Hier is duidelijk eimand aa'i het woord, die geen minde rwaardigheidscomplex kent. die derhalve geheel vrij alles zegt, wat. hij zeggen wil. Het is jam mer, dat er in dit artikel geen phi.ats vooriiitgebreide a:i;ihalinIn de laatste jaren beginnen de Negers ook als romanschrij vers een pla.at s in de Anteri kaansche letterkunde te krijgen. Kenigen tijd geleden haalde ik in dit weekblad een uitspraak van ('arl van Vechten, den blanken schrij ver van JVif/f/cT llmrcn. aan, die behelsde, dat het tegen woordig zelfs gemakkelijker is zijn werk uitgv geven te krijgen als men een Neger is. dan als blanke. Gedeeltelijk is dit natuurlijk het gevolg van de belangstelling, die het rassenprobleein berhaupt heeft . anderdeels van de populariteit, waarin zich alle Negerkunst op het oogenbhk ma.g V.Theiigem lief. is zeker. dat geen enkele. door een Neger (?f klenrling gcsehrev en roma'i. tot mi toe kwaliteiten \ertoont. die hem o]) een lijn met het werk van 'de beste hedenda.agsche blanke Amerikanen zou stellen. De stijl laat meestal niets te Wenselicn over. is levendig en vooral origineel, maar de intrige is , doorgaans arm en de heele beha.ndeling oppervlakkig. Dit verhindert niet.dat deze verha len alt i j d boe iel id zijn. ont roerend dikwijls, door het Probleem, dat er steeds in a;uiwozig is. Ik denk hier aan zoo'n boek aK l'< /?'</'< hi l/n i'lint v;m Walter White. een moedig, onvcrsa.a.gd kampi oen voor zijn ras, die zich d. ?< ?! zijn onderzoekingen bij |\ n. hparlijen aan de erg-te gevaren heeft blootgesteld. /ijn biltere ervaringen van liet raseen pr< bleel! l In 'el t hi.j in genoemden roin.sn neergelegd, e..n verha.;i) dat niemand onbewogen zal kunnen Ie/en, en dal toen maar een gedeeld van de Vereenigde Staten leven. Do beste van de in de laatste twee of drie jaren ver schenen ro mans, die door Xegei's geschreven zijn. heet on, lloinc til 11(11It'/it en litnijo, beide van ('lande McKay. Deze schrijver w.-rd in .lama.ica gvbo; ren. kreeg door een vriend gele genheid in do Yereenigde NELLA LARSKN schrijfster van Quick Sanci", enz. Staten te studeeren. en was tot voor eenige jaren uit sluitend als dichter bekend, /ijn loven is t ypeeivnd voor dat van zoovele intellectueel.; en artistieke Negers. Al vroeg gaf hij zijn stu^^^^^^^^^^^ dies op, na de gewone bittere er varingen, die elke klourling in Amerika opdoet : ging toen vrij willig het lot dor zwarte fabrieks arbeiders in het N(.orden deel,.n. on zwerft nu al jaren door de heele wereld, terwijl hij zijn levensonderhoud als stoker op do groot i.- schepen, als haven arbeider in Londen en .Marseille. en op allerlei juidere wijzen tracht te verdienen, /oo ge tuigt ook zijn leven, van de geweldige vitaliteit van dit ras. want (.mier al dat gezwoeg en gczwerf d ? schrijft hij zijn boeken en vei'zen. de kinderen zijner kleur,-ijke d o mien. \\ i ? zijn beide rom in .-le/.en h,., f,. kan zich dal l -ven \rij\vl Voolstollcll. W.Uit /ij spelen ge heel in de wereld de!' zuarte arbeiders en bohémien.-,. in llniiic In lliii'UiK krijgen wi|, zooals de titel al voorspelt, m hoofdzaak kijkjes op dat zwaiie N ictiw-Vork. die grootste Neger stad der wereld. Veel feller dan in Van Vecht elf s A'/'/'/'1'' J/inr,,, liiiiit hier het leven MUI een primit iel'ra.s op in zijn hartstochtelijke liefdesuit ingeii. zijn drinken en zijn vechtpartijen. In liinijn vormt Marseille de acht erg l oud. hei ..donkere" Ma.rsciile der mat rozen, ha \ en arbeiders. prostituees; het Marseille der dancings en van de cal'e's, van tle halfverlieht e oude straat j.-s en stegen: daa.rna.ast ook van de fel door de zon beschenen, na.ar teer riekende kaden. Mei opvallend talent geeft MeKay ons in dit boekeen beeld van deze cosmopolit ische stad. In beide boeken komt onvermijdelijk, telken-, Weel' het 1','l.ssell] Hobleelil naai' \orell, en de beschouwingen er over worden dan meestal m den mond van Hay. een intellectueel en droonier. die in beide romans een der hoofdpersonen \orinl, gelegd. Deze gedeelten zijn natuurlijk niet d. minst belangwekkende \ oor ons. /ooals welook voor den schrijver zelf zal gelden is dit proi .lei-e; \ (.< ir 1,'av va.n een ma.a.r al Ie intense werkelijkheid waarii.au hij dan in het zorgeloos \ rooi ijke g-ezel se l ia |, .Ier door _.,übeschaving gehinderde rasg.-nooieii tiaeht l.- ..ui komen. Alle.-, wat -McKay sehrijl'i legt keel' op keer geluigelli.- al' MUl Z ij U OHUank.'! baar geloof in zijn ras. 11 ij is trotsch o]i de ..;ih, dwongen kracht en de vitaliteit \an den Negei. In een uitleven van die kracht \eeleer dan in , en aanpassing aan onze bla.nke cultuur ziet lui d toekomst en de redding \an de zuarie inenschh.-ii l VAN DER HELST SIGAREN GOEDE 5IGABEH IS EEH BESCHAAFDE VEBPAKKING