No. 2759 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 APRIL 1930 SPIRITUALS door Gasper Höweler HET is een van de grootste vergissingen uit de geschiedenis geweest. dat de slavernij der negers in Noord-Am ;rika het gevolg was van. nienschJievende overwegingen; toen de kolonisten uit den. dood \M n tienduizenden Indianen geleerd hadleüd'-it de oerbevolking va-i Amerika niet ge schikt was voor hun oHtginnings\verk, kwam een imssiorxa-is op de goed bedoelde ged-vhte, neger slaven te inviortee'i'en.. In Kil!) landde een ITollandsch schip te Jamestown en zette daar een twintig zwai'ten aan land. die op slag verkocht werden; hierm-e begon een va'i de schandelijkste perioden, uit de geschiedenis van het blanke ras. Maar: ,,de druckinge des melcks brenght boter voort"; al was Salomo te opt imistisch genei aliseereiid in deze spreuk. omtrent de gekerstende ne gerslaven Jals totaliteit is dit een historische waarheid ge worden, getuige de schat van geestelijke liederen der negers: de Negro Spirituals. Bescha mend genoeg voor ons blanken: was het niet menschelijk ge weest, indien deze slaven bet Christendom ontwaard hadden om de tweespalt tusschen leer en leven van hun. blanke mee sters, natuurlijke reactie op een 7.00 dierlijke i behandeling? Bat zij niet zoo deden is voor alles een bewijs van hun hooge en edele ethiek en slechts voor een klein deel te verkla ren uit hun intuïtief besef: zonder liet geloof aan een beter hiernamaals is het leven als «laaf een noodeloo/.e waanzin. Daarbij kwam het psycholo gische moment: de overeen komst tusschen ballingschap. onderdrukking en beproevin gen van Joden en Negers. De God die Dan iel behoedde in den leeuwenkuil, die Sadrae-h en zijn makkers niet liet ver derven in den vurigen oven. maar vooral de oppermacht die de kinderen Israüls leidde uit de Egyptische slavernij alleen die God kon de:i Neger nog doen hopen en gelooven. Do vergelijking van wat Westerlingen en Negers uit den Bijbel aangrepen, in levenshouding en in kunst omzetten is voor óns beschamend tot in den overtreffende!! trap. Jtet ..oog om oog en ta'id om tand" of het Christendom der blanken op zijn best ? de verloedering voor het scham 'l Jezuskind hebben den Negev weinig gezegd. Maar wat bij ons als decoratief m mstrum a-i/i den. wand hing stonun; getuige va'i vee.l onchristelijk ge krakeel Werd bij hem een kompas ten leven, een wonderlijk mooi verwerkt kunstni:it ief: Geloof, Hoop en Liefde. Wij werden als kind gedresseerd in hot opdreunen. van de /.even kruiswoorden, de Neger onthield va'i Jexm' kkvht weinig anders, dan wat hij zelf dagelijks moest naleven: ..an lIV liever said a mumbalin' word". Wij hebben va,n Kerstmis een stemmingstVest, gemankt en sluiten onze zaken niet op Goeden Vrijdag de peripetie in de herdenking van het ('hristusdrama maar de Neger vond sterkte in de maeht van ..King Jezus", oefende zich in geduld en liefde naar zijn voorbeeld. Wij vonden den kanselstijl, denpreektoon, de verdraaide stem bij het bidden, maar de Neger dichtte in omgangstaal zijn geestelijke lie deren, omdat er geen schot was tusschen zijn den ken en doen. Zoo ontstond deze voorbeeldige reli gieuze volksmuziek door en voor de massa wier primitieve, maar zuivere ethiek en vaak hooge kunstwaarde meer geeft dan de Westersc.he dog matiek, ook voor ons. Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal Str. kond en warm water op alle kamers PRIVÉBADKAMERS - LIFT - Telefoon 22223 Paul RobesM Ik weet niet, wat meer ontroert in de Negro Spirituals: de woorden of de muziek. Maar de studie van deze teksten is buitengewoon moeilijk, zeker voor ons Westerlingen: om de dialecten waarin zij werden gedicht, de vaak verwarrende opteekeiiing d;barvan, de eigenaardige theologische pro blemen die deze gedichten stellen. Want het constateereii van rijmelarij in ..l'pon de mountain Jehovah spoke. Out-a bis mout h caine l'i-ar and snioke" het doorproeven van de te.edere zegging ..Sometimes I fee l like a motherless child'' van de krachtige lyick ..Sometinies l feel like au eagle in de air" het aanvoelen van den humor in ..Kv'ybody talkin' 'bout heabeii ain' gwinc der" (gwine is going) of van ..Sister, you better mind how you walk on de cross, Yo' foot miglit slip an' yo' soul git los'" al zulke observaties zijn.slecht s een allereerst en grol' begin voor het beleven van de lite raire waarde der Negro Spirit uals. Ken A'oorbeeld van de exegetische vraagstukken, zoo als die zich bij deze geestelijke liederen herhaaldelijk voor doen, geeft de sublieme paraphrase van Ezechiël 10 : 10 (de negers gebruikten de *,.King James vcrsion" van den Bijbel) ,,Ezekiel saw de wlieel of time. Wheel in the middle of a wheel, Kv'ry spoke was human kind, Wheel in de middle of a weel. Kzekiel saw de wheel, 'Way up in de middle of de air I*e big wheel run by fait h, Little wheel run by de grace of God" waarvan de twee laatste regels voor mij nog steeds duister zijn. .Makkelijker, vooral voorden musicus, is de bewuste waardeering van de melodieën, ver ondersteld dat men een goede uitgave van deze liederen heeft, bijv. de t wee handen die .lanies Weldon Johnson publiceerde bij ..The Viking I'ivss". Want Verschillende edities geven door hun Krahms- en Straussacht ige pianobegeleidingen een totaal fouten indruk van de Spirit uajs. Maar ook de uitgave v ooi zang en piano van Johnson heeft baar be zwaren, omdat, de oorspronkelijke Spirituals af wisselend Werden voorgedragen door den leider en de vergadering, l b-t koor zong soms unisono, soms m 'erstemniig; juist, d:e meerstemmigheid ma.akt een belangrijk en wezenlijk onderscheid tuschen de volkskunst van de .Negers en van die der andere rassen. Want de Neger heeft een natuurlijken aan leg voor harmonie, -/.ooals «'ij dat kennen bij onze harmonica,-virtuozen langs de straat, die zonder eenige t heorethische kennis allerlei wijsjes kunnen spelen, vaak met de origineele harmonieën. In het voorwoord van zijn uitgave vertelt Johnson een jeugdherinnering: hij maakte herhaaldelijk n dat een groepje negers luisterde* naar een ra>genoot. die op zijn gitaar naai nieuwe acc.oordeii zo/ht ; vond hij er een, da.'] riepen de omstanders: ..Hou va.s! ", t erwi jl /.ij el ka.a.r hiel e n d op de sehon dei's sloegen. Ma'i.1' die. aa'deg voor harmonie gaat verder: een groepje negers da.l \\il zingen vormt van zelf een vierstemmig kwartet, waarbij zij lang niet altijd hoinophooii blijven, ma-ar ook hier en daar imitaties maken. Xoar deze wezenlijke eigenschap der Spirituals gemeten zijn du- de uitgaven van Johnson, de concerten van lioland llayes. de graniofoonplaieu van l'aul IJobeson en l.awreiice Hrown misleidend, een /.wak dat wij graag dulden om het profetisch werk van de/.e publicaties, om het zeldzame' genot, gi'schonkeii door de/.e interpretaties.*) (k persoonlijk verkies /-el f s de solozettingen bo\ en hel keiorzingeii. /.ooals de ,,Fisk Jubilee Singel'.-." ell de ,.1'tica .lubilee Singers" het ons lieten hooreii. liet goed harmonistvren van deze liedeivn is nog jnoeilijker dan men opj>er\ lakk i g ze >u denken, e undat. er me'Ie id ie-e'ti zijn op neig andi'i'e teionree'kseii gebouwd dan eins majeur of mineur; zoi> hei>ft de nieloelie: van Weeping Mary" doorloopend een a in het schijnKunstzaal van Lier Rokin 126 Amsterdam» Oostersche & Europeesche antiquiteiten Ouda en Moderne schilderijen en plastieken Negerkunst & Ethnographica bare o klein, cdi toonreeks die- in on/e ^Middel eeuwen als Dorisch bekend was. De .\fro-.\merikaanse-he' negerinuziek heeft een geheel eigen karakter door de kruising van Afi-ikaiitischc en Westersche muzikaliteit, omdat cl' <!<? ? 'ige 'nse'ha,| ipe-n d<T resp. rassen: ge'prenie inceerele' rhvtmiek en nieleMÜek lot een nieuw irehi'el in zijn \ e'i'smetlt eu lue-t behejud van de karakterist ieke-'' ..leadiug line's", telkens terug keerendc /.innen. Kr is echter een wezenlijk i indersclieid tussrbeii de rhyllmieii van Spirituals en wereldlijke negermuzie'k, \vat reeds blijkt uit de verschillende lic'liaainsbewegingen ouder het zingen: de religieuze extase der negers uit zich in liet /.waaien van hoofd en lichaam, de meel' profane gevoelens der wcreldsche muziek blijken, uit het klappen met de handen en liet stampen met een der voeten. In geen andere volkskunst zijn religie 011 erotiek zoo weinig ver smolten als bij de Negers, behalve in hun ,.shemtsorigs", de zangen bij de ..ring shout", overblijfsel van een primitieven Afrikaanscheri dans; deze .shout songs zijn echter geen zuivere Spirituals, hoewel er aan verwant. liet ontstaan van de Spirituals is op verschil lende wijzen hypothetisch verklaard. l*e meest waarschijnlijke' theorie lijkt mij die van Johnson: sommige als spontane schepping van een groep, de meeste echter het werk van begaafde individuen. (wier namen later vergeten werden), beinvloed door de aanwezigen op een. religieuze samenkomst, waar zij geïmproviseerd Werden, de tekst soms geïnspi reerd op een slagzin uit de preek. Niet iedere zang leider had ook scheppend talent, .lohnson herinnert in zijn boek aan 1 wee bekende figuren uit zijn jeugd, die typisch zijn voor de t \vee soorten leiders. I *oar was ..moeder White", een eenvoudige waseh\ rouw. zonder c< mpositorisch of dichterlijk vermogen. maar met een singuliere gave voor het leiden van bet zingen. Tot haar plichten hoorde ook liet ,,\vegzingen" van een spiaak waterigen voorganger, wanneer diens preek of gebed te lang uitvielen, dooi' liet in/etteii van een lied. liet andere type was ..singing Johnson", beha.lve /.angleider ook dichter en componist ; hij t rok van de eeiie gemeente naar de andere om nieuwe liederen in te st udeeivn. Opvallend moet zijn talent zijn geweest, om een op de preek toepasselijk lied te kiezen of te improviseel'en. * * * Langen tijd zijn de Spirituals alleen mondeling overgeleverd, zoodat er \erschillende varianten va,n teksten en melodieën ontstonden. Pas na den burgeroorlog werden schuchtere en onhandige pogingen gedaan de Spirituals te noleeren. Maar de belangstelling van Amerika en Kuropa voor deze liederen wei'd pas gewekt door de tournees van de ,,Ki.sk Jubilee Singel's". die op deze wijze geld bij elkn/ir wiideti brengen voor hun neger-hoogvschool, de Kisk l 'niversit y. (ielukkig dat de buitenwereld de vsa/U'de van de SpintuuJs wa.s ga.an boefl'en. want de pion uiers der Neger-emancipat ie ver/.et ten /ich legen het zingen \ a-n de/,e liederen, omdat zij een a,l keer hadden van a.lie-s wa.( a.an de sla.vernij herinnerde n radicalisme da,t al spoedig veran derde in trots o)l Zulk een geestelijk bezit. Zeist als Woonplaats» BOL'WTEItllKIX T F. KOOP in hot centrum iiii IKeiwt, aan den verkeersweg l'treeht Arnhem, in de onmiddellijke nabijheid van het ItiuulliuiM, <le IIotelM Hermitage, en Figi en liet Slot van Xcist. Prachtig opgaand Sjelioomte. stofvrije wegen, voorzien van riolecriiig, gas, water eii electricïteit. Xadere gegevens worden verstrekt door de K.V. I» A. K K KKKSlJliUGEX, Me.uUlulniiiutraat 4, Zeist.